تاریخ انتشار: ۱۱:۱۱ - ۱۷ فروردين ۱۴۰۳
تعداد نظرات: ۵ نظر
اقتصاد ۲۴ گزارش می‎دهد؛

افزایش نجومی اجاره بها، در دوران رکود بزرگ بازار مسکن/ شکست قانون سقف اجاره ها برای پنجمین سال متوالی

هیچ گاه مشابه طرحی که اکنون در شورای نگهبان سرگردان است نتوانست مشکل اجاره بها را حل کند و حتی در دوره‌ای نیز منجر به بروز مشکلات بیشتر برای مستاجران شد چرا که به ناگاه با سونامی فراگیر موجران مواجه شدیم که قصد اجاره مسکن را نداشتند و پیشنهاد آنان تخلیه خانه بود چرا که نمی‌خواستند ابدا تن به سقف تعیین شده بدهند و در نهایت نیز مستاجران با ارقام بسیار بالاتر اجاره‌های خود را تمدید کردند.

اجاره بها

اقتصاد۲۴- روزگاری در میان ایرانیان ضرب المثلی بود که اجاره نشین را خوش نشین می‌نامیدند، اما به نظر می‌رسد از دوران این ضرب المثل قدیمی حالا دیگر بسیار دور هستیم و دیگر نمی‌توان اجاره نشینی را خوش نشینی نامید چرا که اجاره نشین‌های ایرانی حالا قرارداد با صاحبخانه را نوشته و ننوشته، به تمدید و سال آینده فکر می‌کنند.

اساسا توجه به همین ضرب المثل قدیمی در میان ایرانیان نشان می‌دهد که چقدر مساله خانه و مسکن در میان ایرانیان وضعیتی متفاوت با امروز داشته است و چطور سیاست گذاری‌های اشتباه و غلط اقتصادی توانسته یک کالای مصرفی را در ایران به کالایی سرمایه‌ای تبدیل کند و به این ترتیب یک بحران جدی را برای طبقه متوسط شهری در حوزه مسکن ایجاد کند.

بحرانی به بزرگی مسکن

در همین حال، اما آخرین آمار‌های ارائه شده حتی حکایت از تشدید بحران در این بخش دارد و این بحران در حالی فراگیرتر و شدیدتر شده است که اساسا دولت سید ابراهیم رئیسی حتی مدت هاست وعده دادن در این باره را نیز متوقف کرده است، آن هم در حالی که از اصلی‌ترین وعده‌های رئیس دولت سیزدهم در کارزار مبارزات انتخاباتی اش ساخت سالی یک میلیون مسکن بوده است که بعد از دو سال و اندی تقریبا از این وعده دیگر هیچ اثری نیز نیست.

کما اینکه به گزارش اقتصاد ۲۴، شواهد آماری نشان می‌دهد که در اسفند ماه ۱۴۰۲ قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران ۸۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده است. این رقم در بهمن ماه برابر با ۷۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده، بنابراین قیمت مسکن با رشد ماهانه ۳.۸ درصدی از کانال ۷۰ میلیون تومان خارج و وارد کانال ۸۰ میلیون تومان شده است.


بیشتر بخوانید: دوره انتظار خرید خانه از ۱۰۰ سال گذشت


همچنین با نگاهی به وضعیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه ساخت و ساز‌ها درمی‌یابیم که جز زمستان ۱۳۹۹ و سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ که اوج سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه مسکن صورت گرفته بود شیب سرمایه‌گذاری پس از این سال‌ها به خصوص از سال ۱۴۰۰ به بعد رو به کاهش رفت.

همچنین بر اساس آخرین آمار ارائه شده توسط بانک مرکزی، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران طی اسفند ماه ۱۴۰۲ نسبت به بهمن ماه نزدیک به ۴ درصد افزایش داشت و این افزایش درحالی رخ داد که تعداد معاملات مسکن تقریبا در سطح بهمن ماه مانده بود. در گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن پایتخت اعلام شد که در اسفند ماه ۶ هزار و ۱۷۹ واحد مسکونی معامله شده است. این تعداد نسبت به بهمن ماه افت ۰.۱ درصدی داشته، بنابراین می‌توان این‌طور برداشت کرد که سطح معاملات تقریبا ثابت مانده است.

