ساجده رحیمی، اقتصاد۲۴- پیش از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱، اقتصاد کشور گرجستان به دلیل برخورداری از امتیازاتی مانند موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسب و کشاورزی پیشرفته، معادن و بهره برداری از صنایع و همچنین صنعت گردشگری یکی از ثروتمندترین جمهوری‌های شوروی سابق محسوب می‌شد، اما پس از فروپاشی شوروی و وقوع جنگ‌های داخلی تا ۱۹۹۴ میلادی، اقتصاد این کشور با بحران شدیدی مواجه شد. با این وجود، به لطف کمک صندوق بین المللی پول و بانک جهانی، اوضاع امروز این کشور بسیار متفاوت است؛ گرجستان شاهد رشد قابل توجه تولید ناخالص داخلی و همچنین افت تورم بوده است.
این کشور تا پیش از ۱۹۹۱ یکی از عرضه کنندگان اصلی سبزیجات، میوه، چای، مشروبات الکلی و مرکبات به سایر جمهوری‌های شوروی بود با گذشت بحران‌ها این کشور باز هم توانست در کشاورزی موفق باشد و به دلیل واقع شدن در منطقه جنب مداری مرطوب، در این کشور کشت مرکبات و چای رونق دارد.
این کشور تا پیش از ۱۹۹۱ یکی از عرضه کنندگان اصلی سبزیجات، میوه، چای، مشروبات الکلی و مرکبات به سایر جمهوری‌های شوروی بود با گذشت بحران‌ها این کشور باز هم توانست در کشاورزی موفق باشد و به دلیل واقع شدن در منطقه جنب مداری مرطوب، در این کشور کشت مرکبات و چای رونق دارد.
در گزارش بانک جهانی آمده است رشد تولید ناخالص داخلی واقعی گرجستان در سال ۲۰۱۸ به ۴.۷ درصد رسیده بود و در سال ۲۰۱۹ به ۴.۴ درصد رسید. پیش بینی می‌شود در سال ۲۰۲۰، رشد اقتصادی گرجستان به ۴.۳ درصد برسد، اما در سال ۲۰۲۱ بهبود یافته و به ۴.۵ درصد خواهد رسید.
گرجستان با داشتن محیط کسب و کار پایدار، موقعیت خوبی برای جذب سرمایه گذاران از کشور‌های همسایه را دارد. سرمایه گذاری جذب شده در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹ به ۱۸۷ میلیون دلار رسید.
اما فقر روستایی همچنان یک چالش بزرگ است و به گفته کارشناسان فراهم آوردن فرصت‌های شغلی جدید برای کارگرانی که در حال حاضر در کشاورزی با بهره وری پایین فعال هستند و حمایت از افزایش بهره وری در تولید محصولات کشاورزی، برای کاهش فقر روستایی بسیار مهم است.
تجارت آزاد در گرجستان
طبق گفته معاون وزیر اقتصاد گرجستان، این کشور با اتحادیه اروپا (EU)، اتحادیه تجارت آزاد اروپا (EFTA)، کشور‌های مستقل مشترک المنافع (CIS)، ترکیه، چین و هنگ کنگ، رژیم تجارت آزاد دارد.
توافق نامه تجارت آزاد با دو عضو EFTA نروژ و ایسلند در سپتامبر سال ۲۰۱۷، با سوئیس و لیختن اشتاین در ماه مه ۲۰۱۸، با ترکیه در نوامبر ۲۰۰۸ و با چین در ژانویه سال ۲۰۱۸ به مرحله اجرا درآمده است. گرجستان همچنین موافقت نامه‌های تجارت آزاد دوجانبه با روسیه، ازبکستان، مولداوی، قزاقستان، اوکراین، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان دارد.
محصولات تولید شده درگرجستان از طریق سیستم‌های تجارت آزاد به یک سوم بازار مصرف جهانی دسترسی دارند و در کل به بیش از ۲.۳ میلیارد مشتری می‌رسد. گرجستان ۸۷ درصد صادرات داخلی را به کشور‌هایی با توافق تجارت آزاد صادر می‌کند.
