تاریخ انتشار: ۱۷:۱۴ - ۲۵ اسفند ۱۳۹۷

به بهانه بزرگداشت پروین اعتصامی + از ازدواج تا مرگ و شعر نخود و لوبیا!

بیست و پنجم اسفند ماه، زادروز «پروین اعتصامی» شاعر معاصر ایرانی است
پروین  اعتصامی
اقتصاد۲۴-   رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی (زاده ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز - درگذشته ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در تهران) شاعر زن ایرانی است که از او با عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» یاد می‌شود. پروین از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان کودکی سرودن شعر را آغاز کرد. پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان معاصر ایرانی بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت. پروین اعتصامی از پایه‌گذاران سبک شعر مناظره‌ای است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعارهایش در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده در قالب دیوان اشعار به چاپ رساند. او مدتی نیز در کتاب‌خانه‌ی دانشسرای عالی، به شغل کتابداری مشغول بود و بعد از آن قبل از دومین نوبت چاپ دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه درگذشت و در حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.

به پاس زحمات فراوان پروین اعتصامی در زمینه شعر معاصر ایران و سبک شعر مناظره‌ای، روز بیست و پنجم اسفندماه (۱۶ مارس)، روز بزرگداشت پروین اعتصامی شاعر ایرانی نامگذاری شده است.

کودکی و خانواده

او در سال ۱۲۹۱ در هنگامی که ۶ سال داشت به همراه خانواده‌اش از تبریز به تهران مهاجرت کرد؛ به همین خاطر پروین از کودکی با مشروطه‌خواهان و چهره‌های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و از استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار آموخت. در دوران کودکی، زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی را زیر نظر پدرش در منزل آموخت و به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت و در سال ۱۳۰۳ تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رسانید. او در تمام سال‌های تحصیلش از دانش‌آموزان ممتاز بود و حتی مدتی در همان مدرسه به تدریس زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت. او هم‌زمان با تحصیل، شعر نیز می‌سرود. پدرش در کودکی اشعاری از حافظ و سعدی را به او می‌داد تا با تغییر قافیه، شعر دیگری بسراید؛ وزن آن را تغییر دهد تا در سرودن شعر تجربه بیندوزد. همچنین پدرش گاهی قطعه‌هایی زیبا و لطیف از کتاب های خارجی (انگلیسی، فرانسوی، ترکی و عربی) جمع می‌کرد و پس از ترجمه آن ها به فارسی، پروین را تشویق می‌کرد تا آن را به صورت شعر درآورد. به طور مثال، یوسف اعتصامی شعر «قطرات سه‌گانه» از تریللو (شاعر ایتالیایی) را ترجمه و در مجله بهار چاپ کرد. سپس پروین با الهام از این سروده، شعر «گوهر و اشک» را سرود.

شعر اعتصامی در کودکی

شعرهایی که پروین در سنین کودکی می‌سرود بیشتر دارای محتوایی کودکانه، ساده و تخیلی بودند. یکی از شعرهای او در ۸ سالگی، مناظره‌ای بین «نخود و لوبیا» است:

نخودی گفت لوبیایی را کز چه من گردم این چنین، تو دراز؟
گفت: ما هردو را بباید پخت چاره‌ای نیست، با زمانه بساز

یا شعری دیگر، مناظره‌ای بین «سیر و پیاز» است:
سیر یک روز طعنه زد به پیاز که تو مسکین چه‌قدر بدبویی
گفت:از عیب خویش بی‌خبری زان ره، از خلق عیب می‌جویی

 

ازدواج

پروین در نوزده تیر ماه ۱۳۱۳ با پسر عموی پدرش «فضل الله اعتصامی» ازدواج کرد و چهار ماه پس از عقد و ازدواج به همراه همسرش برای زندگی به کرمانشاه رفت. همسر پروین از افسران شهربانی و هنگام ازدواج با او رئیس شهربانی در کرمانشاه بود. پروین پس از دو ماه زندگی با همسرش به دلیل اختلافات روحی و اخلاقی با وی، با گذشتن از مهریه‌اش در مرداد ماه ۱۳۱۴ از همسرش جدا شد. اخلاق نظامی و خشک همسر پروین با روحیه شاعرانه و لطیف پروین کاملاً مغایر بود و این دلیل جدایی پروین از شوهرش بود.

