تاریخ انتشار: ۱۰:۳۹ - ۲۱ شهريور ۱۴۰۰

مهاجر‌های خزنده به بالای شهر

از آنجایی که از نظر جمعیت‌شناسی، حاشیه‌نشینی به حاشیه‌نشینی فیزیکی، اقتصادی و فرهنگی تقسیم می‌شود و مهم‌ترین نوع حاشیه‌نشینی، حاشیه‌نشینی فرهنگی است، به این معنی که افرادی که با فرهنگ جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند آشنایی ندارند و رفتارهایشان مطابق با آن جامعه نیست؛ اکنون تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد از افراد جامعه ما قانون‌گریز هستند.

حاشیه نشینی مردم تهران

اقتصاد۲۴- شهلا کاظمی‌پور با اشاره به پدیده حاشیه‌نشینی در ایران که به حاشیه‌نشینی فیزیکی، اقتصادی و فرهنگی تقسیم می‌شود، بیان کرد: به کسانی که در حاشیه شهر هستند، مسکن متعارفی ندارند و در کپر، چادر و کارتن یا در محل‌هایی که موردتایید دولت نیست زندگی می‌کنند، حاشیه‌نشین گفته می‌شود که به نظر آن‌ها حاشیه‌نشین‌های فیزیکی و مشهود هستند، زیرا در ساختار غیراستاندارد قرار دارند، دولت‌ها این محلات را قبول ندارند، اما به مرور زمان که افراد در آنجا مستقر می‌شوند، وضعیت زندگی آن‌ها از نظر آب و برق و... بهتر می‌شود.

۶۰ تا ۷۰ درصد فضای شهر تهران حاشیه‌نشین است

وی معتقد است که حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد فضای شهر تهران به صورت حاشیه‌نشینی گسترش پیدا کرده است؛ به این صورت که افراد در محله‌هایی که در حاشیه شهر تهران قرار داشته است، ساخت و ساز کردند و به مرور برق، جاده آسفالت و دیگر امکانات آن مناطق بهتر شده است که به این نوع حاشیه‌نشینی «حاشیه‌نشینی فیزیکی» یا فضایی گفته می‌شود.

قاچاقچیان و دزدان؛ حاشیه‌نشینان اقتصادی

این جمعیت‌شناس با بیان اینکه حاشیه‌نشینی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز وجود دارد، اظهار کرد: به افرادی که دزدی، قاچاق، واسطه‌گری و... می‌کنند و مشاغل غیرقانونی دارند، حاشیه‌نشینان اقتصادی می‌گویند؛ همچنین به کسانی که از نظر اجتماعی طبق هنجار‌های جامعه رفتار نمی‌کنند، حاشیه‌نشینان اجتماعی گفته می‌شود.

کاظمی‌پور با بیان اینکه مهم‌ترین نوع حاشیه‌نشینی، حاشیه‌نشینی فرهنگی است، ادامه داد: حاشیه‌نشینی فرهنگی به معنی آن است که افراد با فرهنگ آن جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند آشنایی ندارند و رفتارهایشان مطابق با فرهنگ آن جامعه نیست.

حاشیه‌نشینان فرهنگی چه کسانی هستند؟

وی با بیان اینکه ممکن است فردی در شهر یا منطقه‌ای متولد شده و رشد کرده باشد، اما رفتار او به صورت حاشیه‌نشینی فرهنگی باشد، یادآور شد: هر جامعه‌ای دارای آداب، رسوم، قرارداد‌ها و زیربنا‌های فرهنگی است که افراد باید طبق آن زیربنا‌های فرهنگی رفتار کنند، اما ممکن است افرادی انگشت‌نمای جامعه باشند و اگر طبق قانون و مقررات آن جامعه رفتار و رعایت نکنند، در اصل به حقوق دیگران احترام نگذاشته‌اند؛ به طور مثال افرادی در آپارتمان زندگی کنند، اما سر و صدا کنند، در رانندگی سبقت بگیرند و قوانین را رعایت نکنند و در اصل به حقوق دیگران تجاوز می‌کنند که به این افراد حاشیه‌نشین‌های فرهنگی گفته می‌شود.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه هرچقدر جامعه وسیع‌تر، گسترده‌تر و سرعت تغییرات بیشتر باشد میزان حاشیه‌نشینی فرهنگی هم بیشتر می‌شود، یادآور شد: به دلیل اینکه فرهنگ‌پذیری زمان بر است، زمانی که مهاجری به شهری می‌رود ۲۰ سال طول می‌کشد که به فرهنگ آن جامعه عادت کند و رفتار‌های آن جامعه را بیاموزد و اگر در جامعه مقصد نتواند از نظر تحصیلی و شغلی جذب شود، میزان حاشیه‌نشینی بیشتر می‌شود.

