بازار خودرو در آستانه سقوط قرار گرفت؟

اقتصاد۲۴-بالاخره پس از ۴ سال توقف واردات خودرو، قرار است به زودی خودروهای سواری وارد کشور شوند؛ آن هم در شرایطی که از زمان مطرح شدن موضوع آزادسازی واردات خودرو در مجلس تا آزاد شدن آن، بارها و بارها این طرح به شورای نگهبان رفت و به دلایلی از جمله مخالفت هیات عالی نظارت بر سیاست‌های کل نظام، به مجلس بازگشت. با این وجود بالاخره در روزهای گذشته وزیر صمت، خبر آزادسازی واردات خودرو را به طور رسمی اعلام کرد. سید رضا فاطمی‌امین چهارشنبه هفته گذشته خبر داد که جزییات، چگونگی و روش‌های واردات خودرو در آیین‌نامه‌ای که هم‌اکنون در مراحل تصویب قرار دارد، مشخص شده است.

به گفته وی، در شرایط کنونی با توجه به این‌که تولید خودرو بسیار کمتر از تقاضای بازار است، واردات برای تنظیم و کنترل بازار آزاد خودرو ضروری است. در آیین‌نامه پیشنهادی واردات خودرو، به انتقال فناوری برای بهبود کیفیت صنعت خودرو توجه ویژه‌ای شده است.

بر همین اساس، گفته می‌شود امروز پیش‌نویس طرح واردات خودرو نهایی و فردا برای تصویب به هیتت دولت ارسال خواهد شد.

بیشتر بخوانید: آزادسازی خودرو واقعی یا مشروط؟

در شرایطی قرار است واردات خودرو از سر گرفته شود که از اردیبهشت سال ۹۷ به دلیل خروج آمریکا از برجام و از سرگیری تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، دولت وقت تصمیم به محدود کردن واردات برخی کالاها کرد که خودرو هم یکی از آن‌ها بود. در واقع به سبب اعمال تحریم‌ها، فروش نفت و به تبع آن منابع ارزی کشور کاهش یافت و دولت برای مدیریت مصارف ارزی، واردات خودرو را ممنوع کرد؛ به طوری که با توقف رسمی ثبت سفارش، در این چهار سال خودروی جدید خارجی وارد ایران نشد.

افزایش عجیب قیمت خودرو در بازار

در حالی قرار است فضا برای واردات خودروهای خارجی باز شود که بازار خودرو کشور در هفته‌های اخیر روند به شدت افزایشی را سپری می‌کند، به طوری که پراید، ارزان‌ترین خودرو کشور رنگ ۲۰۸ میلیون تومان را به خود دیده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که در بازار خودروهای خارجی نیز شاهد رشد چند ده میلیونی برخی خودروها از ابتدای اردیبهشت تاکنون بوده‌ایم؛ تا جایی که برای نمونه خودرو جک جی۴ با رشد ۲۳ میلیون تومانی روبه‌رو شده است. همچنین هایما S۵ ۶ سرعته اتوماتیک رشدی در حدود ۷۰ میلیون تومان را تجربه کرده است. در عین حال، ام‌وی‌ام ۳۱۵هاچ‌بک پلاس با افزایش ۲۵ میلیون تومان مواجه شده است.

خلاء ۵۰۰ هزار خودرویی در بازار

بنا به گفته رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در حال حاضر خلاء ۵۰۰ هزارخودرویی در بازار احساس می‌شود که با واردات، فضا رقابتی می‌شود.

بر همین اساس، عزت‌الله اکبری‌تالارپشتی اعلام کرد: با بررسی کمیسیون‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوب شد دولت خودروهایی را که کم‌مصرف و ایمن هستند، بدون سقف وارد کند.

به گفته او، تا امروز از خودروسازان حمایت‌هایی شده است که طبق فرموده مقام معظم رهبری نباید سوءاستفاده کنند و باید ساختار دو خودروساز اصلاح شود. مثلا دولت به‌جای سهامداری و دخالت، باید ناظر باشد.

اکبری همچنین درباره مصوبه قبلی مجلس در خصوص واردات ۷۰ هزار خودرو نیز عنوان کرد: اول، با فرمایشات رهبری کلا مصوبه اصلاح شد و این اختیار را به دولت دادیم تا برای عامه مردم هرقدر که بتواند بازار را تنظیم کند، واردات خودرو را انجام دهد. دوم، ماده ۴ آن که مربوط به صادرات قطعه و واردات خودرو بود، حذف شد.

وی متذکر شد: آیین‌نامه واردات خودرو به‌دست دولت تهیه می‌شود و دولت شرایط را باید برای واردات آماده کند.

