یکصدایی رهبران اروپا برای بازگشت بایدن به برجام

اقتصاد۲۴ - جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان این که «برخی نمی‌خواهند برجام احیا شود و این حالیست که ما تلاش کردیم تا به رغم خروج آمریکا از برجام، این توافق را زنده نگه داریم» ابراز امیدواری کرد که با رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران در دولت بایدن، برجام به مسیر اصلی خود بازگردد.

وی گفت: ایران همچنان عضو برجام است، اما باید به اجرای کامل تعهداتش ذیل این توافق بازگردد. این در شرایطی است که ایران هم باید بتواند از مزایایی که در برجام وعده داده شده بهره‌مند شود.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یادآور شد که برجام صرفا یک توافق هسته‌ای نیست و از بخش‌های دیگری برخوردار است که باید به آن پرداخته شود.

وی همچنین برجام را به لحاظ امنیتی توافقی حائز اهمیت توصیف کرد و افزود که اتحادیه اروپا تلاش زیادی را برای زنده نگه‌داشتن این توافق پس از خروج آمریکا از آن صورت داد.

بورل در همین پیوند به برگزاری نشست بعدی کمیسیون مشترک برجام که قرار ۲۶ آذر ماه برگزار شود اشاره و تصریح کرد که در این جلسه تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق به‌کار گرفته خواهد شد.

فدریکا موگرینی مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا با ایراد سخنانی در این نشست، توافق هسته‌ای ایران را هیجان‌انگیزترین و مهم‌ترین رویداد یک دهه گذشته نامید.

وی توضیح داد: ۱۴ جولای ۲۰۱۵ پس از سال‌ها مذاکرات با ایران که پیش از من خاویر سولانا آغازگر آن بود موفق شدیم به توافق برسیم و آن لحظه بسیار هیجان‌انگیز و حساس بود.

این سخنران با مرور بر مذاکرات طاقت‌فرسا میان اعضای برجام پیش از رسیدن به این توافق و اینکه به گفته او گاهی شرکت کنندگان هفته‌ها از اتاق مذاکرات خارج نمی‌شدند یادآور شد که برجام یکی از پیچیده‌ترین توافقات تاریخ معاصر است که به لطف تلاش شبانه روزی دیپلمات‌ها و کارشناسان حاصل شد.

مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا سپس خروج آمریکا از برجام را آزمونی سخت برای اتحادیه اروپا توصیف و تصریح کرد:، اما ما توانستیم برجام را به رغم فشار‌های آمریکا حفظ کنیم و اینک زمانی حیاتی است که به ایران و امریکا برای بازگشت به این توافق کنیم.

خاویر سولانا مسئول اسبق سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در سخنانی خروج دونالد ترامپ از برجام را رویدادی تلخ عنوان و تصریح کرد که پس از سال‌ها مذاکره، این یک تصمیم غیر مسوولانه بود.

بیشتر بخوانید: نقشه مجلس برای تخریب برجام

وی ابراز امیدواری کرد که دولت جو بایدن، تصمیم اشتباه ترامپ را جبران کند.

«جو بایدن» رئیس جمهوری منتخب آمریکا وعده داده بود که در صورت بازگشت ایران به اجرای کامل برجام، واشنگتن نیز به این توافق بازخواهد گشت. با این حال محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه آمریکا در شرایط تعیین شرط برای ایران نیست تاکید کرده است: لغو تحریم‌ها و بازگشت ایران به تعهدات، زمان بر نیست و بایدن می‌تواند با سه فرمان اجرایی، تحریم‌ها را لغو کند.

در چنین فضایی وزرای امور خارجه کشور‌های اروپایی عضو برجام دوشنبه گذشته در برلین گردهم آمدند تا درباره رویکردی مشترک برای احیای توافق هسته‌ای ایران در سایه دولت بایدن رایزنی کنند.