با این حال وقتی تعداد معاملات خانه در تهران با اسفند سال ۱۴۰۱ مقایسه می‌شود کاهش شدیدتری به چشم می‌خورد. به بیان دقیق‌تر، این رقم در اسفند ماه سال ۱۴۰۱ برابر با ۶ هزار و ۶۰۵ واحد مسکونی بوده که ۶.۴ درصد نسبت به اسفند ماه ۱۴۰۲ بیشتر بوده است. جز تعداد معاملات که با تغییرات جزیی نسبت به بهمن ماه همراه بوده، قیمت مسکن نیز فراز و فرود‌هایی را در این مدت تجربه کرده است.

تهرانی‌ها یک قرن باید منتظر خرید خانه باشند

بنا بر گزارش بانک مرکزی، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران در اسفند ماه سال گذشته، ۸۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده است. با این شرایط حالا دیگر می‌توان با اطمینان گفت زمان انتظار برای خرید خانه در تهران از مرز یک قرن عبور کرده است، یعنی هر خانواده تهرانی برای اینکه سقفی برای خود داشته باشد به بازه زمانی در حدود ۱۰۰ سال نیاز دارد و خب چند درصد آدم‌ها در جهان اساسا صدسالگی را می‌بینند که بعدش صاحب خانه شوند، البته اگر سن آغاز اشتغال را (درصورت پیدا کردن شغل مناسب) ۲۰ سالگی در نظر بگیریم احتمالا هر تهرانی در ۱۲۰ سالگی شاید صاحب سقفی برای خود شود.

وضعیت اسفبار اجاره‌ها در همه ایران

در این شرایط پس آنچه همچنان سهم اصلی شهروندان تهرانی است، اجاره نشینی است، اجاره نشینی که روز به روز برای همه ایرانیان و از جمله پایتخت نشینان سخت‌تر می‌شود.
کما اینکه اکنون دیگر چند سالی است خرید و فروش مسکن دچار رکود شده، اما این بدان مفهوم نیست که نرخ‌های میلیاردی خرید مسکن دچار تغییر آنچنانی شوند. گاهی تغییراتی جزئی در شرایط بازار رخ می‌دهد، اما شاهد رونق در بخش خرید و فروش نیستیم. در مقابل اجاره بها با افزایش نجومی و خارج از قاعده، تداوم اجاره نشینی را برای مستاجران سخت کرده است.

اجاره بها

صعود نجومی اجاره‌ ها در سال ۱۴۰۲

به گزارش اقتصاد ۲۴، حقیقت این است که اجاره‌بهای مسکن در سال ۱۴۰۲ با صعود تاریخی در همه شهر‌های ایران و از جمله کلانشهر‌ها مواجه شد. به نوشته دنیای اقتصاد، بررسی‌ها با استناد به داده‌های رسمی از نبض اجاره نشان می‌دهد رشد ۳۹.۶ درصدی اجاره کشوری و ۵۲ درصدی اجاره تهران در یک‌سال، «عصر جدیدی در بازار اجاره‌نشین‌ها» رقم زده که مشخصه اصلی آن، «امکان جبران رشد هزینه‌های زندگی موجر از محل اجاره‌داری» است.

این بدان معناست که سال گذشته هزینه اجاره نشین‌ها در کشور، نزدیک به ۴۰‌درصد (۳۹.۶ درصد) نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرد و در تهران نیز تورم اجاره، نرخ ۵۲ را به ثبت رساند که هر دو نرخ، «رکورد رشد سالانه اجاره بها» در تاریخ ثبت آمار‌های اجاره، محسوب می‌شود؛ و این یعنی در عصر جدید بازار اجاره مسکن، ۳ تا ۴ برابر شدن تورم اجاره باعث برابری آن با تورم عمومی شده است.

