بازار داغ وعده‌های انتخابات ۱۴۰۰

اقتصاد ۲۴ - هر چه بود، درست یا غلط، تلخ یا شیرین، گذشت. حالا ۷ نفر مانده‌اند و یک کرسی. خبری از حکم حکومتی و تلاش برای بازگشت رقابت به بازار انتخابات نیست.

حالا سیدابراهیم رییسی مانده و ۴ اصولگرای همفکرش، امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، علیرضا زاکانی، محسن رضایی و سعید جلیلی. عبدالناصر همتی نه چندان همفکر با اصلاح‌طلبان و محسن مهرعلیزاده نه چندان همراه با اصلاح‌طلبان هم در این میان هستند؛ هرچند کمتر موردتوجه اطراف درگیر انتخاباتی که اغلب اصولگرایند. در این اوضاع، اما آنچه داغ است، بازار وعده‌هاست. یکی از ۱۰ برابر شدن یارانه نقدی، آن هم در اوج بحران اقتصادی ایران می‌گوید و دیگری نتیجه انتخاب خود را التماس ایالات متحده برای گفتگو با ایرانیان می‌داند. وعده پس از وعده، اما نه خبری از اعلام تیم مدیریتی است و نه برنامه‌ها برای تحقق وعده‌ها.

رییسی و خیالی آسوده

«طلیعه دولت مردمی»؛ این عین عبارتی است که خبرنگار صداوسیما، رسانه رسمی جمهوری اسلامی هنگام مواجهه با سیدابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه و کاندیدای انتخابات پ ۴۰۰ به کار برد. کلیدواژه‌ای که حاکی از اطمینان‌خاطر صداوسیما به پیروزی رییسی در انتخابات است. کاربران شبکه‌های اجتماعی به همین بهانه، اما به نقد اظهارات رییسی پرداختند. او که روز گذشته به کهف‌الشهدا رفته بود و در مسیر رفت و آمد با استقبال جوانان و خانواده‌های حاضر هم مواجه شد، مردم را به حضور پرشور در انتخابات برای تغییر وضع موجود دعوت کرد؛ حال آنکه به‌زعم ناظران کاندیدایی که گرایش‌های مختلف جامعه ایرانی را نمایندگی کند، در میان نیست.

رییسی که در روز‌های نخست نارضایتی‌اش را از صلاحیت گسترده بیان کرد، این روز‌ها دیگر چندان توجهی به این مساله ندارد و بیشتر به بیان وعده‌های انتخاباتی خود مشغول است. از تحول می‌گوید و دولت خود را «دولت تحول» معرفی می‌کند. یکی از این تحول‌ها از قرار معلوم در حوزه بهداشت و درمان خواهد بود؛ چنانکه رییسی در جمع کارکنان و پرستاران بیمارستان میلاد تهران تاکید کرده که «برای دولت امکان‌پذیر است ۵۰ درصد هزینه درمان را از سبد خانوار کاهش دهد تا بیماران جز رنج بیماری دغدغه دیگری نداشته باشند.» او راهکارش برای تحقق این مساله را «کارت سلامت» عنوان کرد ولی جزییات بیشتری از آن ارایه نداد. این تاکید در زمینه واکسن کرونا هم صورت گرفت. او با بیان اینکه «واکسیناسیون در اسرع وقت برای همه آحاد مردم باید عملیاتی شود و هیچ‌گونه کوتاهی در حفظ سلامت مردم مجاز نیست»، یکی از درد‌های مردم را بیان کرد ولی نگفت در شرایط تحریم و کمبود منابع مالی، چطور قصد دارد جامعه را با واکسنی مورد پذیرش سازمان بهداشت جهانی واکسینه کند. یکی دیگر از خبر‌های جذاب اطراف رییسی، انتصاب تهیه‌کننده «گاندو» به عنوان رییس ستاد انتخاباتی هنرمندان او بود. انتخابی که بار دیگر گمانه‌زنی‌ها مبنی بر ضدیت با دولت مستقر را دوچندان کرد.

رضایی و وعده یارانه‌ای

اگر رییسی خیالش آسوده است که رقیب جدی در این انتخابات ندارد و اگر تا پایان بماند، به احتمال فراوان، سکان هدایت دولت سیزدهم را به دست می‌گیرد، محسن رضایی، اما اوضاعی متفاوت دارد. او که احتمال ردصلاحیتش به دلیل وخامت سلامت جسمانی‌اش نیز مطرح بود، در شرایطی نامش میان احراز صلاحیت‌شدگان قرار گرفت که بسیاری چندان به پیروزی‌اش امیدوار نیستند. هرچند در توییتر خود نوشته که تا پایان در صحنه باقی می‌ماند. رضایی در این مسیر وعده یارانه ۴۵۰ هزار تومانی آن هم به نیمی از جامعه ایران را داده و تلویحا خبر از حذف ۵۰ درصد یارانه‌بگیران داده ولی هیچ راهکاری برای تحقق این مهم ارایه نکرده و فقط در اینستاگرام خود نوشته است: «به ملت عزیز ایران می‌گویم که با رای قاطع شما ملت ایران و تشکیل دولت اقدام و تحول، سریعا با تعیین نرخ و قیمت ترجیحی، معادل ۴ میلیارد دلار از محل فروش محصولات نفتی به ثروتمندان و معادل همین مقدار از خرید نهاده‌های دامی، صرفه‌جویی خواهیم کرد و با جلوگیری از اتلاف ثروت عمومی و قطع دست ویژه‌خواران، یارانه را به مبلغ ۴۵۰ هزار تومان ماهانه برای هر فرد، به ۴۰ میلیون نفر از ملت ایران (که درآمد کمتری دارند) واریز خواهیم کرد.»

