نمایندگانی که برای حضور در دولت استعفا کردند

اقتصاد۲۴ - چند روز پیش خبری منتشر شد که امیرحسین قاضی زاده هاشمی به بنیاد شهید می‌رود. امروز این خبر رسما اعلام شد و خبر رسید که ابراهیم رئیسی در حکمی امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی را به عنوان رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران منصوب کرده است.

پیش از این حداقل سه نفر از نمایندگان مجلس، به خاطر حضور در مسئولیت‌های اجرایی، از نمایندگی مجلس استعفا کرده بودند. احسان خاندوزی و سیدجواد ساداتی نژاد به وزارت اقتصاد و کشاورزی رفتند و علیرضا زاکانی هم فعلا برای نشستن روی صندلی شهرداری تهران، از مجلس استعفا داده است.

در دولت روحانی، دو نماینده مجلس برای تصدی سفارت روسیه از نمایندگی استعفا دادند. کاظم جلالی در مجلس دهم و مهدی سنایی در مجلس نهم، نمایندگانی بودند که به پیشنهاد محمدجواد ظریف راهی مسکو شده بودند. البته سفارت روسیه همواره یکی از مهمترین و استراتژیک‌ترین سفارتخانه‌های ایران بوده است. در دولت دوم سیدمحمد خاتمی، غلامرضا شافعی که سابقه یک دهه وزارت و مدیریت کلان داشت، راهی روسیه شده بود.

به جز این دو نماینده، در آخرین روز‌های فعالیت مجلس دهم هم داریوش اسماعیلی برای پذیرش پست معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت از نمایندگی مجلس استعفا کرد.

در دولت محمود احمدی نژاد هم افرادی از مجلس به دولت رفتند. از جمله محمدرضا میرتاج الدینی نماینده تبریز که برای معاونت پارلمانی رئیس جمهور، بهارستان را ترک کرد. محمدرضا حاجی بابایی نیز به خاطر وزارت آموزش و پرورش، از نمایندگی مردم همدان استعفا کرد.

بیشتر بخوانید: واکنش تند تاجگردون به تهدیدات میرسلیم

در دولت سیدمحمد خاتمی هم، برخی نمایندگان از نمایندگی استعفا کردند. مشهورترین استعفا مربوط به مصطفی معین بود. معین در انتخابات میان دوره‌ای اصفهان در ۲ خرداد ۷۶، نماینده این شهر در مجلس شده بود، اما بلافاصله با پیروزی خاتمی، برای حضور در وزارت علوم، از نمایندگی کنار رفت. عبدالله نوری وزیر کشور خاتمی هم نماینده مجلس پنجم بود که رهبری فراکسیون اقلیت (مجمع حزب الله) را بر عهده داشت.

در روز‌های پایانی مجلس ششم هم، در زمانی که نمایندگان متحصن مجلس ششم قصد استعفای دسته جمعی و اعتراضی داشتند، حسین مرعشی برای تصدی ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از نمایندگی مجلس استعفا کرد. البته در آن زمان برخی نمایندگان معترض به روند تایید صلاحیت‌ها، در نهایت موفق شدند در صحن علنی استعفای خود را مطرح کنند.

از دیگر استعفا‌های مشهور در تاریخ مجلس، استعفای شرع‌پسند نماینده قم در مجلس سوم بود که در انتقاد به اتفاقات بعد از درگذشت امام خمینی، از نمایندگی کرج استعفا داد. البته مجلس در این سال‌ها انواع استعفا‌های اعتراضی بوده که عموما فرصت طرح در صحن علنی مجلس را پیدا نکردند. اعتراض روح الله حسینیان به علی لاریجانی، استعفا‌های مکرر نمایندگان اصفهان و خوزستان بر سر مسئله آب و... از مشهورترین استعفا‌های نمایندگان مجلس بوده است. البته در این میان، استعفای علی مطهری در سال ۹۰ فرصت طرح در مجلس را پیدا کرد، اما با مخالفت نمایندگان روبرو شد.

بیشتر بخوانید: سخنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران/ دیپلماسی عزت با عدم رعایت آداب دیپلماتیک به دست نمی‌آید

آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب در یک سخنرانی مشخصا نمایندگان را از حضور در دولت منع کرده بود و گفته بود این درست نیست که نمایندگان به محض ورود به مجلس آماده می‌شوند که جایی پست دولتی بگیرند. گاهی مواقع این استعفا‌ها شکلی عجیب به خود می‌گیرد؛ از جمله علیرضا زاکانی که رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس بود که مقامی استراتژیک بود یا قاضی زاده هاشمی کهخ مقام بااهمیت نائیب رئیسی مجلس را رها کرده تا به بنیاد شهید برود!

در ماده ۹۳ هم آمده که نماینده متقاضاى استعفاء دلایل خود را به عنوان رئیس مجلس می‌نویسد و رئیس مجلس آن را در اولین جلسه علنى و بدون قرائت متن، اعلام و در دستور کار هفته بعد می‌گذارد. نماینده می‌‏تواند قبل از شروع بررسى در مجلس تقاضاى استعفاء خویش را مسترد دارد.

در ادامه این بخش از قوانین اداره مجلس آمده است که بررسى تقاضاى استعفاء بدین ترتیب خواهد بود که ابتدا تقاضاى استعفاء قرائت شده و سپس شخص متقاضى استعفاء یا نماینده دیگرى به تعیین او تقاضاى دفاع خواهد کرد. مدت قرائت تقاضاى استعفاء و توضیح نماینده متقاضى استعفاء حداکثر نیم ساعت است. مخالف یا مخالفان نیز حداکثر نیم ساعت می‌توانند صحبت کنند و پس از آن رأی‌گیرى به عمل می‌‏آید. در صورت تصویب تقاضاى استعفاء مراتب از طریق هیات رئیسه به وزارت کشور اعلام می‌شود تا طبق قانون انتخابات اقدام کند.