پالایشگاه آبادان شهر را آلوده می‌کند

اقتصاد۲۴- دودی که شامگاه دوشنبه از پالایشگاه بلند شد و شبیه برفی سفید در سطح شهر آبادان فرود آمد، خاموش شده، اما رد گرد صنعتی خطرناک در همه جای شهر پیداست. گرد سبکی که اهالی این شهر در خوزستان در خانه‌ها و کوچه و خیابان دیده و در آن نفس کشیده‌اند، دیگر معما نیست. معلوم شده که این گرد، کاتالیست یکی از واحد‌های تولیدکننده بنزین در پالایشگاه آبادان است و پالایشگاه بابت پخش شدن این آلودگی از مردم عذرخواهی کرده. اما محیط زیست استان خوزستان می‌گوید، با اینکه آلودگی شدید روز دوشنبه قطع شده، نخستین شرکت پالایش خاورمیانه که از زمان بهره‌برداری آن ۱۱۰ سال می‌گذرد، همچنان صنعتی آلاینده به حساب می‌آید.

صبح دوشنبه، ۲۷ تیر، مردم آبادان به ویژه آن‌ها که در نزدیکی پالایشگاه زندگی می‌کنند، دیدند که خیابان‌ها از موادی شبیه گچ ساختمان سفید شده. مونا که یکی از اهالی این شهر است می‌گوید: «آن روز در بالکن خانه دیدم که لباس‌های روی بند رخت خاکی شده و فکر می‌کردم غبار است. بعد در خیابان و روی ماشین‌ها و همه جای شهر این ماده را دیدم. آن ماده کاتالیست آنقدر زیاد بود که پیاده‌رو‌ها را لغزنده کرده بود و برای همه عجیب بود و ترسناک. همان روز با یک پزشک مشورت کردم و گفت که این مواد شیمیایی و خطرناک است.»

بعد از گذشت دو روز هنوز نوع کاتالیست و میزان ضررش برای سلامت مردم معلوم نشده، اما همان روز محمد محمدی، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی آبادان به مردم توصیه کرده است که «فعلا کمتر در این منطقه تردد کنند و در صورت ضرورت حتما از ماسک به ویژه ماسک N ۹۵ استفاده کنند». مسئولان ماجرا را اینطور توضیح دادند: کاتالیست از واحد «کت‌کراکر» پالایشگاه آبادان که یکی از مراکز تولید بنزین کشور است، انتشار یافته است و این واحد، در حال تعمیرات و راه‌اندازی دوباره، دچار مشکل شده است.

علی فتحی‌نیا، رئیس اداره حفاظت از محیط زیست آبادان به خبرگزاری صدا و سیما گفت است: «واحد کت کراکر پالایشگاه آبادان یا تولید بنزین مدتی است در کمپرسور و سیستم خنک‌کننده دچار نقص فنی شده است. طبق اظهارات مدیرعامل پالایشگاه گروه‌های عملیاتی در پی وقوع این نقص فنی مجبور به خاموشی چند ساعته واحد شدند که در پی آن مواد کاتالیستی در هوا منتشر شد.»

به گفته او مدیرعامل پالایشگاه گفته است که تعمیر کلی واحد کت‌کراکر حدود ۱۰ روز زمان می‌برد، اما انتشار آلایندگی دو سه روز آینده ادامه دارد و سپس رفع خواهد شد. گرد صنعتی شهر را پوشانده. بعضی در خانه‌ها و حیاط‌ها شست‌وشو را شروع کرده‌اند. «این پودر آنقدر سبک است که وقتی باد می‌آید در هوا شناور می‌شود؛ و البته آنقدر ریز است که اگر نفس بکشیم داخل ریه‌مان برود. واقعا نگرانیم.» فضای مجازی پر از شایعه است. هر کس درباره آن دود سفید برخاسته از پالایشگاه چیزی گفته و همه را نگران کرده است. تنها توضیح پالایشگاه درباره این وضعیت، اطلاعیه روابط عمومی پالایشگاه آبادان است که در آن از توقف انتشار دود سفید در آسمان آبادان خبر داد و از مردم به علت مشکلات پیش آمده در یکی از واحد‌های بنزین سازی و انتشار آلاینده‌ها عذرخواهی کرد.

