تاریخ انتشار: ۱۳:۱۹ - ۲۴ شهريور ۱۴۰۲

ال‌نینو، تهدید تازه اقتصاد شکننده جهان!

پدیده‌های جوی به سبب تأثیرگذاری بالا در چرخه تأمین مواد غذایی انسان‌ها، بخش کشاورزی را بیش‌از‌پیش تحت تأثیر قرار می‌دهند. کشور‌هایی که بخش کشاورزی در آن‌ها غالب است، با بروز پدیده‌هایی مانند ال‌نینو، از دست دادن درخور‌توجه منابع درآمدی و اشتغال را متحمل می‌شوند. به‌عنوان مثال در کشوری مانند اندونزی که در آن سهم بخش کشاورزی ۱۳ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۳۲ درصد از مشاغل را تشکیل می‌دهد، ممکن است محصولاتی مانند برنج و روغن پالم تحت تأثیرات منفی ال‌نینو قرار گیرند.

ال‌نینو، تهدید تازه اقتصاد شکننده جهان!

اقتصاد ۲۴- جهش قیمت انرژی و غذا پس از جنگ روسیه و اوکراین باعث رکوردشکنی نرخ تورم در اروپا و آمریکا شد. هرچند پس از مدتی تعادل نسبی به بازار انرژی برگشت و اروپا و آمریکا توانستند نرخ تورم خود را نزولی کنند، اما اقتصاد‌های بزرگ جهان دوباره با چالش جدیدی در این زمینه روبه‌رو شده‌اند. در بازار انرژی کشور‌های نفتی به پرچم‌داری روسیه و عربستان به دنبال کاهش تولید و افزایش قیمت انرژی و در نتیجه افزایش درآمد خود هستند و در بازار مواد غذایی جهان با ناملایمتی‌های اقلیمی مواجه شده است. حالا بروز ال‌نینو، نگرانی‌هایی جدی برای تولیدکنندگان بزرگ محصولات کشاورزی و غذا پدید آورده و آن‌ها محدودیت‌های صادراتی برای خود وضع کرده‌اند.

نگرانی در بازار مواد غذایی به اقتصاد‌های بزرگ هم سرایت کرده است؛ اقتصاد‌های پیشرو که پیش‌از‌این با افزایش قیمت انرژی و غذا رکورد‌های تورمی را جابه‌جا کرده و با سیاست‌گذاری‌های متعدد پولی و بانکی، توانسته بودند نرخ تورم خود را نزولی کنند. گذشته از این، ال‌نینو سبب شده که نگرانی برای تشدید سوء‌تغذیه و مهاجرت در کشور‌های فقیرتر هم بالا بگیرد.

ال‌نینو، تهدید تازه اقتصاد شکننده جهان

در شرایطی که جهان با تورم و خطر رکودی بالا دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، ورود ال‌نینو گرفتاری جدید اقتصاد‌های بزرگ جهان به شمار می‌آید؛ آن‌هم زمانی که مداخلات سیاسی به دستکاری تقاضا در بازار‌های مختلف و به‌ویژه بازار مواد غذایی جهان تمایل دارد و به طور مستقیم بر عرضه تأثیر می‌گذارد و دنیای مراودات محصولات کشاورزی و بازار تأمین آن‌ها را دستخوش مشکلات جدیدی می‌کند.

در هفته‌های اخیر، گرمایش زمین و البته بازار متلاطم مواد غذایی سوژه داغ رسانه‌های جهان بوده است.

تولید گاز‌های گلخانه‌ای، نازک‌ترشدن لایه ازون، گرم‌تر‌شدن کره زمین، بهره‌وری پایین تولید کشاورزی، تولید پسماند‌های بازیافت‌ناپذیر و... چالش‌هایی است که حیات سیاره زمین را مورد تهدید قرار داده و البته تبعات این گرفتاری‌ها به مرز‌های کشور‌ها محدود نمی‌شود. چنان‌که حالا بروز این مشکلات تنش‌هایی جدی در بازار مواد غذایی جهان پدید آورده است. امروز جهان در تلاش برای بهبود اوضاع زندگی پس از عبور از کووید‌۱۹ و جنگ روسیه در اوکراین است؛ اما خبر ورود اولین ال‌نینو، حکایت از پیش‌بینی آسیبی جدید برای اقتصاد شکننده امروز جهانی دارد. بر اساس گزارش بلومبرگ، پدیده آب‌و‌هوایی ال‌نینو که بر اساس بررسی‌ها، برنامه بازگشت خود را برای نیمه دوم سال ۲۰۲۳ بنا نهاده، آثار حاصل از تغییرات آب‌و‌هوایی در مناطق مختلف جهان را تشدید می‌کند.

