شکایت از کارفرما + مراحل و مدارک لازم

اقتصاد۲۴- بسیاری از افراد برای امرارمعاش، تحت نظر کارفرما فعالیت شغلی خود را آغاز می کنند؛ با امضا شدن قراردادی بین کارگر و کارفرما، وظایف متقابلی برایشان ایجاد می شود که عدم تحقق هر کدام از آنها، عواقبی را به دنبال خواهد داشت. متاسفانه امروزه به دلایل مختلفی از جمله پرداخت نشدن حق الزحمه کارگر، پرونده های متعددی علیه کارفرمایان تشکیل می شود؛ بدیهی است که نحوه ثبت اینگونه دادخواست ها و مراحل دادرسی به آن برای افراد غیر متخصص، سوال برانگیز است! در مقاله «شکایت از کارفرما + مراحل و مدارک لازم» مستند به قوانین کشور و تحت نظر کارشناسانی مجرب به پرتکرارترین پرسش ها، پاسخ داده می شود.

قانون کار چیست؟

مقام قضایی مجموعه ای از مواد حقوقی را تحت عنوان قانون کار معرفی می کند؛ دلیل تصویب این قانون حمایت و مطالبه حقوق کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاه‌ها، مؤسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی می باشد. در ابتدای قانون کار مفاهیمی قضایی مانند هویت کارگر و کارفرما، چیستی قرارداد کار و… شرح شده است؛ به تبع پیش از آنکه به شرایط تنظیم و ثبت شکایت علیه کارفرما پرداخته شود، باید درکی از این اصطلاحات حقوقی‌ به وجود بیاید.

کارگر کیست؟

به فردی که در ازای دریافت حق‌السعی، افعالی را به درخواست کارفرما در چهارچوب قوانین کشور محقق می کند، عنوان کارگر اطلاق می شود؛ منظور از عبارت حق‌السعی در این قانون مطالبه مزد، بهره مندی از حقوق، سهم بردن از سود حاصل یا… است.

کارفرما کیست؟

کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او، در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌ کند؛ بدان معنا که کارفرما ممکن است به صورت حضوری بر کار شما نظارت داشته باشد (حقیقی) یا تنها در قرارداد به عنوان رئیس معرفی شود(حقوقی.)

در حالت دوم نمایندگان کارفرما یعنی مدیران هربخش، مسئولیت نظارت را بر عهده دارند؛ نکته لازم به توجه این است که عدم حضور فیزیکی کارفرما تاثیری بر محدوده اختیاراتش نداشته و نمایندگان ملزوم به اجرای دستورات وی هستند.

قرارداد کار چیست؟

در قرارداد کار شرح وظایف کارگر به درخواست کارفرما، طی بازه زمانی مشخصی در قبال دریافت حق‌السعی بیان می شود؛ این قراردادها می توانند بسته به اهمیت شغل، خسارات احتمالی و… به صورت شفاهی یا کتبی، در دو نوع مختلف بین کارفرما و کارگر عقد شوند:

الف) قرارداد موقت:

اگر شغل جنبه ای غیر مستمر داشته باشد (مثلا استخدام نظافتچی برای یک روز)، باید قرارداد کاری موقتی مستند به تعلیمات سازمان های قضایی، تنظیم شود؛‌ معرفی حداکثر مدت موقت برای اینگونه شغل ها، جزو وظایف وزارت کار و امور اجتماعی می باشد.

ب) قرارداد دائمی:

قرارداد هنگامی دائمی تلقی می شود که علاوه بر مستمر بودن وظایف کارگر، مدت زمانی برای ارائه خدمات توسط وی در نظر گرفته نشده باشد.

شروط مربوط به اعتبار قرارداد کار کدام اند؟

در قرارداد های کار، باید شرایط زیر صادق باشد تا تحت پوشش مراجع حقوقی قرار گیرند:

1. مشروعیت مورد قرارداد
2. معین بودن موضوع قرارداد
3. عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر

محتوای قراردادهای کاری چیست؟

علاوه بر درج اطلاعاتی که هویت کارفرما و کارگر را احراز می کند، شرح موارد ذیل نیز الزامی است:

• نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد
• حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن
• ساعات کار، تعطیلات و مرخصی
• ‌محل انجام کار
• تاریخ انعقاد قرارداد
• ‌مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد

لازم به ذکر است که قراردادهای کتبی باید در چهار نسخه برای کارگر، کارفرما، اداره کار محل و شورای اسلامی کار تنظیم ‌گردد؛ از آنجا که عقدنامه‌های شغلی می توانند مسبب ضرر یا سود برای طرفین شوند، بهتر است پیش از هرگونه اقدام با بهترین وکیل ساری یا محل زندگیتان مشورت کنید! وکیل از ما (vakilazma.com) یکی از سایت های حقوقی در زمینه معرفی وکیل است که می توانید با کمک آن با بهترین وکلا در هر تخصص و شهر آشنا شوید و در نهایت بعد از انجام بررسی های لازم پرونده را به وکیل موردنظر واگذار کنید.

