تاریخ انتشار: ۰۸:۴۳ - ۲۰ ارديبهشت ۱۴۰۰
رونمایی از ویرایش نخست گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس

مالیات ناعادلانه چهره فقر را خشن‌تر می‌کند

نتیجه یک تحقیق نشان می‌دهد که نرخ فقر کشوری در ایران از ۱۵.۱ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۱۸.۴ درصد در سال ۹۷ رسیده و رکورد زده و در این روند افزایش فقر در جامعه در دهه ۹۰، اقتصاد و جامعه ایران با رکود، تورم، تحریم و البته سبدی متنوع از یارانه‌های پنهان و آشکار مواجه شده که نتیجه آن وضعیت نامطلوب زندگی شهروندان است.

فقراقتصاد۲۴-حالا مرکز پژوهش‌های مجلس از ویرایش نخست یک گزارش در ارتباط با مالیات بر مجموع درآمد افراد خبر داده که به‌گفته محققان این گزارش استقرار نظام مالیات بر مجموع درآمد به‌دلیل افزایش نابرابری در کشور ضروری است چراکه ضریب جینی به‌عنوان مشهورترین معیار اندازه‌گیری نابرابری در جامعه پس از کاهش نسبتا ملموس در ۳ سال نخست دهه ۹۰ به سرعت در حال افزایش است و حالا خطر بازگشت نابرابری در بین مردم به سطوح تاریخی خود در اوایل دهه ۸۰ وجود دارد.

این گزارش می‌افزاید: تجربه جهانی نشان می‌دهد مهم‌ترین ابزار سیاستی برای کاهش نابرابری‌های درآمدی در یک کشور استفاده بهینه از ابزار‌های مالیاتی و یارانه‌ای است و انتظار می‌رود در کشور ما نیز پس اصلاح نظام مالیاتی و یارانه‌ای در قالب استقرار نظام مالیات بر مجموع درآمد و مرتبط‌سازی آن با نظام حمایتی بتوان به بهبود چشمگیر توزیع درآمد و کاهش ضریب جینی رسید.

فقرا برنده می‌شوند!

این گزارش با تأکید بر ضرورت گرفتن مالیات از مجموع درآمد مردم می‌افزاید: کاهش فقر و ارتقای معیشت طبقات ضعیف در گروی وضع مالیات بر مجموع درآمد مردم است و انتظار می‌رود با استقرار نظام مالیات بر مجموع درآمد، درآمد مالیاتی و درنتیجه توان مالی دولت برای حمایت از اقشار ضعیف و رفع فقر افزایش یابد و افزون بر این زیرساخت‌های اطلاعاتی فراهم شده برای اجرای مالیات بر مجموع درآمد این امکان را فراهم می‌آورد که دولت بتواند منابع جاری یارانه‌ای خود را نیز به نحو مؤثرتری هزینه کند.

همچنین یکی از بهترین شیوه‌ها برای توزیع صحیح و هدفمند یارانه‌های مستقیم به اقشار کم‌درآمد تعریف این یارانه‌ها به‌عنوان اعتبار مالیاتی برگشت‌پذیر است که در کشور‌های مختلف جهان تجربه شده است. نویسندگان گزارش ادعا می‌کنند که از زاویه اقتصاد سیاسی اقشار ضعیف و کم‌درآمد می‌توانند برندگان اصلی استقرار نظام یکپارچه مالیات بر مجموع درآمد در ایران باشند.

نشانه‌های رسمی از گسترش فقر

مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: در سال ۱۳۹۷ بیش از ۱۸ درصد از جمعیت کشور زیر خطر فقر زندگی می‌کردند این در حالی است که آمار رسمی از وضعیت فقر در ۲ سال پس از آن به‌ویژه با تشدید تحریم‌ها و کسری بودجه دولت گزارش نشده و برخی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مستند به وضعیت دخل و خرج خانوار تأیید‌کننده افزایش شکاف درآمدی و گسترش سفره فقر در جامعه دارد.

بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: یکی از چالش‌های سیاستگذاران اقتصاد ایران در سال‌های اخیر اختصاص یارانه‌های مستقیم به خانواده‌ها و دهک‌های کم‌درآمد بوده، اما تا زمانی که اخذ مالیات یکپارچه از درآمد مؤدیان در قالب نظام مالیات بر مجموع درآمد اجرایی نشود این چالش لاینحل باقی خواهد ماند.