ال‌نینو چیست؟

ال‌نینو یک پدیده اقیانوسی-‌جوی است که منشأ آن در تغییرات غیرعادی دمای آب‌های سطحی در اقیانوس آرام مرکزی و شرقی (ساحل آمریکای لاتین) است. این شامل دو پدیده متضاد (لانینا و ال‌نینو) است که از نظر زمانی هر دو تا سه سال یک بار رخ می‌دهد. لانینا هوای سردتر و مرطوب‌تر را به ارمغان می‌آورد؛ در‌حالی‌که ال‌نینو هوای گرم‌تر و خشک‌تر را به همراه می‌آورد.

ال‌نینو کمتر از یک سال پس از آخرین روز‌های لانینا رخ می‌دهد.

این امر بیانگر افزایش فراوانی این نوع از پدیده‌های جوی است که می‌تواند در درازمدت پیامد‌های مخربی داشته باشد. در واقع، اختلالات آب‌و‌هوایی ال‌نینو که بر کل منطقه هند و اقیانوس آرام تأثیر می‌گذارد، منجر به امواج گرما و خشک‌سالی می‌شود. تأثیرات ال‌نینو منجر به تقویت آثار مخرب تغییرات آب‌و‌هوایی در آسیا‌-اقیانوسیه، آفریقای جنوبی و شرقی و قاره آمریکا می‌شود. هرچند مناطق اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا از این پدیده در امان هستند. پیش‌بینی کارشناسان نشان می‌دهد منطقه هند و اقیانوس آرام احتمالا از سه‌ماهه چهارم به بعد در مسیر تجربه گرما و خشک‌سالی شدیدی خواهد بود و در سال ۲۰۲۴ تأثیرات این پدیده جوی بر بخش کشاورزی بیشتر مشهود خواهد بود؛ چرا‌که بازدهی کالا‌ها و محصولات در مرحله تولید به‌شدت به شرایط آب‌و‌هوایی (گرما و بارندگی) وابسته است. گزارش پیش‌بینی Coface ۲۰۲۳، عدم قطعیت در تأمین تولیدات و محصولات عمده برای برخی از کالا‌های کشاورزی (غلات، شکر، روغن پالم و مرکبات) در میان‌مدت و خطر‌های درخورتوجهی برای امنیت غذایی در مناطق خاصی از جهان در بلند‌مدت را نشان می‌دهد.

ال‌نینو در مناطق کلیدی تولید غذا

پیش‌بینی‌های جهانی حاکی از آن است که مناطق کلیدی در بخش کشاورزی جهان متأثر از ال‌نینو می‌شود و همین موضوع زنجیره‌های ارزش کشاورزی و غذا را متأثر می‌کند.

براساس‌این، برزیل به‌عنوان تولید‌کننده پیشرو نیشکر، سویا، قهوه و پرتقال در جهان، هند به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ برنج، گندم، نیشکر و سیب‌زمینی، اندونزی اولین تولید‌کننده روغن پالم و سومین تولید‌کننده برنج و استرالیا چهارمین تولید‌کننده جو و کلزا به احتمال بالا از متأثرترین مناطق و محصولات از ال‌نینو خواهند بود که جهان، شاهد کاهش بازده کشاورزی آن‌ها در این مناطق خواهد بود.

با این روند، سال ۲۰۲۴ شاهد بیشتر تحت فشار بودن زنجیره تأمین و تولید محصولات کشاورزی این مناطق و نیز سایر نقاط جهان و احتمال تنش در مسیر عرضه و تقاضای کالا‌های مدنظر در این بخش خواهیم بود. پر واضح است که این مسئله، عدم توازن در تعیین قیمت‌ها را به همراه خواهد داشت و در واقع، این اختلالات، تأثیر منفی هم بر تولید کشور‌های عمده صادرکننده (استرالیا، برزیل، ایالات متحده) و هم کشور‌های با اهداف خودکفایی (چین، هند) خواهد داشت؛ از‌این‌رو فشار بر استفاده و بهره‌مندی از منابع دو برابر خواهد بود. با این حال هستند مناطقی از جهان که از بروز ال‌نینو سود می‌برند! به‌عنوان مثال، بارندگی بیشتر در کالیفرنیا برای آووکادو و بادام مفید است و در مقابل بر اساس آنچه گفته شد، بسیاری از محصولات اصلی از‌جمله روغن پالم، شکر، گندم، کاکائو و برنج در مناطقی تولید می‌شوند که با شرایط رشد و تولید چالش‌برانگیزتر ناشی از ال‌نینو مواجه هستند.

