چرا قیمت میوه تا این حد بالا رفت؟

اقتصاد۲۴ - این روز‌ها افزایش قیمت کالا‌ها و مایحتاج ضروری سبد مصرفی در کنار تعطیلی صنوف و کاهش درآمد خانوار، فشار مضاعفی را بر دوش مردم گذاشته است چرا که نمودار قیمت کالا‌های اساسی هر روز و حتی در برخی روز‌ها هر ساعت در نوسان است.
طی روز‌های اخیر در کنار گرانی روغن، لبنیات، گوشت، مرغ و بسیاری از کالا‌های دیگر افزایش چشمگیر قیمت میوه مردم را غافلگیر کرده است و به رغم آنکه در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری افراد به ویتامین نیاز دارند، اما این نابسامانی‌ها موجب شده اقشار کم درآمد از خرید میوه‌های رنگارنگ فصل پاییز هم محروم شوند چرا که درآمد و قدرت خرید آن‌ها هیچ‌گونه سنخیتی با گرانی‌های فعلی ندارد.

بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو پرتقال ۱۳ تا ۲۰ هزار تومان، نارنگی ۱۳ تا ۱۸ هزار تومان، سیب ۱۲ تا ۱۸هزار تومان، خیار ۶ تا ۱۰ هزار تومان، لیموشیرین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان، کیوی ۱۱ تا ۱۹ هزار تومان، انار ۱۰ تا ۲۵ هزار تومان، گلابی ۲۵ تا ۴۵ هزار تومان، خرمالو ۱۰ تا ۱۶ هزار تومان، انگور ۱۴ تا ۲۰ هزار تومان و موز ۲۸ تا ۳۵ هزار تومان است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد چشمگیری داشته است و هر یک از مسئولان و فروشندگان دلایل خاص خود را برای این اختلاف قیمت‌ها مطرح می‌کنند.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که صادرات، کاهش تولید و شرایط اقلیمی موجب شده این روز‌ها در کنار تنوع میوه‌های رنگارنگ، بسیاری از مردم از تهیه و مصرف محروم بمانند، اما سرپرست معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی معتقد است که گرانی هیچ ارتباطی به صادرات و تولید ندارد و تنها افزایش هزینه‌های تولید اعم از سبد، حمل و نقل، دستمزد کارگر و ... موجب بالا رفتن قیمت میوه شده است و مدعیان گرانی‌ها هزینه تمام شده یک‌کیلو میوه را محاسبه کنند و ببیند که قیمت تمام شده چقدر است.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از دلایل گرانی قیمت میوه  به رغم تعطیلی تالار‌های پذیرایی و مهمانی‌ها و کاهش تقاضا برای خرید در بازار با خبر شویم:

افزایش هزینه‌های تولید مهم‌ترین علت نوسان قیمت میوه

محمد علی مصطفی لو مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی باغبانی کشور با اشاره به دلایل گرانی میوه در بازار اظهار کرد: با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های تولید، جعبه، هزینه‌های کارگری و حمل و نقل، گرانی قیمت میوه  نسبت به مدت مشابه سال قبل تا حدی طبیعی است.
وی ذخیره سال گذشته سیب درختی را ۷۰۰ هزار تن اعلام‌کرد و افزود: امسال ذخیره سیب درختی بالای یک میلیون تن است.

مصطفی لو ادامه داد: براساس شرایط و ضوابط و در نظرگرفتن حق تولیدکننده و مصرف کننده باید صادرات به بازار‌های هدف انجام شود تا ضمن جبران هزینه‌های تولید و ارز آوری برای کشور، فشار زیادی به مصرف کننده وارد نشود به طوریکه سرانه مصرف کاهش یابد.

این مقام مسئول از کاهش تولید پرتقال شمال نسبت به سال قبل خبر داد و گفت: این درحالی است که تولید پرتقال شمال از لحاظ سایز بسیار مناسب است، همچنین تولید مرکبات جنوب از وضعیت بسیار مناسبی برخوردار بوده و جای هیچ گونه نگرانی مبنی بر تامین بازار داخل نیست.

