تاریخ انتشار: ۱۷:۱۴ - ۲۵ اسفند ۱۳۹۷

به بهانه بزرگداشت پروین اعتصامی + از ازدواج تا مرگ و شعر نخود و لوبیا!

بیست و پنجم اسفند ماه، زادروز «پروین اعتصامی» شاعر معاصر ایرانی است
پروین  اعتصامی
اقتصاد۲۴-   رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی (زاده ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز - درگذشته ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در تهران) شاعر زن ایرانی است که از او با عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» یاد می‌شود. پروین از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان کودکی سرودن شعر را آغاز کرد. پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان معاصر ایرانی بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت. پروین اعتصامی از پایه‌گذاران سبک شعر مناظره‌ای است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعارهایش در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده در قالب دیوان اشعار به چاپ رساند. او مدتی نیز در کتاب‌خانه‌ی دانشسرای عالی، به شغل کتابداری مشغول بود و بعد از آن قبل از دومین نوبت چاپ دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه درگذشت و در حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.

به پاس زحمات فراوان پروین اعتصامی در زمینه شعر معاصر ایران و سبک شعر مناظره‌ای، روز بیست و پنجم اسفندماه (۱۶ مارس)، روز بزرگداشت پروین اعتصامی شاعر ایرانی نامگذاری شده است.

کودکی و خانواده

او در سال ۱۲۹۱ در هنگامی که ۶ سال داشت به همراه خانواده‌اش از تبریز به تهران مهاجرت کرد؛ به همین خاطر پروین از کودکی با مشروطه‌خواهان و چهره‌های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و از استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار آموخت. در دوران کودکی، زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی را زیر نظر پدرش در منزل آموخت و به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت و در سال ۱۳۰۳ تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رسانید. او در تمام سال‌های تحصیلش از دانش‌آموزان ممتاز بود و حتی مدتی در همان مدرسه به تدریس زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت. او هم‌زمان با تحصیل، شعر نیز می‌سرود. پدرش در کودکی اشعاری از حافظ و سعدی را به او می‌داد تا با تغییر قافیه، شعر دیگری بسراید؛ وزن آن را تغییر دهد تا در سرودن شعر تجربه بیندوزد. همچنین پدرش گاهی قطعه‌هایی زیبا و لطیف از کتاب های خارجی (انگلیسی، فرانسوی، ترکی و عربی) جمع می‌کرد و پس از ترجمه آن ها به فارسی، پروین را تشویق می‌کرد تا آن را به صورت شعر درآورد. به طور مثال، یوسف اعتصامی شعر «قطرات سه‌گانه» از تریللو (شاعر ایتالیایی) را ترجمه و در مجله بهار چاپ کرد. سپس پروین با الهام از این سروده، شعر «گوهر و اشک» را سرود.

شعر اعتصامی در کودکی

شعرهایی که پروین در سنین کودکی می‌سرود بیشتر دارای محتوایی کودکانه، ساده و تخیلی بودند. یکی از شعرهای او در ۸ سالگی، مناظره‌ای بین «نخود و لوبیا» است:

نخودی گفت لوبیایی را کز چه من گردم این چنین، تو دراز؟
گفت: ما هردو را بباید پخت چاره‌ای نیست، با زمانه بساز

یا شعری دیگر، مناظره‌ای بین «سیر و پیاز» است:
سیر یک روز طعنه زد به پیاز که تو مسکین چه‌قدر بدبویی
گفت:از عیب خویش بی‌خبری زان ره، از خلق عیب می‌جویی

 

ازدواج

پروین در نوزده تیر ماه ۱۳۱۳ با پسر عموی پدرش «فضل الله اعتصامی» ازدواج کرد و چهار ماه پس از عقد و ازدواج به همراه همسرش برای زندگی به کرمانشاه رفت. همسر پروین از افسران شهربانی و هنگام ازدواج با او رئیس شهربانی در کرمانشاه بود. پروین پس از دو ماه زندگی با همسرش به دلیل اختلافات روحی و اخلاقی با وی، با گذشتن از مهریه‌اش در مرداد ماه ۱۳۱۴ از همسرش جدا شد. اخلاق نظامی و خشک همسر پروین با روحیه شاعرانه و لطیف پروین کاملاً مغایر بود و این دلیل جدایی پروین از شوهرش بود.

