اقتصاد۲۴ - در حالی که در هفته اخیر بالاخره توافق همکاری ۲۵ ساله ایران و چین امضا شد، سرانجام برجام کماکان در هالهای از ابهام قرار دارد. جو بایدن که با شعار احیای برجام روی کار آمده بود، حالا پس از گذشت چندماه از شروع به کارش، اشتیاق و میلی به بازگشت به برجام نشان نمیدهد. عدم تمایل آمریکا به بازگشت به برجام باعث شد تا ایران هرچه سریعتر به سمت شرق چرخش داشته باشد تا به گفته خودشان تاثیر تحریمها را کاهش دهند.
حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم با اشاره وضعیت برجام گفت: واقعیت این است که برجام دچار رکودی ناشی از محافظه کاری جو بایدن شده است و برخلاف شعاری که دموکراتها در انتخابات میدادند و با توجه به اینکه اغلب منتظر بودند که بازگشت به برجام جزء اولین فرمانهای اجرایی بایدن باشد، اما اینطور نشد. از همین رو دیدیم که تصمیمی راهبردی در ایران شکل گرفت و ایران توافق نامه راهبردی با چین امضا کرد که این موضوع به نوعی مصونیت از عواقب تحریم است.
وی ادامه داد: من معتقدم که واکنش آمریکا به توافق ایران و چین و بسته پیشنهادی که میخواهد پیشنهاد دهد، اگر گرهای از برجام باز نکند، ارزشی ندارد. توافق ایران با چین توافق منفی نیست، اما طبق قانون اساسی ایران بند بند آن باید به اطلاع مردم برسد و مجلس هم تصویب کند، اما آن چیزی که مشخص است این است که ما چه موافق باشیم چه مخالف، ایران بعد از اینکه تعلل دولت بایدن را در بازگشت به برجام دید، نگاه به شرق را تبدیل به یک توافق راهبردی کرد؛ بنابراین اکنون تنها موضوعی که میتواند برجام را نجات دهد این است که یک اقدام راهبردی در آمریکا صورت بگیرد و آن هم بازگشت به برجام و برداشتن تحریمهایی است که پیش از این قرار بود برداشته شود.
فلاحت پیشه با بیان اینکه نیاز راهبردی به برجام در ایران به شدت در حال کاهش است، تصریح کرد: گناه برجام را اکنون نمیتوان به گردن ایران انداخت، گناهش به گردن آمریکاییها است، زمانی که ایران اعلام کرد گامهای برداشته شده قابل برگشت است و اگر فرمان اجرایی را امضا کند، ایران بلافاصله به برجام برمیگردد، اما این کار صورت نگرفت. به نظرم در نهایت این آمریکا است که متضرر میشود.
این کارشناس سیاست خارجی با بیان اینکه این اولین بار است که کشورهای قدرتمند دنیا در حال نزدیک شدن به همدیگر هستند، گفت: اگر تا بحال کشورها سعی میکردند که کشورهایی مانند چین، ایران و ... موضوعات سیاسی را از مسائل اقتصادیشان تا حدی دور کنند، اما اکنون به دلایل اعلام شده سیاسی در حال نزدیک شدن به همدیگر هستند. همین باعث میشود که هژمونی آمریکا در دنیا روز به روز ضعیفتر شود. ایران در حال اتخاذ تصمیمات راهبردی دیگری است و باید منتظر بود که قراردادهای راهبردی دیگری را هم طی ماههای آتی امضا کند؛ قراردادهایی با کشورهایی که بیشتر مخالف سیاستهای آمریکا و یا رقیب ایالات متحده هستند! بعد از آن باید شاهد انفعال هرچه بیشتر آمریکاییها خواهیم بود و رسانههایی داخلی آمریکا نیز انتقاد بیشتری نسبت به بایدن بر سر این قبیل اتفاقها دارند.
وی ادامه داد: به طور معمول گروههای سیاسی در ایران دولت ایران را متهم میکردند که نگاه به شرق را اجرا نمیکند، ولی میبینیم همین دولت که چنین اتهامی به او وارد بود، چنین توافق راهبردی را اجرا کرد. مشخصا شخص آقای دکتر ظریف، دیپلماتی که بخش اعظم عمر خود را در آمریکا گذرانده است توافق راهبردی با چین را امضا کرد. معنای این موضوع این است که این مسائل آنقدر به انتخابات مرتبط نیست و مسائل راهبردی در میان است و اهمیت بالایی دارد.
فلاحت پیشه ادامه داد: ایران از گذشته به دنبال این سیاست بود که تاثیرتحریمها را کاهش دهد، ایران سعی کرد به اتحادیههای منطقهای، شانگهایی، آسه آن، گروه بریکس و ... بپیوندند و از این طریق تاثیرتحریمها را کاهش دهد و روابط خود را با دنیا گسترش دهد. اکنون به نظرم منطقی نیست که بار دیگر وارد مذاکره برای برجام شود، ایران باید بر سر مسائلی وارد مذاکره شود که مشکل ایرانیها است. تحریم مشکل ایران بود و بر سر آن وارد مذاکره شد. بعید میدانم ایران بر سر نقاط قوت خود مانند مسائل منطقهای و موشکی وارد مذاکره شود.