کشاورزان برنج این مناطق، نگران آن هستند که اگر باران‌های موسمی بارش کافی برای ۳۵ هکتارشان ایجاد نکند، هیچ راهی جز صرف هزینه بیشتر برای استفاده از ژنراتور‌های دیزلی برای پمپاژ آب‌های زیرزمینی نخواهند داشت. در طول ال‌نینو ۲۰۱۵-۲۰۱۶، هزینه‌های تولید این کشاورزان تا ۳۵ درصد افزایش یافت.


بیشتر بخوانید:  ده‌ها میلیون انسان در آستانه قحطی؛ سازمان ملل نسبت به افزایش بی‌سابقه گرسنگان هشدار داد


ال‌نینو و خطر صعود تورم

مسلم است که مشکلات عرضه و افزایش قیمت مواد غذایی، خطر بی‌ثباتی اجتماعی و سیاسی را در اقتصاد‌های نوظهور افزایش می‌دهد. پدیده‌های جوی به سبب تأثیرگذاری بالا در چرخه تأمین مواد غذایی انسان‌ها، بخش کشاورزی را بیش‌از‌پیش تحت تأثیر قرار می‌دهند. کشور‌هایی که بخش کشاورزی در آن‌ها غالب است، با بروز پدیده‌هایی مانند ال‌نینو، از دست دادن درخور‌توجه منابع درآمدی و اشتغال را متحمل می‌شوند. به‌عنوان مثال در کشوری مانند اندونزی که در آن سهم بخش کشاورزی ۱۳ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۳۲ درصد از مشاغل را تشکیل می‌دهد، ممکن است محصولاتی مانند برنج و روغن پالم تحت تأثیرات منفی ال‌نینو قرار گیرند.

همچنین برنج که ۶۰ درصد مصرف غلات داخلی در مناطق مدنظر و متأثر از ال‌نینو را تشکیل می‌دهد، در برابر آثار این پدیده، بسیار آسیب‌پذیرتر از سایر محصولات است و سطح پایین بارندگی در این مناطق خود گواه آن است. به دلیل آمیختگی تأثیرات بخش کشاورزی با اقتصاد به‌عنوان یکی از ارکان ثبات سیاسی کشورها، پیش‌بینی می‌شود با توجه به آنکه این کشور، با ضرب‌الاجل‌های سیاسی عمده‌ای مانند انتخابات ریاست‌جمهوری، قانون‌گذاری و سناتوری در فوریه ۲۰۲۴ روبه‌رو خواهد بود، ممکن است مشکلات اقتصادی ناشی از شرایط نامطمئن آب‌و‌هوایی، بی‌ثباتی بیشتر سیاسی را نیز رقم بزند.

علاوه‌بر‌آن با ادامه این روند در سال ۲۰۲۴ افزایش قیمت مواد غذایی در سطح جهان به دلیل کاهش عرضه در نقاط حساس تولید که امری غیر‌قابل اغماض است، می‌تواند مخاطرات احتمالی را در سایر مناطق دنیا نیز رقم بزند. آسیای جنوب شرقی تنها به‌عنوان نمونه‌ای از این تأثیرات است؛ چرا‌که رویداد‌های مختلف ال‌نینو در ۲۰ سال گذشته عموما نشان از ایجاد فشار‌های تورمی بر قیمت مواد غذایی در مناطق مد‌نظر و سایر مناطق داد‌و‌ستد دارد و در مقابل، سایر کشور‌های صادرکننده که تحت تأثیر کمتری از نابسامانی‌های آب‌و‌هوایی قرار می‌گیرند، با عرضه محصولات کشاورزی مشابه با قیمت‌های بالاتر خود را منتفع خواهند کرد.

