زلزله تهران، تولید در شهرک‌های صنعتی را به نابودی می‌کشاند؟/ نگرانی فعالان صنعتی از خطرهای بزرگتر از زلزله

مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران می‌گوید: کارگاه‌ها و کارخانه‌ها در شهرک‌های صنعتی مطابق استاندارد کشور ایجاد و ساخته شده و تنها در صورت تجدیدنظر و تغییر در استاندارد ساخت این مراکز، باید در مقاوم سازی آن‌ها مقابل زلزله و حوادث طبیعی اقدامات ضروری اجرایی شود.

اقتصاد۲۴- زلزله تهدیدی قدیمی و هميشگي برای پایتخت کشور محسوب می شود. اگر زلزله ای پايتخت را بلرزاند با توجه به وسعت و جمعيت شهر تهران، شايد خسارت‌های انسانی و مادی گسترده باشد و آواربرداری ماه‌ها زمان ببرد.

پس از وقوع زلزله احتمال حوادث ديگر مانند نشست زمين، تركيدگي لوله هاي گاز ، آب و... نيز وجود دارد و اين بدان معناست كه بحران گسترده خواهد شد و مديريت چنين بحرانی به سختي امكانپذير است.

تهدید زلزله تهران به طور قطع به بخش های مختلف صنعتی فعال در پایتخت که در شهرک‌های صنعتی مستقر هستند نیز خواهد رسید. گمانه زنی درباره احتمال وقوع زلزله بزرگ در تهران ما را برآن داشت تا با مروری بر بافت شهرک های صنعتی استان تهران، نگرانی فعالان صنعتی درباره مقاومت سازه‌های مستقر در این شهرک‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم.

در شهرک‌های صنعتی کشور و به ویژه در استان تهران واحدهای فعال و غیرفعال و شرکت‌های موفق و ناموفق وجود دارد، ضمن آنکه برخی از واحدهای مستقر در این شهرک‌ها پیر و فرسوده شده‌اند که قادر به ادامه حیات خود نیستند و به طور طبیعی از چرخه فعالیت باز می‌مانند.

این در حالی است که توسعه شهرک‌های صنعتی به دلایل متعددی برای سیاستگذاران اهمیت دارد، از جمله اینکه شهرک‌های صنعتی می‌توانند موتور محرکه اقتصاد ملی و منطقه‌ای باشند.

اما امروز صاحبان صنعت از زلزله هراس ندارند بلکه نگرانی آنان از بروکراسی ها، قوانین زائد و دست وپاگیر و در نهایت عدم حمایت دولت از این بخش هاست.

مقاوم سازی در شهرک های صنعتی اجباری است

امیررضا واعظ آشتیانی، مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در گفتگو با اقتصاد۲۴ درباره وضعیت شهرک های صنعتی استان تهران در برابر وقوع زلزله گفت: زلزله موضوعی انکارناپذیر به ویژه در تهران است چراکه بخش قابل توجهی از کشور بر روی گسل های زلزله خیز واقع است و این شرایط شامل استان تهران نیز می شود.

بیشتر بخوانید: در پسا کرونا چه کنیم؟

مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران ادامه داد: شهرک های صنعتی ابنیه خاصی ندارد و در واقع معماری این مکان ها طبق فازبندی و خیابان بندی ترسیم و ساخته شده است. موضوع اصلی، صاحبان هر یک از واحدهای صنعتی مستقر در این شهرک ها هستند که در زمان ساخت این کارگاه ها و یا کارخانه ها شرایط استاندارد را رعایت کرده اند یا خیر؟

واعظ آشتیانی با تاکید بر اینکه در شهرک های صنعتی زمانی که اجازه ساخت داده می شود، موارد مانند سایر ساخت و سازهای درون شهری است، گفت: مهندس ناظر، نقشه ساخت، فونداسیون ساختمان، مقاوم سازی در برابر زلزله و آتش سوزی وسایل، رعایت موارد ایمنی در ساخت کارگاه و یا کارخانه و سایر موارد اجباری باید در این مکان ها نیز اجرایی شود.

وی افزود: حالا اگر این موارد با کمی و کاستی هایی روبرو شود قطعا مقصر اصلی کارفرما و صاحب کارگاه و مهندس ناظر ساخت آن است.

واعظ آشتیانی تاکید کرد: اصولا ساخت سوله در شهرک های صنعتی بیشتر مرسوم است و مقاوم سازی سوله به صنعتی که در آن فعالیت می کند بستگی دارد هرچند به غیر از رعایت استانداردها در ساخت به نوع فعالیت صنعتی در آن نیز بستگی دارد .

مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران ادامه داد: سوله های به کار رفته در شهرک های صنعتی ایران و به ویژه تهران با توجه به استانداردهای موجود در کشور ساخته و تاسیس شده است.

به گفته معاون اسبق وزیر صنعت، امروز تنها در صورتی ایرادی به این سوله ها گرفته می شود که استاندارد سوله سازی طی سال های اخیر مورد تجدیدنظر قرار گرفته باشد و این موضوع هم شامل ساخت ها در سال های گذشته نمی شود.

واعظ آشتیانی گفت: ابنیه ای که در کارخانجات مورد توجه و تاکید قرار می گیرد، اسکه این واحدهاست و دیوارهای جانبی نیز با بادبندها مهار می شود و چیز پیچیده ای مانند ساختمان های مسکونی نیست.

مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در پایان تاکید کرد: زمانی هم که زلزله ای رخ دهد درصد خسارت های جانی و مالی ناشی از آن در شهرک های صنعتی به مراتب خیلی کمتر از سایر ساختمان ها و واحدهای مسکونی است .

خطرهای بزرگتر از زلزله

در همین زمینه عماد یوسفی، فعال صنعتی در یکی از شهرک های صنعتی شرق استان تهران با انتقاد از شرایط موجود در این شهرک به اقتصاد۲۴ گفت: زمانی که برای تاسیس این شهرک اقدام شد تنها برای راه اندازی آن لحظه شماری شده است و هیچ یک از استانداردهای لازم برای فعالیت در این شهرک ها در نظر گرفته نشده است.

به گفته یوسفی، عدم تخصیص منابع مالی برای ساخت و سازها و توسعه شهرک‌ها، نحوه آبرسانی، توزیع برق و عدم تامین برق شهرک‌های صنعتی و سایر موارد مهم این شهرک با مشکلات زیادی روبروست حالا که بحث احتمال وقوع زلزله نیز باز هم تکرار شده است، فعالان این شهرک ها نگران وضعیت خود و بنگاه های تولیدی خود هستند.

این صنعتگر ادامه داد: بنای کارگاه و یا کارخانه در شهرک های صنعتی به مراتب مستحکم تر و مقاوم تر از واحدهای مسکونی است اما مواردی به غیر از مقاوم سازی ساختمان، بنیه واحدهای تولیدی را تضعیف کرده است.

این فعال صنعتی در پایان تاکید کرد: شهرک‌های صنعتی دارای ویژگی‌های خاصی هستند که توجه به آنها می‌تواند سیاستگذاران را به ساماندهی مناسب این شهرک‌ها هدایت کند اما امروز نگرانی فعالان در این عرصه تنها به کمبود نقدینگی، رکود، ناملایمتی های بانک ها با صاحبان صنایع و شیوع کرونا و تعطیلی صنعت نیست بلکه زلزله و ویرانی تولید نیز به این مشکلات افزوده شده است.