نفت زنده می‌ماند؟

اقتصاد ۲۴- نصرت‌الله سیفی درباره چالش‌های پیش روی صنعت نفت با توجه به کمبود سرمایه‌گذاری و تداوم تحریم‌ها اظهار داشت: در صنعت نفت می‌دانیم کدام میادین مشکل دارند، افت فشار چاه‌ها در چه وضعیتی هستند، می‌دانیم چه روش‌هایی برای بازپروری مخازن و تولید بیشتر و جلوگیری از افت تولید نیاز داریم، اما واقعیت این است که سرمایه نداریم و این نبود سرمایه در نفت باید آنالیز شود، برای رسیدن به چرایی این موضوع جدای مسائل بین‌الملل باید بدانیم چگونه مصرف می‌کنیم.

زنگ خطر مصرف گاز و برق به صدا در آمد

وی افزود: ما هم در تولید و هم مصرف اسراف‌کاریم، اگر بخواهیم مازاد تولید و مصرف داشته باشیم تا بتوانیم صادر هم بکنیم باز هم باید به همین مسئله مصرف بهینه بپردازیم، کما اینکه زنگ خطر آن زمستان سال گذشته و امسال در حوزه برق و گاز به صدا در آمد، بعبارت دیگر فعلا هیچ مازادی نداریم.

با بدعهدی هم بازار سرمایه را از دست دادیم و هم مسیر فروش اوراق قرضه را بستیم

مشاور فدراسیون نفت گفت: در وهله اول باید مازاد را ایجاد کنیم و برای این موضوع یا باید تولید را بالا ببریم و یا مصرف را کم کنیم، ما راه‌های افزایش تولید را بلد هستیم، می‌دانیم میادین چه وضعیتی دارند و کجا باید چاه احداث کنیم، روش‌های بازآفرینی چاه‌ها و EOR و IOR را بلدیم، خوشبختانه نیروی انسانی و ماشین‌آلات حفاری هم داریم، اما باید تامین مالی کنیم یکی از راه‌ها این است که اوراق قرضه چاپ کنیم، یکی از روش‌ها هم استفاده از صندوق ذخیره ارزی و مسیر دیگر جذب سرمایه خارجی است. اما در موضوع اوراق قرضه در کشوری زندگی می‌کنیم که بورس سرمایه اجتماعی خود را از دست داده هم اکنون اگر شرکت نفت هم اوراق قرضه چاپ کند احتمال اینکه خریداری وجود نداشته باشد زیاد است کما اینکه استقبال هم نشد در حالی که چند سال گذشته این کار انجام و در اولین مرحله ۵۰۰ میلیون یورو فروش رفت، اما، چون بدعهدی صورت گرفت ادامه پیدا نکرد، یعنی خودمان مسیر را بستیم.

خارجی‌ها ریسک نمی‌کنند

مشاور کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه داد: در حوزه استفاده از حساب ذخیره ارزی هم در قالب ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید برخی میادین نفتی و فاز‌های پارس‌جنوبی را پیش می‌بریم، اما صندوق به خاطر کاهش درآمد ارزی ضعیف شده، به لحاظ جذب سرمایه بین‌الملل هم به خاطر اینکه ریسک سرمایه‌گذاری در کشور ما بالا است عملا کسی سرمایه‌گذاری نمی‌کند، زیرا سرمایه جایی می‌رود که امنیت و برگشت آن تضمین شود، یا اینکه باید سود بالایی بدهیم که در این صورت هزینه‌ها بالا رفته و پروژه‌ها از اقتصادی بودن می‌افتند.

ریل یک‌ششم جاده مصرف انرژی دارد

وی با اشاره به چالش‌های بخش مصرف انرژی تصریح کرد: اکنون صنایع کشور صنایع به خاطر مستهلک شدن ماشین‌آلات و عدم استفاده از ماشین‌آلات جدید در صنایعی از جمله خودرو، بخاری و موتور‌های الکتریکی هنوز از تکنولوژی قدیمی استفاده می‌کنیم، در حوزه مصرف شاهدیم که رفتار مصرف‌کنندگان با انرژی درست نیست و بیش از متوسط جهانی است، در اتخاذ روش‌های جدید و حتی قدیمی درست عمل نکردیم، مثلا اکثر بار و مسافر به جای ریل روی جاده است در حالی که همه می‌دانیم ریل یک ششم جابجایی از مسیر جاده مصرف انرژی دارد یعنی یک تن کیلومتر بار روی ریل یک ششم یک تن کلیومتر بار روی جاده مصرف انرژی دارد، اما خیلی کم در این زمینه سرمایه‌گذاری کردیم.

