محرومیت از کنش‌های سازنده اجتماعی، آسیب آموزش در فضای مجازی

اقتصاد ۲۴ - شیوع کرونا تاثیرات قابل توجهی در شکل و شیوه زندگی اجتماعی ایجاد کرد. از آن جمله می‌توان به نحوه آموزش دانش آموزان و دانشجویان در این شرایط اشاره کرد. موضوعی که از همان به دغدغه اصلی خانواده‌ها تبدیل شده و همچنان نسبت به آن نگرانی دارند. صرف نظر از نقاط قوت بهره گیری از شیوه‌های مجازی در ارائه آموزش ها، استمرار این روش و تبعاتی که از ناحیه آن متوجه سبک زندگی دانش آموزان، میزان یادگیری و کیفیت آموزش در این روشبه وجود آمده نیز در جای خود دغدغه‌های دیگری به وجود آورده است.

کارشناسان حوزه آموزش و تعلیم و تربیت همزمان با گسترش میزان واکسیناسیون علیه کرونا، ضرورت بازگشت به شیوه آموزش‌های حضوری را متذکر می‌شوند. به زعم این کارشناسان تجربه بسیاری از کشور‌ها نشان می‌دهد که در سایه مراقبت‌های بهداشتی و رعایت پروتکل‌ها می‌توان آموزش‌های حضوری را نیز از سر گرفت. 

سبک زندگی دانش آموزان در شیوه آموزش غیر حضوری در معرض آسیب است

مدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان به محاسن آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی اشاره کرد و گفت: این موضوع از چند حیث قابل تامل و بررسی است یک نکته اینکه آموزش‌های حضوری برای دانش آموزان به خصوص در رده‌های سنی پایین امکان برقراری رابطه عاطفی با معلم را فراهم می‌کند و در یک فضای تعاملی بهتر فرآیند یاددهی یادگیری اتفاق می‌افتد.

حسن مظفری افزود: نکته بعدی این است که در کلاس‌های درس یک روح جمعی حاکم است به این معنی که می‌تواند علاوه بر جهت دهی مثبت به تفکر و تعقل دانش آموز، آنان را با مفاهیمی، چون خرد جمعی، مشورت، تعاملات اجتماعی، مشارکت آشنا کند.

وی با بیان اینکه بهترین شیوه ارتباط یک ارتباط متقابل و دوسویه است، گفت: در کلاس‌های حضوری معلم ارتباط دیداری و چشمی با شاگردان دارد و نسبت به زبان بدن آن‌ها و تغییرات رفتاری و ذهنی شان تا حد بسیار زیادی آگاهی دارد، از طرفی شناخت در این فضای تعاملی بسیار بهتر و روان‌تر اتفاق می‌افتد.

بیشتربخوانید:جنجال ساخت حساب‌های کاربری جعلی در روبیکا

مظفری با بیان اینکه سبک زندگی دانش آموزان در شیوه آموزشی غیر حضوری به شدت در معرض آسیب است، خاطرنشان کرد: در این شیوه دانش آموزان تحرک کافی ندارند و این امر منجر به افزایش وزنشان می‌شود. همچنین دانش آموزان اغلب به خاطر میزان درگیری شان با گوشی و تبلت از نظر شکل اندامی دچار اختلالاتی شده اند و می‌شوند.

وی افزود: ضعف بینایی و کجی ستون فقرات و افتادگی شانده‌ها از این دست است. از طرفی اعتیاد به این ابزار‌ها نیز کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کند. خواب کودکان و زمان آن به هم ریخته و موجب ناراحتی‌های جسمی و روحی شان می‌شود.

مدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان با بیان اینکه مهمترین رویکرد مجموعه آموزش و پرورش فراهم آوردن امکان حضور دانش آموزان در فضای کلاس است، تصریح کرد: با بیان حال باید در نظر داشته باشیم این حضور با بالاترین ضریب اطمینان از سلامت دانش آموزان و خانواده‌های آن‌ها صورت پذیرد.