به گزارش وبسایت معاونت دیپلماتیک وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، گرجستان ۸۷ درصد صادرات خود را به کشور‌هایی که با آنان توافق تجارت آزاد دارد، صادر می‌کند. در سال ۲۰۱۹ میزان صادرات محصولات بومی و داخلی گرجستان ۶۲.۳ درصد از کل صادرات بوده است. معاون وزیر اقتصاد گرجستان گفت: "گرجستان بیش از ۸۷ درصد صادرات داخلی خود (صادرات کالا‌ها و خدمات بومی‌تولید شده از جمله کالا‌های با منشاء خارجی را که بطور قابل ملاحظه‌ای از طریق فرآوری محلی تغییر یافته است) در سال ۲۰۱۹ به کشور‌هایی صادر کرده است که با آن‌ها توافق نامه تجارت آزاد دارند. در سال ۲۰۱۹، صادرات داخلی ۲.۳۵ میلیارد دلار بوده است که ۶۲.۳ درصد از کل صادرات است. بیشترین سهم صادرات به کشور‌هایی صادر می‌شود که گرجستان با آن‌ها توافق آزاد دارد، این به معنای این است که تصمیم گیری گرجستان در مورد توافق نامه تجارت آزاد درست بوده است. "
مناطق آزاد گرجستان
گرجستان دارای ۳ منطقه آزاد صنعتی به نام‌های پوتی، کوتایسی و تفلیس است. تجارت‌های ایجاد شده در مناطق آزاد صنعتی از معافیت‌های مالیاتی خاصی برخوردار هستند و به عبارتی اگر شرکت اجناسی را برای صادرات در مناطق تجارت آزاد گرجستان تولید کند، از تمام مالیات‌ها معاف است به جز مالیات درآمد شخصی (۲۰ درصد) که از حقوق کارمندان پرداخت می‌شود.
اگر شرکتی محصولاتی را از این مناطق تجارت آزاد به قسمت‌های دیگر گرجستان وارد کند به علاوه مالیات درآمد شخصی، ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و چهار درصد درآمد حاصل از فروش ملی است. تمامی مناطق آزاد صنعتی گرجستان توسط شرکت‌های خصوصی اداره می‌شود.
فرصت‌های سرمایه گذاری در مناطق آزاد گرجستان شامل بخش‌های کشاورزی و صنایع غذایی، تولید صنعتی، میزبانی، گردشگری، املاک و مستغلات، حمل و نقل و انرژی می‌شود.
شهر تفلیس را باید یکی از شهر‌های پر طرفدار و مشهور کشور گرجستان دانست. اقتصاد این شهر به وسیله صنایع اصلی این کشور هدایت می‌شود که مهمترین آن تولید مواد غذایی است و دارای انگور، مرکبات و فندق بسیار است.
تفلیس از لحاظ استخراج منگنز، مس و طلا، از اهمیت بسیاری برخوردار است. علاوه بر این‌ها در گرجستان، فلزات، ماشین آلات و مواد شیمیایی تولید می‌شود. در حالی که نفت و گاز شهر‌های گرجستان، از کشور‌های خارجی تهیه می‌شود؛ به دلیل تأکید زیاد بر ابتکار انرژی آبی کشور، انرژی تجدید پذیر بسیاری در این کشور در حال تولید است؛ در واقع، این تمرکز بر روی نیروگاه‌های برق ناشی از کمبود انرژی است که کشور را برای یک دوره زمانی، گرفتار کرده بود.
یکی دیگر از دلایل پیشرفت سریع وضعیت اقتصادی در شهر تفلیس، وجود بانک جهانی گرجستان در این شهر است؛ این بانک، به عنوان برترین اصلاح طلب امور کشور در جهان، در سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ میلادی به رسمیت شناخته شده است.
شهر تفلیس امروزه یکی از شهر‌های بسیار مهم کشور گرجستان است و توریست‌ها و گردشگران بسیار زیادی سالانه به آن می‌آیند تا تعطیلات خود را در آن بگذرانند. به علت قرارگیری شهر تفلیس در مسیر شرق به غرب یعنی جایی که دقیقا پادشاهی‌ها و امپراطوری‌های مختلف از آن گذر می‌کردند باعث این شد که بازرگانان بسیاری به این شهر در طول دوره‌های مختلف بیابند و موقعیت سیاسی و اجتماعی و از همه مهم‌تر بازرگانی این شهر را بالا ببرند. یکی از ویژگی‌های این شهر که گویی با زبان بی زبانی تاریخ این شهر را به خوبی به مخاطب خود منتقل می‌کند، شکل معماری این شهر است!
