تاریخ انتشار: ۱۴:۲۴ - ۰۲ فروردين ۱۴۰۳
تعداد نظرات: ۱ نظر

افزایش آسیب‌های اجتماعی با تشدید فقر در ایران

بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در یک دهه اخیر، آمار آسیب‌های اجتماعی افزایش یافته است. شرایط نابسامان اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

احمد بخارایی

اقتصاد۲۴- بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در یک دهه اخیر، آمار آسیب‌های اجتماعی افزایش یافته است. شرایط نابسامان اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

پرسش: بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در یک دهه اخیر، آمار نزاع و خشونت، سرقت (در اشکال مختلف مانند سرقت از منازل، خودرو، احشام و ...)، همسرآزاری و... افزایش یافته است. شرایط نابسامان اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

پاسخ: در جامعه یک مفهوم محوری به عنوان عدالت یا انصاف وجود دارد. البته تعریف عدالت بسیار سخت و دشوار است. اینکه بگوییم هر چیزی در جای خود باشد، تعریف راهگشایی نیست؛ چراکه صرفا یک تعریف لغوی است. برداشتی که ما از عدالت داریم که توزیع عادلانه‌ای در مقوله ثروت و قدرت میان افراد و شهروندان صورت بگیرد. این یک تعریف کلی است و در جا‌های مختلف، مصداق خود را پیدا می‌کند. در آموزش و پرورش، آموزش عالی، اشتغال و همه مواردی که جنبه اقتصادی یا اجتماعی دارند.

ارتباط مستقیم و بدون واسط میان فقر و جرم وجود ندارد. ضریب جینی در ایران سیر صعودی دارد و در حال حاضر نزدیک به ۵۰ درصد است. این یک نقطه بحرانی است. این ضریب جینی در روستا و شهر تقریبا یکسان است.

در روستا شکاف طبقاتی و نابرابری در درآمد منجر به جرم نمی‌شود، اما همین اختلاف در شهر با افزایش نرخ جرایم ارتباط پیدا می‌کند. چراکه یک واسطه میان فقر و جرایم وجود دارد. حلقه رابط هم احساس فقر است. در روستا این احساس فقر کم‌رنگ است، چراکه آن شرایط پذیرفته شده است. یعنی سطح توقع و انتظار مردم در روستا با توقع شهرنشینان متفاوت است.

در شهر‌ها تبعیض دیده می‌شود. به همین دلیل سطح توقع افزایش پیدا کرده و تشدید می‌شود؛ زیرا آنچه از اختلاف طبقاتی ملاحظه می‌شود به احساس فقر دامن می‌زند. یعنی احساس فقر ناشی از وجود تبعیض و بی‌عدالتی است که در شهر‌ها پررنگ است، زیرا افراد ماشین‌ها و خانه‌های لوکس، یک شبه ره صدساله رفتن و... را می‌بینند. این تبعیض را با همه وجود خود احساس می‌کنند. در این شرایط احساس فقر دارند که حلقه رابط میان فقر و جرم است.

طبیعی است در جامعه ما که در چند دهه اخیر هم شاهد بوده‌ایم، کسانی که از توانایی مالی خوبی برخوردار نبودند، اما به واسطه خط و ربط‌هایی که داشتند، خودی و متعهد تلقی شده و وارد باند‌های قدرت شدند. بعد از آن هم با ثروت پیوند خوردند. شاهد بودیم که بسیاری از افراد طی چند شب یا چند ماه، ره صدساله رفتند و یک طبقه نوظهور در جامعه شکل گرفت و فربه شد. همین طبقه هم به واسطه ثروت با قدرت پیوند خورده‌اند؛ چه در انتخابات، چه موارد دیگر مانند انتخاب کابینه و.... مثلا فردی باید خودی تلقی شود، تا بتوانند تائید صلاحیت شود و بعد هم بتواند تبلیغات کند. همه جا این دو مورد (ثروت و قدرت) پیوند خورده‌اند و نفوذناپذیر شده‌اند. اکنون هم می‌بینید کسانی که رسانه دارند؛ در صداوسیما، روزنامه‌های شبه اصلاح‌طلب و... به نحوی با ثروت پیوند خورده‌اند و پژواک دارند.