تحلیل و بررسی این وضعیت جدید حاکی است، بزرگ‌ترین تبعات منفی «تورم ۴۰ درصدی اجاره در کشور و ۵۲ درصدی در تهران»، آسیب اقتصادی به معیشت خانوار‌های مستاجر است که به شکل حذف از خرید خوراکی (کاهش کالری) و «افت کیفیت زندگی» در حداقل دو سال گذشته خود را نشان داده است.

از سوی دیگر مهاجرت از مناطق بالای شهر به مناطق پایین‌تر و از مناطق پایین به حومه شهر‌های بزرگ نیز، عارضه دیگر این تورم تاریخی اجاره در دو سه سال گذشته بوده است، عارضه ای که می‌تواند انشقاق جدی در حوزه اجتماعی و احساس سرخوردگی و سرکوب بیشتر را در میان شهروندان رقم بزند. این در حالی است که به گزارش اقتصاد ۲۴، بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار مسکن باور دارند که وضعیت بازار در سال ۱۴۰۳ نیز به همین شرایط طی خواهد شد.

راهکار‌های تکراری و شکست خورده برای کنترل اجاره بها در کشور

در این میان، اما راهکار نمایندگان مجلس و دولتی‌ها هنوز و همچنان همان بوده که پیش از این نیز طی شده است یعنی طرح‌های بی حاصلی که به طور پیاپی شکست خورده اند.
اکنون نیز طرح کنترل و ساماندهی بازار مسکن و اجاره از سال گذشته در مجلس در دست بررسی قرار گرفت. طرح ساماندهی بازار اجاره و مسکن ۱۴ ماده دارد که ۱۱ ماده آن در شورای نگهبان به تصویب رسیده و چند ماده باقی‌مانده در دست بررسی است. ماده ۸ این طرح به موضوع قیمت‌گذاری در اجاره مسکن پرداخته است که بر اساس آن درصد اجاره مسکن ابتدای هرسال از سوی مراجع ذی ربط (شورایعالی مسکن یا وزارت راه وشهرسازی) تعیین می‌شود و اگر موجری این موضوع را رعایت نکرد از طریق ضمانت اجرا با آن برخورد می‌شود. در حال حاضر این مصوبه در شورای نگهبان است.


بیشتر بخوانید: احتمال بازگشت صاحب‌خانه‌ها با «پرواز اجاره‌بها» / جدیدترین نرخ اجاره‌ها در تهران


نکته این است که، اما قیمت‌گذاری بر میزان افزایش سالانه اجاره‌بها اولین بار نیست که در کشور طرح شده است. این بحث نخست در قالب ستاد کرونا مطرح شد که بر اساس آن برای حمایت از خانوار‌ها در زمینه اجاره املاک مسکونی، حداکثر افزایش مبلغ اجاره‌بها یا مبلغ رهن در تهران تا سقف ۲۵ درصد و سایر کلانشهر‌ها تا سقف ۲۰ درصد و برای سایر مناطق شهری کشور تا سقف ۱۵ درصد تعیین شد. در سال ۱۴۰۱ نیز تعیین سقف اجاره در ستاد تنظیم بازار تصویب شد. امسال نیز شورای عالی مسکن بر اساس مصوبه خود، حداکثر سقف مجاز افزایش اجاره‌بهای مسکن در شهر تهران را تا ۲۵ درصد و سایر شهر‌ها تا ۲۰ درصد مجاز دانست. بررسی قیمت اجاره‌بها در چند سال اخیر نشان می‌دهد به‌رغم تعیین محدودیت سقف در افزایش اجاره‌بها، این نرخ سال گذشته در تهران بیش از ۴۰ درصد بوده است.

در واقع هیچ گاه مشابه طرحی که اکنون در شورای نگهبان سرگردان است نتوانست مشکل اجاره بها را حل کند و حتی در دوره‌ای نیز منجر به بروز مشکلات بیشتر برای مستاجران شد چرا که به ناگاه با سونامی فراگیر موجران مواجه شدیم که قصد اجاره مسکن را نداشتند و پیشنهاد آنان تخلیه خانه بود چرا که نمی‌خواستند ابدا تن به سقف تعیین شده بدهند و در نهایت نیز مستاجران با ارقام بسیار بالاتر اجاره‌های خود را تمدید کردند.

