قیمت سکه نامتعارف شده است

اقتصاد۲۴- به دنبال افزایش قیمت سکه که روز گذشته به بیش از ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در هر قطعه رسید، بورس کالا هم طی اطلاعیه ای اعلام کرد که نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به دلیل وجود قیمت های نامتعارف در تابلوی معاملات تا اطلاع ثانوی در مرحله پیش گشایش باقی خواهد ماند.

از هفته گذشته رشد قیمت سکه طلا در بازارها را معاملات بورس کالا کلید زد. در آن دوره در حالی که قیمت تمام سکه طلا در بازار طلای کشور زیر ۷ میلیون تومان بود معاملات بورس کالا آن را روی ۷ میلیون تومان قرار داد و همین علامتی بود به بازار که قیمت هر قطعه تمام سکه طلا باید بالای ۷ میلیون تومان باشد و بدین ترتیب رشد قیمت سکه طلا در بازار شروع شد. لازم به یادآوری است که روزنامه ایران در گزارشی که روز شنبه منتشر کرد به طور مبسوط به دلایل افزایش قیمت سکه در بازار بورس پرداخت.

در همین حال به اعتقاد کارشناسان تعطیلی بازار نقدی سکه به دلیل شیوع کرونا باعث شد تا سرمایه گذاران در بازار سکه و طلا به سمت ابزارهای بورسی سوق داده شوند. برهمین اساس طی هفته های اخیر قیمت سکه بورسی از حدود ۴ میلیون در اسفند ۹۸ به حدود ۴/۷ میلیون تومان رسید. این درحالی است که کارشناسان بازار سرمایه اعتقاد دارند، حتی با متوقف شدن نمادهای سکه بورسی شاهد کاهش قیمت سکه در بازار نقدی نخواهیم بود چرا که این افزایش تقاضاست که موجب افزایش قیمت ها شده است. ضمن اینکه معاملات در بستر بازار سرمایه شفافیت دارد و خریداران و فروشنده ها مشخص هستند درحالی که در بازار سنتی چنین شفافیتی وجود ندارد.

به دنبال تعطیلی بازار گواهی سپرده سکه در بورس کالا برخی از کارشناسان تعطیلی آن را به صلاح اقتصاد کشور نمی دانند. کامران ندری - کارشناس اقتصادی - در گفت وگو با ایسنا، در مورد احتمال کنار گذاشته شدن گواهی سپرده سکه طلا از سوی بانک مرکزی اظهار کرد: بانک مرکزی در تلاش است تا در یک نگاه کوتاه مدت، در بازارهای طلا، ارز و سپرده ها، بازدهی را مدیریت کند. وی ادامه داد: کاهش نرخ سود سپرده های یک ساله بانکی با همین منطق انجام شد و با توجه به وضعیت ویژه ارزی کشور، محدودیت های ایجاد شده در بازار ارز هم در همین راستا قرار دارد و البته این نگاه در کوتاه مدت منطقی هم هست. ایجاد محدودیت بازدهی در بازار سکه طلا هم در ادامه همین نگاه صورت می گیرد و از آنجا که نرخ دلار و نرخ طلا با یکدیگر همبستگی مثبت دارند، مسئولان بانک مرکزی کشور نگران هستند که افزایش بازدهی در یکی از این دو، به افزایش بازدهی در دیگری ختم شود. عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی کشور با بیان اینکه باید توجه کرد که معاملات گواهی سپرده سکه طلا در بستر بورس مزیت های زیادی در مقایسه با معامله فیزیکی طلا دارد، توضیح داد:از جمله آن قابلیت نقدشوندگی و امنیت بالا و سهولت معامله به شیوه آنلاین است. به همین دلیل، تقاضا برای گواهی سکه در ماه های اخیر افزایش داشته است. از طرف دیگر، این نوع سپرده بر خلاف سپرده های پولی، تناظر یک به یک با سکه های طلا دارد. ندری افزود: به عبارت ساده تر، بانک ها به ازای تعدادی مشخص از گواهی سپرده طلا، تعدادی مشخص از سکه های طلای فیزیکی را نگه داری می کنند و این با فرآیند تسهیلات دهی بانک ها تفاوت دارد.

در فرآیند تسهیلات دهی، بانک می تواند بیش از دارایی واقعی سپرده های خود تسهیلات بدهد. وی با تاکید بر اینکه اکنون هم ممکن است بانک مرکزی ابزار گواهی سپرده طلا را تضعیف نکند و از روش دیگری برای کاهش میزان بازدهی در بازار سکه طلا استفاده کند، اظهار کرد: برای مثال ممکن است به بانک ها اجازه استفاده از اهرم بدهند، به این معنی که الزام به نگهداری ذخیره ۱۰۰ درصدی سکه طلا را بردارند و در نتیجه، گواهی بیشتری به بازار عرضه شود. به گفته این کارشناس اقتصادی نگاه کوتاه مدت برای ایجاد محدودیت بر سر راه بازدهی بازارهای مختلف می تواند تا حدی قیمت ها را کنترل کند، اما در بلندمدت تنها به وخیم تر شدن اوضاع می انجامد.

ندری در ادامه با بیان اینکه قانون ظروف مرتبطه علاوه بر فیزیک در اقتصاد هم کاربرد دارد، گفت: این قانون می گوید که شما نمی توانید بازدهی سپرده های بانکی را در حد ۱۵ درصد نگه دارید ولی بازار سرمایه بازدهی مثلا ۲۰۰ درصدی داشته باشد. به عبارت ساده تر، اگر چنین کاری بکنید، دیر یا زود، نقدینگی به بازار جدید کوچ می کند. در مورد گواهی های سپرده طلا هم همین طور است و با ایجاد محدودیت در این بازار، در بلندمدت بازارهای دیگر دستخوش در هم ریختگی خواهند شد.