نه ماینری به بورس آمده، نه ماینری رفته!

اقتصاد ۲۴- زمزمه‌های کشف چند دستگاه ماینر در روز‌های ابتدایی ماه جاری به گوش رسید. اقدامی که در ابتدا یک تکذیب از سوی علی صحرائی، مدیرعامل سابق شرکت بورس و یک تایید از سوی مصطفی بهشتی سرشت، معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار را در پی داشت.

علی صحرائی موضوع مذکور را رد کرد، اما بهشتی سرشت گفت که "شخصا دستگاه‌ها را رؤیت نکرده‌ام، اما چند روزی است که بحث آن مطرح است. وی همچنین در مورد اینکه گفته می‌شود "این دستگاه‌ها متعلق به شخص خاصی بوده است"، گفت: باید بگویم با اطلاعاتی که تاکنون به دست آورده‌ام، این دستگاه‌ها شخصی نبوده‌اند، اما بطورکلی چنین فعالیتی خارج از فعالیت‌های شرکت بورس محسوب می‌شود و این مجموعه باید پاسخگو باشد.

همه تکذیب‌ها، تکذیب شدند!

چند ساعت بعد از انتشار خبر مذکور، شرکت بورس در بیانیه‌ای اعلام کرد اگرچه شرکت بورس اوراق بهادار تهران ورود به حوزه رگولاتوری رمزارز را به عنوان یک دارایی دیجیتال و در قالب یک پروژه تحقیقاتی دنبال کرده بود، اما وجود ماینر شخصی در این شرکت تکذیب می‌شود. حتی شرکت توانیر هم در همان روز وجود دستگاه ماینر در شرکت بورس را تکذیب کرد.

با این حال و روز بعد از تکذیب‌های صورت گرفته، سازمان بورس و اوراق بهادار در اطلاعیه‌ای وجود دستگاه‌های ماینر در شرکت بورس را تایید و اعلام کرد: در رسیدگی‌های نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار، تعدادی ماینر که از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران مورد بهره برداری قرار گرفته است در ساختمان شرکت مزبور کشف و در ادامه بررسی نیز مشخص شد که فعالیت مزبور در گزارش‌ها و حساب‌های شرکت به طور کامل ثبت و افشا نشده است و با توجه به اینکه بدوا چنین امری با اساسنامه و رسالت شرکت بورس نیز همخوانی نداشته است، موضوع به معاونت حقوقی سازمان ارسال شده است.

حدود چهار روز بعد نیز شرکت توزیع برق تهران بزرگ در خصوص کشف تعدادی دستگاه غیرمجاز استخراج رمزارز در شرکت بورس اوراق بهادار تهران اعلام کرد: بر اساس گزارش مامورین بازرسی از محل، تعداد ۸۲ دستگاه ماینر که درلحظه بازدید این شرکت در مدار قرار نداشتند کشف و ضبط شده است.

صحرائی استعفاء داده شد!

پس از این ماجرا، علی صحرائی از استعفای خود خبر داد و اعلام کرد که اعضای هیات مدیره بورس تهران نیز از ماجرا خبر داشتند. البته پس از آن مشخص شد صحرائی استعفا نداده و بنابر صورتجلسه هفتم مهرماه هیات مدیره شرکت بورس برکنار شده است!

همچنین حسین بوستانی، یکی از اعضای هیات مدیره شرکت بورس به ایسنا اعلام کرد که "این اعضا از وجود دستگاه‌های ماینر در شرکت بورس اطلاع نداشتند و هیچ مصوبه‌ای که مبنی بر استخراج رمزارز در شرکت بورس باشد، نه در هیات مدیره فعلی و نه در هیات مدیره قبل وجود ندارد. "

وی همچنین تاکید کرد که "در کمیته ساختمان هیات مدیره قبل، مصوبه‌ای انجام می‌شود مبنی بر اینکه تعدادی دستگاه پردازنده برای مرکز داده یا همان دیتا سنتر شرکت بورس خریداری شود. این مصوبه هیچ اشاره‌ای به اینکه این دستگاه قرار است برای ماینر استفاده شود نداشته و مشخصا در آن ذکر شده است که دستگاه پردازشگر برای مرکز داده است. اما با توجه به اینکه این دستگاه‌ها استفاده دوگانه‌ای دارند بعدا به نحو دیگر مورد استفاده قرار گرفته اند و هیات مدیره به هیچ وجه در جریان اینکه قرار است از دستگاه پردازشگر استفاده دیگری غیر از استفاده مرکز داده شود، نبوده است. "