سبک استالینی، قرون وسطا، نئوکلاسیک و رنسانسی این شهر این را به مخاطبان و مراجعانش می‌گوید که شهر تفلیس در گرجستان حرف‌های زیادی از دوره‌های مختلف برای گفتن دارد.
شهر تفلیس، پس از، از سر گذراندن برخی مشکلات اقتصادی، به لطف صنایع متنوع و پیشرو در بخش‌های برتر، اکنون می‌تواند طیف گسترده‌ای از فرصت‌های شغلی را برای همه مهاجران، که قصد کار در شهر تفلیس را دارند، فراهم نماید.
پوتی دیگر بندر آزاد گرجستان، یکی از بزرگترین شهر‌های کنار دریای سیاه است. پوتی بندری بزرگ است که در دلتای رودخانه ریونی (Rioni river) در ساحل دریای سیاه و در فاصله ۳۴۰ کیلومتری تفلیس واقع شده است. از لحاظ تاریخی در جای پوتی مدرن امروز شهر فازیس وجود داشته است.
در طول توسعه ترکیه در قرن شانزدهم قلعه نظامی پوتی و مسکن‌های اطراف آن ساخته شدند و پس از آن به تدریج شهر پوتی در قالب امروزی خود به وجود آمد که اکنون به عنوان یک مقصد توریستی مدرن شناخته می‌شود.
این شهر از لحاظ رفت و آمد دریایی رتبه سوم را در بین کل بنادر گرجستان دارد. همچنین این شهر دارای کارخانه فرآوری ماهی و کارخانه کشتی سازی است.
قسمت اعظم واردات و صادرات کشور گرجستان از بندر پوتی صورت می‌گیرد و علاوه بر گرجستان، بسیاری از کالا‌های کشور‌های ارمنستان، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان نیز وارد این بندر می‌شود.
برای طرفداران فعالیت‌های فضای باز، از جمله پیاده روی، گردش خارج از شهر، سفر‌های کوتاه، پیک نیک و انواع کمپینگ، پوتی یک مکان ایده آل است.
همچنین در فصول مختلف می‌توانید شاهد مهاجرت پرندگان به بندر پوتی باشید که زیبایی این شهر را دو چندان می‌کنند.
جاذبه‌ها و مناطق تفریحی پوتی گرجستان، از جمله حومه آن، پتانسیل گردشگری بزرگی برای این شهر محسوب می‌شود که این امر باعث جذابیت آن برای گردشگران داخلی و خارجی شده است.
کوتایسی دومین شهر بزرگ و قدیمی‌ترین شهر گرجستان است که خانه بسیاری از مکان‌های جذاب و مناظر باورنکرنی است. موقعیت مرکزی و مناسب کوتایسی آن را به بهترین مرکز برای دیدن بسیاری از شگفتی‌های گرجستان می‌کند.
امروز، کوتایسی یک مرکز حمل و نقل مهم است که از طریق خط ریلی به تفلیس متصل می‌شود. فرودگاه کوپیتناری در ۱۴ کیلومتری غرب شهر واقع شده است. Kutaisi دارای صنایع پیشرفته خودرو، حمل و نقل، شیمی، مبلمان، مصالح ساختمانی و صنایع غذایی است. این شهر همچنین دارای چندین انستیتوی آموزش عالی از جمله دانشگاه حقوق و اقتصاد، انستیتوی آموزشی و دانشگاه فنی دولتی کوتایسی است.
هدف از اجرای این طرح‌ها تبدیل گرجستان به مرکز حمل و نقل و لجستیکی در منطقه است که درآمد‌های قابل توجه و اشتغال جدید را در این کشور در پی خواهد داشت.
اقتصاد۲۴ پیشتر نقش مناطق آزاد در اقتصاد آلمان، چین، ترکیه، امارات، هند، سنگاپور، اسپانیا، کره جنوبی، کاستاریکا، یونان ، ایتالیا ، عمان، نیجریه، موریس ، مالزی، کانادا، بنگلادش، تونس و مناطق ویژه اقتصادی روسیه، ازبکستان، بلاروس، عربستان ، لبنان ،تانزانیا، آرژانتین، لیتوانی،غنا، اولین منطقه آزاد تجاری جهان و همچنین شهر اینترنتی دبی را نیز بررسی کرده بود که گزارش آن را می‌توانید مطالعه کنید.