۵۰ تا ۶۰ درصد افراد جامعه قانون‌گریزند

کاظمی‌پور در پاسخ به این سوال که نرخ حاشیه‌نشینی فرهنگی در ایران چقدر است؟ یادآور شد: تحقیقات نشان داده که حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد از افراد جامعه ما قانون‌گریز هستند؛ حال ممکن است این قانون گریزی به میزان بالا یا پایین باشد. به طور مثال زمانی که فردی از ورود ممنوع عبور می‌کند در اصل قانون گریز است و در حاشیه‌‍نشینی فرهنگی به سر می‌برد.

این جمعیت‌شناس با بیان اینکه زمانی که افراد از نظر زبانی، فرهنگی و کیفیت زندگی با استاندارد‌های ایده‌آل جامعه فاصله داشته باشند در حاشیه‌نشینی به سر می‌برند، گفت: حاشیه‌نشینی در شهر‌های بزرگ بیشتر از شهر‌های دیگر است و همچنین در بالاشهر بیشتر از قسمت‌های دیگر شهر، حاشیه‌نشینی به چشم می‌خورد.

این جامعه‌شناس تاکید کرد: معضل حاشیه‌نشینی فرهنگی در جامعه بیداد می‌کند؛ زیرا فرد از طریق حاشیه‌نشینی اقتصادی توانسته به درآمد‌های بادآورده برسد و این درآمد‌ها باعث شده در مکانی زندگی کند که نتوانند از نظر فرهنگی خود را با جامعه مقصد تطابق دهد؛ در اینجا جامعه مقصد لزوما به معنای مهاجر نیست بلکه فردی که از پایین شهر به بالاشهر مهاجرت می‌کند نیز نوعی مهاجر خزنده محسوب می‌شود.

کاظمی‌پور در ادامه به علل ایجاد حاشیه‌نشینی فرهنگی در جامعه پرداخت و یادآور شد: مسائل فرهنگی، زمان‌بر است و معمولا در خانواده‌ها انتقال پیدا می‌کند که به آن هنجارپذیری اجتماعی گفته می‌شود؛ به این معنی که فرزندان در خانه پدری‌شان هنجار‌ها را می‌آموزند و به مرور شیوه زندگی را می‌آموزند و وارد جامعه می‌شوند؛ حال اگر افرادی باشند که خانواده‌هایشان یک شبه ره صد ساله را بروند و از نظر اقتصادی رشد کرده باشند، اما از نظر فرهنگی هنوز سبک زندگی‌شان طبق سلسله مراتب طی نشده باشد، قطعا در حاشیه‌نشینی به سر خواهند برد.

وی ادامه داد: به دلیل اینکه افراد مسائل فرهنگی را نیاموخته‌اند و به مسائل بی‌اعتنا هستند، به مرور زمان موجب تضعیف فرهنگ جامعه خواهند شد که به نظر این موضوع برای جامعه آسیب‌زاست، زیرا فرهنگ، جامعه را به هم پیوند می‌دهد و زمانی که فرهنگ وجود نداشته باشد، پیوند اجتماعی کمرنگ خواهد شد و منجر به افزایش بیگانگی اجتماعی خواهد شد.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت All-in-One اپل امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استقلال در دربی تهران با لباس جدید

عکس/ سفر مسعود پزشکیان به جنوب غرب تهران

اینفوگرافی/ برنده پرسپولیس است یا استقلال؟

عکس/ توپ فینال جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰ در موزه فیفا

عکس/ شباهت باورنکردنی سیروان خسروی به مادرش

عکس/ لحظه آزادی اسرای فلسطینی

عکس/ استایل خاص فردین و ناصر ملک مطیعی ۴۳ سال پیش با لباس‌های برند

عکس/ جولان اتوبوس‌های دو طبقه ۵۱ سال پیش در میدان فردوسی تهران

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ لاله مرزبان و شهاب حسینی در حاشیه یک سریال

