علت اختلاف مراجع در اعلام زمان عید فطر

اقتصاد۲۴- مرجع تقلید شیعیان با اشاره به اینکه می‌گویند در مسأله عیدفطر چه شد که اختلاف بوجود آمد و حتی با این که رهبر بزرگوار انقلاب حکم کرده بود بازهم جمع زیادی از مراجع این روز را عیدفطر اعلام نکردند، افزودند: جواب این مساله را خود رهبر معظم انقلاب دادند که سرچشمه آن اختلاف فتواست برخی فتوایشان این بود که رؤیت هلال با چشم مسلح کافی است و بعضی آن را کافی نمی‌دانستند.

آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، روز گذشته در پایان درس خارج فقه خود فرمودند: نامه‌ای در خصوص مسأله عیدفطر به من نوشتند که ناچارم این مسأله فقهی را امروز بیان کنم.

بیشتر بخوانید:تصاویری از اقامه نماز عید فطر در سراسر جهان

مرجع تقلید شیعیان با اشاره به اینکه می‌گویند در مسأله عیدفطر چه شد که اختلاف بوجود آمد و حتی با این که رهبر بزرگوار انقلاب حکم کرده بود بازهم جمع زیادی از مراجع این روز را عیدفطر اعلام نکردند، افزودند: جواب این مساله را خود رهبر معظم انقلاب دادند که سرچشمه آن اختلاف فتواست برخی فتوایشان این بود که رؤیت هلال با چشم مسلح کافی است و بعضی آن را کافی نمی‌دانستند.

معظم له اظهار داشتند: مستند حکم رهبری هم چشم مسلح بود حال اگر این مستند برای فقیهی قابل قبول نباشد و بگوید هلال باید با چشم عادی دیده شود آن حکم، چون مستند به مدرکی است که برای این فقیه حجت نیست آن حکم برای این فقیه حجیت ندارد. ایشان یادآور شدند: برخی به ما ایراد می‌گیرند شما که با مسائل روز بسیار آشنا هستید خوب بود رویت با چشم مسلح را کافی می‌دانستید.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی، در پاسخ خاطر نشان کردند: اگر شما وسایل جدید را در رویت هلال کافی بدانید باید این وسائل را همه جا کافی بدانید یعنی در تمام مسائلی که در فقه رؤیت در آن لازم است استفاده از دوربین، تلسکوپ و میکروسکوپ باید کافی باشد و آن را حجت بدانید و این موضوع نباید تنها در رؤیت هلال ماه منحصر شود.

هفت موضوع فقهی در خصوص استفاده از چشم غیر مسلح

این مرجع با اشاره به هفت موضوع فقهی در این راستا فرمودند: اولین مساله حد ترخص است، اگر شما از ده فرسخی با دوربین، دیوار‌های شهر را دیدید و با وسایل امروزی صدای اذان مؤذن شهر را شنیدید؛ آیا قائل به این می‌شوید که حد ترخص در ده فرسخی است. یا اینکه با چشم و گوش عادی لازم می‌دانید.

ایشان تأکید کردند: تمام بحث ما در این است که آیا اطلاقات رؤیت عام است و شامل رؤیت با وسیله یا بدون وسیله می‌شود، یا اطلاق، هر دو را در برمی‌گیرد و یا این‌که اطلاقات رؤیت منصرف به رؤیت عادی و معمولی است، ما معتقدیم اطلاق منصرف است.

معظم له در خصوص مسأله دوم، تشریح کردند: در بسیاری از موارد وجود ذرات بسیار ریز خون در شیر است که تنها با میکروسکوب دیده شود؛ اما با چشم عادی قابل رؤیت نیست. آیا در اینجا حکم به نجاست و حرمت می‌شود یا باید حکم به پاکی شود.

ایشان ادامه دادند: مساله سوم زوال عین نجاست برای طهارت کافی است، اگر عین خون و نجاست زائل شود، ولی رنگ آن باقی بماند، فق‌ها می‌گویند وجود رنگ مضر به طهارت نیست؛ در حالی که اگر این رنگ زیر ذره بین قرار گیرد ذرات بسیار کوچک چسبنده خون در شیئ دیده می‌شود، آیا در این صورت حکم به نجاست می‌شود.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی، تصریح کردند: مساله چهارم خونی است که مثلاً از دندان می‌آید و در آب دهان مستهلک می‌شود، در این صورت حکم به پاکی آن می‌شود؛ اما اگر با میکروسکوپ آب دهان بررسی شود ذرات بسیار ریز خون در آن دیده می‌شود. حال در چنین صورتی می‌توان حکم به نجاست آن داد؟

معظم له ادامه دادند: مساله پنجم به قول برخی فقها، عرق جنب از حرام نجس است و یا با آن نمی‌توان نماز خواند، حال اگر شخصی جنب از حرام است و عرقش ظاهراً خشک شده آیا می‌تواند با آن نماز بخواند، در حالی که گاهی اگر با میکرسکوب نگاه کنیم ذرات عرق روی بدن دیده می‌شود.

ایشان در ادامه فرمودند: مسأله ششم در مورد خسوف و کسوفی که تنها با تلسکوپ قابل دیدن است و با چشم عادی دیده نمی‌شود آیا باید قائل به وجوب نماز آیات بود.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی، اضافه کردند: مسأله هفتم درباره مساله زلزله‌هایی است که ما آن را تشخیص نمی‌دهیم؛ اما زلزله‌سنج‌ها می‌توانند آن را تشخیص دهند، حال آیا اگر زلزله را مردم تشخیص ندادند و ابزار زلزله سنج آن را تایید کرد، آیا قائل به وجوب نماز آیات برای چنین کسانی هستید؟ به یقین نه. این‌ها و امثال این‌ها فروعی است که نمی‌توان با آن موافقت کرد پس چگونه تنها در رؤیت ماه آن را بپذیریم.

معظم له با بیان اینکه به یقین پذیرفتن این لوازم بسیار دشوار است، در پایان فرمودند: اضافه بر این‌ها در زمان پیامبر (صل الله علیه وآله) و ائمه معصومین (علیه السلام) هرگاه ماه رمضان ظاهراً سی روز بود همه روزه می‌گرفتند، چون ماه با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شد و چه بسا اگر دوربین داشتند روز اول ماه بود و روزه اش حرام، اما همه آن را روزه گرفته بودند آیا باید گفت همه آن‌ها خطا می‌کردند و معذور بودند یا تنها رؤیت با چشم عادی معیار بود.