پروین تا پایان زندگی‌اش با هیچ کس درباره این ازدواج ناموفق سخن نگفت و فقط سه بیت در این باره سرود:
ای گل تو ز جمعیّت گلزار چه دیدی؟ جز سرزنش و بدسری خار چه دیدی؟
رفتی به چمن لیک قفس گشت نصیبت غیر از قفس ای مرغ گرفتار چه دیدی؟
ای شمع دل‌افروز تو با این همه پرتو جز مشتری سفله به بازار چه دیدی؟

مرگ

پروین اعتصامی در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ (۴ آوریل ۱۹۴۱) در سن ۳۵ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه در قم در مقبرهٔ خانوادگی به خاک سپرده شد.

آثار و سبک شعری

دیوان پروین، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، که از آن میان ۶۵ قطعه به صورت مناظره است. اشعار پروین اعتصامی بیشتر در قالب قطعات ادبی است که مضامین اجتماعی را با دیدهٔ انتقادی به تصویر کشیده‌است. در میان اشعار پروین، تعداد زیادی شعر به صورت مناظره میان اشیاء، حیوانات و گیاهان وجود دارد. درون مایه اشعار او بیشتر غنیمت داشتن وقت و فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاست. در شعر پروین استفاده‌هایی از سبک شعرای بزرگ پیشین نیز شده است. ملک‌الشعرای بهار در مقدمه‌ای که بر دیوان وی می‌نویسد، می‌گوید:

این دیوان ترکیبی است از دو سبک و شیوهٔ لفظی و معنوی آمیخته با سبکی مستقل، و آن دو یکی شیوه خراسان است خاصه استاد ناصر خسرو قبادیانی و دیگر شیوهٔ شعرای عراق و فارس است به ویژه شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی علیه الرحمه و از حیث معانی نیز بین افکار و خیالات حکما و عرفاً است، و این جمله با سبک و اسلوب مستقلی که خاص عصر امروزی و بیشتر پیرو تجسم معانی و حقیقت جوئی است ترکیب یافته و شیوه‌ای بدیع و فاضلانه به وجود آورده است.

اشعار او را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول که به سبک خراسانی گفته شده و شامل اندرز و نصیحت است و بیشتر به اشعار ناصرخسرو شبیه است. دسته دوم اشعاری که به سبک عراقی گفته شده و بیشتر جنبه داستانی به ویژه از نوع مناظره دارد و به سبک شعر سعدی نزدیک است. این دسته از اشعار پروین شهرت بیشتری دارند.
وضعیت خانه اعتصامی

نصرالله حدادی، تهران‌شناس، در مصاحبه‌ای با ایسنا در دی ۱۳۹۲ گفت که خانه پروین اعتصامی در تهران به محل دفتر یک شرکت، واحدی مسکونی و یک کارگاه مبل‌سازی تبدیل شده‌است!
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دوربین‌های عکاسی + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع موتورسیکلت در بازار امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ + جدول

قیمت روز لپ تاپ اپل + جدول

قربان صدقه آزاده صمدی برای سریال در انتهای شب

قیمت انواع لپ تاپ مایکروسافت امروز + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز شنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز شنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ سورپرایز قاضی زاده: اینترنت تولید می کنیم!

عکس/ رضا رشیدپور، سعید جلیلی را با خاک یکسان کرد

عکس/ سعید جلیلی چند تا تیبا دارد؟

عکس/ سلفی جذاب حدیث فولادوند با سمیرا سیاح

ارتباط جالب مهران مدیری به تیبا‌های سعید جلیلی!

