کدام وعده وزیر ارتباطات در سالی که گذشت محقق شد؟

اقتصاد۲۴- عیسی زارع پور در سال ۱۴۰۰ با رأی اعتماد از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کار خود را آغاز کرد؛ او در ابتدای مسیر خود برای سکانداری این وزارتخانه، تکمیل شبکه ملی اطلاعات، خروج از سلطه پلتفرم‌های خارجی ، دسترسی تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت، حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی و برخی موارد دیگر را از جمله وعده‌های خود نام برده بود.

تکمیل شبکه ملی اطلاعات یکی از مهم ترین وعده‌های وزیر ارتباطات بود، این شبکه در کشور از اواخر سال ۱۳۸۴ مطرح و مهم‌ترین دلیل پیاده‌سازی این شبکه در آن سال‌ کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. در سند «ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» آمده که شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی، شبکه همه شبکه‌های کشور است.  

این شبکه متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی، شبکه‌ای حفاظت‌شده نسبت به اینترنت و شبکه‌ای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم است. در سال‌های بعد از ۱۳۸۴ عملا اجرای این طرح با کندی انجام می شد تا این‌که در دولت یازدهم، اجرای این طرح پیگیری و در نهایت در اواخر همان دولت اعلام شد که فازهای اول، دوم و سوم آن افتتاح و رونمایی شده است؛ اما این شتاب بخشی به روند اجرای این پروژه در دولت سیزدهم از مهم ترین اقدمات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است؛ بنابراین طرح شتاب‌بخشی به روند اجرای شبکه ملی اطلاعات، از مهرماه سال ۱۴۰۰ آغاز شده و در حال حاضر هم در مرحله اجرا قرار دارد.

تحقق شبکه ملی اطلاعات در صدر برنامه‌های وزارت ارتباطات قرار داشته و برای این‌که این مهم محقق شود تمام منابع وزارتخانه بسیج شده‌است. اولویت اول وزارت ارتباطات تحقق شبکه ملی اطلاعات در لایه‌های مختلف است و شورای راهبردی توسعه شبکه ملی اطلاعات با مسئولیت وزیر ارتباطات شکل گرفته و هر هفته جلسه برگزار می‌کند. در دولت گذشته گفته شده بود این شبکه ۷۰ درصد پیشرفت داشته اما مرکز اما مرکز ملی فضای مجازی پیشرفت آن را ۳۰ درصد اعلام می‌کرد بنابراین در وهله اول تلاش شد به یک ادبیات مشترک رسید و بیش از ۱۰۰ شاخص تعریف شد تا میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات را به شکل کمی اعلام شود. بر اساس آخرین سنجش‌ها در ابتدای دولت سیزدهم با وجود این‌که قریب به ۱۰ سال از هدف گذاری برای تحقق شبکه ملی اطلاعات می‌گشت میزان پیشرفت آن تنها ۳۰ درصد بود. اما اکنون می‌توان اعلام کرد که با تلاش شبانه روزی وزارت ارتباطات میزان تحقق شبکه ملی اطلاعات بیش از ۵۹ درصد پیشرفت داشته است.

گفته شده این پروژه در ۱۰ سال تنها ۳۰ درصد پیشرفت داشته اما در ظرف یک سال و اندی به پیشرفت ۵۹ درصدی رسیده است و با برنامه ریزی های انجام شده ظرف یک سال و نیم آینده یعنی تا سال ۱۴۰۳ شبکه ملی اطلاعات محقق خواهد شد. همانگونه که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد است، این پروژه یک کار پویا و دائمی است که متناسب با فناوری‌های روز باید توسعه یابد و اگر حمایت‌ها ادامه داشته باشد زودتر از سال ۱۴۰۳ این پروژه به سرانجام برسد.

خروج از سلطه پلتفرم‌های خارجی دیگر وعده وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود، او معتقد بود امروزه فناوری سبک حکمرانی در دنیا و نحوه تعامل دولت با مردم و مردم با مردم را تغییر داده است. امروز عصر پلتفرم‌ و نفوذ آنهاست که عمق راهبردی کشورها را مشخص می‌کند و ما از ظرفیت‌های این فضا برای حکمرانی غفلت کردیم. باید بتوانیم کاری که در پلتفرم‌هایی ازجمله تاکسی‌های اینترنتی انجام شده را برای حوزه‌های دیگر هم انجام دهیم تا به این میزان تحت تاثیر پلت‌فرم‌های خارجی نباشیم.

در سالی که گذشت این وعده وزیر ارتباطات محقق شد به گونه ای که با محدودیت برخی از پلتفرم های خارجی بنابه نظر مراجع ذی صلاح پیام رسان ها و پلتفرم های داخلی مورد توجه و حمایت قرار گرفتند و در طرح حمایت از کسب و کارهای مجازی که آبان ماه تصویب و رونمایی شد حمایت های خوبی برای این بخش و فعالان آن مانند معافیت از مالیات، استقرار پلتفرم های مورد تأیید در پارک های علم و فناوری در نظر گرفته شد و طبق اظهارات وزیر ارتباطات بیش از ۶۰ درصد از مردم و کسب و کارهایشان به پیام رسان های داخلی وارد شده‌اند و از این پیام رسان ها استفاده می کنند.