وی با اشاره به اینکه مخالف صادرات محصولات باغی نیستیم، افزود: میزان صادرات نباید به حدی باشد که به بازار داخل لطمه بزند و زمینه را برای افزایش قیمت فراهم کند.
مدیر عامل اتحادیه تعاونی باغبانی‌های کشاورزی در واکنش به این موضوع که قیمت پرتقال نسبت به سال قبل ۳ برابر نشده است، گفت: این درحالی است که با استمرار روند فعلی صادرات، قیمت پرتقال به سه برابر سال قبل می‌رسد.
مصطفی لو تولید محصولات باغی را بالای ۲۰ میلیون تن اعلام کرد و گفت: با توجه به مصرف ۳ میلیون تنی محصولات باغی در کشور، مابقی تولید باید از طریق مراجع قانونی صادر شود تا ضمن ورود ارز به داخل کشور، تنظیم بازار داخل بر هم‌ نریزد.
وی با بیان اینکه خرید میوه در شرایط فعلی اقتصاد برای بسیاری از دهک‌های جامعه دشوار است، گفت: وزارت جهاد کشاورزی و سازمان مرکزی تعاون روستایی در صدد هستند تا با عرضه مستقیم از تولیدکننده تا مصرف کننده قیمت‌ها کاهش یابد و شرایط به گونه‌ای نباشد که بسیاری از خانوار‌ها رغبتی به مصرف نداشته باشند.
گرانی‌میوه ارتباطی به صادرات ندارد

محمد علی طهماسبی سرپرست معاونت امور باغبانی در واکنش به مباحث مطرح شده پیرامون گرانی میوه در بازار اظهار کرد: افرادی که مدعی گرانی میوه هستند، هزینه برداشت یک کیلو میوه را بررسی کنند چرا که بخش عمده افزایش قیمت به هزینه‌های تولید از جمله حمل و نقل، کارگری، حقوق و دستمزد، انبارداری، سبد، جعبه و ... مربوط می‌شود.
وی با اشاره به اینکه گرانی مرکبات ارتباطی به صادرات ندارد، افزود: هم اکنون مقدار محدودی پرتقال برداشت شده و بخش عمده برداشت از شمال و جنوب کشور مانده است، در حالیکه بخشی از گرانی‌های اخیر را به صادرات نسبت می‌دهند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره اینکه گرانی‌های اخیر در بازار میوه به دلال بازی و واسطه گری از باغ تا بازار بر می‌گردد، بیان کرد: برخی مدعیان گرانی میوه، تفاوت قیمت تولید تا مصرف را به دلال بازی و واسطه گری ارتباط می‌دهند، درحالیکه دلال و واسطه جزو زنجیره است و امکان حذف آن وجود ندارد و تنها باید آن را ساماندهی کرد چرا که یک عده تخصص این کار را دارند و سال‌ها در این ارتباط کار کرده اند.
طهماسبی کاهش تولید مرکبات را تکذیب کرد و گفت: طبق برآورد‌ها نه تنها کاهش تولید نداریم، بلکه در خصوص مرکبات افزایش تولید هم خواهیم داشت و اگر آمار‌ها در خصوص قیمت مرکبات مربوط به سال‌های اخیر از مرکز پژوهش‌های مجلس گرفته شود، خواهید دید که باغداران از محل فروش مرکبات به سبب آنکه نرخ‌های آن‌ها کمتر از تورم بوده، متضرر شده اند.

بیشتر بخوانید: پاسكاری تنظيم بازار در شرايط بحران

کمبودی در عرضه میوه نداریم/نوید کاهش قیمت میوه طی روز‌های آتی

مصطفی دارایی نژاد رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره بار با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه میوه نداریم، اظهار کرد: امسال در تولید محصولات باغی به جز سیب دماوند، در مابقی محصولات مشکلی نداریم.

وی تولید پرتقال استان مازندران را ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: امسال تولید پرتقال شمال و جنوب به ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن می‌رسد که با این وجود کمبودی در عرضه نداریم و تنها در مقاطعی که محصول در حال برداشت و روانه شدن به سردخانه هاست به سبب کاهش عرضه، قیمت بالا می‌رود.
دارایی نژاد از کاهش ۲ هزار تومانی قیمت هر کیلو پرتقال در میدان مرکزی خبر داد و گفت: نرخ کنونی هر کیلو پرتقال در میدان مرکزی ۹ تا ۱۱ هزار تومان است.

رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی ادامه داد: قیمت سیب، کیوی، انار با ازدیاد عرضه مناسب می‌شود و این نوید را می‌دهم که ابتدای هفته آتی قیمت هر کیلو پرتقال، سیب، انار، گوجه فرنگی و سیب زمینی ۲ هزار تومان دیگر کاهش یابد.

وی صادرات را یکی دیگر از عوامل گرانی میوه در بازار اعلام کرد و گفت: گرچه مخالف صادرات و ارزآوری نیستیم، اما ابتدا بازار داخل باید تامین و سپس مازاد تولید به بازار‌های هدف صادر شود.
رئیس اتحادیه بارفروشان نرخ کنونی هر کیلو گوجه فرنگی در میدان مرکزی را ۴ تا ۶ هزار تومان اعلام کرد و گفت: بنابر پیش بینی‌ها قیمت گوجه فرنگی نسبت به هفته‌های اخیر کاهش یافته است، قیمت پرتقال هم در بازار کاهش می‌یابد چرا که قرار نیست بار کم شود و مردم از این حیث در شرایط فعلی اقتصاد که تمامی‌اقلام سبد خانوار روبه افزایش است، متضرر شوند.

وی با بیان اینکه هر کیلو سیب زمینی در میدان‌مرکزی با نرخ ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار تومان فروخته می‌شود، گفت: اتخاذ تصمیم‌نادرست مبنی بر صادرات ۱۰۰‌کانتینر معادل ۲ هزار تن سیب زمینی به عراق زمینه را برای کاهش تولید و افزایش قیمت در بازار فراهم کرده است.

دارایی نژاد با تاکید بر این مسئله که عرضه محصول از سوی کشاورزان باید به ۲ برابر افزایش یابد، بیان کرد: روزانه ۱۵ تا ۲۰ تن ورودی بار است چرا که ورامین، کرج و تمامی شهرستان‌های حومه تهران از میدان توزیع می‌شود که با ازدیاد عرضه مشکلی در بحث بازار نخواهیم داشت.
رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی درباره آینده بازار میوه بیان کرد: اگر بارندگی‌ها اجازه دهد، برف و بارانی در راه نباشد که امکان برداشت محصول وجود داشته باشد، قیمت کاهش می‌یابد.

وی افزایش هزینه‌های تولید را یکی دیگر از عوامل گرانی میوه دانست و گفت: با وجود افزایش ۳ برابری قیمت بذر، کود، سم، کارگر و ... بدیهی است که قیمت تا حدودی افزایش یابد، اما نرخ‌های فعلی مورد تایید اتحادیه نیست. هر چند معتقدیم که نرخ محصولات باید به گونه‌ای باشد که کشاورزان متضرر نشود و مصرف کننده با نرخ مناسب بخرد. به عنوان مثال قیمت دستمزد کارگر از ۷۰ هزار به ۱۷۰ هزار تومان، قیمت سبد از دانه‌ای ۳ هزار و ۵۰۰ به ۸ هزار تومان، کرایه حمل نیسان از شمال به تهران از ۸۰۰ هزار به یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده که با این وجود طبیعی است که مقداری قیمت میوه افزایش یابد.

این مقام مسئول نرخ کنونی هر کیلو کیوی در میدان مرکزی را ۱۰ هزار تا ۱۷ هزار تومان، انار ۵ هزار تا ۱۹ هزار تومان، نارنگی ۷ هزار تا ۱۳ هزار تومان، سیب درختی ۸ هزار تا ۱۲ هزار تومان و خیار ۳ هزار و ۵۰۰ تا ۵ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام کرد و گفت:این محصولات با احتساب ۳۰ تا ۳۵ درصد سود در خرده فروشی‌ها عرضه می‌شود.
وی با بیان اینکه امسال قیمت میوه در شب یلدا نوسان چندانی نخواهد داشت، گفت: با توجه به کاهش ۵۰ درصدی مصرف ناشی از گرانی اقلام سبد خانوار و کرونا، بازار شب یلدا رونقی نخواهد داشت. همچنین امسال به سبب فراوانی هندوانه قیمت از ۵ هزار تومان بالاتر نخواهد رفت.