نظر مجلس و قوه قضائیه چیست؟

در این میان نمایندگان مجلس از همان ابتدا از وزیر اقتصاد درخواست کردند تا فورا پرونده وجود ماینر‌ها در شرکت بورس تهران را به قوه قضاییه ارسال کند. در این راستا، ذبیح الله خداییان، سخنگوی قوه قضاییه در آخرین نشست خبری خود که روز چهارشنبه برگزار شد، درباره تخلفات بورس تصریح کرد: دادسرای تهران کار‌های زیادی روی این پرونده جهت شناسایی افرادی که ممکن است در این پرونده دخالت داشته باشند انجام داده است. افرادی احضار و یا دعوت شدند، اما هنوز کسی به عنوان متهم احضار نشده و به احتمال قوی در آینده نزدیک این کار صورت خواهد گرفت. مراحل کارشناسی پرونده رو به اتمام است و در خصوص نصب ماینر در سازمان بورس پرونده جداگانه‌ای تشکیل شده که در جریان رسیدگی است.

نظر سازمان بورس چیست؟

همچنین روز گذشته محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار درست چند ساعت قبل از خداحافظی با این سازمان، در مصاحبه‌ای که با پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه داشت در این مورد توضیحاتی را ارائه کرد و گفت:این موضوع در حال رسیدگی است و ممکن است ابعاد آن به درستی و شفاف، روشن نشده باشد؛ بنابراین مرسوم نیست لحظه به لحظه گزارش داده شود. آن چیزی که می‌خواهم درباره ماینر‌ها در شرکت بورس بگویم، مجموعه اطلاعاتی است که تا این لحظه بر اساس مستندات موجود به دست آمده است. اینکه موارد به دست آمده قطعی و نهایی شود و منجر به برخورد با کسی بشود یا ابعاد دیگری وجود داشته باشد، در روز‌های آینده روشن‌تر می‌شود، اما در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد قضیه روشن شده است.

بیشتر بخوانید: شفافیت و عدالت در مورد کشف «ماینر» در بورس تهران

به گفته وی این موضوع به ماه‌های پایانی سال ۹۸ برمی گردد که در آن یک کمیته شامل دو نفر از اعضای هیئت مدیره شرکت بورس تهران به همراه مدیرعامل و چند تن از مدیران شرکت بورس تصمیم می‌گیرند که تعدادی دستگاه ماینر خریداری و بهره‌برداری کنند. آنان ادعا می‌کنند که در آن زمان به دنبال کار تحقیقاتی در این زمینه، استفاده از امکانات موجود و فعالیت اقتصادی بوده و در همین راستا در دو نوبت یکبار به تعداد ۵۰ دستگاه و یک نوبت به تعداد ۳۲ دستگاه ماینز خریداری شده است. این دستگاه‌ها در ابتدای سال ۹۹ خریداری و شروع به بهره‌برداری می‌شود، اما به گفته آنان، در آن زمان استفاده از این دستگاه‌ها به شکل امروز، تخلف برشمرده نمی‌شده و راحت‌تر می‌توانستند کار را انجام دهند؛ بنابراین تا شهریورماه حدود سه و نیم بیت کوین ماین کردند و بعد هم آن را متوقف می‌کنند.

چند سوال بی پاسخ

با وجود آنکه سازمان بورس اعلام کرده که موضوع به معاونت حقوقی سازمان ارسال شده است و نمایندگان مجلس نیز از ورود این پرونده به قوه قضائیه خبر داده اند، اما جزییات جدیدی از این پرونده که به طور علنی حق هزاران سهامدار شرکت بورس را ضایع کرده اعلام نشده است. به این دلیل از ضایع شدن حق سهامداران صحبت میکنیم که به گفته حمید اسدی، یک حقوقدان بازار سرمایه، "ماینینگ قطع به یقین در حوزه فعالیت شرکت بورس نیست و این مساله طبق اساسنامه شرکت، خارج از موضوع فعالیت شرکت محسوب می‌شود. شرکت بورس باید نسبت به آن شفاف سازی می‌کرد و در سامانه کدال اطلاعیه‌ای جهت آگاهی و اطلاع سهام‌داران منتشر می‌کرد. "بنابراین شرکت بورس مانند همه شرکت‌های بورسی دیگر موظف است هر درآمدی که کسب می‌کند را به طور شفاف در سامانه کدال در اختیار سهامداران خود قرار دهد.

بر این اساس برای میزان رمز ارز استخراج شده در شرکت بورس عدد سه و نیم بیت کوین مطرح شده است که بیش از سه میلیارد تومان ارزش دارد و مشخص نیست که درآمد حاصل از آن به جیب چه کسی یا چه کسانی رفته است؟ هنوز مشخص نیست آیا واقعا هیات مدیره شرکت بورس از وجود دستگاه‌ها اطلاع داشتند یا خیر؟ که اگر میدانستند و سکوت کردند که در این تخلف دخیلند و اگر از چنین ماجرای مهمی بی خبر بودند که بار بی خبری بر دوش آن‌ها سنگینی می‌کند.