رکود بازار مسکن و احتمال جهش دوباره قیمت

اقتصاد۲۴- مانیا شوبیری - بازار مسکن طی سال‌های اخیر در وضعیت نامناسبی به سر می‌برد. کارشناسان یکی از اصلی‌ترین دلایل وضعیت نامناسب بازار مسکن را کاهش چشمگیر ساخت‌وساز می‌دانند. روزنامه ایران در ۱۴ اردیبهشت سال جاری گزارشی درخصوص زمان صدور پروانه ساختمانی منتشر کرد. بر اساس بخشی از این گزارش آمار صدور پروانه‌های ساختمانی در پاییز سال گذشته، که بانک مرکزی آن را منتشر کرده است، نشان می‌دهد به‌رغم آغاز نهضت ملی مسکن، روند صدور پروانه ساختمانی منفی است. گزارش نماگر‌های اقتصادی بانک مرکزی نشان می‌دهد در ۳ ماهه سوم سال ۱۴۰۰، یک‌هزارو ۳۰۰ فقره پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شده بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن (پاییز ۱۳۹۹) که این شاخص (تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره) ۱۷۰۰ فقره بوده است، کاهش ۲۳.۶ درصدی را نشان می‌دهد.

ساخت و ساز نقش اساسی در تعادل بازار مسکن دارد

ساخت و عرضه مسکن نقش اساسی در ایجاد تعادل در بازار و کنترل قیمت‌ها را دارد. این در حالی است که آمار رسمی نشان می‌دهد در سال‌های گذشته ساخت‌وساز در کشور با توجه به تعداد پروانه‌های ساختمانی که صادر شده به شدت کاهش یافته است. به گفته برخی از کارشناسان تا زمانی که مشکلات ریشه‌ای همچون کاهش ساخت و ساز در بازار حل نشود دستوراتی همچون تعیین سقف اجاره و دیگر دستورات مشابه نمی‌تواند دردی را از بازار درمان کند. «میثم مهرپور»، کارشناس اقتصادی با اشاره به دستورات برای مدیریت یک بخش و همچنین کاهش چشمگیر ساخت‌وساز در حوزه مسکن به اقتصاد ۲۴ گفت: در ابتدا باید ببینیم که آیا این دستورات تبعات منفی خواهد داشت یا خیر؟ من معتقدم این دستورات تبعات منفی ندارد، اما مسلما راهگشا هم نیست. بدون شک هیچ مشکلی با دستور حل نمی‌شود، اما برخی دستورات حداقل‌کاری است که دولت در کوتاه‌مدت برای مدیریت بازار می‌تواند انجام دهد. ما باید توجه داشته باشیم که مشکل مسکن دو ریشه اصلی دارد، اولین ریشه نوع نگاه به مسکن بوده که آن را با دید کالای سرمایه‌ای می‌بینند. ریشه دوم، کاهش چشمگیر تعداد ساخت و ساز‌ها است. اگر این دو مشکل رفع بشود یعنی تعداد ساخت و ساز متناسب با نیاز جامعه باشد و از سوی دیگر با ابزار‌های مالیاتی مسکن از کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی تبدیل شود مطمئنا بازار مسکن کنترل شده و به آرامش می‌رسد.

بیشتر بخوانید: دو قانون مالیاتی مسکن شکست خورده است؟

وی افزود: یک بخش عمده‌ای از مشکلات کشور ما در حوزه مسکن به مشکلات اقتصاد کلان باز می‌گردد. به همین دلیل باید دانست که برای داشتن یک بخش مسکن سالم باید اقتصاد کلان سالمی داشته باشیم. وقتی ما مشکلات ریشه‌ای در اقتصاد کلان داریم طبیعی است که بخش مسکن هم به عنوان زیربخش اقتصاد دچار مشکل خواهد شد.

اگر مشکلات حل نشود...

مهرپور به بررسی وضعیت بازار در شرایطی که ساخت‌وساز‌ها افزایش نیابد پرداخت و در این‌باره گفت: اگر دو مشکل بازار مسکن حل نشود بازار مسکن روند پرچالشی که طی سال‌های اخیر داشته است را ادامه خواهد داد. به بیانی دیگر اگر مشکلات حل نشود حتی اگر دوره رکود فعلی ادامه‌دار باشد در آینده نه چندان دور شاهد جهش قیمتی خواهیم بود.
وی گفت: اگر بخواهیم میزان عرضه مسکن را افزایش دهیم باید در گام اول یک پایگاه اطلاعاتی جامع از نیاز و تقاضا واقعی در کشور داشته باشیم، تا متناسب با نیاز بتوانیم عرضه را انجام دهیم. از سوی دیگر دولت و تمام نهاد‌های مسئول باید روند شرایط برای صدور مجوز‌ها و ساخت‌وساز مسکن را آسان کنند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: نباید به ساخت مسکن با دید کلان نگاه کنیم و بگوییم حتما باید دولت برای ساخت‌وساز ورود پیدا کند، برعکس باید شرایط به گونه‌ای مهیا شود تا افراد به صورت خرد وارد تولید مسکن شوند این راه می‌تواند در افزایش عرضه در حوزه مسکن کمک قابل توجهی کند.