خواب طولانی اشتغالزایی در صنعت / خیز بیکاری در ۱۴۰۱ ؟

اقتصاد۲۴- مریم بهنام راد- موضوع اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری همیشه مورد توجه دولت‌ها بوده است. البته این توجه برای مانور تبلیغاتی قبل و بعد از انتخابات رئیس جمهوری بسیار کارآمد است. اما واقعیت جامعه چیز دیگری را نیاز دارد؛ تحقق وعده‌های اشتغالزایی و کاهش جمعیت بیکاران کشور.

به تازگی مرکز آمار ایران گزارش اشتغال و بیکاری در زمستان۱۴۰۰ را منتشر کرد. بر این اساس نرخ بیکاری در فصل آخر پارسال نسبت به مدت مشابه درسال۹۹ قبل ۳/ ۰درصد کاهش یافته و به ۴/ ۹درصد رسیده است.

ازآنجاکه نرخ بیکاری یکی از شاخص‌های سنجش وضعیت اقتصادی است، برخی مدعی هستند این روند به‌دلیل بهبود وضعیت اشتغال است. اما بررسی دقیق‌تر آمار‌ها نشان می‌دهد در طول سال۱۴۰۰ تنها حدود ۳۹هزار نفر به تعداد شاغلان افزوده شده است و کاهش بیکاران بیشتر از آنکه ناشی از اشتغال بیشتر باشد، نتیجه کاهش میزان مشارکت اقتصادی است.

علی رضا حیدری نائب رئیس کمیته بیمه و دستمزد اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری درگفتگو با اقتصاد ۲۴ دلیل کاهش نرخ بیکاری را چنین تشریح کرد و گفت: کاهش نرخ بیکاری طبق آمار زمستان ۱۴۰۰ طبیعی است، چرا که در این زمان با کاهش شدت کرونا در کشور و افزایش فعالیت‌های اقتصادی به ویژه در بخش خدمات، بخشی از کارگران که به دلیل محدودیت‌ها در دوران کرونا بیکار شده بودند به فعالیت قبل از شیوع کرونایی خود ادامه دادند واشتغال مجدد برای آن‌ها فراهم شده است.

این فعال کارگری گفت: در حال حاضر گروه‌هایی کاری متفاوتی در کشور وجود دارد که هنوز شرایط حضور برای فعالیت آن‌ها فراهم نشده است. حتی این عده هم می‌توانند بخشی از اشتغال جدید را به خود اختصاص بدهند.

حیدری تأکید داشت: از این رو تغییر عمده‌ای در بخش کاهش بیکاری و یا افزایش اشتغال اتفاق نیفتاده است. یعنی نباید انتظارداشت نرخ بیکاری بدون شوک کرونا بهبود پیدا کرده باشد.

وی ادامه داد: اصولاَ تولید تابع دو متغییر اصلی به غیر از تکنولوژی است؛ ورود نیروی کار به بازار و سرمایه گذاری دربخش‌های مختلف مولد است.

به گفته این فعال کارگری؛ از آنجا که افزایش نیروی کار متأثر از سرمایه گذاری به ویژه در بخش‌های صنعتی می‌باشد و انباشت سرمایه از سال‌های ۱۳۹۸ تا کنون نرخ هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت کشور بیش از نرخ انباشت سرمایه بوده است و ناگزیر اقتصاد از سرمایه‌های خود استفاده می‌کند، عدم انتظار شغل جدید در بخش صنعت کاملاً طبیعی می‌باشد.

بیشتربخوانید:فعالیت شرکت‌های دانش بنیان سازمان یافته نیست / دهه سخت تولید چگونه به پایان می‌رسد؟

وی تصریح داشت: در بخش صنعت سرانه ایجاد شغل خیلی بالاست و نیاز به انباشت سرمایه سنگین دارد و دراین بخش اشتغال به سادگی انجام نمی‌گیرد.

رئیس کمیته بیمه و دستمزد اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری ادامه داد: بخش کشاورزی نیز متأثر از خشکسالی و کاهش بارش است. طی سال‌های گذشته هیچ نشانه‌های مثبتی از بارندگی در کشور ایجاد نشده، بنابراین اشتغال زایی در بخش کشاورزی هم مثبت نبوده است.

حیدری با بیان اینکه تنها بخش قابل توجه در اشتغالزایی، بخش خدمات کشور است، گفت: این بخش حلقه ارتباط بین بخش صنعت و کشاورزی را تکمیل می‌کند. هر زمانی که این دو بخش پیشرو بودند بخش خدمات به عنوان مکمل، این دو بخش را تقویت کرده است.

وی ادامه داد: به دلیل عدم خلق فرصت برای هر سه بخش (صنعت، کشاورزی و خدمات) فرصت اشتغالزایی در کشور به دلیل سیاست‌های دولت از بین رفته است.

این فعال کارگری با تأکید بر این موضوع که با شرایط فعلی، چشم انداز مثبتی برای اشتغالزایی در کشور وجود نخواهد داشت، گفت: در حال حاضر با توجه به نرخ تورم انگیزه سرمایه گذار جهت سرمایه گذاری و به دنبال آن اشتغالزایی در بخش‌های صنعتی کشور به حداقل رسیده است و مقصر اصلی شکل گیری چنین تورم، خود دولت است.

وی تأکید داشت: سیاست‌های اشتغالزایی کشور توان پاسخگویی به جمعیت بیکار را ندارد. وضعیت اشتغالزایی به بدترین شکل در حال کاهش است.