آخرین پیش بینی‌ها از میزان مشارکت در انتخابات ۱۱ اسفند/فاصله ۴۰ درصدی از پایداری تا اصلاح طلبی + جدول

اقتصاد۲۴- «انتخابات» حتی در همین فضای سرد چندماهه اخیر بازهم کلیدواژه‌ای بود که رکورد تکرار را در اخبار سیاسی ایران شکسته بود و حالا چند ساعت مانده به باز شدن درب حوزه‌های اخذ رأی، سوال اصلی پیرامون یک کلید واژه می‌چرخد؛ «میزان مشارکت»
اگر در ادوار گذشته سوالات و تحلیل‌ها حول این می‌چرخید که قرار است اصلاح‌طلبان پرچم‌دار رقابت شوند یا اصولگرایان؛ اما آنچه این دور از ماراتن انتخابات را متفاوت کرده، میزان مشارکت است و به قول محمدرضا باهنر «میزان مشارکت از نوع انتخابات مهمتر است».
دغدغه درباره میزان مشارکت از آنجا بیشتر شده است، که آمار‌ها در دو انتخابات گذشته یعنی انتخابات سال ۹۸ و ۱۴۰۰ نشانی از تمایل برای مشارکت حداکثری را نشان نمی‌داد و سیر نزولی نمودار مشارکت نگرانی‌ها را دامن می‌زد. خاصه در ۱۴۰۰ که آراء باطله بعد از فرد منتخب در جایگاه دوم قرار گرفت.

نظرسنجی، محرمانه است!

" آیا شما در انتخابات شرکت می‌کنید؟ " شاید به نظرتان این یک سوال خیلی معمولی است که از سوی رسانه‌ها و مراکز پژوهشی، دمادم انتخابات به وفور مشاهده می‌شود و ابتدایی‌ترین کار برای تخمین میزان مشارکت همین یک سوال ساده باشد؛ اما گویا این دوره از انتخابات به هیچ دوره‌ای شبیه نیست و حتی نظرسنجی‌ها هم با دوره‌های قبل تفاوت زیادی دارد.
بر خلاف دوره‌های پیشین برگزاری انتخابات که نظرسنجی‌های رسمی و غیررسمی متعددی درباره میزان مشارکت مردم در انتخابات منتشر می‌شد، اما اینبار نظرسنجی‌ها بسیار کم و محرمانه بود و بنا به برخی روایت‌ها برای انتشار نظرسنجی‌ها موانعی ایجاد می‌شد.

مثال واضح در این رابطه نظرسنجی بود که در خبرگزاری خبرآنلاین منتشر شد، خبری که از سوی یک مرکز معتبر دولتی را منتشر کرده بود که با فشار‌های ایجاد شده، مجبور به حذف خبر این نظر سنجی شد.
عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در مصاحبه خود با این خبرگزاری ضمن انتقاد از ممانعت از انتشار نتایج نظرسنجی‌ها گفته بود؛ «اگر به نفعشان بود ۱۰۰ درصد اجازه انتشار می‌دادند»

دیدگاه‌های متفاوت درباره میانگین مشارکت در انتخابات

برخی از چهره‌های سیاسی کشور با نگاهی واقع بینانه به انتخابات مجلس و مجلس خبرگان رهبری، میانگین مشارکت مردم را پایین ارزیابی کرده اند، اما شخصیت‌هایی نیز هستند که ابراز امیدواری کرده اند که انتخابات امسال با اقبال مشارکت حداکثری مواجه شود.
در این میان، محمدرضا باهنر میزان مشارکت را ۳۴ درصد در کل کشور اعلام کرده و گفته است: «با وجود مشکلات معیشتی باید باز هم مردم را برای مشارکت در صندوق رای تشویق کرد.»

عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح طلب در گفتگویی با خبرگزاری خبرآنلاین، با انتقاد از عدم انتشار نظرسنجی در زمینه میزان مشارکت در انتخابات، معتقد است که مشارکت به خصوص در شهر‌های بزرگ فوق العاده کم است. او می‌گوید: «در شرایط کنونی مشارکت بالای ۳۵ درصد نخواهد بود و این آمار به ویژه در استان تهران که قبل از افشای پرونده فساد چای ۱۵ درصد بوده است، این فساد احتمال کاهش مشارکت را بالا خواهد برد.»

همچنین مرتضی الویری، چهره شاخص اصلاح طلب، با اعلام اینکه میزان مشارکت در این دوره به صورت میانگین در سراسر کشور بیش از حدود ۳۰ درصد نخواهد بود، درباره افزایش مشارکت مردم در انتخابات به خبرگزاری خبرآنلاین گفته بود: «مردم به دنبال راه‌حلی برای حل مشکلاتشان هستند و بدون تردید اگر مشاهده کنند که مجلس می‌تواند مشکلات آن‌ها را حل کند مطمئنا آمادگی دارند که حتی پنج ساعت در صف بایستند تا در رای‌گیری شرکت کنند.»
محمد مهاجری فعال سیاسی اصولگرا، شخصیت سیاسی دیگری است که با اعلام نگرانی از وضعیت نظرسنجی ها، درصد مشارکت در تهران را بین ۱۲ تا ۱۵ درصد و در سراسر کشور حدود ۳۰ درصد ذکر کرده است. او تندرو‌ها را بخشی از عامل دلسردی مردم از انتخابات بر شمرده بود.