بیشتر بخوانید: پناهیان: نامزد‌های این دوره خروس‌جنگی نیستند

جلیلی، همچنان در سایه

سعید جلیلی که از سال ۹۲ تاکنون دولت به اصطلاح در سایه را تشکیل داده، این روز‌ها هم همچنان در سایه است. وعده جنجالی نمی‌دهد، مقابل رییسی نمی‌ایستد. کلیاتی می‌گوید و می‌گذرد، چون بیانیه اعلام حضورش در انتخابات. «سبد مطلوب غذایی» در «نظام توزیع هوشمند» ۲ کلیدواژه محبوب جلیلی به شمار می‌رود. او در تشریح جزییات این اظهارنظر، حمله به دولت را فراموش نکرده وگفته «برای مثال وقتی دولت می‌خواهد در شرایط خاص، گوشت مرغ توزیع کند، می‌توان مثل کاری که دولت فعلی کرد مردم در مکان‌های مشخصی صف بکشند و در انتظار بمانند؛ اما راه دیگر این است که دولت با استفاده از شبکه مویرگی فروشندگان خرد و همچنین سامانه‌های اطلاعاتی به توزیع کالا‌های اساسی در شرایط خاص بپردازد.

نه‌تن‌ها کرامت مصرف‌کنندگان حفظ خواهد شد، بلکه فروشندگان خودشان در این امر از یکدیگر سبقت می‌گیرند و سعی دارند تا مشتری بیشتری جذب کنند»؛ آن‌هم در شرایطی که یکی از عوامل شکل‌گیری صف مرغ، علاوه بر سوءمدیریت‌ها، اثرگذاری تحریم‌ها بود، اما نه جلیلی و نه سایر کاندیدا‌های «جریان انقلاب»، برنامه مدونی حداقل تا اینجا درباره‌اش ارایه نکرده‌اند.

علیرضا زاکانی

کنار رییس قوه قضاییه و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله چهره‌های دارای مسوولیت کلان کشوری است که کاندیدای انتخابات شده و از قرار معلوم او هم مرخصی بدون حقوق گرفته و خبری از استعفا نیست. زاکانی همچنین ۲ نماینده مجلس، روح‌الله متفکر آزاد و مالک شریعتی نیاسر را به عنوان رییس و سخنگوی ستاد انتخاباتی‌اش منصوب کرده و از شعار دولت دهه‌شصتی‌ها استفاده می‌کند ولی نقاط پر ابهام در کارنامه‌اش کم نیست. یکی از این نقاط به نوه‌اش مربوط می‌شود.

او با حضور در برنامه «تبادل» با اجرای محمد دلاوری در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه اعتماد مبنی بر نداشتن سابقه اجرایی، به سوابقش در بسیج دانشجویی و احزاب و البته نمایندگی مجلس و ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره کرد! او همچنین در پاسخ به پرسش دیگری خبرنگار روزنامه اعتماد، مشروطی‌اش در دانشگاه را تایید کرد ولی آن را ناشی از «مسافرکشی» برای تامین هزینه خانواده‌اش اعلام کرد. او البته تاکید کرد که فقط یک مرتبه مشروط شده و مطالب مطرح شده درباره ۳ مرتبه مشروط شدنش صحت ندارد. نکته قابل تامل آنکه او در این برنامه تلویزیونی تاکید کرد که در نهایت کاندیدا‌های جریان انقلاب در این انتخابات «با هم دعوا» نخواهند کرد که تایید تلویحی حضور زاکانی و قاضی‌زاده‌هاشمی و جلیلی و رضایی به عنوان کاندیدای پوششی رییسی است؛ هرچند او همان ابتدای این برنامه و در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه اعتماد در همین زمینه گفته بود که «این مساله را از جریان شما (اصلاح‌طلبان) آموخته‌ایم!» او همچنین وعده التماس امریکایی‌ها به ایرانیان در صورت پیروزی‌اش در انتخابات را داد.

اصولگرا و رییس ستاد زن؛ اصلاح‌طلبان بدون پشتوانه

امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی هم روز‌های به نسبت آرامی را سپری می‌کند. او که از قرار معلوم حضورش در دولت سیدابراهیم رییسی قطعی شده، در این کمپین انتخاباتی‌اش، نوآوری به خرج داد و زهرا شیخی، نماینده مجلس را به عنوان رییس ستاد انتخاباتی خود معرفی کرده تا «منشا نگاهی نو» به زنان ایرانی باشد. این اقدام او با استقبال برخی اعتدال‌گرایان و اصولگرایان در توییتر همراه شد. سوی دیگر میدان، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی، اما بیشتر اظهارات خود را به مقوله اقتصاد اختصاص دادند.

مهرعلیزاده از کنترل روند افزایشی تورم در ۴ ماه گفت، اما راهکارهایش را تشریح نکرد و همتی هم خود را عامل تحول وضع موجود معرفی و دخالتش در شکل‌گیری وضع موجود را رد کرد. همتی در توییتر هم مناظره‌ای با زاکانی داشت و در پاسخ به اظهارات او مبنی بر کاهش ارزش پول ملی با استفاده از هشتگ «یار کمکی»، نوشت: «آقای زاکانی! در ترم دوم دوره کارشناسی اقتصاد، به دانشجویان می‌آموزیم که ارزش پول ملی چگونه تعیین می‌شود و چه عواملی در آن تاثیر دارد. ان‌شاءالله اگر تا پایان انتخابات در صحنه بودید، درخصوص این بخش از ادبیات علم اقتصاد برای شما خواهم گفت»؛ تا حداقل زد و خورد احتمالی میان این دو در مناظره‌ها برای اندکی هم که شده انتخابات را گرم کند و از همپوشانی اظهارات جلوگیری به عمل آورد.