پروین تا پایان زندگی‌اش با هیچ کس درباره این ازدواج ناموفق سخن نگفت و فقط سه بیت در این باره سرود:
ای گل تو ز جمعیّت گلزار چه دیدی؟ جز سرزنش و بدسری خار چه دیدی؟
رفتی به چمن لیک قفس گشت نصیبت غیر از قفس ای مرغ گرفتار چه دیدی؟
ای شمع دل‌افروز تو با این همه پرتو جز مشتری سفله به بازار چه دیدی؟

مرگ

پروین اعتصامی در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ (۴ آوریل ۱۹۴۱) در سن ۳۵ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه در قم در مقبرهٔ خانوادگی به خاک سپرده شد.

آثار و سبک شعری

دیوان پروین، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، که از آن میان ۶۵ قطعه به صورت مناظره است. اشعار پروین اعتصامی بیشتر در قالب قطعات ادبی است که مضامین اجتماعی را با دیدهٔ انتقادی به تصویر کشیده‌است. در میان اشعار پروین، تعداد زیادی شعر به صورت مناظره میان اشیاء، حیوانات و گیاهان وجود دارد. درون مایه اشعار او بیشتر غنیمت داشتن وقت و فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاست. در شعر پروین استفاده‌هایی از سبک شعرای بزرگ پیشین نیز شده است. ملک‌الشعرای بهار در مقدمه‌ای که بر دیوان وی می‌نویسد، می‌گوید:

این دیوان ترکیبی است از دو سبک و شیوهٔ لفظی و معنوی آمیخته با سبکی مستقل، و آن دو یکی شیوه خراسان است خاصه استاد ناصر خسرو قبادیانی و دیگر شیوهٔ شعرای عراق و فارس است به ویژه شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی علیه الرحمه و از حیث معانی نیز بین افکار و خیالات حکما و عرفاً است، و این جمله با سبک و اسلوب مستقلی که خاص عصر امروزی و بیشتر پیرو تجسم معانی و حقیقت جوئی است ترکیب یافته و شیوه‌ای بدیع و فاضلانه به وجود آورده است.

اشعار او را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول که به سبک خراسانی گفته شده و شامل اندرز و نصیحت است و بیشتر به اشعار ناصرخسرو شبیه است. دسته دوم اشعاری که به سبک عراقی گفته شده و بیشتر جنبه داستانی به ویژه از نوع مناظره دارد و به سبک شعر سعدی نزدیک است. این دسته از اشعار پروین شهرت بیشتری دارند.
وضعیت خانه اعتصامی

نصرالله حدادی، تهران‌شناس، در مصاحبه‌ای با ایسنا در دی ۱۳۹۲ گفت که خانه پروین اعتصامی در تهران به محل دفتر یک شرکت، واحدی مسکونی و یک کارگاه مبل‌سازی تبدیل شده‌است!
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت گوشت گوسفند، گوساله و مرغ + جدول

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت خودرو‌های پارس خودرو امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

اینفوگرافی/ رئیس‌جمهور‌های ایران متولد کدام استان‌های کشور بودند؟

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

خبر مهم در خصوص اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ قمی ها به ستاد انتخاباتی پزشکیان رحم نکردند!