بیشتر بخوانید: نرخ مشارکت و موقعیت میانه‏‌رو‌ها/ بررسی انتخابات مجلس از اولین دوره تا امروز

از سوی دیگر، برخی از چهره‌های سیاسی اصولگرا و پایداری‌ها با دیدی خوش بینانه به انتخابات اسفند ۱۴۰۲ نگاه می‌کنند و کسانی، چون اسدالله بادامچیان، دبیرکل حزب موتلفه با اطمینان معتقد است که میزان مشارکت مردم بالای ۵۰ درصد خواهد بود و در ادامه درباره علت مشارکت مردم در انتخابات به خبرگزاری خبرآنلاین گفته است: «مردم به دو علت در انتخابات شرکت می‌کنند، یکی اینکه از عملکرد منتخبین قبلی راضی هستند و حالا تلاش می‌کنند بیشتر از آن‌ها حمایت کنند. یک موقع هم هست که از این‌ها راضی نیستند و تلاش می‌کنند گروه دیگری را جایگزین کنند.»

حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی هم درصد مشارکت در انتخابات امسال را بالای ۵۰ و ۵۵ درصد می‌داند و می‌گوید طبق نظرسنجی‌ها روند مشارکت رو به افزایش است به این معنی که تقریباً هر هفته نسبت به هفته قبل چند در صد به میزان مشارکت افزوده شود.
همچنین مرتضی آقاتهرانی رئیس شورای مرکزی جبهه پایداری در همایش اعلام موجودیت سازمان جوانان جبهه پایداری پیش بینی خود از میانگین مشارکت در انتخابات امسال را بالای ۵۰ درصد دانسته بود.

دو نظرسنجی ایسپا به فاصله ۳ ماه

موسسه ایسپا وابسته به جهاد دانشگاهی تنها موسسه‌ای است که توانسته است نظرسنجی‌هایی را درباره انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ منتشر کند تا امروز ۳ گزارش در این رابطه ارائه کرده است؛ بر اساس گزارشی که آبان ماه سال جاری منتشر شد میزان مشارکت بر این اساس بود: «۲۷.۹ درصد مردم اظهار کرده‌اند قطعاً در انتخابات شرکت می‌کنند. ۷.۴ درصد به احتمال زیاد در انتخابات شرکت می‌کنند. ۲۱.۹ درصد هنوز تصمیمی برای شرکت در انتخابات نگرفته‌اند. ۳۶ درصد هم گفته‌اند به هیچ وجه در این انتخابات شرکت نمی‌کنند. ۶.۸ درصد نیز اظهار داشته‌اند که احتمال کمی‌دارد در این انتخابات شرکت کنند.»

البته این موسسه در جدیدترین نظر سنجی خود آماری ۴۱ درصدی از میزان مشارکت تخمین زده است. در این گزارش آمده است: «۳۸.۵ درصد مردم گفته‌اند که قطعا در این انتخابات شرکت می‌کنند؛ و ۳۲.۶ از افراد اعلام کردند قطعا شرکت نخواهند کرد.»
آنطور که ایسپا با توجه به روند افزایشی میزان مشارکت قطعی مردم در موج سوم نظرسنجی نسبت به دو موج قبلی برآورد کرده است، میزان مشارکت مردم ایران در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی براساس آخرین نظرسنجی، حدود ۴۱ درصد با سطح اطمینان ۲± خواهد بود.

آمار رسانه‌ها چه می‌گویند؟

با وجود اینکه آمار‌هایی به صورت رسمی و از سوی نهاد‌های رسمی دولتی درباره درصد مشارکت مردم در انتخابات امسال منتشر نشده است، ولی با این حال برخی از رسانه‌ها پیش‌بینی‌هایی در این رابطه انجام داده اند.

روزنامه اعتماد که گرایش سیاسی اصلاح‌طلبانه دارد در گزارشی میانگین مشارکت در کشور را از ۳۰درصد فراتر نمی‌بیند. اما روزنامه‌های حامی دولت چندان با این نظر موافق نیستند و آمار مشارکت را بیشتر تخمین می‌زنند. یکی از این رسانه‌ها روزنامه کیهان است که در مطلبی نوشته است: «با توجه به آمار‌هایی که از شهرستان‌ها به دست آمده، پیش‌بینی می‌شود مشارکت مردم در انتخابات به بالای ۴۵ درصد برسد.»

هرچند خبرگزاری فارس یک ماه پیش، در پیش‌بینی‌هایش از مشارکت ۴۰ درصدی سخن گفته بود، اما اخیرا در یک خبری اعلام کرد طبق نظرسنجی که صدا و سیما انجام داده است میزان مشارکت در انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ میزان مشارکت به ۷۱ درصد خواهد رسید موضوعی که به بحث در فضای رسانه‌ای تبدیل شد و نسبت به نظرسنجی‌های دیگر فاصله زیادی دارد؛ در حقیقت کافی است نگاهی به میزان مشارکت در انتخابات ۷ اسفند ۱۳۹۴ که یکی از انتخابات‌های پرشور محسوب می‌شود و شمار زیادی از مردم را به پای صندوق کشاند نگاهی بیاندازیم متوجه فاصله این آمار تا واقعیت خواهیم شد؛ در آن انتخابات ۳۴ میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند و میزان مشارکت ۶۲ درصدی را رقم زدند؛ حال با توجه به افزایش واجدین شرایط در این دور از انتخابات (که طبق اعلام وزارت کشور به ۶۱ میلیون رسیده است) باید حدودا ۴۳ میلیون نفر به پای صندوق‌های رای حاضر شوند تا پیش‌بینی صدا و سیما درست از آب دربیاید؛ حال سوال مهم اینجاست آیا این تعداد از مردم حاضرند برگ رای خود را به درون صندوق بیاندازند؟
*در جدول زیر پیش بینی‌های برخی سیاسی از درصد مشارکت در انتخابات را مشاهده می‌کنید؛