پاس‌کاری بین واشنگتن و تهران؛ تلاش امریکا برای کاهش تنش با ایران

اقتصاد۲۴- با اعلام توافق مبادله زندانیان در ابتدای این ماه، گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران تا حد زیادی فرآیند انباشت اورانیوم با غنای ۶۰درصد را کاهش داده، ضمن آنکه تمدید غیررسمی آتش بس در یمن که اکنون وارد هجدهمین ماه خود می‌شود، بهبود روابط ایران و عربستان سعودی، همچنین عدم تکرار حملات مرگبار متقابل میان نیرو‌های نیابتی ایران با آمریکا که در ماه مارس به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در سوریه منجر شد، دلایلی است که ایالات متحده نشانه‌های کاهش تنش با ایران و آرام سازی منطقه‌ای گسترده‌تری را ببیند که از آن حمایت می‌کند. یک مقام آمریکایی که از گفتگو‌های غیرمستقیم با ایران آگاه است در مصاحبه‌ای این نکته را تایید کرد. این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، افزود: "این ذهنیت نادرست در سطح عمومی وجود دارد که ما در قبال ایران نرمش نشان می‌دهیم یا که بیشتر از ایرانی‌ها خواهان بازگشت سریع به میز گفتگو هستیم... من فکر می‌کنم ایرانی‌ها می‌دانند که ما در چنین نقطه‌ای نیستیم. همچنین این را کاملا روشن کرده‌ایم، به ویژه از سال گذشته به بعد که ما در حال بازدارندگی هستیم، فشار می‌آوریم، دیپلماسی به خرج می‌دهیم. "

این مقام آمریکایی درباره حمله پهپادی ۲۳ مارس که به کشته شدن یک پیمانکار وزارت دفاع آمریکا و زخمی شدن شش آمریکایی دیگر در پایگاهی در شمال شرقی سوریه منجر شد، گفت: "ما بسیار سریع پاسخ دادیم. ما بسیار صراحت داریم که می‌خواهیم منافع خود را حفظ کنیم، قصد داریم از نیرو‌های خود محافظت کنیم و با ایران هیچ مسامحه‌ای نمی‌کنیم. " وی افزود: "فکر می‌کنم مواردی مانند اینکه ما به موضع بازدارنده خود ادامه داده‌ایم، از جمله در دامنهٔ دریایی و در منطقه... اینکه با شرکا و متحدان مان همکاری می‌کنیم، همگی یک علامت بسیار واضح به ایرانی‌ها داده است که ما در برابر آن‌ها نرمش نشان نمی‌دهیم. فکر می‌کنم آن‌ها شروع به درک این واقعیت می‌کنند که ما در قبال آن‌ها نرم نیستیم و فکر می‌کنم که افراد داخل دستگاه حکومتی آن‌ها نیز این را می‌بینند. "

کانال عمان

درگیری‌های مرگبار ماه مارس در سوریه، ایالات متحده آمریکا را برانگیخت تا از طریق عمان مذاکرات غیرمستقیم با ایران را آغاز کند تا مسیر محتملی را برای کاهش تنش‌ها بیازماید. مقام‌های آمریکایی حاضر در این مذاکرات شاملِ برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی، و همچنین آبراهام پِیلی، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بودند که این دومی از ژوئن به این سو، انجام وظایف رابرت مالی را بر عهده دارد. پیلی، یک مقام کارکشته وزارت امور خارجه آمریکاست که قبلاً به عنوان مشاور خاورمیانه کامالا هریس و پیشتر هم در سفارتخانه‌های آمریکا در عربستان سعودی، اسرائیل، عراق و چین خدمت کرده است. وی همچنین عضو تیم امنیت ملی دولت اوباما بود که در زمینه یمن فعالیت داشت.

میانجیگری قطر در گفتگو‌های غیرمستقیم آمریکا – ایران برای آزادی زندانیان

یک کانال جداگانه هم که توسط قطر هدایت شده، در این ماه موفق به انجام معامله‌ای شد که چهار شهروند آمریکایی را از زندان اوین به حبس خانگی در یک هتل منتقل کرد و یک شهروند آمریکایی دیگر هم که قبلاً در حبس خانگی بود، به آنان پیوست. مقامات آمریکایی در این ماه اعلام کردند که این پنج شهروند آمریکایی پس از آنکه ۶ میلیارد دلار از اموال ایران در حساب‌های بانکی در کره جنوبی به حساب‌های بانکی در قطر منتقل شوند، به آمریکا بازگردانده می‌شوند. انتظار می‌رفت که این فرایند چند هفته به طول بیانجامد و احتمالاً آمریکایی‌های بازداشتی در ماه سپتامبر به خانه بازخواهند گشت.

