ورود ترکیه به زمین بازی نفت و گاز ایران

اقتصاد۲۴- صادرات نفت ایران به ترکیه افزایش می‌یابد. این خبری است که رجب طیب اردوغان پس از بازگشت به کشورش از سفر تهران اعلام کرد.

اردوغان در گفتگو با شبکه تی‌آرتی با اشاره به هدف‌گذاری برای رسیدن به تجارت ۳۰ میلیون دلاری بین دو کشور اعلام کرد: ما از ایران نفت و گاز خریداری می‌کنیم و آن را افزایش می‌دهیم. اگر خرید نفت و گاز را افزایش دهیم، به این رقم می‌رسیم؛ بنابراین مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
اما آیا این صحبت‌ها به معنای پیداکردن مشتری جدید نفتی برای ایران است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد در طول سال‌های گذشته همواره ترکیه در ماه بین ۱۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار بشکه نفت از ایران می‌خرید. با این حال برخی کارشناسان با اشاره به روابط سرد دو کشور و البته جهت‌گیری‌های متناقض ترک‌ها در مقاطع مختلف چندان به افزایش صادرات نفت ایران به ترکیه امیدوار نیستند.

در این بین آمار نیز از بهبود روابط تجاری دو کشور در سال جاری حکایت دارد. چنانکه حجم تچارت ایران و ترکیه در این مدت به چهار میلیارد دلار رسید. در صورت ادامه این روند می‌توان به تحقق تجارت ۱۶ میلیارد دلاری آن‌ها تا پایان سال امید داشت. یعنی رقمی بالاتر از نصف چشم‌انداز موجود. حال آن‌طور که اردوغان می‌گوید قرار است ترکیه با خرید نفت و گاز ایران، تجارت دو کشور را به هدف موجود نزدیک کند. موضوعی که وزیر اقتصاد ایران هم تلویحاً آن تائید کرد.
ترکیه خرید نفت ایران را افزایش می‌دهد؟

با توجه به بازار نفت بسیاری از تحلیلگران چندان به افزایش چشمگیر صادرات نفت امید ندارند. بلکه ممکن است بیشتر تمرکز ایران روی صادرات گاز به ترکیه باشد. به‌ویژه آنکه آمریکا در موضوع تحریم‌ها روی فروش نفت ایران حساسیت بالایی نشان می‌دهد. چنانکه در سال‌های گذشته عملاً کره و ژاپن از فهرست مشتریان نفتی ایران خارج شدند. اخیراً نیز روسیه با ارزان‌فروشی نفت هند و چین را به سمت خود کشاند. حال بعید است که آمریکا و روسیه بگذارند ترکیه در بازار نفت به سمت ایران گرایش پیدا کند.
اما آمار نشان می‌دهد واردات گاز ایران توسط ترکیه در سال ۲۰۲۱ و اوج تحریم‌ها، ۷۷ درصد افزایش یافت و به به ۹ میلیارد و ۲۴۸میلیون مترمکعب رسید.

حال در رابطه با اینکه امکان تحقق تجارت ۳۰ میلیارد دلاری بین ایران و ترکیه وجود دارد یا خیر؟ دبیر کل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشمی اعلام کرد: دو کشور به‌راحتی می‌توانند به این ظرفیت دست پیدا کنند. حتی ترک‌ها می‌توانند واسطه ایران باشند. چه بسا ایران بسیاری از اقلام صادراتی در حوزه فولاد را از ترکیه به سایر بازار‌ها صادر کرد.
سید حمید حسینی افزود: قطعا با توجه به مباحث قیمتی به نفع ترکیه است که نفت و گاز را از ما بخرد. گسترش سطح روابط تجاری و اقتصادی برای هر دو کشور مهم است، ضمن اینکه برای ما هم دسترسی به بازار ترکیه آسان‌تر به نظر می‌رسد.