مدارک مورد نیاز برای شکایت از کارفرما چیست؟

ارائه مدارک زیر برای تنظیم و ثبت شکوائیه علیه کارفرما الزامی است:

• مدارک هویتی کارگر مانند شناسنامه و کارت ملی
• قرارداد کار و فیش حقوقی
• ارائه مدارک مربوط به واریز حقوق (در صورت دسترسی)
• مدارک مربوط به سوابق بیمه
• مدارک مربوط به سابقه کار
• در صورت مذکر بودن کارگر، ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت از آن
• در صورت استخدام نماینده حقوقی، ارائه وکالتنامه در تمامی مراحل قانونی

مراحل شکایت از کارفرما چیست؟

ممکن است کارگر به دلایلی از کارفرمایش ناراضی باشد؛ در این شرایط وی‌ باید با طی کردن مراحل قانونی، شکایتی علیه کارفرمایش‌ ثبت و حقوقش را مطالبه کند:

1. اثبات صحت ادعا: در وهله اول باید مفاد قرارداد کار به گونه ای نقض شود که شرایط کافی برای تنظیم شکایتنامه علیه کارفرما ایجاد شود؛ مانند عدم ثبت بیمه، عدم پرداخت حق‌السعی، عدم محاسبه دستمزد اضافه کاری، نداشتن مرخصی و تعطیلات، اخراج به دلایل ناموجه و… .
2. ثبت شکوائیه: مرجع دادرسی به شکایت از کارفرما، اداره کار است؛ در گذشته هنگام بروز مشکلات بین کارگر و کارفرما ثبت شکوائیه به صورت حضوری انجام می شد، یعنی فرد باید با مدارک مذکور در بخش پیشین به مرکز حقوقی صالح مراجعه و با تکمیل فرم ها، اقدام به مطالبه حقوقش‌ می کرد؛ اما با پیشرفت تکنولوژی و گسترش بستر اینترنت، فضایی ایجاد شد تا افراد بتوانند به صورت غیرحضوری نیز اقدام به دادخواهی‌ کنند.

بدیهی است که این تدابیر برای صرفه جویی در زمان و هزینه ها پیش بینی شده و بدین منظور باید ابتدا تمامی مدارک برای آپلود در سایت، اسکن شوند؛ می توانید با استفاده از برنامه های اسکنر یا توسط کافی نت ها، نسخه الکترونیک مدارکتان را ایجاد کنید. همچنین تکمیل فرم‌های مربوط به ثبت شکایت نیز باید به صورت آنلاین انجام شود؛ در نهایت با تنها یک کلیک، شکایت کارگر ثبت خواهد شد.

3. 3. ابلاغیه: در روش سنتی شرح شکایت، هویت شاکی و زمان، مکان و تاریخ جلسات دادرسی به شکوائیه با ارسال برگه هایی به نشانی طرفین صورت می گرفت؛ در روش ثبت دادخواست الکترونیک، ابلاغیه ها توسط پیامک ارسال می شوند. همچنین طرفین شکایت می توانند با ورود به حساب کاربریشان در سامانه الکترونیک مذکور نیز به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
4. صدور حکم: برای رسیدگی به شکایت از کارفرما و پیشروی مراحل قانونی، حضور شاکی و شکایت‌علیه در جلسات قضایی الزامی می باشد و‌ تنها در این شرایط است که کارفرما نیز می تواند اظهاراتش را ثبت کند. در نهایت بررسی و تحقیقات سازمان های حقوقی، حکم توسط مقام ذیصلاح صادر و اجرایی خواهد شد.

کلام آخر

برای شکایت از کارفرما ابتدا باید امکان ثبت دادخواست توسط کارگر به وجود بیاید، مثلا عدم پرداخت دستمزد؛ حال می توان به صورت حضوری در اداره کار یا آنلاین در سامانه الکترونیک، با تکمیل فرم ها شکایت تنظیم و ثبت شود. آگاهی از تاریخ، زمان و مکان جلسات دادرسی به شکایت علیه کارفرما از طریق ارسال پیامک یا حساب کاربری در سامانه مربوطه ممکن است؛ با گذراندن این مراحل ضمن شرکت طرفین، در نهایت حکم صادر و اجرایی خواهد شد.  مدارک لازم برای ثبت این شکایت شامل مدارک هویتی، قرارداد کار، فیش حقوقی و… می باشد.