رقابت جذاب والیبال برفی دختران در دیزین

آیا وام ودیعه مسکن در سال آینده افزایش می‌یابد؟

پیش‌بینی بازار خودرو در هفته دوم اسفند ۱۴۰۳

بازار فرش ایران در اختیار قاچاقچیان افغانستانی

عکس/ پرتاب ساعت مچی به سوی رامین رضاییان در دربی ۱۰۵

قیمت جدید کالا‌های اساسی اعلام شد+ جدول

عکس/ خشکبار شاهرضا ۶۰ سال پیش در خیابان شاهرضا سابق و انقلاب فعلی

ماجرای سرقت گردبند ۱۰۰میلیونی در پیروزی چه بود؟

اظهارات جدید عارف درباره قطعی برق

تصویری قدیمی از فریدون جیرانی

رکورد فوق العاده گلزن پرسپولیس در دربی

عکس/ آیین نوروز خوانی در گرگان

فیلم/ انفجار بمب حین اقامه نماز جمعه در پاکستان

عکس/ الناز شاکردوست در کنار جانی دپ ۱۰ سال پیش

عکس/ استایل جنجالی هنگامه قاضیانی

اظهارات تازه وزیر خارجه ترکیه علیه ایران

فیلم/ خبر خوش وزیر رفاه برای مددجویان و معلولان

فیلم/ فحاشی رکیک سعید قاسمی در هیئت اهل بیت

طائب: پول فروش نفت به حساب خودمان واریز می‌شود

پیش‌بینی همتی از وضعیت اقتصاد ایران در ماه‌های آینده

حمله قایق‌های جنگی اسرائیل به سواحل غزه

اینفوگرافی/ شلوغ‌ترین مسیر‌های مهاجرتی دنیا کجاست؟

خبر خوش وزیر کار درباره افزایش حقوق کارگران

آیا تاسیان واقعا سریال خوبی است؟

آبله میمونی همچنان در وضعیت اضطرار

اظهارات تازه پزشکیان درباره افزایش اختیارات استانداران

رکورد استقلال در دربی‌ها شکسته شد

عکس/ نمایی دیدنی از حرم امام رضا ۱۳۰ سال پیش و دوره قاجار

افزایش یارانه نان و دارو برای سال ۱۴۰۴

اعلام قیمت جدید زولبیا و بامیه در ماه رمضان

فیلم/ اژه‌ای: کسی که خطا کرده را با کسی که مرتکب فساد شده باید فرق گذاشت

عکس/ ساعت میلیاردی محمدرضا گلزار خبر ساز شد

عکس/ ایران رتبه پنجم جدیدترین رنکینگ لیگ‌ فوتبال آسیا

عکس/ سرویس و نگهداری لامبورگینی چقدر هزینه دارد؟

سقوط قیمت بیت کوین به کمتر از ۸۰ هزار دلار

زلنسکی وارد واشنگتن شد

قیمت رهن و اجاره آپارتمان در جنوب تهران + جدول

قیمت طلای جهانی کاهش یافت

روزگار سخت سیستان؛ بلای ویرانگری که گرد و غبار و خشکسالی بر سر یک استان آورد

هشدار یک اقتصاددان نسبت به وقوع ابرتورم در ایران

عکس/ لباس زنان در تشریفات دربار پهلوی ۵۰ سال پیش

شکست طرح مالیات بر خانه های خالی که پزشکیان هم به آن کنایه زد/ دولت به جای مالیات ستانی به دنبال کاهش تورم در نهاده‌های ساختمانی باشد

ماجرای واریز یارانه معیشتی ۳ میلیونی ماه رمضان چیست؟

چه تعداد خودرو امسال توسط خودروسازان تولید شد؟

قیمت پژوپارس ریخت+ جدول

تهرانی‌ها تابستان منتظر کم‌آبی باشند

عکس/ تئاتر دهقان ۵۴ سال پیش ابتدای خیابان لاله‌زار

ترامپ تحریم های علیه روسیه را تمدید کرد

هزینه پیشنهادی سبد معیشت کارگران چقدر است؟