جان مسافران پرواز‌های کشور در خطر است!

اقتصاد۲۴- پیش‌بینی‌های هواشناسی نقش کلیدی و حیاتی در بسیاری از حوزه‌ها از جمله در حمل‌ونقل هوایی، جاده‌ای، دریایی و کشاورزی کشور دارد و در صورت صحت و دقت این پیش‌بینی‌ها و ارائه به‌موقع آنها، می‌توان از بروز بسیاری از حوادث، سوانح و خسارات جانی و مالی جلوگیری کرد.

اما در وقوع بسیاری از حوادث و سوانح مرگبار جاده‌ای و هوایی یا در تحمیل خسارات سنگین به کشاورزان کشور، پای عدم صحت و دقت پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی در میان است که نمونه بارز آن را در سقوط هواپیمای ATR شاهد بودیم که در آن حادثه تلخ و دلخراش، حدود 70 نفر از هموطنان جان خود را از دست دادند؛ پیش‌تر، جزئیات نقش مخرب سازمان هواشناسی در سقوط مرگبار هواپیمای ATR در قالب گزارشی با عنوان "آیا عدم‌ارسال گزارش سیگمت هواشناسی به خلبان باعث سقوط هواپیمای ATR شد + مستندات" منتشر شد.

طی سالیان اخیر نیز سازمان هواشناسی کشورمان، هوای خوش و آفتابی نداشته است و برخی سوء‌مدیریت‌ها به‌ویژه در دوره وزارت "عباس آخوندی" در وزارت راه، روزهای بدی را برای سازمان هواشناسی رقم زده است و پیش‌بینی‌های این سازمان که می‌توانسته است نقش کلیدی در جلوگیری از بروز برخی سوانح، سیل‌ها، تصادفات و... داشته باشد، بخشی از آن توأم با صحت، دقت و ارائه به‌موقع نبوده است.

متأسفانه با وجود اینکه همه اذعان دارند که ریاست‌ها در سازمان حساس و بسیار تخصصی مانند سازمان هواشناسی باید به افرادی کاملاً متخصص و بر اساس شایستگی‌های فردی و به‌دور از نگاه‌های سیاسی سپرده شود اما طی این سال‌ها، شاهد مواضع و اظهارات عجیب و قابل تأمل سیاسی مدیران ارشد آن بودیم که حتی در برخی موارد، انتتشار فیلم‌هایی از اظهارات این افراد، ابهامات متعددی را درخصوص شایستگی و صلاحیت آن‌ها ایجاد کرده است.

بر همین اساس، "استاد حسین اردکانی" پدر علم هواشناسی کشورمان که بیش از 60 سال در حوزه هواشناسی، سابقه کار مدیریتی، تدریس و فعالیت شبانه‌روزی دارد با مشاهده اتفاقات ناگوار این سال‌ها در بدنه مدیریت ارشد سازمان هواشناسی، آمادگی خود را برای "مناظره" با مدیران سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد اما با گذشت بیش از 14 روز از اعلام عمومی برای مناظره، مدیران سازمان هواشناسی حاضر به حضور در این مناظره و دفاع از عملکرد خود در این سازمان و پاسخ به اشکالات متعدد در پیش‌بینی‌های هواشناسی سالیان اخیر نشدند!

در پی عدم اجابت مدیران سازمان هواشناسی برای حضور در این مناظره، با هدف بررسی مشکلات و چالش‌های سازمان هواشناسی و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت فعلی این سازمان، نشستی را با حضور استاد حسین اردکانی؛ پدر علم هواشناسی کشور, دکتر محمدتقی زمانیان از اساتید برجسته هواشناسی کشور و عضو سابق کمیته مشترک علمی وابسته به برنامه و تغییر اقلیم جهان, مهندس "بهرام صناعی" رئیس اسبق سازمان هواشناسی و علی محمدرضایی, مدیر روابط عمومی اسبق سازمان هواشناسی ترتیب دادیم که در روزهای گذشته بخش نخست و بخش دوم این گفت‌وگوها با عنوان "رخنه 8ساله درسازمان هواشناسی چه حوادث مرگبار و پرهزینه‌ای را برای کشور رقم زده است؟!" و "اغراض سیاسی در پس‌پرده "ادعای وقوع خشکسالی‌ شدید" برای کشور؟!/ تحمیل خسارت‌های میلیاردی به واسطه پیش‌بینی‌های غلط هواشناسی" منتشر شد.