عکس قدیمی از دورهمی احمدی نژاد با دوستانش در خوابگاه

نتایج آخرین نظرسنجی انتخابات ریاست جمهوری + نمودار

فیلم/ظریف در کاشان:یک اقلیت کوچک نمی‌خواهند بگذارند مردم حرف حق را بشنوند

قیمت خودرو‌های سایپا امروز شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استقبال مردم گرگان از ظریف

عکس/مسعود پزشکیان بر مزار شهدای هواپیمای اوکراین

تصاویری از استقبال شیرازی‌ها از پزشکیان

عکس/۶۰ سال پیش قیمت گوشت چقدر بود؟

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

بهترین نوشیدنی‌ها برای پیری سالم

خوردن این غذا‌های گیاهی سبب مرگ زودرس می‌شود

ارتباط میان خروپف و فشارخون بالا

بهترین ویتامین‌ها برای کاهش وزن

برخی وعده‌های انتخاباتی برای فریب مردم است/ قاضی زاده هاشمی وعده محال می‌دهد، چون قرار نیست در انتخابات بماند

ظریف در گرگان: دو گروه پروژه‌بگیر را جمعه ناامید خواهیم کرد

نامه سرگشاده احمد توکلی به ۶ نامزد انتخابات

یحیی گل‌محمدی سرمربی فولاد شد

اسراییل آماده حمله به لبنان می‌شود

فیلم/ روحانی: ۳۲ ماه دولت یازدهم را با سیزدهم مقایسه کنید

فیلم/ کنایه سنگین گزارشگر یورو ۲۰۲۴ به علیرضا بیرانوند

عکس/ جورجینا رونالدو را برای مرحله حذفی بدرقه کرد

فیلم/ خاطره خنده‌دار سیروس دین‌محمدی از گزارش علیفر

پزشکیان وارد فرودگاه اهواز شد + فیلم

پیام نیازمند در آستانه جدایی از سپاهان

نکات سعید حجاریان خطاب به رییس‌جمهوری آینده

درخواست دفتر احمدی‌نژاد از صداوسیما

علیرضا بیرانوند از ایران رفت

درخواست برای آزادی زیباکلام

فیلم/ حمله قالیباف به روحانی

خبر فوری از وام قرض‌الحسنه ۳ میلیارد تومانی

دیدگاه آذری جهرمی در مورد انتخابات پیش روی ریاست جمهوری

فیلم/ ناو هواپیمابر آیزنهاور آمریکا مورد هدف قرار گرفت

فیلم/ پاسخ ظریف به گروه فشار در گرگان

فیلم/ بارش شدید بارانِ تابستانی در مشهد

عکس/ دختر مهران مدیری در ده و ۲۷ سالگی

فیلم/ تغییر محدوده جغرافیایی مدارس برای ثبت‌نام

عکس/ استقبال مردم گرگان از ظریف

بمب غیرمنتظره و تاریخی پرسپولیس

ورود پلیس به ماجرای نظرسنجی انتخابات ریاست‌جمهوری

عکس/ تصاویر دیده نشده از عباس کیارستمی

تصاویری از استقبال شیرازی‌ها از پزشکیان

فیلم/ مردم شیراز: پزشکیان زنده باد، خاتمی پاینده باد

کاری که ظریف برای پزشکیان می‌کند، بایدن برای اوباما نکرد

جرایم مالی سنگین در انتظار این مشاورین املاک

امید استقلالی‌ها سرباز شد

هشدار هواشناسی؛ تشدید بارش و احتمال سیلاب

پژوهشی که تناقض‌های فمینیسم اینستاگرامی را آشکار می‌کند

فیلم/ بازیگرانی که فرزند طلاق هستند

قول پزشکیان خطاب به یک مادر شهید

ادعای تازه ترامپ درباره ایران

پیش‌بینی بورس فردا یک‌شنبه ۳ تیر ۱۴۰۳

پیش‌بینی قیمت دلار فردا یک‌شنبه۳ تیر ۱۴۰۳

تهران فقط ۶ سال با زلزله بزرگ فاصله دارد؟

لاغری و کاهش وزن با مصرف این ویتامین ها

اینفوگرافی/ دیدگاه اقتصادی قاضی‌زاده هاشمی چیست؟

عجیب‌ترین وعده‌های اقتصادی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری

انتقام سخت از قاتلان برادر با سلاح گرم ۴ سال پـس از جنایت

عکسی از مسعود پزشکیان و دخترش در اتوبوس فرودگاه

توزیع ریسک در سایه اتصال بازار‌های سرمایه و بیمه