وعده یارانه یک میلیونی؛ از توهم تا واقعیت/ عباس عبدی: هرچه باشد بهتر از وضعیت فعلی است

محمود احمدی‌نژاد اخیرا عنوان کرده که «حتی اگر بودجه دولت را کنار بگذاریم و ارزش اولیه منابعی مانند انرژی را تقسیم کنیم برای هر ایرانی یک میلیون تومان در ماه می رسد و این به غیر از ارزش اولیه معادن و دارایی دریاهاست.» اما این صحبت چقدر کارشناسی است؟

اقتصاد24 – وعده یارانه حالا شبیه به مرغ عزا و عروسی شده؛ هر بار بخواهند رئیس دولتی را تخطئه و متهم به ناکارآمدی کنند رقم بالاتری از ارقام اعلام شده می‌گویند و هر بار بخواهند وعده انتخاباتی بدهند، باز هم پای یارانه را وسط می‌کشند.

اخیرا دوباره پای آن وسط کشیده شده اما مشخص نیست کسی که آن را بیان کرده دغدغه اقتصادی داشته یا خیر. محمود احمدی‌نژاد که هشت سال سکاندار دولت بود و خودش هم بنای خشت کجِ یارانه را به شیوه فعلی گذاشت، حالا صحبت از یارانه یک میلیون تومانی کرده است.

احمدی نژاد گفته: «حتی اگر بودجه دولت را کنار بگذاریم، اگر ارزش اولیه منابعی مانند انرژی را تقسیم کنیم برای هر ایرانی یک میلیون تومان در ماه می رسد و این به غیر از ارزش اولیه معادن و دارایی دریاهاست.»

طبق عددی که احمدی نژاد اعلام کرده، با احتساب آخرین رقم جمعیت ایران یعنی 82 میلیون نفر، رقمی در حدود 82 هزار میلیارد تومان در ماه مورد نیاز است که دولت باید آن را تامین کند. این بودجه در شرایطی است که دولت با همین یارانه 45 هزار و 500 تومانی که به مردم می پردازد، باز هم با کسری بودجه مواجه است؛ یعنی مشخص نیست احمدی نژاد از چه منبعی صحبت می کند.

اما کارشناسان چه می‌گویند؟ آیا این صحبت، ریشه در همان رفتارهای پوپولیستی دارد که پیش از این اقتصاد ایران 8 سال آن را تجربه کرد؟

از وضعیت فعلی بهتر است

عباس عبدی روزنامه‌نگار و کارشناس اقتصادی در این رابطه معتقد است که این طرح می‌تواند از یک منظر مفید باشد. او به اقتصاد24 می‌گوید: «چندان پیگیر مطالب آقای احمدی نژاد نیستم و خیلی هم برایم مهم نیست چه می‌گوید اما به طور کلی با انتقال یارانه‌ها به صورت مستقیم به مردم موافق هستم. از سال ۸۴ و حتی پیش از آن موافق این ایده بوده‌ام و همواره توضیح داده‌ام. طبعا این ایده مثل هر سیاست دیگری در کنار منافع آن، عوارضی هم دارد اما هرچه باشد از وضعیت فعلی بهتر است. درباره رقمش هم مساله فرعی است باید این کار را انجام داد رقمش هر چه می‌خواهد بشود.»

وی تاکید می‌کند: «به لحاظ اقتصادی هم باید چند اقتصاددان معتبر را انتخاب کرد تا در مورد این طرح و خوب و بدش صحبت کنند. بنده بیشتر از موضع کلان اقتصاد و سیاست صحبت می‌کنم.»

عبدی می‌گوید: «به انگیزه‌های آقای احمدی نژاد هم کاری ندارم که انتخاباتی است یا چیز دیگری؛ هر چیزی می‌تواند باشد و مسئولیتش با خودش است. آنچه که برای بنده مهم است درستی یا غلطی یک تصمیم است که فکر می‌کنم ادامه وضع موجود بحران اقتصادی کشور را بسیار عمیق‌تر خواهد کرد.»

یارانه را مستقیم به مردم بدهیم

این کارشناس اقتصادی امروز در یادداشتی که در روزنامه اعتماد منتشر شد، مساله اختصاص یارانه به صورت مستقیم به مردم را بیشتر توضیح داده است. در این یادداشت که به آسیب‌شناسی طرح احتمالی دو نرخی کردن قیمت بنزین می‌پردازد، گریزی هم به مساله اختصاص مستقیم یارانه به مردم می‌کند: «منافع ناشي از هرگونه اصلاحي در قيمت‌گذاري ارز و انرژي بايد حتماً به طور مستقيم به جيب مردم برود تا با آن همراهي كنند. البته نه لزوماً همه منافع، ولي مطابق همان قانون يارانه‌ها حداقل 50 درصد اين منافع باید نصيب مردم شود و به آنان پرداخت گردد.

بقيه‌اش می‌تواند صرف توليدكنندگان و عرضه‌کنندگان آن خدمات و نيز امور اجتماعي مثل بهداشت و درمان، آموزش و امور شهر شود. اگر بخش قابل ملاحظه‌اي از اين منافع مستقيماً به حساب مردم واريز نشود يك اشتباه مسلم است و با مخالفت عمومی مواجه خواهد شد. منافعي كه از سال‌ها پيش در حال اتلاف بوده و كسي براي آنها دل نسوزانده، اكنون بايد در اختيار خود مردم قرار گيرد. نيازي به تقسيم‌بندي فقير و غني هم نيست، به همه پرداخت شود.»

هرچند که یارانه تولید در دوره‌های گذشته به کلی فراموش شد و سرنوشت یک جراحی بزرگ اقتصادی به واریز 45500 تومانی هر ماه ختم شد.