بیشتربخوانید:جولان شاخص فلاکت در ۱۴ استان


این گزارش می‌افزاید: ازآنجاکه در الگوی کامل مالیات بر مجموع درآمد همه شهروندان موظفند همه درآمد‌ها و مخارج قابل‌قبول خود را به‌صورت سالانه در قالب اظهارنامه‌های مالیاتی اعلام کنند دولت می‌تواند به‌صورت دقیق خانوار‌های نیازمند دریافت یارانه‌های نقدی و کمک مورد نیاز را شناسایی کند و یکی از بهترین شیوه‌ها برای توزیع صحیح و هدفمند یارانه‌های مستقیم به اقشار کم‌درآمد تعریف یارانه‌ها به‌عنوان اعتبار مالیاتی برگشت‌پذیر است.

درمان بودجه با مالیات بر درآمد

مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به ضرورت اصلاح ساختار بودجه و مقاوم‌سازی مالیه عمومی در مقابل شوک‌های ناشی از تحریم و دیگر مشکلات ناشی از کاهش قیمت یا درآمد‌های نفتی دولت می‌گوید: تحریم‌های ظالمانه غرب به‌رغم خسارت‌های فراوانی که به همراه دارد، فرصت مهم و تاریخی را برای مقاوم‌سازی اقتصاد ایران و رهایی از زنجیر وابستگی به نفت فراهم آورده است.

این نهاد با این استدلال نتیجه می‌گیرد که گرفتن مالیات بر مجموع درآمد می‌تواند نقشی تاریخی در افزایش قابل توجه نسبت مالیات به محصول ناخالص داخلی و کاهش پایدار کسری بودجه دولت داشته باشد. علاوه بر اینکه با استقرار نظام مالیاتی مبتنی بر مجموع درآمد افراد شاهد افزایش شفافیت، کاهش فرار مالیاتی، امکان کاهش بار مالیاتی تولیدکنندگان و هدفمند کردن معافیت‌های مالیاتی خواهیم بود.

پژوهشگران مرکز یادشده بر این باورند که مجموعه شرایط امروز کشور ازجمله تجربه بیش از ۹ دهه اجرای مالیات بر درآمد در ایران و فراهم آمدن تدریجی زیرساخت‌های نهادی و اجرایی، فرصتی تاریخی پیش روی نمایندگان دوره یازدهم مجلس قرار داده است تا با بازنگری در قانون مالیات‌های مستقیم و استقرار نظام مالیات بر مجموع درآمدِ فراگیر با استاندارد جهانی اقدامی بزرگ و تاریخی در جهت ارتقای عدالت اجتماعی و مقاوم‌سازی اقتصاد کشور به انجام رسانند.

مالیات بر درآمد یا دارایی مردم؟

گزاره مالیات بر مجموع درآمد در شرایطی مطرح می‌شود که رویکرد گرفتن مالیات به‌ویژه در دوره مجلس یازدهم به جای تکیه بر نظام مالیات بر مجموع درآمد افراد براساس مالیات بر مجموع دارایی‌های شهروندان بدون درنظر گرفتن متغیر‌های دیگر اقتصادی گذاشته شده و از این رویکرد استنباط می‌شود که قوانین مالیاتی در کشور نقش جبران‌کننده کسری بودجه دولت و تامین‌کننده سوخت موتور پرخرج هزینه‌های کشورداری را ایفا می‌کند که نتیجه آن برخلاف اهداف تصمیم‌گیرندگان، کاهش سطح اعتماد عمومی به نهاد‌های تصمیم‌گیر، کاهش سرمایه‌گذاری و افزایش پنهان‌کاری و کاهش شفافیت اقتصادی را تشدید می‌کند.

پاشنه آشیل نظام مالیاتی

مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: قوانین مالیاتی ایران مملو از رفتار متمایز قانونگذار با مؤدیان مختلف مانند اعطای انواع معافیت‌های مالیاتی متناسب با نوع کسب‌وکار یا محل اشتغال مؤدیان و نیز پایه‌های مختلف درآمدی است که باعث شده است اولا بخش مهمی از درآمد مالیاتی بالقوه دولت از دست برود و ثانیاً فعالان اقتصادی متأثر از علامت‌دهی‌های نادرست قوانین مالیاتی، انتخاب‌هایی انجام دهند که به کاهش ظرفیت تولید و در نهایت رفاه ملی می‌انجامد.

ازاین‌رو اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم با انتخاب رویکرد مالیات‌ستانی یکپارچه از منابع مختلف درآمدی و حذف تبعیض‌های مالیاتی، نه‌تن‌ها می‌تواند به ارتقای عدالت مالیاتی کمک کند بلکه موجب بهبود انگیزه‌های عاملان اقتصادی، ارتقای بهره‌وری عوامل تولید و درنهایت افزایش رفاه اقتصادی شود.

