میانجی اروپایی در سفر به تهران چه با خود می‌برد؟

اقتصاد۲۴- پیش بینی نتیجه سفر انریکه مورا، هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات وین به تهران که با هدف خارج کردن پرونده هسته‌ای ایران از بن بست صورت می‌گیرد، کار دشواری است. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش از سفر مورا به تهران گفته بود که این سفر «آخرین تیر کمان» میانجی اروپایی برای تکمیل مسافت باقیمانده تا دستیابی آمریکا و ایران به تفاهم و امضای توافقنامه تعدیل شده هسته‌ای است که موجب بازگشت ایران به اجرای تعهدات هسته‌ای و لغو تحریم‌های آمریکا می‌شود.
سعید خطیب زاده در کنفرانس خبری روز دوشنبه خود از ادامه داشتن تماس‌ها بین ایران و آمریکا از طریق میانجی اروپایی خبر داد و در عین حال برای کاهش انتظارات از نتیجه دیدار مورا با علی باقری کنی گفت که سفر مورا به تهران به این معنا نیست که او حامل پیام جدیدی بعد از توقف مذاکرات است. او قبلا گفته بود که این سفر پیشرفت مذاکرات در جهت صحیح را موجب می‌شود. سخنان ضد و نقیض خطیب زاده نوعی سردرگمی ایجاد می‌کند که شاید عمدی باشد.

منابع اروپایی در پاریس معتقدند جنگ اوکراین موجب شد نگاه‌ها از پرونده هسته‌ای ایران منحرف شود و ایران نفس راحتی بکشد چرا که از فشار طرف‌های غربی که تاکید داشتند ایران به آستانه ساخت سلاح هسته‌ای رسیده، کاسته شده است. به گفته این منابع، ایران طولانی شدن این روند را به نفع خود می‌داند، زیرا می‌تواند به پیشبرد برنامه هسته‌ای خود ادامه دهد و بعدا از این پیشرفت به عنوان ابزار فشار در مذاکره با غرب استفاده کند. ایران همچنین باور دارد که توسل به نیروی نظامی برای تضعیف یا توقف برنامه هسته‌ای ایران بعید است، زیرا واشنگتن و کشور‌های اروپایی بر موضوع اوکراین متمرکز هستند و در شرایطی نیستند که جبهه جدیدی با ایران بگشایند.

بیشتر بخوانید: بازداشت مورا در بازگشت از تهران در فرودگاه فرانکفورت

موانعی که در مسیر دستیابی به توافق هسته‌ای جدید است، فقط به ایران مربوط نمی‌شود بلکه به فضای سیاسی در ایالات متحده آمریکا هم ارتباط دارد. مخالفت‌ها با حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی در مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا افزایش یافته است. همچنین با نزدیک شدن به زمان انتخابات میان دوره‌ای آمریکا، دولت جو بایدن نمی‌خواهد اقدامی انجام دهد که با این میزان مخالفت از سوی جمهوری خواهان و دموکرات‌ها و متحدان واشنگتن در خاورمیانه مواجه است. آنچه موضع آمریکا را دشوارتر می‌کند این است که ایران حاضر نیست در برابر موافقت واشنگتن با خواسته اش درباره سپاه پاسداران، امتیازی به آمریکا بدهد.
این باور وجود دارد که علاوه بر موضوع وجود سپاه پاسداران در فهرست تروریسم، درخواست ایران برای دریافت تضمین از آمریکا برای خارج نشدن مجدد از توافق هسته‌ای و بازگرداندن تحریم‌ها نیز مانعی جدی در برابر دستیابی به تفاهم است. این در حالی است که دست دولت آمریکا در این زمینه بسته است و نمی‌تواند توافق هسته‌ای را به شکل معاهده الزام آور به کنگره ارائه کند. قول آمریکا برای انتشار بیانیه‌ای که در آن تعهد می‌دهد مجددا تحریمی علیه ایران وضع نخواهد کرد، برای ایران راضی کننده نیست، زیرا اعتبار چنین تعهدی فقط تا پایان ریاست جمهوری بایدن است. وجود برخی مسائل حل نشده بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص یافت شدن مواد هسته‌ای در سه منطقه در ایران نیز مانع دیگری است که دستیابی به تفاهم نهایی را به تعویق می‌اندازد.

منبع: الشرق الاوسط / دیپلماسی ایرانی