بازار گرمی از زنجبیل تا کود الاغ

اقتصاد ۲۴ بازار دارو‌های گیاهی غیر مرتبط با بیماری کرونا در تهران داغ شده است. این روز‌ها ویدیو‌های زیادی در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شده که سیر و زنجبیل و مرکبات را به‌عنوان دارو‌های پیشگیری‌کننده از کرونا معرفی می‌کند. دارو‌های تجویزی تأییدنشده، به این سه قلم ماده خوراکی محدود نمی‌شود و حتی اسفند و عنبرنسارا یا همان کود الاغ به‌عنوان داروی استنشاقی معرفی می‌شوند. این تجویز‌های غیرکارشناسی، اما حسابی بازار این اقلام را داغ کرده است، به‌گونه‌ای که اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار می‌گوید که این اقلام پرفروش‌ترین اقلام میوه و تره‌بار در هفته گذشته بوده‌اند. از آن سمت بازار فروش اسفند و عنبرنسارا در سایت‌هایی مانند دیوار گل کرده است.

این روز‌ها همه چیز تحت‌تأثیر کروناست. از روز شنبه هفته گذشته که رسما خبر شیوع کرونا در ایران اعلام شد، پزشکان و کارشناسان بهداشت یکی از راه‌های مهم مقابله با کرونا را تقویت سیستم دفاعی بدن اعلام کردند. در این میان اخبار ویدیو‌های تأییدنشده‌ای در فضای مجازی گل کرد که عده‌ای مصرف خوراکی‌هایی مانند سیر و زنجبیل را پادزهر کرونا معرفی می‌کردند و همین مسأله باعث شد در عرض چندساعت قیمت مرکبات و سیر و زنجبیل افزایش صددرصدی پیدا کند. این محصولات در روز‌های اخیر علاوه بر افزایش قیمت کمیاب هم شدند، چون مردمان زیادی برای تهیه آن‌ها مقابل میوه‌فروشی‌ها صف کشیدند. در این اوضاع بلبشو، مسئولان هم مدام از کنترل قیمت‌ها و برخورد با گران‌فروشان حرف زدند که البته تا امروز هنوز قیمت‌ها به روال سابق برنگشته‌اند.

 

در سایت دیوار با آگهی‌های متعددی برای فروش عنبرنسارا مواجه می‌شوید. هرکیلوگرم کود الاغ در سایت دیوار بین ٧٥ تا ١٥٠‌هزار تومان برای فروش گذاشته شده است. در یکی از این آگهی‌ها گفته شده که کود‌ها متعلق به الاغ جوان و ماده است که خاصیت ضدعفونی قوی‌تری دارد و از طالقان برای مشتریان ارسال می‌شود. در آگهی دیگری کود الاغ در بسته‌های ٣٠٠ گرمی بسته بندی شده است و هر بسته ٣٠٠ گرمی ٥٠‌هزار تومان فروخته می‌شود. هرکیلوگرم اسفند هم که تا پیش از این در بازار تهران حدود ١٠ تا ١٢‌هزار تومان فروخته می‌شد، حالا به کیلویی ٢٥ تا ٣٠‌هزار تومان رسیده است.

تا قبل از اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران هر کیلو لیموترش سنگی در بازار مصرف ۶‌هزار و ۵۰۰ تومان تا ۱۰‌هزار تومان به فروش می‌رسید، اما قیمت این محصول در روز‌های اخیر بین ٥٠ تا ٦٠‌هزار تومان افزایش داشته است. قیمت هرکیلوگرم لیموترش معمولی هم که تا پیش از شیوع کرونا بین ٨‌هزار و ٦٠٠ تا ١٢‌هزار تومان بود، درحال حاضر در میادین میوه و تره‌بار کیلویی ١٨‌هزار تومان و در سطح شهر تا کیلویی ٢٥‌هزار تومان فروخته می‌شود. قیمت پرتقال که قبلا بین ٢‌هزار و ٥٠٠ تا ٣‌هزار و ٩٠٠ تومان بود، درحال حاضر به حدود دوبرابر رسیده و هرکیلوگرم پرتقال بین ٧ تا ٧‌هزار و ٥٠٠ تومان به فروش می‌رسد. قیمت هر کیلوگرم سیر خشک نیز به قیمت‌های متفاوتی مانند ۴۰‌هزار تا ٥٠هزار تومان به فروش می‌رسد، درحالی که تا پیش از شیوع کرونا و افزایش درخواست مردم قیمت آن بین ١٠ تا ١٥‌هزار تومان بود. قیمت هر کیلوگرم زنجبیل تازه نیز که پیش از این به قیمت ۴۰ تا ۴۵‌هزار تومان به فروش می‌رسید، براساس مشاهدات عینی خبرنگار «شهروند» به ۸۰‌هزار تومان افزایش یافته است و برخی از فروشندگان در فروشگاه‌های اینترنتی قیمت این محصول را ۹۰‌هزار تومان اعلام کرده‌اند؛ البته زنجبیل در برخی از نقاط تهران هم حتی با قیمت ١٣٠هزار تومان هم به فروش می‌رسد. در این بین قیمت میوه‌هایی مثل نارنگی، پرتقال و لیموشیرین هم در روز‌های اخیر جهش قابل توجهی پیدا کرده‌اند و جالب آنکه جهش قیمت خوراکی‌های حاوی ویتامین «ث» فقط به مرکبات محدود نشده و حتی قرص‌های ویتامین «ث» در داروخانه‌ها کمیاب شده‌اند.