منبع: همشهری آنلاین
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت All-in-One اپل امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استقلال در دربی تهران با لباس جدید

عکس/ سفر مسعود پزشکیان به جنوب غرب تهران

اینفوگرافی/ برنده پرسپولیس است یا استقلال؟

عکس/ توپ فینال جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰ در موزه فیفا

عکس/ شباهت باورنکردنی سیروان خسروی به مادرش

عکس/ لحظه آزادی اسرای فلسطینی

عکس/ استایل خاص فردین و ناصر ملک مطیعی ۴۳ سال پیش با لباس‌های برند

عکس/ جولان اتوبوس‌های دو طبقه ۵۱ سال پیش در میدان فردوسی تهران

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

درخواست تاجگردون از شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت برای کم شدن بی‌ثباتی اقتصادی

سامانه جدید بارشی در کشور؛ هلال احمر اعلام آماده باش کرد

استیضاح همتی در دستور کار روز یکشنبه مجلس قرار گرفت + جزئیات

مفقود شدن ۶ نفر در بهمن؛ اعزام تیم‌های نجات به محل حادثه

واکنش ایران به فراخوان خلع سلاح پ‌ک‌ک

هشدار مدیریت بحران به تهرانی‌ها؛ شنبه یکشنبه مراقب باشید

برنامه حضور النصر در ایران مشخص شد

برای درمان یبوست چه بخوریم؟

بهترین غذا برای سحری ماه رمضان چیست؟

آیا سرطان دهان کشنده است؟

عکس/ لاله مرزبان و شهاب حسینی در حاشیه یک سریال

رقابت جذاب والیبال برفی دختران در دیزین

آیا وام ودیعه مسکن در سال آینده افزایش می‌یابد؟

پیش‌بینی بازار خودرو در هفته دوم اسفند ۱۴۰۳

بازار فرش ایران در اختیار قاچاقچیان افغانستانی

عکس/ پرتاب ساعت مچی به سوی رامین رضاییان در دربی ۱۰۵

قیمت جدید کالا‌های اساسی اعلام شد+ جدول

عکس/ خشکبار شاهرضا ۶۰ سال پیش در خیابان شاهرضا سابق و انقلاب فعلی

ماجرای سرقت گردبند ۱۰۰میلیونی در پیروزی چه بود؟

اظهارات جدید عارف درباره قطعی برق

تصویری قدیمی از فریدون جیرانی

رکورد فوق العاده گلزن پرسپولیس در دربی

عکس/ آیین نوروز خوانی در گرگان

فیلم/ انفجار بمب حین اقامه نماز جمعه در پاکستان

عکس/ الناز شاکردوست در کنار جانی دپ ۱۰ سال پیش

عکس/ استایل جنجالی هنگامه قاضیانی

اظهارات تازه وزیر خارجه ترکیه علیه ایران

فیلم/ خبر خوش وزیر رفاه برای مددجویان و معلولان

فیلم/ فحاشی رکیک سعید قاسمی در هیئت اهل بیت

طائب: پول فروش نفت به حساب خودمان واریز می‌شود

پیش‌بینی همتی از وضعیت اقتصاد ایران در ماه‌های آینده

حمله قایق‌های جنگی اسرائیل به سواحل غزه

اینفوگرافی/ شلوغ‌ترین مسیر‌های مهاجرتی دنیا کجاست؟

خبر خوش وزیر کار درباره افزایش حقوق کارگران

آیا تاسیان واقعا سریال خوبی است؟

آبله میمونی همچنان در وضعیت اضطرار

اظهارات تازه پزشکیان درباره افزایش اختیارات استانداران

رکورد استقلال در دربی‌ها شکسته شد

عکس/ نمایی دیدنی از حرم امام رضا ۱۳۰ سال پیش و دوره قاجار

افزایش یارانه نان و دارو برای سال ۱۴۰۴

اعلام قیمت جدید زولبیا و بامیه در ماه رمضان

فیلم/ اژه‌ای: کسی که خطا کرده را با کسی که مرتکب فساد شده باید فرق گذاشت

عکس/ ساعت میلیاردی محمدرضا گلزار خبر ساز شد

عکس/ ایران رتبه پنجم جدیدترین رنکینگ لیگ‌ فوتبال آسیا

عکس/ سرویس و نگهداری لامبورگینی چقدر هزینه دارد؟

سقوط قیمت بیت کوین به کمتر از ۸۰ هزار دلار

زلنسکی وارد واشنگتن شد

قیمت رهن و اجاره آپارتمان در جنوب تهران + جدول

قیمت طلای جهانی کاهش یافت

روزگار سخت سیستان؛ بلای ویرانگری که گرد و غبار و خشکسالی بر سر یک استان آورد