بیشتربخوانید:پاییز کم بارشی پیش رو داریم

در ادامه بخش پایانی این گفت‌وگو تقدیم مخاطبان ارجمند شده است:

تسنیم: عدم نظارت صحیح نهادهای نظارتی بر پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی و بازخواست مسئولان سازمان به واسطه عملکرد ضعیف در دوره‌‌های گذشته نیز بوده یا چشم‌پوشی از اشتباهات مکرر سازمان هواشناسی مختص به این دوره 8 ساله اخیر بوده است؟ آیا می‌توان امیدوار بود که با برکناری سکان‌دران فعلی سازمان هواشناسی و روی کار آمدن مدیران لایق، روند نزولی این سالهای سازمان بهبود پیدا کند؟

مهندس صناعی: در دوره ریاست بنده در سازمان هواشناسی زمانی که هواپیما در فرودگاه خرم‌آباد سقوط کرد, آقای بهبهانی (وزیر راه دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد), استیضاح و برکنار شد اما این حساسیت بر عملکرد, بعد از این اتفاق به شدت کم شد! در دوره وزارت آقای نیک‌زاد در وزارت راه، حساسیت‌ها بر عملکرد سازمان بیشتر شد و همه پیش‌بینی‌های ما توسط نماینده ویژه وزیر راه در سازمان هواشناسی کنترل می‌شد.

در همان دوره, مدیر وقت هواپیمایی کشوری گفته بود که بخش زیادی از خساراتی که به مردم پرداخت می‌کنیم, به واسطه نداشتن دید کافی است؛ به این صورت که هواپیما از فرودگاه مبدأ بلند می‌شود و پرواز می‌کند اما به دلیل نداشتن دید کافی نمی‌تواند در فرودگاه مقصد فرود بیاید و در نتیجه به مبدأ برمی‌گردد؛ در نتیجه این اتفاق ما مجبور به پرداخت خسارت سنگینی به مسافران می‌شویم.

بلافاصله بعد از مطرح شدن این مشکل, ما برای بررسی میدان دید هر پرواز، یک مسئول گذاشتیم تا بررسی کند که آیا امکان پرواز وجود دارد یا خیر, اگر وجود ندارد، پرواز کنسل شود و اگر وجود دارد در تمام مدت پرواز مسیر رصد شود تا فرود هواپیما بدون ایجاد مشکل در میدان دید انجام شود؛ تمام این مشکلات را می‌شود کنترل کرد و این مهم نیازمند عزم و اراده و نیروی انسانی کاردان است که سازمان هواشناسی نیروی انسانی متخصص را در اختیار دارد اما انگیزه‌ای برای انجام این اقدامات در مدیریت سازمان دیده نمی‌شود.

در دوره مدیریت ما هر هفته نمایندگان وزارت نیرو, آب و فاضلاب, وزارت دفاع و مدیریت بحران و سازمان محیط زیست در سازمان هواشناسی حضور پیدا می‌کردند و با حضور نمایندگان این نهادها، عملکرد سازمان در طول هفته را تحلیل می‌کردیم و نمایندگان ارگان‌ها, نقات ضعف را به ما تذکر می‌دانند اما این جلسات از زمان آقای آخوندی تا الان دیگر برگزار نشده است.

در 8 سال اخیر، توسعه و سرمایه‌گذاری سازمان فقط در بخش دیده‌بانی بوده است, سازمان ایستگاه‌های خودکار را راه‌اندازی کرده است و در کنار آن نیروی انسانی نیز مستقر کرده است در صورتی که لزومی ندارد که این کار هم به کمک نیروی انسانی و هم به شکل اتوماتیک انجام شود؛ این سرمایه‌گذاری غلط است و باید بخشی از بودجه سازمان در هواشناسی راهبردی سرمایه‌گذاری شود.

