سیل بهاری به میراث 400 ساله مازندران جان دوباره بخشید

سیل و سیلاب آخرین روزهای زمستان 97 در مناطق جلگه ای و برف بیش از یک و نیم متری مناطق کوهستانی مازندران دست به دست هم دادند تا دریاچه تاریخی عباس آباد بهشهر که در آستانه خشکیدن کامل بود ، جانی دوباره بگیرد.

اقتصاد24- دریاچه مخزنی عباس آباد دارای گنجایش 600 هزار متر مکعب آب با دیواره ای از ساروج است که به شماره 745 در زمره آثار تاریخی و فرهنگی ایران قرار گرفته است.
مجموعه تاریخی عباس آباد بهشهر که دریاچه طبیعی با بیشتر از 10 هکتار وسعت یکی از قسمت های آن است به دستور شاه عباس صفوی در سال‌های 1020 و 1021 هجری قمری ساخته شد. عمده شهرت دریاچه عباس آباد نیز به عمارتی است که به ارتفاع 18 متر در وسط آن قرار دارد و هنگام آبگیری یا در زمان ترسالی تا سقف زیر آب می رود و تنها سقف آن باقی می ماند.
دریاچه طبیعی یا سد عباس آباد بهشهر در سال های اخیر به خاطر عمیق شدن رد پای خشکسالی در شرق مازندران رو به خشکی رفت تا جایی که تنها کمتر از 30 درصد از وسعت آن دارای آب باقی ماند و بیم آن می رفت که در صورت ادامه خشکسالی و نیندیشیدن چاره اساسی به طور کلی خشک شود.
بارش شدید باران و برف که از 26 اسفند 97 مازندران باریدن گرفت و تا روز دوم فروردین 98 ادامه داشت اگر چه سبب آبگرفتگی بخش زیادی از خانه و زندگی و کسب و کار ساکنان مناطق مرکزی و شرقی استان شد ، ولی آورده های مثبت فوری زیادی هم داشت که یکی از آنها به گفته معاون میراث فرهنگی مازندران جان گرفتن دوباره دریاچه عباس آباد بوده است.
خارج کردن آب اضافی
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران روز پنجشنبه به خبرنگاران مستقر در ستاد اجرایی خدمات سفر استان گفت که بارندگی های دو هفته گذشته به همراه آب شدن برف سنگینی که در مناطق بالادست در اواخر اسفند پارسال بارید سبب شد تا آب سد عباس آباد به طرز قابل توجهی بالا بیاید.
مهدی ایزدی افزود : افزایش حجم آب سد باعث شد تا برای تخلیه آن به منظور جلوگیری از ایجاد تخریب و آسیب به بناهای تاریخی داخل و اطراف آن دریچه سد را از امروز باز کنیم .
وی توضیح داد : سد تاریخی عباس آباد در مجموعه جهانی عباس آباد مورد توجه است و در سیل اخیر، میزان آب در این مجموعه بالا آمد که ضمن مکاتبه با شرکت آب منطقه ای مازندران، امروز دریچه سد باز شد و آب در حال تخلیه است تا سد دچار تخریب نشود.
این مسئول میراث فرهنگی همچنین گفت که برای احتیاط بیشتر در حفظ و نگهداری مجموعه سد ، بناها و باغ تاریخی عباس آباد بهشهر ، دریچه های ورود آب به سد را هم را کم کرده اند .
ایزدی افزود : در حال حاضر وضعیت به گونه ای تنظیم شده است که نسبت آب خروجی از سد چندین برابر میزان ورودی به آن است تا آسیبی به مجموعه نرسد.
معاون میراث فرهنگی مازندران تاکید کرد : سد عباس آباد سابقه تاریخی دارد و این اقدامات سبکسازی با توجه به شرایطی تاریخی سد انجام می شود.
وی افزود : باید بار سد کاهش یابد . این مجموعه بازدید کنندگان زیادی دارد و بالا بودن سطح آب ، خطراتی را برای گردشگران ایجاد می کند.
این مسئول گفت : به استانداردهای حوزه فنی در این زمینه در حال دستیابی هستیم و در حال حاضر خطری سد را تهدید نخواهد کرد.
وی با اعلام این که در تعطیلات نوروزی جاری 843 گردشگر از مجموعه تاریخی عباس آباد بازدید کردند ، افزود : یکی از گردشگران این مجموعه هم خارجی بود.
مجموعه ای بی نقص و منحصر به فرد
مجموعه تاریخی عباس ‌آباد که در 9 کیلومتری جنوب شرقی شهر بهشهر واقع است در مجموع 500 هکتار مساحت دارد و یکی از قسمت های آن که دریاچه یا سد را چون نگینی در خود جای داده ، باغ تاریخی در دامنه رشته کوه‌های البرز است که یکی از 9 باغ ایرانی محسوب می شود و در قالب پرونده‌ زنجیره‌ ای باغ‌های ایرانی در سال 1390 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
مجموعه عباس آباد همچنین علاوه بر سد و باغ ایرانی شامل کاخ یا همان عمارت ، آسیاب آبی ، برج و حمام و قسمت های دیگر است.
یکی از شاخصه های ثبت این مجموعه در فهرست آثار جهانی ، مکانیزم منحصر به فرد ایجاد شده در سد یا دریاچه در رابطه با چرخش آب است که به وسیله دو برج فشارشکن انجام می شد.
دو برج فشار شکن مجموعه عباس آباد دارای خاصیت شترگلویی هستند تا از فشار آب های بالادست که در شیب تند ارتفاعات عباس آباد به پایین دست سرازیر می شوند ، بکاهند.
میراث فرهنگی مازندران هر دو برج فشارشکن این مجموعه را در دو سال گذشته مرمت کرد ولی در حال حاضر هیچ یک از این برج ها بر روی گردشگران باز نیست و قرار است در آینده با ایجاد حصارکشی و برقراری شرایط ایمنی امکان بازدید عموم از آنها فراهم شود.
منبع: ایرنا