دورنمای تحریم‌های جهانی در سال ۲۰۲۳

اقتصاد۲۴- روسیه همچنان هدف اصلی است. آخرین تحریم‌ها به انضمام مناطقی از اوکراین به خاک روسیه مرتبط بوده و دسترسی روسیه به فناوری اطلاعات، مهندسی و سایر خدمات کلیدی را محدود می‌کند.

کنترل‌های جدید صادرات ایالات‌متحده در حوزه فناوری هوش مصنوعی قصد دارد صادرات نیمه‌رسانای پیشرفته به چین را قطع کند، اما احتمالاً تنها بخش کوچکی از صادرات ایالات‌متحده و تایوان به چین تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

درباره ایران هم وضع به همین منوال است و چشم‌انداز تحریم‌ها را بلندمدت‌تر کرده است. در طول پاییز، مقامات تحریم کننده در سراسر جهان نزدیک به ۷۴۰ نهاد و فرد را به دلیل مشارکت در جنگ روسیه علیه اوکراین به فهرست تحریم‌ها افزودند. در واکنش به الحاق لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیا توسط پوتین، بریتانیا ممنوعیت صادراتی را برای هدف قرار دادن بخش‌هایی که به‌شدت به کالا‌ها و خدمات غربی وابسته هستند، اعمال کرد.

تحریم‌های جدید دسترسی روسیه به فناوری اطلاعات، مهندسی و سایر خدمات کلیدی را قطع می‌کند. بریتانیا پیش‌بینی می‌کند که این اقدامات پیشرفت فناوری روسیه را متوقف خواهد کرد. هدف قرار دادن صنایع روسیه که به‌شدت به واردات کالا‌ها یا خدمات غربی متکی هستند، سیاست مؤثری است، زیرا کنترل‌های چندجانبه صادرات منجر به کاهش ۷۰ درصدی واردات نیمه‌هادی به روسیه شده است.

همانند بریتانیا، کانادا نیز هیچ نشانه‌ای از کاهش سرعت با تحریم‌های روسیه نشان نمی‌دهد. ونکوور مقامات بلندپایه دولتی را تحریم و دارایی‌های آن‌ها را مسدود کرده است.

ایران؛ هدف بعدی

فراتر از روسیه، مقامات غربی نیز چشمان خود را به ایران دوخته‌اند و ۱۱۵ تحریم جدید اعمال کرده‌اند. این امید وجود داشت که ایران برنامه هسته‌ای خود را درازای لغو تحریم‌های انرژی توسط ایالات‌متحده کاهش دهد. بااین‌حال مقامات غربی به‌جای کاهش، تحریم‌ها را تشدید کردند.

تحریم‌ها علیه مقامات ایرانی می‌تواند دیگران را از ارتکاب نقض حقوق بشر منصرف کند، زیرا بدانند که دسترسی به مؤسسات مالی ایالات‌متحده را نیز از دست خواهند داد. بااین‌حال، این تنها با افرادی کار خواهد کرد که معاملات مهمی با مؤسسات مالی ایالات‌متحده دارند.

سرعت تحریم‌ها

آیا سرعت فعلی تحریم‌های جدید در سال ۲۰۲۳ میلادی ادامه خواهد داشت یا خیر. مقامات تحریک‌کننده در سراسر جهان یک روند کلیدی را زیر نظر خواهند داشت و انهم دلار است.

بیشتر بخوانید: انتظار برای افزایش گرانی‌ها با رشد پایه پولی و تغییر تورم ماهانه

کاهش جزئی ذخایر دلاری در سرتاسر جهان توسط ناظران دولت‌های اقتصادی موردتوجه قرارگرفته است. ذخایر توسط دولت‌ها برای حمایت از ارز‌های خود خریدوفروش می‌شود. در سالی که دلار آمریکا در برابر ارز‌های بازار‌های نوظهور ۶ درصد افزایش‌یافته است، تقریباً تعجب‌آور است که دارندگان ذخایر دلاری بیش از این افت نکرده‌اند.