 دسترسی تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت پرسرعت از جمله وعده‌های وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود. دسترسی به ارتباطات طبیعی‌ترین حق هر انسانی است و در این راستا آمارها حاکی از آن است که در یک سال گذشته ۳۰۰۰ روستای جدید به شبکه ملی اطلاعات از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم به شبکه ملی اطلاعات متصل شده اند اما البته هنوز روستاها و مناطق صعب العبوری هستند که از این حق طبیعی یعنی دسترسی به اینرنت برخوردار نشدند. طبق آخرین اظهارات وی نزدیک به ۹۰ درصد  روستاها به شبکه ملی اطلاعات متصل شدند که در ابتدای این دولت ۸۰ درصد بود و در ماه‌های اخیر روستاهای زیادی به این شبکه متصل شده‌اند و در نظر دارند تا پایان شهریور سال آینده (۱۴۰۲) همه روستاهای بالای ۲۰ خانوار را به شبکه متصل کنند.

از دیگر وعده‌های ارائه شده توسط وزیر ارتباطات و ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از دریافت رأی اعتماد از مجلس می‌توان به تحقق دولت الکترونیک و ایجاد یک پنجره واحد برای ارائه‌ خدمات الکترونیکی اشاره کرد. دولت ‌الکترونیکی به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین بسترهای ارائه خدمات دولت به مردم، شفافیت فرآیندها و نظارت کارآمد می‌تواند فساد را به‌طور جدی ریشه‌کن و توسعه پایدار جامعه را تسهیل کند.

دولت الکترونیکی به معنای مکانیزاسیون اقدامات داخلی سازمان‌ها، اتوماسیون اداری، ایجاد وب‌سایت اطلاع‌رسانی، احداث مرکز داده و یا خرید تجهیزات گران‌قیمت سخت‌افزاری بدون توجیه اقتصادی نیست، بلکه تعامل‌پذیری دستگاه‌ها شامل اتصال و تبادل را معنا می‌دهد. این روند اتصال فرآیندهای بین‌ دستگاهی و امکان نظارت دستگاه‌ها بر یکدیگر مورد نظر است.

طبق شاخص‌های جهانی، رتبه ایران از لحاظ میزان الکترونیکی شدن و استقبال خدمات، ۸۹ است؛ همچنین از لحاظ شاخص مشارکت الکترونیکی در رتبه ۱۱۸ قرار داریم که نشان دهنده مشارکت مردم در دولت الکترونیک است. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اما در شهریور ماه سال ۱۴۰۱ گفته بود در زمان رای اعتماد قول دادم که در ۴ سال دولت سیزدهم شاخص‌ها حداقل ۳۰ پله ارتقا پیدا کند که این کار به اهتمام تمام بدنه دولت نه فقط وزارت ارتباطات احتیاج دارد.

در دولت الکترونیک، فرآیندهای معمول الکترونیکی به صورت غیرحضوری انجام می‌شود اما در دولت هوشمند اطلاعات همه بخش‌های دولت به یکدیگر متصل بوده و با هم به اشتراک می‌گذارند همچنین دستگاه‌ها بر اساس نیاز مردم خدمات می‌دهند. در چنین شرایطی مردم می‌توانند به صورت شبانه‌روزی از خدمات دولت استفاده کنند بنابراین دستور العمل نحوه راه اندازی پنجره واحد دولت هوشمند در ۲۶ تیر سال گذشته ابلاغ و از دستگاه ها و وزارت خانه های دولتی و سازماهای زیرمجموعه آنها درخواست شد تا هر چه سریع تر پنجره ملی خدمات دولت هوشمند خود را راه‌اندازی کنند و طبق این دستور سازمان‌ها و بخش های گوناگونی طی چند ماه گذشته به این پنجره متصل شدند به گونه ای که وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات گفت حدود ۹۳ درصد دستگاه‌ها به این پنجره متصل هستند و حدود ۳۰۰۰ خدمت هم از این طریق به مردم ارایه می‌شود که این اتفاق بزرگی است.

حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی دیگر وعده وزیر ارتباطات بود؛ او گفته بود امروز خانواده‌های ما از حضور کودکان و فرزندان خود در فضای مجازی نگران هستند. از آنجایی که حتی کشورهای تولیدکننده این فناوری، ابزارهایی برای خانواده‌ها جهت مدیریت کودکان خود در این فضا فراهم کرده‌اند، ما نیز باید این نگرانی را برای خانواده‌ها برطرف کنیم و یک پلت‌فرم خارجی نباید به خود اجازه دهد که اطلاعات میلیون‌ها کاربر ما را با مشکل روبه‌رو کند. بر این اساس اینتنرت کودکان در ۱۵ شهریور سال ۱۴۰۱ رونمایی شد. با راه‌اندازی سرویس اینترنت کودک و نوجوان (سرویس ۴۵۶) سه امکان برای خانواده به‌ منظور حفاظت از کودکان در فضای مجازی فراهم می‌شود.

نخست با شماره‌گیری #۴۵۶*، دوم از طریق سایت  و سوم از طریق اپلیکیشن ۴۵۶ این امکان برای خانواده‌ها فراهم‌شده است تا دسترسی کودکان و نوجوانان خود به اینترنت را متناسب با سن و شرایط هر کدام تعریف و مدیریت کنند. به این منظور چهار سطح دسترسی تعریف شده است که در قالب چهار رنگ سبز، سفید، زرد و نارنجی تعریف شده است که فعلا رنگ سبز (برای کودکان زیر ۵ سال) در اپراتورها فعال شده است و به زودی سایر دسترسی ها نیز تعریف خواهد شد. همچنین یک امکان دیگر و با انعطاف بیشتری در قالب اپلیکیشن فراهم‌ شده است در این حد که پدر و مادر می‌توانند انتخاب کنند چه سرویس، چه سایت و یا چه اپلیکیشینی برای کودکان فعال شود و برای هر کدام از اعضای خانواده می توانند سطح دسترسی ویژه مربوط به وی را تعریف کنند.