نظارت از عمده فروشی تا خرده فروشی لازمه کنترل بازار میوه

مجتبی شادلو نایب رئیس اتحادیه باغداران تهران با اشاره به اینکه افزایش قیمت نهاده‌های تولید بر هیچ کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: امسال افزایش قیمت نهاده‌های تولید، نیروی انسانی، ادوات کشاورزی، تورم چندبرابری و آنچه در بازار اقتصاد اتفاق افتاد، بر هیچ کسی پوشیده نیست.
وی با تاکید بر تعادل و پایداری بازار میوه افزود: در حال حاضر بازار میوه نباید به گونه‌ای باشد که در شرایط سخت فعلی، بار مشکلات خانوار‌ها را افزایش دهد.

شادلو با تاکید بر نظارت جدی از عمده فروشی تا خرده فروشی بیان کرد: در میادین میوه و تره بار پس از کشف قیمت باید نظارت دقیق تری صورت گیرد تا فاصله عمده فروشی و خرده فروشی معنادار نباشد.
نایب رئیس اتحادیه باغداران با اشاره به دیگر علل گرانی میوه در بازار بیان کرد: امسال علاوه بر افزایش هزینه‌های تولید، بخشی از گرانی‌ها به شرایط اقلیمی و طبیعی باز می‌گردد چرا که در چند مرحله همزمان با زمان گل دهی محصول، بارندگی‌های مکرر و تگرگ مشکلاتی ایجاد کرد به طوریکه بسیاری از تولیدات به حد انتظار نرسید، همچنین در دهه اول مهر سرمازدگی شدید و بارندگی تولید برخی محصولات باغی را دچار مشکل کرد و در شرایط فعلی که در زمان برداشت مرکبات هستیم، بارندگی‌های مکرر اجازه برداشت را نمی‌دهد که در نهایت محدود شدن عرضه، بازار را تحت تاثیر قرار داده است.

وی با اشاره به اینکه برداشت مرکبات به تازگی آغاز شده است، بیان کرد: برداشت مرکبات در نوار شمالی و جنوبی از ۱۵ تا ۲۰ آذر به اوج خود می‌رسد که قطعا با افزایش عرضه، شرایط بازار بهتر خواهد شد.
شادلو با بیان اینکه مشکلی در تامین بازار داخل نداریم، افزود: طی ماه‌های شهریور و مهر سیب، کیوی و انار برداشت و روانه سردخانه‌ها شده است و برداشت مرکبات به تازگی آغاز و تا اسفند ادامه دارد و تا رسیدن زمان برداشت انبوه مرکبات به خانوار‌ها توصیه می‌شود که در حد نیاز و مصرف روزانه خرید کنند.
این مقام مسئول با بیان اینکه گرانی‌ها ارتباطی به صادرات ندارد، گفت: در مجموع ظرفیت محدود صادرات به بازار‌های هدف داریم و تنها برخی افراد بر این موضوع دامن می‌زنند، گرچه حفظ بازار‌های صادراتی برای صادرات نیمی از میوه‌ها امری ضروری است.
وی در واکنش به مباحث مطرح شده پیرامون این‌موضوع که باغداران تمایلی به عرضه مرکبات در بازار داخل ندارند، بیان کرد: باغداری که محصول خود را می‌فروشد، به ادامه راه دخالت ندارد که این‌محصولات برای صادرات خریداری می‌شود یا بازار داخل و شرایط این گونه نیست که باغدار بازار داخل را نادیده بگیرد و بخواهد محصول خود را صادر کند.

شادلو ادامه داد: علی رغم پیش بینی‌ها تولید سیب درختی به حدود ۴ میلیون تن رسید، در خصوص مرکبات وضعیت خوبی داریم و با این وجود جای هیچ گونه نگرانی مبنی بر تامین بازار داخل نیست.
به گفته وی، با افزایش قیمت نارنگی خانوار‌ها می‌توانند مصرف خود را مدیریت کنند و دیگر خانواده مرکبات همچون پرتقال، لیموشیرین و ... را جایگزین کنند.
نایب رئیس اتحادیه باغداران در پایان با اشاره به اینکه عوامل طبیعی عرضه محصول را با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند، تصریح کرد: نارنگی نوار جنوبی از اواخر آذر برداشت می‌شود و هم اکنون وقفه برداشت زمینه را برای گرانی در بازار ایجاد کرده است چرا که نارنگی بویژه نارنگی شمال محصولی نیست که ظرفیت ذخیره سازی داشته باشد.