روشن است که صادرکنندگان نفت، دارایی‌های خود را افزایش داده‌اند، زیرا آن‌ها این کالای پرسود را به دلار آمریکا می‌فروشند.

گزارش‌ها درباره مرگ هژمونی دلار بسیار اغراق‌آمیز است. کنترل صادرات فناوری علیه چین به‌سختی باعث ایجاد موج اقتصادی در ایالات‌متحده خواهد شد. ایالات‌متحده اخیراً از قانون قدرتمند محصولات مستقیم خارجی برای محدود کردن صادرات هوش مصنوعیی بسیار پیشرفته به چین استفاده کرده است. ایالات‌متحده و متحدانش تقریباً انحصار تولید هوش مصنوعیی پیشرفته را دارند و کنترل صادرات را به ابزاری مؤثر برای محروم کردن کشور‌هایی مانند روسیه و چین از آخرین تراشه‌های پیشرفته تبدیل می‌کنند.

برخلاف اکثر تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی که مستلزم تبعیت از سوی افراد آمریکایی است، این قانون شرکت‌های خارج از ایالات‌متحده را ملزم می‌کند تا در صورت استفاده از نرم‌افزار یا سخت‌افزار ایالات‌متحده در فرآیند تولید، قبل از صادرات نیمه‌هادی‌های پیشرفته به چین، مجوز دریافت کنند.

پیامد‌های آن برای پیشرفت تکنولوژی چین قابل‌توجه است، زیرا نرم‌افزار ایالات‌متحده تمایل دارد توسط اکثر تولیدکنندگان نیمه‌هادی در سراسر جهان استفاده شود.

کنترل هوش مصنوعی

کنترل صادرات هوش مصنوعی، بزرگ‌ترین اقدام علیه چین از زمان جنگ تجاری است. در سال ۲۰۲۰ میلادی، دفتر صنعت و امنیت وزارت بازرگانی ایالات‌متحده نزدیک به ۳۰۰ نهاد را به فهرست نهاد‌های خود اضافه کرد، به این معنی که افراد آمریکایی باید قبل از صادرات اقلام کنترل شده به آن نهاد‌ها مجوز دریافت کنند.

هدف آن‌ها، محدود کردن جریان تمام هوش مصنوعیی پیشرفته است که می‌توانند برای تولید نظامی و ابر رایانه استفاده شوند. محدودیت‌های نیمه‌هادی‌های پیشرفته احتمالاً تأثیرات محدودی بر صادرات کلی ایالات‌متحده به چین خواهد داشت که در مورد صادرات تایوانی به چین نیز صدق می‌کند.

هوش مصنوعی و محصولات مرتبط حدود ۹ درصد از کل صادرات ایالات‌متحده به چین در سال ۲۰۲۱ میلادی را تشکیل می‌دادند. ازآنجایی‌که اقدام اخیر فقط تراشه‌های بسیار پیشرفته را پوشش می‌دهد، بخش بسیار کوچک‌تری از کل صادرات تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. شایان‌ذکر است، شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات نیمه‌رسانا احتمالاً ضربه خواهند خورد، زیرا فروش آن‌ها به چین بین ۱۳ تا ۳۰ درصد کل فروش است.

بااین‌حال، صادرات کلی تراشه ایالات‌متحده به چین کاهش قابل‌توجهی را تجربه نخواهد کرد. این موضوع در مورد تایوان نیز صدق می‌کند که ۶۰ درصد از هوش مصنوعی خود را به چین صادر می‌کند، اما از کنترل صادرات ایالات‌متحده تبعیت می‌کند و پیش‌بینی می‌کند که تنها بخش کوچکی از صادرات تراشه‌هایش تحت تأثیر قرار گیرد.

منبع: شورای آتلانتیک