تعدیل بی سابقه کارگران خودروسازی

اقتصاد۲۴- تنها دو ماه پس از اولین نشانه‌های ویروس کووید در ووهان چین، فروش خودرو در این کشور نزدیک به ۷۱درصد کاهش را تجربه کرد. سه ماه بعد، در آوریل ۲۰۲۰ نیز ایالات متحده شاهد کاهش ۴۷درصدی فروش خودرو بود. همچنین در همین زمان اتحادیه اروپا کاهش ۸۰درصدی در معاملات خود را تجربه می‌کرد. با همه این احوال، اما این صنعت به سرعت خود را بازیافت و بر ریل احیای خود قرار گرفت. از سه ماه سوم ۲۰۲۰ تا سه ماهه نخست ۲۰۲۱ خودروساز‌ها به سرعت، تولید و فروش خود را احیا کردند و در پاره‌ای موارد رکورد تازه‌ای از فروش ثبت کردند.

با وجود این تحلیل‌ها نشان از آن دارند که صنعت خودرو در حال تجربه تحولاتی است که ساختار آن را نسبت به دوران پیش از کووید به طور کلی دگرگون خواهد کرد؛ از جمله تحول در نیروی کار خودروسازان. همه‌گیری ناشی از شیوع کووید در سراسر جهان، سبب خانه‌نشینی بسیاری از کارگران و متخصصان صنعت خودرو شده است، کارگرانی که گرچه برخی از آنان از راه دور و در خانه‌های خود به کار ادامه دادند، اما با بسیاری از آنان برای برگشت به محیط کار تماسی گرفته نخواهد شد.

شهر ووهان در مرکز چین که این روز‌ها به دلیل ویروس کرونا در جهان شهره شده است، پیش از این ملقب به «شهر موتور» بود چرا که خانه اصلی کمپانی‌هایی، چون جنرال موتورز، هوندا موتور، نیسان موتور، تویوتا موتور، رنو موتور و گروه پژوه بود. با این وجود ویروس کووید، غول‌های صنعت خودرو را از پای انداخت و به سرعت شعب این کمپانی‌ها در اروپا و آمریکا نیز تعطیل شدند. در مارس ۲۰۲۰، در اتحادیه اروپا بیش از ۱/ ۱میلیون کارگر از مجموع ۶/ ۲میلیون نیرویی که در صنعت خودرو مشغول به کار بودند، به طور مستقیم از کووید- ۱۹ آسیب دیدند. تنها در آلمان، قریب به نیمی از کارگران این بخش به خانه‌های خود برگشتند و در ایالات متحده، کمپانی‌های فورد، فیات کرایسلر و جنرال موتورز، تمامی کارخانه‌های خود را به طور موقت تعطیل کردند.

به تازگی ۸ خودروساز کارخانه‌های خود را در آرژانتین تعطیل کردند. گرچه هنوز نمی‌توان درباره تمامی آثار کرونا نیروی کار صنعت خودرو را برآورد کرد، اما پیش بینی‌ها سخن از آن دارند که تنها در اروپا بیش از ۸/ ۱۳میلیون کارگر به طور غیرمستقیم تحت تاثیر کاهش تولید و تعطیلات کارخانه‌ها قرار خواهند گرفت. در پی این بحران تنها در آلمان نیم میلیون نفر کار خود را از دست خواهند داد.

بیشتر بخوانید: اخراج جمعی از کارگران کشت و صنعت بیدمشک که به نداشتن بیمه معترض بودند/ مشاغل بدون بیمه با شرایط استثماری

غول‌های خودروسازی در گرداب کووید

پیش از شیوع کووید و پایین آمدن کرکره کارخانه‌ها در سراسر جهان، بسیاری از کمپانی‌های بزرگ خودروساز خود را برای کاهش شمار نیروی کار آماده می‌کردند؛ چرا که تکنولوژی چتر سلطه خود را بر این صنعت گسترانده بود. با این وجود کووید -۱۹ این فرآیند را تسریع کرد. کمپانی BMW چهار ماه پس از آغاز همه‌گیری، کارخانه خود در جنوب کالیفرنیا را تعطیل و ۱۱هزار نیروی کار خود را مرخص کرد و کمپانی فورد که از زمان شیوع کووید در برابر اخراج کارمندان خود مقاومت کرده بود، به تازگی خبر از تعدیل هزار نیروی کار خود کرد.

جنرال موتورز برای آنکه ناگزیر به مرخص کردن حجم عظیمی از نیرو‌های خود نشود، دستمزد متخصصین و نیرو‌های خود را تا پایان احیای اقتصاد، نزدیک به ۲۰درصد کاهش داد. هوندا نیز شعبه خود در آمریکای شمالی را به طور موقت تعطیل و شرکت خودروسازی نیسان بیش از ۱۰هزار نیروی کار را به صورت موقت تعدیل کرد. کمپانی تسلا نیز از این بحران مستثنی نبود و نیرو‌های تحت عنوان «کارگران غیرضروری» را اخراج کرد و شرکت خودروسازی تویوتا به نیرو‌های خود اعلام کرد که تا پایان دوران کووید تنها قادر به پرداخت حق الزحمه ۴روز کاری در هفته است.

اکنون که بیش از یکسال از شیوع کووید می‌گذرد، ترکش‌های این بحران خود را بیش از پیش نشان می‌دهند که کمبود تراشه‌ها یکی از آنان است. هفته گذشته کمپانی فورد در بیانیه‌ای اعلام کرد که به دلیل کمبود تراشه و کند شدن خط تولید، به طور موقت ۳۹۰۰کارگر خود در تمامی شعب خود در سراسر جهان را خارج خواهد کرد. کمبود تراشه‌ها نخستین بار یک سال پیش در چین رخ داد و بعد دامن سایر مناطق جهان را گرفت چرا که در پی بحران سلامت، تقاضا برای محصولات الکترونیک بالا گرفته است. در این میان صنعت خودرو به عنوان نخستین و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده تراشه‌ها، در حال تحمل بیشترین آسیب است، آسیبی که به تن کارگران این بخش نیزرسیده است. کمپانی فولکس واگن نخستین کمپانی خودروسازی بود که کمبود تراشته را بحرانی برای تولید خود دانست و اعلام کرد که سه ماه نخست سال، تولید خود در چین، اروپا و آمریکای شمالی را کاهش خواهد داد.

هوندا برای مهار این کمبود، تولید خودرو خود را ۲۲۰۰دستگاه در هفته کاهش داده است و تویوتا موتور نیز در اقدامی مشابه، ۴۰درصد از تولید پیکاپ‌های خود کاسته است.