تشدید سوءتغذیه و مهاجرت با ال‌نینو

بر اساس گزارش سازمان ملل، ال‌نینو در سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۱۶ منجر به افزایش نرخ سوء‌تغذیه و جابه‌جایی اجباری و تشدید شیوع وبا و حصبه شد. در‌این‌میان نزدیک به ۲۴ کشور، کمک‌های بشردوستانه به ارزش بیش از پنج میلیارد دلار به مناطق نیازمند صادر کردند.

بر اساس یک مدل‌سازی که بلومبرگ اکونومیکس ارائه داده است، ال‌نینو‌های قبلی تأثیر درخور‌توجهی بر تورم جهانی داشته و ۳.۹ درصد به قیمت کالا‌های غیر انرژی و ۳.۵ درصد به قیمت‌های محصولات نفت و انرژی اضافه کردند. آن‌ها همچنین به رشد تولید ناخالص داخلی، به‌ویژه در برزیل، استرالیا، هند و سایر کشور‌های آسیب‌پذیر ضربه زدند. بانک مرکزی هند به طور ویژه روی پدیده آب و هوای منطقه خود متمرکز شده و همچنین کشور پرو در ماه‌های اخیر اعلام کرده قصد دارد در سال جاری بیش از یک میلیارد دلار برای مقابله با اثرات آب‌و‌هوایی و آب و هوا هزینه کند.

آنچه پیداست، بر اساس یافته پژوهشگران و دانشمندان، پدیده‌های ال نینو شبیه هم نیستند و تأثیرات این چرخه به مدت، شدت و زمان آن بستگی دارد. برخی از آن‌ها معتقدند این پدیده‌های آب‌و‌هوایی «هرگز سیاه و سفید نیستند». در میانه یک سال ال‌نینو، ممکن است در جایی که انتظار خشک‌سالی را دارید، یکباره توفان بزرگ و سیلاب را شاهد باشید. با این حال، حتی اگر جهان امسال از یک ال‌نینو بزرگ طفره برود، تنش‌های ناشی از آب و هوا با افزایش میزان گاز‌های گلخانه‌ای که سیاره زمین را پوشانده است، همچنان رشد و افزایش خواهند داشت.

برای درک نوسان بین ال‌نینو و لانینا در زمینه کلی تغییرات آب‌و‌هوایی، به شخصی فکر کنید که روی پله‌برقی در مسیر بالارفتن است یا روی جفت پاهایش ایستاده یا چمباتمه زده است. ممکن است این فرد بلندتر یا کوتاه‌تر به نظر برسد، ولی همچنان در همان جهت حرکت می‌کند و پله‌برقی نیز فقط در حال بالا‌رفتن است؛ اما مقدار زیادی گرما در زیر سطح ذخیره شده که آماده فوران است، ولی شما آن را نمی‌بینید.

و، اما سهم ما در بروز این پدیده چیست؟!

منبع: روزنامه شرق
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پااپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی

ارزش سهام عدالت امروز ۱ اسفند ۱۴۰۳+ جدول

منوچهر والی‌زاده دوبلور معروف درگذشت

فیلم/ کارگران قربانیان تاخیر در حق بیمه کارفرمایان

اینفوگرافی/ حداقل حقوق کارگران به دلار از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۳

عکس احساسی از عارف و دخترش ۵۰ سال پیش

توافق سنگین پرسپولیس با ژوائو دقیقه‌ای ۱۲۳ میلیون!

فیلم/ پزشکیان: قدرت مشکلات مردم را حل کنیم

سیگنال بهارستان به جهش قیمت طلا

اتسز بن قطب الدین کیست؟/از مهم‌ترین چهره‌های اولیه سلسله خوارزمشاهیان

فیلم/ به گِل نشستن ده‌ها نهنگ دندان‌کلفت در ساحل تاسمانی

قیمت دلار افزایشی شد

فیلم/ افشاگری مدیرعامل سابق ایران‌خودرو

استراحت کارتال به پرسپولیسی‌ها

دستور پزشکیان برای بازنگری سهمیه‌های کنکور

ایرج رضایی کیست؟/صدای ماندگار دوبلاژ ایران که درگذشت

اطلاعیه باشگاه پرسپولیس درباره تاریخ دربی

عکس/ تیپ خاص ترانه علیدوستی و همسرش ۱۲ سال پیش در ویتنام

فیلم/ رسایی: با واگذاری ایران‌خودرو به کروز باید منتظر بلایی مثل پیجر‌های لبنان باشیم

سراج‌الدین حقانی کیست؟/ بررسی زندگی و تأثیرات رهبر شبکه حقانی