یک میوه‌فروش در این‌باره می‌گوید: «این روز‌ها بار اقلامی مثل لیموترش، لیموشیرین و زنجبیل زودتر از هرچیز دیگری تمام می‌شود. روزی دوبار به میدان می‌رویم و بار می‌آوریم، اما به فاصله دوساعت همه چیز تمام می‌شود. برخی هم از ترس کمبود این خوراکی‌ها، بیشتر از نیازشان خرید می‌کنند و با اینکه این اقلام خیلی گران شده، اما مشتریان زیادی داریم.» یک میوه‌فروش دیگر درباره افزایش قیمت‌ها می‌گوید: «مردم هم اعتراض می‌کنند، هم خرید می‌کنند؛ درصورتی که ما مسئول این گرانی نیستیم. خودمان هم از میدان گران می‌خریم و مجبوریم گران بفروشیم. در این‌گونه مواقع متأسفانه فروشنده متهم اصلی شناخته می‌شود؛ چراکه مردم برای خرید کالا با فروشندگان مواجه‌اند، اما حقیقت این است که ما هم محصولات را از مبدأ گران می‌خریم، حتی در بعضی مواقع مثل الان که قیمت کالا خیلی افزایش داشته، سود مصوب را در کمترین حد ممکن اعمال می‌کنیم.»

در این میان بسیاری از میوه‌فروشان روی میوه‌هایی مانند لیموترش و لیموشیرین واژه ضدکرونا را نصب کرده‌اند و با این عنوان این میوه‌ها را به قیمت‌های نجومی می‌فروشند. با این حال شیوع سریع کرونا در ایران تا حدی مردم را تحت فشار روانی قرار داده است که مغازه‌داران می‌گویند که فروش این اقلام با وجود قیمت بالا، زیاد است و مردم برای خرید این اقلام صف می‌کشند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که مدیران وزارت کشاورزی به رسانه‌ها می‌گویند تولید میوه درکشور به اندازه کافی است، به‌ویژه امسال میزان بسیار زیادی مرکبات و همین حدود سیب درکشور تولید شده است که این‌ها میوه غالب ایام عید هستند، اما آنچه قیمت‌ها را بدون حساب و کتاب بالا می‌کشد، عدم نظارت بر بازار است. مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در پاسخ به اینکه چرا قیمت میوه‌ها در بازار بالاست، می‌گویند که ما مسئول تولید هستیم و قیمت هیچ ارتباطی به ما ندارد. مسئولان وزارت صمت هم تاکنون واکنشی در این‌باره نشان نداده‌اند.

در این میان خرده‌فروشی‌های سطح شهر معتقدند که گرانی اقلام موسوم به ضد گرونا از میدان مرکزی میوه و تره‌بار رقم خورده است. اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه و سبزی تهران، با اشاره به افزایش قیمت بی‌رویه چند قلم محصولات کشاورزی در پی شیوع بیماری کرونا گفت: «پیشنهاد تعیین قیمت مصوب برای زنجبیل، سیر و لیموترش داده‌ایم.» او به ایلنا گفته است: «علت افزایش افسارگسیخته قیمت این محصولات، افزایش تقاضای مصرف درپی شیوع بیماری کروناست و سیر و لیموترش به پرمتقاضی‌ترین محصولات کشاورزی این روز‌ها تبدیل شده‌اند و در نتیجه افزایش تقاضا موجب شد تا شاهد افزایش بی‌رویه قیمت آن‌ها در سطح بازار باشیم.» کارگر با اشاره به اینکه خرده‌فروشی‌ها اجازه دارند هریک از محصولات را با افزودن ٣٥‌درصد سود به مصرف‌کننده برسانند، گفت: «کنترل قیمت باید از عمده‌فروشی‌ها انجام شود و منطق عمده‌فروشی‌ها برای افزایش قیمت، افزایش تقاضاست؛ درحالی که این امر با توجه به موجودی بازار و شرایط حاکم بر جامعه قابل پذیرش نیست.»