اقتصاد ۲۴-رهبران ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه پس از دیدار در حاشیه نشست سران گروه ۲۰ در رم، پایتخت ایتالیا، با صدور یک بیانیه مشترک، از تسریع فعالیتهای هستهای ایران به شدت ابراز نگرانی کردند.
جو بایدن، بوریس جانسون، آنگلا مرکل و امانوئل ماکرون در این بیانیه بر تعهد خود مبنی بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای تاکید کرده و آورده اند: «پیشرفتهای اخیر ایران در افزایش سریع میزان اورانیوم غنی شده و میلههای سوخت فلزی هیچ توجیه غیرنظامی (صلحآمیزی) ندارد، اما برای ساخت سلاح هستهای لازم است.» در این بیانیه که متن آن ساعت ۵ بعد از ظهر به وقت اروپای مرکزی از سوی کاخ ریاست جمهوری فرانسه منتشر شد آمده است «ما امروز در رم گرد هم آمدهایم تا خطر تشدید فعالیتهای هستهای ایران برای امنیت جهانی را بررسی کنیم.»
رهبران ایالات متحده و سه عضو اروپایی برجام از امتناع ایران از بازگشت به میز مذاکرات احیای برجام در وین انتقاد کردهاند.
ایران از ماه ژوئن (خرداد) مذاکرات احیای برجام در وین را ترک کرده و باوجود ابراز آمادگی برای از سرگیری گفتگوها، هنوز تاریخ دقیقی برای بازگشت به این روند اعلام نکرده است.
در بیانیه رهبران این چهار کشور آمده است: «این فعالیتها همزمان به کاهش همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی هستهای و شفافیت در برابر این نهاد، بر نگرانیها میافزاید. پیشرفتهای متداوم برنامه هستهای ایران و موانعی که این کشور در راه فعالیتهای آژانس قرار میدهد، امکان بازگشت به برجام را با مشکل مواجه میکند.»
بیشتر بخوانید: اقدامات نگرانکننده ایران بازگشت به برجام را پیچیده میکند
جمهوری اسلامی ایران یک سال پس از خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از برجام، تعهدات خود بر مبنای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را در چند مرحله کاهش داد. پس از روی کار آمدن مجلس جدید در ایران، دولت موظف به کاهش بیشتر همکاریها با آژانس در قضیه برجام شد.
در بیانیه رهبران سه عضو اروپایی برجام و ایالات متحده آمده است: «شرایط کنونی تاکیدی است بر ضرورت دستیابی به یک راه حل مبتنی بر مذاکرات برای بازگشت ایران و ایالات متحده به برجام و همچنین ادامه گفتگوها با هدف حل نگرانیهایِ دیگر ما و ایران. ما با امید دستیابی به این هدف، از تصمیم روشن جو بایدن برای بازگشت ایالات متحده به تعهدات برجامی و ادامه احترام به آن، تا زمان پایبندی متقابل ایران، استقبال میکنیم.»
در ادامه این بیانیه، با اشاره به باز بودن باب بازگشت به برجام آمده است: «ما به این نتیجه رسیدیم که دستیابی و اجرای یک توافق بازگشت به تعهدات برجامی با هدف تضمین بلند مدت ماندن برنامه هستهای ایران در یک چارچوب صرفا صلحآمیز و [همزمان]رفع تحریمهایی که بر رشد اقتصادی ایران موثرند، ممکن است.»
بیشتر بخوانید: اگر ایران میخواهد توافقات برجام را تغییر دهد، امریکا هم خواستههای خودش را دارد
جمهوری اسلامی ایران لغو تمام تحریمهای ایالات متحده را شرط ضروری بازگشت به تعهدات برجامی خود توصیف میکند.
در ادامه بیانیه ایران تنها مسئول تحقق این احتمال توصیف شده است: «این امر ممکن نیست مگر آنکه ایران رویکردش را عوض کند. ما از رئیس جمهور [ابراهیم]رئیسی میخواهیم که با غنیمت شمردن این فرصت و با تلاشی بر مبنای حسن نیت امکان به سرانجام رسیدن فوری گفتگوها را فراهم کند. این تنها راه جلوگیری از افزایش خطرناک تنشها است که به نفع هیچ کشوری نیست.»
رهبران ایالات متحده و ۳ عضو اروپایی برجام در همین بیانیه بدون اشاره به نام کشور خاصی از «تلاشهای دیپلماتیک شرکایمان در منطقه خلیج [فارس]برای کاهش تنش» تشکر کرده و تاکید کردند: «بازگشت به تعهدات برجامی همزمان امکان رفع تحریمها و شراکت منطقهای را افزایش میدهد و هم جلوی یک بحران هستهای را کاهش میدهد؛ بحرانی که میتواند آسیبهای جدی به دیپلماسی محلی وارد آورد.» جو بایدن، بوریس جانسون، امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل تاکید کرده اند که «برای رویارویی با مشکلات امنیتی دیگر ناشی از فعالیتهای ایران مصمم» هستند.
ایران و عربستان سعودی، دو رقیب منطقهای، از تابستان امسال و با میانجیگری عراق مذاکراتی را برای کاهش تنش آغاز کردهاند. هر دو طرف از روند این گفتگوها ابراز رضایت میکنند.
یورونیوز