وی افزود: با توجه به موارد مذکور باید امکان سنجی برای آموزش حضوری صورت بپذیرد تا همه ظرفیت‌ها شناسایی شوند و در خصوص زمان آموزش، مکان آموزش و شرایط آن تصمیم گیری شود. در این تصمیم گیری جمعیت‌شناسی، وضعیت شناسی، جو اجتماعی و عمل تدریجی باید مد نظر قرار گیرد.

مظفری اظهار داشت: از طرفی باید توجه داشت فضای ذهنی و روانی بین اجتماعات برای حضور یا عدم حضور دانش آموزان در کلاس درس متفاوت است بنابراین تمایل یا عدم تمایل دانش آموزان و اولیا می‌تواند ما را به اقتضائات استان برای حضور دانش آموزان رهنمون سازد. البته استان به شرط موافقت ستاد کرونا قصد دارد در مکان‌هایی که امکان دسترسی به درسنامه‌ها و اینترنت محدود است و جمعیت دانش آموزی آن‌ها نیز کم است کلاس‌ها را به صورت حضوری برگزار کند.

محرومیت دانش آموزان از تعاملات اجتماعی مهمترین آسیب آموزش مجازی

کارشناس حوزه تعلیم و تربیت معتقد است: بخش اعظم یادگیری دانش آموزان از طریق تعاملات اجتماعی با همسالان صورت می‌گیرد. مدرسه یک محیط سالم اجتماعی است و اغلب کنش‌های دانش آموزان در مدرسه از نوع سازنده و مثبت است. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که دانش آموزان به صورت حضوری در مدرسه باشند و تعاملات بین فردی بین آنان اتفاق بیفتد.

دکتر علی حیاتی افزود: تعطیلی مدارس به خاطر بیماری کرونا این فرصت یادگیری و تعاملات سازنده را از دانش آموزان گرفته است.

وی اظهار داشت: آنچه که در ایام کرونا برای همه نظام‌های آموزشی دنیا محرز گردید، نقش برجسته معلم و مدارس حضوری در تربیت است که همه در آن اتفاق نظر دارند.

کارشناس حوزه تعلیم و تربیت گفت: در کنار محرومیت دانش آموزان از تعاملات اجتماعی می‌توان به برهم خوردن تعادل روانی دانش آموزان، معلمان و خانواده‌ها نیز اشاره کرد که ناشی از تعطیلی مدارس است.

وی ادامه داد: افزایش وزن و کم تحرکی دانش آموزان و ده‌ها عامل دیگری که ممکن است نسل آینده ما را با تهدید مواجه نموده است. با این وجود امید واریم که شرایط بازگشایی حضوری مدارس محقق و دانش آموزان ما بتوانند مثل گذشته به کنش‌های آموزشی در مدارس حضوری بپردازند.

گفتمان معلم محور در آموزش بر شیوه دیگری ارجحیت دارد

معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش زنجان گفت: برابر دستورالعمل‌ها با آغاز سال تحصیلی جدید آموزش در مدارس کم جمعیت به صورت حضوری خواهد بود و در مدارس شهری و با تراکم دانش آموز بیشتر، با شیب ملایم و آهسته آهسته تا آبان آموزش‌ها به صورت ترکیبی است.

صیاد سلامی به موفقیت‌های استان زنجان در آموزش در بستر شاد و فضای مجازی طی دوران شیوع کرونا اشاره کرد و اظهار داشت: زنجان در این زمینه همواره در بین استان‌های برتر قرار داشته است و در مجموع بالغ بر ۹۵ درصد دانش آموزان آموزان تحت پوشش آموزش مجازی قرار داشتند.

سلامی خاطرنشان کرد: روی هم رفته بهترین شکل آموزش، شیوه چهره به چهره است چرا در آن میزان یادگیری و انتقال مفاهیم به صورت قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه مدرسه امن‌ترین مکان برای تعلیم و تربیت است، گفت: گفتمان معلم محور بر هر شیوه دیگری در آموزش ارجحیت دارد و با ماهیت آموزش توسط اولیا و والدین در خانه متفاوت است. شکل و شیوه آموزش توسط معلم آن هم در شکل حضوری آن، موثرتر خواهد بود.