اقتصاد۲۴- محمد آیتی: وضعیت نابسمان آلودگی هوا در کلانشهرها و به خصوص تهران، انتقادات زیادی را در پی داشته است و این سوال مهم در ذهن مردم نقش بسته است که چرا اساساً مشکلاتی مثل ترافیک و آلودگی هوا، هیچوقت حل نمیشود و تاثیر آن بر اقتصاد چیست؟
اگرچه دولت همواره در تبلیغات خود برای کاهش آلودگی هوا بیشتر مردم را خطاب قرار داده و همواره آنها را تشویق به استفاده از خودروهای عمومی کرده و تاکید دارد که خودروهای تک سرنشین به خیابانها نیایند و یا طرحهای مختلف زوج و فرد و تردد خودروها را اجرایی میکند که هیچگاه به سمت اصلاح رویههای موجود در ساختارهای صنعتی و تولیدی خود نرفته است، از جمله اینکه خودروهای باکیفیتی را روانه بازار کند که سوخت به مراتب کمتری را استفاده کنند و کارخانجات با گرفتن گاز، مازوت سوزی نکنند. گویی در این میان فقط مردم باید رعایت حال هوای کلانشهرها به خصوص تهران را کنند!
در همین خصوص، مجتبی یوسفی، عضو هیات رییسه مجلس به اقتصاد۲۴ گفت: یکی از مسائلی که دغدغه به حق مردم است، موضوع مرتبط با آلایندگی است که میبینید امروز نفس مردم را تنگ کرده است. البته اگر کسی بگوید که اکسیر حل این مشکل را دارد، باید در نگاهش شک کرد که آیا کارشناسی این حرف را میزند یا خیر؟
وی افزود: موضوع حل آلایندگیها به یک پروسه اقدامات برمیگردد. از تولید خودروهای بیکیفیت تجاری و شخصی گرفته تا خودروهای حمل و نقل عمومی. وقتی مردم خودروی نو میخرند و در همان ابتدای امر، در ۱۰۰ کیلومتر ۱۲ لیتر مصرف میکند و بعد از چند سال هم به مصرف بالای ۱۵ لیتر میرسند که آنها مقصر این وضع نیستند.
نماینده اهواز تصریح کرد: تکنولوژی دنیا به سمت تولید خودروهای هیبریدی و برقی رفته است؛ خودروهایی با مصرف دو، سه لیتر در ۱۰۰ کیلومتر، اما ما در شرایط کنونی و این وضع تولید خودرو قرار گرفتهایم. یکی از مواردی که تاکید به واردات خودروهای نو و کارکرده داشتیم این بود که هم رقابت در کیفیت و قیمت صورت میگیرد و هم جلوی انحصار گرفته میشود تا اجحافی که در حق مردم میشود، حل شود.
به گزارش اقتصاد۲۴، پیشتر سعید مداح مروج، مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی در این خصوص گفته بود: «متوسط مصرف خودروها در داخل نزدیک سه برابر مصرف استاندارد جهانی است؛ درحالی که خودروهای ما باید در هر ۱۰۰ کیلومتر ۴ لیتر مصرف بنزین داشته باشند، در حال حاضر خودروهای ما ۱۰ تا ۱۲ لیتر مصرف بنزین دارند.»
بیشتر بخوانید: ترفند جدید خودروسازان برای افزایش قیمت خودرو و گولی که شورای رقابت خورد
یوسفی در ادامه گفتگوی خود با اقتصاد۲۴ گفت: در حالی که باید از تولید و صنایع داخلی حمایت کنیم، ولی اگر همین یارانهای که برای سوخت به خودروهای داخلی میدهیم را برای واردات خودروهای خارجی استفاده کنیم، هم آلایندگی نداریم و هم منابع از دست نمیرود. این یک کار چندوجهی و درازمدت است.
عضو کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: موضوع دیگر، عدمتوجه به زیرساختهای حمل و نقل عمومی مثل مترو و اتوبوس است؛ یعنی دسترسی سریع، آسان و ارزان که باید اتفاق بیفتد. اگر این سه مولفه به معنای واقعی اتفاق بیفتد و مردم آن را لمس کنند، حتماً وضع آلودگی هوا هم بهبود پیدا میکند.
این نماینده استان خوزستان در ادامه بیان کرد: در بحث کیفیت خودرو باید اقدامات جدی صورت بگیرد. از طرفی، توجه به حمل و نقل عمومی بسیار مهم است که تقریباً در این زمینه، کار تعطیل بود و به جز اقداماتی که در شهرداری تهران انجام شد، خیلی کار خاصی را ندیدیم.