بیشتر بخوانید: تابلوی گمشده مظفرالدین شاه در کاخ گلستان کجاست؟

در اطلاعیه روابط عمومی پالایشگاه آبادان آمده است: «با توجه به انتشار مطالبی در فضای مجازی و رسانه‌های خبری شهرستان به آگاهی می‌رساند که گرد و غبار تقریباً سفید رنگ منتشر شده از یکی از دودکش‌های پالایشگاه ناشی از عملیات راه‌اندازی آن واحد بوده و در سال‌های گذشته نیز این موضوع به تناوب وجود داشته است و جزو ماهیت واحد و فرآیند راه‌اندازی است.»

آلودگی رفع شد، اما نه به‌طور کامل

همانطور که روابط عمومی اعلام کرده این آلودگی در سال‌های گذشته نیز این موضوع به تناوب وجود داشته است و جزو ماهیت واحد و فرآیند راه‌اندازی است. محمدجواد اشرفی، مدیرکل محیط زیست استان خوزستان هم همین را می‌گوید. او درباره نتیجه پیگیری‌های محیط زیست به «پیام ما» توضیح می‌دهد: «پالایشگاه به دلیل ترکیدگی لوله‌های جریان آب فرآیندی دچار مشکل می‌شود و خاموشی موقت اتفاق می‌افتد و در اثر آن حجم قابل توجهی از کاتالیست‌ها که غالبا ترکیباتی آلاینده هستند در محیط پیرامونی و شهر آبادان رهاسازی می‌شود. مسئله دوم، اما این است که پالایشگاه آبادان با وجود مشکل فنی در واحد کت‌کراکر و داشتن نقص فنی مشهود، به تولید ادامه داده و این روند باعث آلودگی تمام محیط اطراف و شهر شده است و این کار اشتباه بوده.» او ادامه می‌دهد: «در هر صورت با اقداماتی که صورت گرفته شرایط نسبتا بهتر شده، تا روز‌های آینده که شرایط تقریبا در حالت نرمال پالایشگاه قرار بگیرد. تاکید می‌کنم شرایط نرمال پالایشگاه، نه شرایط نرمال قابل قبول. به طور کلی فعالیت پالایشگاه آبادان در این شهر قابل قبول نیست. در هر صورت وجود یک پالایشگاه قدیمی در شهر مشکلات خاص خود را دارد.

پالایشگاه آلاینده است و مشکلات همیشگی‌اش را دارد؛ بو، آلاینده‌های گازی و کاتالیست مستمر.» پالایشگاه آبادان یا شرکت پالایش نفت آبادان اولین پالایشگاه نفتی است که در خاورمیانه احداث شده است و بزرگترین پالایشگاه ایران با ظرفیت پالایش ۴۰۰ هزار بشکه در روز است. این پالایشگاه در سال ۱۲۹۱ تاسیس شد و در حال حاضر نفت مورد نیاز آن توسط شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و از میادین نفتی آغاجاری، دارخوین و اهواز تأمین می‌شود. بعد از آلودگی روز‌های اخیر، محیط زیست خوزستان به مسئولان پالایشگاه آبادان هشدار داده سلامت و بهداشت مردم را در اولویت قرار دهند و تولید را در مرحله بعد. آن‌ها از سوی دیگر تاکید کرده‌اند که «سیستم‌ها و تجهیزات مناسب دارای تکنولوژی‌های پیشرفته را به کار بگیرند» و مدیران پالایشگاه در جواب گفته‌اند که این پروژه تعریف شده و در مرحله مطالعات و طراحی است و ابراز امیدواری کرده‌اند که حداکثر در سه سال آینده به پایان برسد.

منبع: پیام ما