اینفوگرافی / برنامه نامزد‌های انتخابات برای خانه اولی‌ها

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

ابر غذایی به نام کلم

ذخایر طلای ایران کفاف مقابله با پیروزی ترامپ را می‌دهد؟/ رویکرد کاهش تنش با دنیا هم دردی از بازار طلای داخلی دوا نمی‌کند

واکنش روحانی به سخنان نامزدهای انتخابات علیه برجام

فیلم/ انفجار در خط لوله گاز درمنطقه ساراتوف روسیه

چگونگی صدور مجوز املاک اعلام شد

سپاهان فینالیست جام‌حذفی شد

فیلم/ آبروریزی در جام حذفی

افشاگری مدیرعامل پیشین پرسپولیس از فساد در دهه ۷۰

محمدرضا عارف: با حضور پزشکیان برخی روندهای نامطلوب کنونی متوقف می‌شود

بیرانوند از مدیرعامل پیشین استقلال شکایت کرد

فیلم/ واکنش رهبر انقلاب به هدیه‌های دهه هشتادی‌ها

افشاگری مجری صداوسیما در برنامه فردوسی‌پور

رفع ممنوعیت واردات گوشی اپل

فیلم/ نظر جالب پورمحمدی‌ درباره کوروش‌ و خدمات او

اَبرترانسفورماتور یکپارچه سه فاز ۵۰۰ مگاولت آمپری در ایران بومی‌سازی شد

تکذیب فوری ادعای زاکانی درباره شمخانی

فیلم/ کم‌تر دیده شده از مسعود پزشکیان

فیلم/ نگرانی آشکار حداد عادل از پیروزی پزشکیان

فیلم/ مناظره چالشی حامیان مسعود پزشکیان و قالیباف

فیلم/ روایت پزشکیان در سپری کردن دوره‌های مدیریت در خارج از کشور

فیلم/ ادامه روند جستجوى مفقودین سیل در جاده چالوس

جزییات جدید از فساد در فوتبال ایران

ماجرای سر و صدا در حوالی وزارت کشور چه بود؟

فیلم/ تصاویر تازه از حضور مسعود پزشکیان در ضیافت نهار سیدحسن خمینی

ماجراهای تازه وریا غفوری

فیلم/ پیام کوتاه نوری برای منافقین

اعلام جرم علیه محمود صادقی

اطلاعیه فراجا در مورد حجاب و طرح نور

فیلم/ پزشکیان: من به عنوان یک انسان حق دارم انتخاب کنم چگونه بپوشم

زمان آخرین مناظره تغییر کرد

عکس/ ماشین عجیب خداداد عزیزی در خیابان‌های تهران

دعوت قلعه‌نویی به مراسم قرعه‌کشی انتخابی جام جهانی

فیلم/ لحظه خروج حمید نوری از هواپیما و بازگشت به خاک ایران

پاسخ جواد آقایی‌پور به استقلال و پرسپولیس

پزشکیان: قدم اولم این است که اختلافات داخلی را حل کنیم

هشدار هواشناسی؛ رگبار و احتمال وقوع سیلاب

فیلم/ حمله قاضی‌زاده هاشمی به سعید جلیلی

پیش‌بینی قیمت دلار فردا یک‌شنبه ۲۷ خرداد ۱۴۰۳

پیش‌بینی بورس فردا یک‌شنبه ۲۷ خرداد ۱۴۰۳

مجید هادی مدیرعامل شرکت توسعه فناوری اطلاعات سینا شد

تیم جدید سامان قدوس مشخص شد

اعلام نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش

فیلم/ حضور خانواده حمید نوری در فرودگاه مهراّباد

فیلم/ نظر محمدرضا گلزار و مهران مدیری درباره توضیح دادن به دیگران

ماجرای قتل عام خانوادگی در چهارباغ تهران

فیلم/ حمله زاکانی به برجام

عبدالرضا رحمانی فضلی: هیچوقت نگفتم فقط به سر و سینه گلوله نزده‌ایم بلکه به پا هم زده‌ایم

پزشکیان: من اصولگرا هستم

رکورد باورنکردنی لامبورگینی خاندان سلطنتی عربستان +عکس

طلاق نیوشا ضیغمی از همسرش بعد از ۱۴سال+ عکس