آن‌ها امیدوارند که بازگشت آمریکا به برجام و حضور در مذاکرات با ایران، منجر به توافقی شود که در ازاء آن تهران از مزایای اقتصادی توافق با قدرت‌های جهانی بهره‌مند شده و به اجرای کامل تعهداتش ذیل برجام باز گردد.

بر همین اساس، اتحادیه اروپا دیروز (دوشنبه) با صدور بیانیه‌ای از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران سیاسی وزارت امور خارجه کشور‌های عضو این توافق، در ۲۶ آذر ۱۳۹۹ خبر داد.

بر اساس بیانیه یادشده، شرکت کنندگان قرار است درباره اقدامات جاری برای حفظ برجام و نحوه تضمین اجرای کامل و موثر این توافق توسط همه طرف‌ها از جمله آمادگی برای تبادل نظرات در سطح وزرا (در آینده) گفتگو کنند.

اعضای ارشد شورای روابط خارجی اروپایی دیروز دوشنبه با صدور بیانیه مشترکی از دولت‌های اروپایی خواستند تا با همکاری یکدیگر زمینه بازگشت دولت جو بایدن به برجام را فراهم کنند.

در این بیانیه پیشنهاد شده که دولت‌های فرانسه، آلمان و انگلیس (تروئیکای اروپایی) در هفته‌های پیش رو، با صدور بیانیه‌ای مشترک از دولت بایدن بخواهند تا پس از مراسم تحلیف رسما تمایل خود را برای بازگشت به برجام اعلام کند. همچنین از ایالات متحده و ایران بخواهند تا برای پایبندی متقابل توافق کنند. دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا به طور هم زمان باید رایزنی‌های خود را با کنگره آمریکا برای بازگشت بایدن به برجام سرعت بخشند.

آن‌ها همچنین پیشنهاد کردند که سه کشور اروپایی باید برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام پیش از ۲۰ ژانویه پافشاری کنند. جوسپ بورل نماینده عالی اتحادیه اروپا به عنوان مسئول هماهنگ کننده برجام باید اعضای باقی‌مانده در این توافق را تشویق کند تا از ایالات متحده بخواهند که به برجام بازگشته و از قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد حمایت کند.

امضاء کنندگان این بیانیه پیشنهاد کرده‌اند که از اکنون تا ۲۰ ژانویه تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا باید نشست مشترک برجام را با حضور ایران در سطح مدیران سیاسی تشکیل داده تا مسیر روشنی را برای بازگشت گام‌های ایران در مسیر کاهش تعهدات هسته‌ای برجامی ترسیم کنند. اروپایی‌ها باید به ایران تاکید کنند که این اقدامات عنصر مهمی برای بازگشت ایالات متحده به برجام در دولت بایدن است. آن‌ها همچنین باید از کانال‌های دیپلماتیک با ایران نسبت به هرگونه تشدید اوضاع با ایالات متحده هشدار دهند. چرا که هرگونه تنش پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری در امریکا تلاش‌های دیپلماتیک را به شدت دشوار می‌کند.

اعضای ارشد شورای روابط خارجی اروپایی پیشنهاد کرده‌اند کشور‌های اروپایی و اتحادیه اروپا باید به موازات، نقشه راهی را در زمینه همکاری‌های فراآتلانتیک و کاهش تنش‌ها در خاورمیانه برای دولت بایدن و سیاست‌های گسترده‌تر آمریکا در منطقه مد نظر قرار دهند.

به این ترتیب، پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری در آمریکا، دولت‌های اروپایی باید روابط خود را با سایر بازیگران منطقه از جمله عربستان سعودی، امارات و [رژیم]اسرائیل با هدف جلوگیری از تشدید تنش‌ها و زمینه سازی برای پیگیری فرآیند‌های مطابق با تلاش‌های دبیر کل سازمان ملل متحد در خصوص امنیت منطقه افزایش دهند. این اقدام همچنین برای اطمینان بخشی و کاهش مخالفت‌ها با احیای تعاملات با ایران از سوی برخی شرکای اروپا در منطقه لازم است.