در شرایط کنونی جامعه که با فروپاشی اجتماعی مواجه است، این گروه‌ها برای آینده ایران برنامه‌ریزی می‌کنند. یعنی به راحتی دست از قدرت نمی‌کشند؛ چراکه ثروت دارند. مقوله ثروت را مطرح کردم؛ به این دلیل که ارتباط تنگاتنگی میان عدالت اقتصادی و ثروت وجود دارد.

عدالت اقتصادی هم با عدالت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در ارتباط است. عدالت یک مفهوم عام است که ابعاد چهارگانه فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارد. اگر در عرصه سیاسی عدالت نباشد، به عرصه‌های دیگر هم سرایت می‌کند. اگر در عرصه فرهنگی هم عدالت نباشد و خرده‌فرهنگ‌ها آنطور که باید نتوانند در جامعه خود را نشان دهند و میان خرده‌فرهنگ‌ها هم تبعیض وجود داشته باشد، به عدالت اقتصادی تسری پیدا کرده و بی‌عدالتی را تشدید می‌کند. اگر عدالت اجتماعی هم در عرصه آموزش وجود نداشته باشد، کسانی که توانمندتر باشد از شرایط بهتری برخوردار می‌شوند و در نهایت هم به عدالت اقتصادی تسری پیدا کرده و بی‌عدالتی اقتصادی را تشدید می‌کند.

بی‌عدالتی اقتصادی در شهر‌ها تبدیل به کینه، انتقام‌جویی، تشدید احساس فقر می‌شود. افرادی که در این شرایط قرار می‌گیرند هم می‌خواهند به هر طریقی به هدف خود برسند. این «هر طریق» راه‌ها و کار‌های غیرقانونی است، زیرا می‌بینند کسانی که رشد کرده‌اند از راه قانونی نبوده، بلکه از راه رانت بوده است. در جامعه هم می‌بینید که فساد جنبه ریشه‌ای و ساختاری پیدا کرده است. هر دولتی هم می‌خواهد با این فساد مقابله کند، توان آن را ندارد.


بیشتر بخوانید: افزایش ۵۱ درصدی سرقت به روایت مرکز آمار


پس اینگونه است که افراد در شهر‌ها وقتی با بی‌عدالتی و تبیض را می‌بینند دست به هر کاری می‌زنند. شغل داشتن، پولدار شدن و رفاه داشتن یک هدف پذیرفته‌شده اجتماعی است، ولی زمانی که ابزار مناسب برای رسیدن به این هدف به طور مساوی در اختیار همه نباشد، افراد میان‌بر می‌زنند. یکی از این میان‌بر‌ها سرقت است. اینجاست که سرقت معنادار می‌شود. به همین دلیل بار‌ها گفته‌ام که کسانی که سارق می‌شوند، قربانی هستند. رفتار عکس‌العملی دارند.

مهم است که جرم را چگونه تحلیل کنیم. در این شرایط خشونت هم تشدید می‌شود. مشخص است زمانی که فرد بی‌عدالتی را می‌بیند و صدای خود را نمی‌تواند به جایی برساند و اگر اعتراض کند مجرم هم می‌شود، خشونت در او تشدید می‌شود و در انواع مختلف بروز پیدا می‌کند. نزاع میان شهروندان در کف خیابان میان دو راننده تا نزاع در خانواده‌ها و قومی و قبیله‌ای، قتل و همه مواردی که ریشه خشونت دارد در این قالب معنا می‌شود.

پس میان فقر، جرایم و به طور کلی آسیب‌های اجتماعی ارتباط وجود دارد. هر چه فقر بیشتر می‌شود، احساس فقر تشدید شده و به دنبال آن نرخ جرایم افزایش پیدا می‌کند.

مسئله دیگری که طی یک دهه اخیر مشاهده می‌شود، جنسیتی شدن جرایم است. یعنی همین سرکوب زنان در جامعه هم که به نوعی بی‌عدالتی است، در زنانه شدن جرایم خود را بازتولید می‌کند. این موضوع هم جنبه عکس‌العملی دارد.