رد رسمی یک شایعه

پس از آنکه وزیر صنعت، معدن و تجارت از تصویب کلیات واردات خودرو در هیات وزیران خبر داد و اعلام کرد که هفته پیش‌رو این مصوبه نهایی و جزییات، چگونگی و روش‌های واردات خودرو اعلام خواهد شد، اخباری به‌ویژه در شبکه‌های مجازی منتشر شد که حکایت از تعیین سقف قیمتی و حجم موتور برای خودروهای وارداتی به عنوان محدودیت داشت.

در فضای مجازی اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه واردات خودرو با دو شرط سقف قیمت خودرو ۷۰۰۰ دلار و حجم موتور ۱۰۰۰ سی‌سی آزاد شده است.

به دنبال این شایعه، جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس در توئیتی نوشت: بالاخره گام اول برداشته شد و واردات خودرو آزاد شد. در تنظیم آئین نامه واردات خودرو با تکیه بر کلمه خودروی اقتصادی دو شرط در نظر گرفته شده؛ سقف قیمت ۷۰۰۰ دلار و حجم موتور ۱۰۰۰ سی‌سی. اگر وزیر صمت این توهین آشکار به مردم ایران را اصلاح نکند، قطعا منتظر استیضاح باشد.

اما در واکنش به این شایعه، معاون حقوقی وزارت صنعت، معدن و تجارت در صفحه شخصی خود، این محدودیت‌ها را برای واردات خودرو شایعه خوانده و تکذیب کرد.

محمد جواد حاجی‌حسینی اعلام کرد: آیین‌نامه مصوبه هیات دولت در خصوص لغو ممنوعیت واردات خودرو توسط وزارت صمت با استفاده از دیدگاه‌های تخصصی و کارشناسی در دست اقدام است و شایعات منتشر شده در رابطه با محدودیت قیمت و حجم موتور صحت ندارد.

واردات خودرو در چارچوب سیاست‌های ارزی بانک مرکزی

مصطفی قمری وفا مدیرکل روابط عمومی بانک مرکزی نیز در توئیتی در فضای مجازی با عنوان اجرایی شدن مصوبه آزادسازی واردات خودرو در چارچوب سیاست‌های ارزی و سقف‌های تعیین شده از سوی بانک مرکزی اعلام کرد که مصوبه آزاد سازی واردات خودرو در چارچوب ضوابط، سیاست‌های ارزی و سقف‌های تعیین شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اجرایی خواهد شد.

وی همچنین بیان داشت: هماهنگی کامل سیاست‌های ارزی با سیاست‌های ارزی در برنامه اصلاحات ساختاری اقتصاد، یک اصل مورد وفاق دولت سیزدهم است.

در آستانه سقوط قیمت خودرو؟

در این شرایط، معاون وزیر صنعت پیش‌بینی کرده است که در صورت آزادسازی واردات خودرو، قیمت‌ها آرام آرام به آن حد عقلانی که مشتری انتظار دارد، نزدیک‌تر شود. منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت در یک برنامه تلویزیونی درباره مصوبه آزادسازی واردات خودرو گفت: در مصوبه جدید که تنظیم شده علاوه بر دو دهک بالا، دهک پایین هم در نظر گرفته شده است. به طور مثال تعرفه پایین‌تری برای دهک پایین گذاشتند.

به اعتقاد وی، اگر عرضه و تقاضا متعادل شود قطعا روی قیمت اثر خواهد داشت و پیش بینی ما این است که با شروع واردات و ادامه آن، قیمت‌ها آرام آرام به آن حد عقلانی که مشتری انتظار دارد، نزدیک‌تر شود.

مهدی رادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو نیز در خصوص تاثیر واردات خودرو بر قیمت بازار نیز گفت: به‌نظر می‌رسد از همان ماه اول ما شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم چرا که واردات خودرو شوک به بازار وارد می‌کند.

به اعتقاد وی، با توجه به قیمت خودروهای وارداتی در آینده بازار به ثبات خواهد رسید.

رادفر تاکید کرد: به‌نظر می‌رسد اولین خودروهای وارداتی اواخر شهریورماه راهی بازار شوند، چراکه تجربه ثبات کرده است تا اجرایی شدن این گونه مصوبات تعلل‌های بسیاری صورت می‌گیرد.

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران نیز پیش‌بینی کرد: همزمان با ورود نخستین سری خودروهای وارداتی به کشور که احتمالا از ۲ ماه آینده اتفاق بیفتد، قیمت‌ها شکسته خواهد شد.

به گفته وی، امروز خودروهای خارجی در کشور با سه برابر قیمت‌های جهانی معامله می‌شوند و این قیمت‌ها برای خودروهای کارکرده و دست‌دوم به مراتب بیشتر است. بنابراین ورود خودروهای خارجی در ادامه به کاهش قیمت خودروهای مونتاژی و داخلی خواهد انجامید.