اهداف بزرگ تور منطقه‌ای ولیعهد عربستان

اقتصاد۲۴-در حالی که شایعاتی مبنی بر تلاش جو بایدن برای ترتیب دادن معامله‌ای سه جانبه میان آمریکا و عربستان و اسراییل با هدف شناسایی رژیم صهیونیستی از جانب سعودی، در برابر واگذاری جزایر تیران و صنافیر واقع در دهانه خلیج عقبه در حال قوت است، بن‌سلمان سفر منطقه‌ای خود را با سفر به قاهره آغاز کرده است.

در حالی که قرار است بن‌سلمان در سفر‌های منطقه‌ای خود بعد از قاهره به برخی کشور‌های منطقه از جمله ترکیه نیز سفر کند، به صورت مشخص سفرها، با سفر آتی بایدن به منطقه نیز همپوشانی خواهد داشت؛ چه اینکه عربستان سعودی و سایر متحدان منطقه‌ای، چه درخواست‌هایی از بایدن دارند بسیار حائز اهمیت است.

محمد بن‌سلمان با سفر خود به آنکارا این پیام را صادر کرد که عربستان سعودی و ترکیه از این مقطع سخت روابط دو جانبه عبور کرده‌اند و در راه رسیدن به سطحی راهبردی از معادلات دو جانبه هستند.

ترکیه و عربستان سعودی هر دو در پی ضعف‌های آشکار دیپلماسی منطقه‌ای ایالات متحده، خواهان گرفتن مابه‌ازا‌های راهبردی در قبال درخواست‌های بایدن هستند. در ارتباط با اعراب، مهمترین خواسته آمریکا تنظیم قیمت نفت و افزایش تولید است و در مورد ترکیه نیز مهمترین درخواست، جلوگیری از مانع‌تراشی این کشور برای پیوستن سوئد و فنلاند به اتحادیه دفاعی ناتو است.

از این رو سفر‌های منطقه‌ای ولیعهد پر قدرت عربستان سعودی پیش از سفر منطقه‌ای بایدن را باید گامی در جهت بازسازی ائتلاف عربی و منطقه‌ای به منظور تحمیل خواست‌های عربستان و امارات به بایدن دانشت که احتمالا در بلندمدت محدودسازی جمهوری اسلامی ایران را دنبال می‌کند.

سرآغاز این استراتژی که توسط عربستان کلید خورد، امضای پیمان دفاعی جدیدی با کشور‌های حوزه خلیج فارس به صورت چندجانبه بود و ادامه آن می‌تواند خواست‌های مشخص بن‌سلمان در ارتباط با جنگ یمن باشد.

بیشتر بخوانید: ایران باعث چرخش سیاست بایدن در قبال بن سلمان شد؟

از آنجایی که بایدن طی سال جاری با انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره روبروست و پیش‌بینی می‌شود که کنگره امریکا امسال بزرگترین تغییر فاز سیاسی را طی ۴۰ سال اخیر تجربه کند و رهبری کنگره  از دست دموکرات‌ها خارج شود، موفقیت در این سفر می‌تواند برای آینده سیاسی بایدن جنبه حیاتی داشته باشد، از این رو بایدن به منظور نشان دادن تعهد خود به اروپا و اعلام موفقیت در مهار روسیه، نیازمند اطمینان از پشتوانه مالی قدرتمندی است که این مسئله نیازمند کاهش قیمت سوخت و در نتیجه کاهش بخشی از بار تورمی در آمریکاست.

این استراتژی دست نیاز بایدن را به سوی اعراب خلیج فارس و مخصوصا عربستان سعودی و امارات دراز خواهد کرد که این مسئله در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند به معنی تعهد جدید آمریکا به منطقه و در نتیجه بازسازی نظم منطقه‌ای با بهره‌گیری از الگو‌های محاصره و محدودسازی جمهوری اسلامی ایران برای برآورده کردن خواست متحدان منطقه‌ای این کشور باشد.

تمام این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که ترکیه با مشکلات اقتصادی عظیمی دست و پنجه نرم می‌کند. در ترکیه طی سال جاری انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود و از سوی دیگر تحولات استراتژیک و نظامی در سطح منطقه‌ای و جهانی این فرصت را برای آنکارا فراهم کرده که با محدودسازی الگو‌های رفتار منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران وزن ژئوپلیتیک خود را افزایش دهد؛ این در حالی است که ترکیه در حوزه سیاست اروپایی خود، با فرصت جنگ روسیه و اوکراین و در نتیجه امنیتی شدن فضای راهبردی اروپایی و درخواست برای گسترش ناتو روبروست.

از این رو به نظر نمی‌رسد که عربستان سعودی و ترکیه از فرصت به وجود آمده به سادگی گذشته و خواست‌های راهبردی خود را در قلب مذاکرات آتی با رئیس جمهور ایالات متحده قرار ندهند؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که ولعیهد سعودی با سفر‌های منطقه‌ای خود و ترکیه با گسترش روابط دیپلماتیک منطقه‌ای از جمله با «گروه کواد» متشکل از امارات، بحرین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی خواهان دریافت مابه‌ازا‌های راهبردی از آمریکا در قبال موافقت با درخواست‌های بایدن هستند. نتیجه تمام این درخواست‌ها می‌تواند محدودسازی و حتی محاصره ژئوپلیتیک ایران باشد.

نخستین نشانه محاصره ایران را می‌توان در سوریه دید، چرا که با خروج تدریجی، اما وسیع نیرو‌های نظامی روسیه از سوریه، موقعیت بشار اسد و نیرو‌های حامی وی بیش از پیش متزلزل شده و در نهایت بشار اسد ناچار به انتخاب بین ایران و جهان عرب خواهد بود؛ چنانچه سفر چندی پیش بشار اسد به امارات هم به نوعی می‌تواند همین گمانه را تقویت کند؛ سفری که احتمالا با هدایت روس‌ها برای یافتن راهی برای بازگشت به جهان عرب حکایت داشت.

با این توصیف باید اینگونه تحلیل کرد که سفر بایدن به منطقه، آبستن تحولات بلندمدتی خواهد بود. از این جهت به نظر می‌رسد که سفر‌های منطقه‌ای بن سلمان در جهت شکل دادن به حوادث آینده به منظور تشکیل یک صف در برابر جمهوری اسلامی ایران با تحمیل خواسته‌های ریاض به واشنگتن صورت گرفته است.