بیشتر بخوانید: ایران و دیپلماسی غذا؛ خوراک‌های ایرانی و فرصت‌هایی برای بهبود تصویر از ایران

همان مقام آمریکایی در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی اش از تمایل ایرانی‌ها به کاهش تنش با آمریکا گفت که فکر می‌کند جناح‌هایی از ایران تمایل به تشدید تنش دارند، اما بخش‌های دیگری بر این باورند که این کار به منافع ایران خدمت نمی‌کند. وی افزود: "فکر می‌کنم که بخش‌هایی از سیستم آن‌ها متوجه شده‌اند که تشدید تنش به برخی از نیاز‌های اساسی‌شان پاسخ نمی‌دهد... تشدید تنش به شرایطی منجر نخواهد شد که به آنچه نیاز دارند، برسند، مثلا گشایش در تحریم‌ها. " این مقام آمریکایی افزود. "و آن‌ها همچنین دیدند که ما از منافع خود دفاع می‌کنیم، به حملاتشان واکنش نشان می‌دهیم و کوتاه نمی‌آییم. من فکر می‌کنم ایرانی‌ها این‌ها را دیده‌اند و این محاسباتشان را تغییر می‌دهد. " وی افزود: "این دولت بسیار روشن ساخته که ما قصد داریم که با اسرائیلی‌ها همگرایی نزدیکی داشته باشیم و در تماس مداوم با آن‌ها خواهیم بود. همچنین با سایر شرکای منطقه‌ای آمریکا و با اروپایی‌ها. ما به منطقه نگاهی عملگرا داریم، به ایران نیز نگاهی عملگرا داریم. ما تلاش نمی‌کنیم که تمام منطقه را تغییر دهیم. همچنین در زمینه از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، ما به سرعت به هیچ گفت وگویی باز نمی‌گردیم. "

بیشتر بخوانید: تنش زدایی در آستانه نشست فصلی شورای حکام؛ درباره جدیدترین گزارش آژانس!

این مقام آمریکایی گفت که تلاش دولت آمریکا برای کاهش جرقه‌ها در منطقه و حمایت از درهم بافتگی بیشتر منطقه ای، "کاملا در (هماهنگی) با شرکا و متحدانمان" در این منطقه و در اروپا جریان یافته است. در پاسخ به این سوال که آیا ایالات متحده امکان از سرگیری نوعی گفتگو‌های هسته‌ای با ایران را در یک شکل یا فرمت خاص و در نقطه‌ای از زمان می‌بیند یا نه، مقام آمریکایی اشاره کرد که ادامه کاهش تنش ممکن است فضایی را برای دیپلماسی هسته‌ای ایجاد کند، اما تاکید کرد که ایالات متحده، شتابی به خرج نخواهد داد. وی گفت: "ما شتابی برای انجام هیچ کاری نداریم. به وضوح گفته‌ایم که فکر می‌کنیم نیاز به کاهش تنش هست تا فضا برای دیپلماسی آماده شود. " وی گفت: "آنچه ما تلاش داریم انجام دهیم، این است که راهی را برای جلو بردن توپ پیدا کنیم، اما ایران هم باید در تمام این مسیر به عنوان یک بازیگر منطقی عمل کند. اگر آن‌ها به تشدید رو آورند، هیچ راهی برای انجام هیچ کدام از این‌ها وجود ندارد. اگر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) همکاری کنند، اگر نشان دهند که برای ادامه این روند‌ها در منطقه آماده اند تا نوعی کاهش تنش حاصل شود - مثل دیدار وزیر امور خارجه (ایران) از عربستان سعودی... این چیزی است که همیشه حمایت کرده‌ایم و همچنان حمایت خواهیم کرد. "

این مقام آمریکایی گزارش یازدهم اوت وال‌استریت ژورنال را تایید نکرد که گفته بود ایران به طرز قابل توجهی فرایند انباشت اورانیوم شصت درصدی را کاهش داده و بخشی از ذخایر شصت درصدی خود را تبدیل کرده است، اما گفت اگر چنین چیزی درست باشد، ایالات متحده از این تدابیر استقبال می‌کند. انتظار می‌رود که سازمان بین المللی انرژی هسته‌ای (IAEA) گزارش بعدی خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را پیش از نشست آینده شورای حکام که یازدهم سپتامبر در وین برگزار خواهد شد، منتشر کند.

منبع: دیپلماتیک / دیپلماسی ایرانی