یوسفی گفت: این دولت آمد و از طرفی، مجلس اعتباری بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان برای حمل و نقل عمومی تخصیص داد. دولت هم بقیه منابع را تامین کرد و بیش از دو هزار اتوبوس به شهرداریهای کشور تحویل میشود. البته بماند که روی کیفیت این اتوبوسها یا روی توسعه مترو باید سر جای خودش بحث شود.
وی افزود: تفاوت در نگاهها و سبک زندگی باید اصلاح شود. الان به جای اینکه مردم از دولت الکترونیک بهره ببرند باید برای هر مشکلی، حضوری به ادارات و بخشهای مختلف مراجعه کنند. امروز باید در خانه و محل کارت نشست و بسیاری از کارها را از درگاههای فضای مجازی و سکوها انجام داد، مثل تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار. یعنی هنوز با گذشت زمان، آنطور که باید و شاید، رفت و آمدها به واسطه پیشرفتهای تکنولوژی کم نشده است.
عضو هیات رییسه مجلس گفت: موضوع بعدی، تکنولوژی نیروگاههایی است که برق تولید میکنند و کلاً معضل صنایع در مصرف انرژی، کاملاً مشهود است. دولتهای مختلفی آمدند و در این زمینه تلاش کردهاند، اما باید یک بسته اقدامات صورت بگیرد. شفافیت باید به سمت دولت الکترونیک یعنی کارهای غیرحضوری برود که البته این اتفاق تا حدی افتاده است و بخشی از آن جلو رفته است. این دولت در این رابطه، تا حدی عزم خود را نشان داده که امیدوارم این چالشها در واقعیت کمتر از همیشه شود و مردم شاهد خروجی کار باشند. از سوی دیگر، به نظرم مدیریت آبی و بادی، مشکل ریزگردها و آلایندگیها را حل نمیکند و سلامتی مردم به خطر افتاده است.
یوسفی افزود: در قانونی که مجلس در حمایت از صنعت برق گذاشت، ما مکلف کردیم که نیروگاههای جدید، باید بالای ۶۰ درصد راندمان باشند؛ این هم از اقداماتی بود که جلوی احداث نیروگاهها با راندمان پایین گرفته میشود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: همچنین باید اصلاحات اساسی در سوختهای فسیلی که عمدتاً آلایندگی از اینهاست، صورت بگیرد. سلامتی مردم و به خصوص کودکان مهم است و هیچ چیزی جایگزین سلامتی نمیشود، ولی باید به یک موضوع به طور ویژه توجه کرد، کار همه مردم دولتی نیست. مشاغل آزاد، صنعت و تولیدات ما با تعطیلیها، میلیاردها تومان ضرر میبینند؛ اینها هزینههای پنهانی است که دیده نمیشود. حتی این آلودگی در بلندمدت باعث به وجود آمدن بیماریهای زیادی میشود که ما هزینههای درمانی آن را در آینده نمیبینیم و حتی خیلی از این هزینهها را خود خانوار پرداخت میکنند که قطعاً باعث لطمه به معیشتشان میشود.
متاسفانه شرایط اقتصادی برای مردم دشوار شده و این موضوع امنیت مردم و حاکمیت را تهدید می¬کند.
از طرفی اگر قیمت بنزین و دیگر حاملهای انرژی بالا رود ، مردم متحمل فشار اقتصادی میشوند، اما از سوی دیگر، اگر قیمت گذاری به همین روش کنونی بماند، آسیب و زیان آن برای مردم و کشور بسیار بیشتر است (به دلایل زیر). راه حل:
این منابع متعلق به همه مردم است، پیشنهاد میکنم برای اینکه مردم در صرفه جویی منابع مشارکت بیشتری کنند: 1- دولت صرفه جویی را از بودجه خود و نهادهای حاکمیتی شروع کند. 2- بخشی از درآمد صادراتی آنها با مشارکت بخش خصوصی با قیمت جهانی، مستقیما به مردم برسد و بخشی دیگر بصورت شفاف در بودجه دولتی، صرف رفاه و پیشرفت کشور گردد.