مدیرعامل شرکت توسعه انرژی نفت و گاز لاوان در ادامه بیان داشت: طبق آمار صندوق بین‌المللی پول که در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در مورد روسیه ارائه شده بود، ما نیز با یک‌سوم هزینه در بخش مصرف می‌توانیم همان میزان انرژی را صرفه‌جویی کنیم تا اینکه سه برابر در تولید سرمایه‌گذاری کنیم، بنابراین اگر دولت پولی دارد بهتر است روی مصرف کار کند که اختلاف تولید و مصرف داشته باشیم و بتوانیم مازاد را به بازار بین‌المللی ببریم.

تشکیل ستاد اضطرار

وی گفت: اکنون وزارت نفت، نیرو، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه باید همکاری کنند و ستادی تشکیل دهند، چون کار حالت اضطرار پیدا کرده و در این شرایط با روش‌های متداول عادی و اداری نمی‌توان برخورد کرد، باید با ماموریت مشخص و زمان معین مثلا در ۴ سال آینده شدت انرژی را کم کنیم.

سیفی درباره اینکه آیا با وجود چالش‌های بین‌المللی صنعت نفت ایران توان زنده نگه داشتن خود را دارد؟ توضیح داد: اولا اینکه ما با امریکا سرشاخیم و مسیر خروج نفت و ورود پول ما را بسته‌اند، هرچند هنوز کامل موفق نشده‌اند، زیرا فعلا ما امکان صادرات یک میلیون بشکه نفت در روز را داریم و پول را هم به صورت مبادلات پایاپای تا حدی برمی‌گردانیم بنابراین چالش داریم، ولی نه اینکه کاملا مسدود باشیم ضمن اینکه چالش ما با بخشی از دنیا و بیشتر با اروپا و امریکا است، ولی با همسایگان و برخی کشور‌های قدرتمند اقتصادی مثل چین کار تجاری انجام می‌دهیم بنابراین کاملا دست‌مان بسته نیست.

وی تاکید کرد: اگر روی توانمندی واقع‌بینانه داخلی متمرکز شویم می‌توانیم صنعت نفت را سرپا نگه داریم مثلا ماده ۱۵ اصلاح الگوی مصرف را داریم که صریحا بیان شده تمام دستگاه‌های مشمول بودجه عمومی کشور حتما باید تجهیزات و لوازم خود را از بهترین رده انرژی خریداری کنند، اما این دستورالعمل نه اجرا نمی‌شود و نه نظارتی بر اجرا صورت می‌گیرد و این در حالی است که میلیارد‌ها تومان در سال برای تجهیزات فرسوده و با مصرف انرژی بالا هزینه می‌شود.

مشاور فدراسیون نفت گفت: اگر روی استفاده از بهترین تجهیزات ساخت داخل تمرکز کنیم و به دیگرانی که تولید بهینه ندارند آموزش بدهیم با همین تکنولوژی فعلی داخل کشور و بدون ارتقای فناوری در بخش مصرف و حتی تولید، می‌توانیم حرکت بزرگی انجام دهیم، مثلا اکنون ناوگان اتوبوسرانی شهری کلا مستعمل و یا تکنولوژی قدیمی دارند، کارخانجات اتوبوس‌سازی می‌توانند با تامین مالی از ماده ۱۲ رفع موانع تولید باعث بهبود مصرف و اوضاع محیط زیست و ایجاد اشتغال شوند، ضمن اینکه صنایع خوذروسازی زنده می‌شوند.

بیشتربخوانید:چاله نفتی برای دولت سیزدهم

وی یادآور شد: اکنون ۱۷ هزار اتوبوس، ۱۴۰ هزار تاکسی باید جایگزین شوند ۷.۵ میلیارد دلار برای توسعه ریلی و بهبود و ارتقای حمل و نقل از جاده به ریل نیاز داریم که امکان اجرا آن با همه چالش‌های بین‌المللی با استفاده از امکانات داخلی وجود دارد و می‌توانیم ۷۰ درصد مسیر را طی کنیم.