منبع: تجارت نیوز
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۱
شجاع
0
0
يکشنبه ۰۵ فروردين ۱۴۰۳
همه اینهارو دولت و حکومت می‌دونن ولی دو دستگی نیازش همین مشکلات هست تا بتونن همدیگه رو محکوم کنند پس انتظار نداشته باشید که تا دو دستگی میان دولتمردان هست این معضلات حل بشن یا به حداقل برسند خصوصا که در این بین دشمنان هم از مسیرهای دیگه به تشدید این معضلات دامن میزنند و آموزش اشتباه رشد و پرورش فرمالیته هم پایه و بنیان این معضلات هست که نظام غلط آموزشی اجازه تغییر را نمیدهد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/استایل شیک بازیگر شب‌های مافیا

فیلم/قالیباف بالاخره به درستی راه روحانی اعتراف کرد

عکسی از تجمع هواداران جلیلی که حسابی خبرساز شد

دستور مخبر درباره حادثه ریزش معدن شازند

پاسخ به پرسش‌های متداول بیمه تکمیلی بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری توسط بیمه ملت +جدول سقف تعهدات

فیلم / نمای واضح از کتک خوردن سیاوش یزدانی از یک مربی گل گهری در بازی دیشب

عکس/سلفی وریا غفوری در جمع پرسپولیسی‌ها

عکس/استوری متفاوتی که جواد نکونام منتشر کرد

زاکانی درباره حجاب بان‌های مترو: دختر من هم جزو همین هاست

عکس/هواداران مسعود پزشکیان، سبزپوش شدند!

زاکانی: برخی آقایان علاقه دارند به واگن خانم‌ها در مترو بروند!

فیلم/قالیباف: ۵ نفرمان یک نفر خواهد شد!

فیلم/دروغگویی به سبک زاکانی!

عکس/پیکر دومین مفقودی حادثه معدن شازند پیدا شد

واکنش علیرضا زاکانی به ممنوعیت پخش نشدن اذان اهل سنت در کردستان

تاریخ و ساعت مناظره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری

توهین شدید منصور ارضی به موضع پزشکیان درباره گشت ارشاد

عکس/حمایت فرزند کروبی از مسعود پزشکیان

قالیباف: ۲ درصد پرواز‌ها هم از آسمان ایران رد نمی‌شود

ابتلای صادق زیباکلام به بیماری در زندان صحت ندارد

خبر کاهش مدت زمان خدمت سربازی کذب است

پزشکیان: در مقابل گشت ارشاد خواهم ایستاد

اغفال دختر جوان با شگرد ازدواج و مهاجرت توسط شاگرد قهوه‌خانه

رضا کیانیان خطاب به شش نامزد ریاست جمهوری: وعده ندهید، برنامه بدهید

پاسخ دفتر ظریف به ادعا‌های زاکانی

پرسپولیس پدیده ملی‌پوش را نمی‌خواهد!

حادثه امنیتی جدید در نوار غزه/ یک نظامی صهیونیست به هلاکت رسید

آشوب دوباره در خیابان‌های تل آویو

اینفوگرافی/ شاخص فلاکت استان‌های ایران در سال ۱۴۰۲

اتمام حجت دادگستری تهران درباره مبادلات رمزارزی + عکس

جایگاه ایران در جمع ثروتمندترین کشور‌های آسیا

ساخت ۲۰۰ هزار مسکن توسط شهرداری یک بلوف انتخاباتی است

فیلم/اقدام عجیب شادمهر عقیلی در کنسرت جدیدش

قیمت‌های باورنکردنی مسکن در زعفرانیه

قابلیت جدید و ویژه مخصوص رانندگان اسنپ

فیلم/ پزشکیان: قول می‌دهم صدای بی‌صدایان باشم

زنگ خطر به صدا درآمد؛ مرگ ۵ نفر بر اثر ابتلا به هاری!

عکس/ تصویری زیرخاکی از پورمحمدی و محمود احمدی‌نژاد

پزشکیان: من درباره مهسا امینی کاملا محکم و صریح حرف زده ام

فیلم/ حضور استاندار مرکزی در محل حادثه ریزش معدن اراک - شازند

سقوط سکه امامی به کانال ۳۹ میلیون تومانی

فیلم/ ریزش معدن در استان مرکزی با احتمال مفقودی ۴ نفر

ریزش معدن در اراک با احتمال مفقودی ۴ نفر

توئیت معنادار پورمحمدی: تحمل شنیدن دارید؟!

بنگاه‌های غیرمجاز پلمب می‌شوند

این موجران منتظر جریمه‌های سنگین باشند

عکس/ متروی تهران میزبان یک مسافر خاص بود

پورمحمدی: فیلترشکن تولید فساد می‌کند

عکس/ مهاجم استقلال ازدواج کرد

وعده انتخاباتی کاهش هزینه ساخت مسکن شدنی است؟