در بخش هواشناسی آب و کشاورزی نیز سرمایه گذاری مطلوبی نشده است و در صورتی که هواشناسی کشاورزی در هر 3 مرحله کاشت, داشت و برداشت می‌تواند کمک کند تا خسارات به حداقل برسد و کشت، بیشترین بازدهی را داشته باشد, این اتفاق در سازمان هواشناسی روی نداده است.

وزات جهاد نیز باید در این بخش فعال شود اما چنین عزمی در این وزارتخانه برای این امر دیده نمی‌شود؛ به تازگی مقرر شده است تا 13 میلیارد تومان از بودجه سازمان هواشناسی، صرف بازسازی ساختمان آن شود در حالی که 4 سال پیش نیز این مکان بازسازی شده بود!

عیب کار سازمان هواشناسی این است که مدیران فعلی آن نه تخصص کافی دارند و نه باور و اعتقاد به پیشرفت؛ متاسفانه با روی کار آمدن دولت جدید، هنوز ریاست سازمان هواشناسی که به گوشه‌ای از اقدامات نامطلوب مدیریتی آنها در این نشست پرداخته شد، تغییر نیافته است!

استاد اردکانی: بهره‌وری هر سازمانی زمانی مشخص می‌شود که خروجی کار آن دیده شود؛ در مورد خروجی سازمان هواشناسی اگر وزارت نیرو, وزارت جهاد کشاورزی, سازمان محیط زیست و سازمان هواپیمایی کشوری به صورت محرمانه گزارش کنند که سازمان هواشناسی تا چه اندازه در پیش‌بینی‌ها دقیق بوده است, قطعا نتیجه این گزارشات حاکی از مردود بودن عملکرد سازمان خواهد بود.

اخیرا صحبتی با یکی از معاونان وزیر جهاد کشاورزی داشتم که وی با ابراز نارضایتی از وضع هواشناسی کشاورزی گفت که ما هر سال میلیاردها تومان خرج پیش‌بینی‌های غلط هواشناسی می‌کنیم! آقای کلانتری (رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست) نیز به شدت از عملکرد سازمان هواشناسی ناراضی بود؛ بسیاری از خلبانان کشورمان نیز در هنگام پرواز به دلیل اطلاعات غلط سازمان هواشناسی, زمانی که از ارتفاع 10 هزار پا عبور می‌کنند به جای سازمان هواشناسی ایران با سازمان هواشناسی سایر کشورها تماس می‌گیرند و اطلاعات جوی را از آن‌ها دریافت میکنند چرا که خروجی سازمان هواشناسی خودمان بسیار پایین است!

بنده از وزیرمحترم راه و شهرسازی می‌خواهم که هرچه زودتر مدیریت سازمان را تغییر دهند تا بیش از این شاهد هدر رفتن سرمایه کشور و تحمیل خسارت به مردم نباشیم.

دکتر زمانیان: یک مسئول باید به 2 دلیل عوض شود؛ اول اینکه شخص لایق‌تری برای در دست گرفتن آن مقام وجود داشته باشد و دوم اینکه مدیر مدنظر، آبروی کشور را به خطر بیاندازد؛ متاسفانه درباره ریاست سازمان هواشناسی هر 2 عامل وجود دارد و رئیس سازمان, صلاحیت و تخصص کافی را در حوزه تخصصی خود ندارد.

باید از بدنه سازمان هواشناسی یک فرد مناسب برای جانشینی وی در نظر گرفته شود و هرچه زودتر باید این اتفاق بیافتد؛ تا الان به واسطه عملکرد ضعیف مدیریت فعلی، میلیاردها تومان خسارات به کشور وارد شده است و امید است تا با برکنار شدن مدیریت فعلی از تحمیل خسارات بیشتر جلوگیری شود.