کشورهای دنیا به دنبال برکناری آمریکا از حاکمیت مطلق بر فضای مجازی

اقتصاد۲۴- پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ یکی از مجامع بین المللی برای تصمیم گیری و سیاستگذاری فضای مجازی، مجمع جهانی حکمرانی اینترنت سازمان ملل متحد است؛ این مجمع، یک بستر باز و فراگیر برای مشارکت کشورهای ذینفع در مباحثات سیاستی اینترنت و ارائه راه حل در موضوعات و چالش های مشترک و هنجارسازی در حوزه حکمرانی فضای مجازی است. مجمع جهانی حکمرانی اینترنت سازمان ملل بر اساس مصوبات اجلاس سران در خصوص جامع اطلاعاتی هر دو سال یکبار با ماموریت تقویت همکاری ها در ایجاد مکانیزم های حکمرانی اینترنت تشکیل می شود.

کالیفرنیا و روند تبدیل شدن آن به یک چارچوب بین المللی مورد تأکید کشور‌ها واقع شده است. از جمله نکات و مسائل مهم دیگری که در بحث حکمرانی داده در مجمع جهانی حکمرانی اینترنت مدنظر کشور‌های مختلف واقع شده است عبارت است از:

بروز یافتن اختلاف میان دو جریان اصلی در حوزه حکمرانی داده: اول؛ جریان حامی گردش آزاد اطلاعات با استدلال نقش توانمند ساز داده‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی و توسعه دانش و نوآوری. دوم؛ جریان حامی حاکمیت ملی با تمرکز بر بومی سازی داده‌ها با انگیزه‌های دفاع از منافع سیاسی، امنیتی و اقتصادی
ضرورت تعیین طبقه داده‌ها (خصوصی، عمومی، حساس و غیره) به منظور تدوین سیاست‌ها و حکمرانی داده کارآمد متناظر با هر بخش از داده‌ها

بیشتر بخوانید: چرا پذیره‌نویسی سرخابی‌ها شکست خورد؟

ضرورت تدوین چارچوب‌های بین المللی حکمرانی داده به عنوان راهکار توسعه اقتصاد دیجیتال همزمان با افزایش کنترل کاربران داده و کنترل کامل بر فناوری‌های پیشرفته
لزوم بررسی و مطالعه مدل‌های مختلف مطرح شده برای حکمرانی داده و تقویت گفتگوی چند ذینفعی و چند جانبه در حوزه حکمرانی داده
توجه به رویکرد دیپلماسی داده در سطح کلان نظام بین الملل
تقویت گفتمان حاکمیت دیجیتال در جهان و تسری آن به حوزه اتحادیه اروپا و آفریقا بر اساس اصول و منافع آن‌ها
توجه به مسئولیت‌های شهروندان، شرکت‌ها و کشور‌ها در جمع آوری و استفاده از داده‌ها
ضرورت تدوین چارچوب‌های هنجاری، اخلاقی و حقوق بشری در حوزه هوش مصنوعی
ضرورت توسعه همکاری میان دولت‌ها و شرکت‌های فنی و سکو‌ها در حوزه دسترسی به داده و اطلاعات در حوزه اعمال قوانین و رسیدگی به پرونده‌های حوادث تروریستی و جرائم سایبری
توجه به حقوق بشر، اخلاق و در چارچوب‌های حکمرانی داده در حال ظهور
تاکید مخصصان و مقامات اروپایی بر قدرت بالای آمریکا در بحث حکمرانی داده و توان این کشور برای اعمال قدرت بر دیگر کشور‌ها با استفاده از این اهرم
مخالف لابی شرکت‌های فنی آمریکایی با روند محلی سازی داده و چارچوب‌های حقوقی قضایی حفاظت از داده به عنوان مدل‌های نامناسب و ناکارآمد حکمرانی داده
توجه به نقش داده در تحقق و ارزیابی میزان دستیابی به اهداف توسعه پایدار در کشور‌ها
ضرورت تدوین چارچوب مدون برای عملکرد هوش مصنوعی در بخش خصوصی و وضع قوانین رقابتی جدید برای تنظیم رفتار پلتفرم‌های ناقض حقوق دیجیتال کاربران
تاکید بر ضرورت حکمرانی داده بر مبنای حقوق بشردر محور‌هایی شامل داده‌های بین مرزی، مباحث قضایی و حق حاکمیت داده، چارچوب‌های حفاظت از داده ها، حقوق بشر و اخلاق اینترنت و حکمرانی و اخلاق هوش مصنوعی
توجه به چالش‌های تدوین چارچوب قضایی واحد برای حفاظت از داده‌ها با توجه به تفاوت ارزش‌ها و رویکرد کشور‌ها در مورد مساله حقوق بشر
نکته بسیار مهم در بحث حکمرانی داده‌ها که در دوره‌های مختلف برگزاری مجمع جهانی حکمرانی اینترنت سازمان ملل متحد مورد توجه واقع شده است تقویت گفتمان حاکمیت ملی در فضای مجازی و تسری آن از روسیه، چین و ایران و کشور‌های در حل توسعه به حوزه اروپا بوده است. این مساله که اینترنت از ابتدا در وزارت دفاع و تحت حاکمیت دولت آمریکا متولد شده و هم اکنون آمریکا تنها کشوری است که می‌تواند بر تمام سطوح و لایه‌های آن اعمال حاکمیت نماید، مورد انتقاد بسیاری از کشور‌ها قرار گرفته است. این تحول ناشی از تمرکز قدرت در سکو‌ها و شرکت‌های فنی آمریکا موسوم به گافام (گوگل، آمازون، فیس بوک، اپل و مایکروسافت) و چالش‌های ناشی از شکل گیری انحصار بزرگ در بازار‌های جهان است. در اجلاس‌های اخیر مجمع جهانی اینترنت، نمایندگان کشور‌های مختلف مثل چین، روسیه، کشور‌های در حال توسعه، اروپا و سازمان‌های غیردولتی بین المللی همگی یک صدا علیه انحصار پلتفرم‌های دیجیتال، چالش‌های ناشی از آن و ضرورت رعایت چارچوب‌های حقوقی، اخلاقی و مسئولیت‌های اجتماعی از سوی آن‌ها و رعایت حقوق و منافع دیجیتال کاربران توسط آن‌ها سخن گفته اند.