به همین خاطر با سهمیه بندی (ارائه سهمیه به هر کد ملی ) و اصلاح تدریجی و پلکانی شدن قیمت بنزین و دیگر حاملهای انرژی در بازار بهینهسازی و خرید و فروش سهمیه توسط مردم موافقم. اگر درست و حساب شده اجرا شود، این نتایج را در پی دارد: 1- کاهش کسری بودجه دولت که منشا اصلی تورم است 2- به کاهش ترافیک خیابانها و آلودگی شدید هوا و در نتیجه، بحران عظیم خشکسالی و مرگ و میر فراوان ناشی از آن منجر میشود 3-اصلاح قیمت باعث بهینه سازی مصرف انرژی و سرمایه گزاری و اشتغال بیشتر و افزایش سطح دستمزدها می گردد 4- به عدالت اجتماعی بیشتر می¬انجامد
در صورتی که فقط سهمیه دریافت شده از دولت قابل فروش باشد، میتوان از دلالی هم جلوگیری کرد.
در زمینه دیگر حاملهای انرژی و کالاها هم سهمیه قابل مبادله به مردم داده شود . اینکار همچنین باعث اصلاح الگوی مصرف میگردد و مردم نتیجه برنامه ریزی و صرفه جویی را بطور مستقیم دریافت کنند.
باید همه به دولت کمک کنیم شرایط و علت این کار را برای مردم توضیح دهد، و این اصلاحات را با کمک کارشناسان با تجربه و یک برنامه جامع به سرانجام برساند، پیش از آنکه دیرتر شود و از روی انفعال و اجبار بخواهد کاری انجام دهد. اگر در این اصلاحات تاخیر کنیم، در اثر به هدر روی منابع و قاچاق، شرکتها، تامین کنندگان و منابع کشور ورشکسته شده و دچار قحطی خواهیم شد.
البته در کنار اصلاح و بروز بودن قیمت انرژی و سوخت، بهتر است سیاستهای تکمیلی دیگری مانند کوپن یا کارت مواد غذایی و سهمیه حمل و نقل عمومی و حذف قیمت گذاری دستوری انجام گیرد.
بهترین ماشیهای دنیا هم توی خیابونهای پر ترافیک و حرج و مرج ایران ( با این فرهنگ رانندگی) مصرفشون بالا هست و حدود ۲ برابر میزان اعلامی کارخونه هست
درسته که ماشیای داخلی بی کیفیت هستن ولی علت اصلی مصرف بالای سوخت و آلودگی شدید هوا و در نتیجه خشکسالی و مرگ و میر ناشی از آلودگی همین ترافیک شدیده و مصرف غیر بهینه سوخت و انرژیه ( بنزین، گاز و برق و...)
اما مصرف بنزین خودرو پراید و تیبا در ترافیک سنگین بین 8 تا 9 لیتر است
مصرف خودرو هیوندای I20 و رنو کپچر بعنوان خودروهای کم مصرف خارجی در همین شرایط ترافیک شدید خیابانها ( و نه خیابانهای پاریس و کیفیت بنزین آنجا) نیز 8-9 میباشد، اگر چه خودروهای سمند و پژو بیشتر است. پس علت چیز دیگری است
علت اصلی مصرف بالا ، ترافیک سنگین خیابانها و علت ترافیک.....
حتی اگر همه خودروهای مملکت هم برقی بودن باز هم این مشکلات حل نمیشدن، چونکه برخلاف تصور خیلیا برق لازم برای شارژ خودرو خیلی خیلی بالاتر از تصور عامه هست و این میزان برق برای این همه استفاده غیر بهینه از خودرو اونقدر زیاد هست که خیلی بیشتر از الان کمبود برق و همینطور آلودگی ناشی از سوخت نیروگاهها خواهیم داشت.
همه این مشکلات بخاطر اینه که با سیاست گذاری غلط اقتصادی و انرژی و و قیمت دستوری انرژی ، مردم انگیزه ای برای مصرف بهینه ندارن ، یعنی نفع اقتصادی براشون نداره، برعکس،صاحبان خودرو انگیزه بالا برای مصرف بیشتر دارند
علت اصلی ترافیک، مصرف بالای انرژی و سوخت و در نتیجه آلودگی هوا و خشکسالی، قیمت دستوری آن است که باعث شده هیچکس انگیزه ای اقتصادی برای صرفه جویی و مصرف بهینه نداشته باشد، راه حل آن: پرداخت سهمیه قابل مبادله انرژی و سوخت بر اساس کد ملی بسیار به سود همه مردم و دولت است و بسیاری از معضلات اقتصادی و زیست محیطی کشور را حل میکند