آیا ماده ۸ طرح ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره به داد مستاجران خواهد رسید؟

این در حالی است که به گزارش اقتصاد ۲۴، در اسفند سالی که گذشت، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی خبر داده بود که با اجرای قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها شاهد کاهش قیمت مسکن از ابتدای سال آینده و کنترل بازار اجاره خواهیم بود.
ابوالفضل نوروزی مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در روز ۲۱ اسفند سال ۱۴۰۲ گفته بود: برای ساماندهی بازار اجاره و مسکن یک خلاء قانونی داشتیم که وزات راه و شهرسازی با کمک مجلس طرح ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره را در ۱۴ ماده ارائه کرد که از این تعداد ۱۱ ماده در شورای نگهبان به تصوب رسید.

ماده ۸ این قانون برای قیمت گذاری در اجاره مسکن است که طی آن مقرر شده درصد اجاره مسکن از سوی وزارت راه وشهرسازی تعیین شود و اگر موجری این موضوع را رعایت نکرد از طریق ضمانت اجرا بتوانیم با آن برخورد کنیم که در حال حاضر این مصوبه در شواری نگهبان است و امیدواریم بتوانیم آن را تعیین و تکلیف کنیم و از ابتدای اردیبهشت ماه که ابتدای جابه جایی مستاجران است آن را اجرا کنیم چراکه این اقدام در حوزه اجاره مسکن در شهر تهران بسیار اثرگذار خواهد بود.

اجاره بها

راهکار‌های چندگانه بزار ساماندهی بازار اجاره بها نیاز است

در واقع آنچه که بحران اصلی در طرح سقف اجاره بها بود عدم ضمانت اجرایی این طرح بوده است و به نظر نمی‌رسد که با این مدل قانون گذاری نیز این مشکل حل شود.
تا زمانی که همه راه‌های فرار از این قانون شناسایی نشده و برای آن چاره اندیشی نشود، نمی‌توان به اجرای آن امید داشت.
از جمله یکی از موارد این است که حتی در صورت تخلیه یک مستاجر از خانه مورد نظر، موجر حق نداشته باشد به جز درصد اعلام شده بالای رقم اجاره قبلی خانه را اجاره بدهد و همچنین باید تکلیف رقم پول ودیعه نیز در قانون روشن و مشخص باشد نه اینکه موجر فشار را بر روی اجاره بها و رقم ودیعه، هر دو افزایش بدهد.
در واقع این روند رو به رشد اجاره بها که حتی با وجود رکود سنگین در بازار مسکن همچنان گریبان گیر بیش از ۵۰ درصد شهروندان ایرانی است؛ به راه حل‌هایی چند گانه نیاز دارد؛
-اول، افزایش تولید مسکن باید در دستور کار باشد.
- دوم، اصلاح شرایط اقتصادی که مسکن را به کالایی سرمایه‌ای تبدیل کرده است.
- سوم، به قوانین کارآمد و به روز در حوزه مسکن نیاز فوری داریم.
- چهارم، بدون ضمانت اجرایی دقیق و شناسایی راه‌های فرار موجران، این قانون ابدا کارآیی نخواهد داشت و از همان ابتدا باید راهی برای جلوگیری از فشار‌های پشت اجاره‌نامه‌ای وارده به مستاجران یافته شود.

شاید با این راه حل‌های چندگانه بتوان تا حدودی در برابر این فشار چندگانه به مستاجران، امید داشت که سال ۱۴۰۳ به سختی سال گذشته برای این شهروندان تبدیل نشود.

نظرات کاربران
انتشار یافته: ۵
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۲
ناشناس
0
2
جمعه ۱۷ فروردين ۱۴۰۳
دولتمردان ما تمام فکرو ذکشرون کشورهای عربی هست نه مردم ایران اصلا کشورو بازارو اقتصادو رها کردنه مگراینکه خدا خودش به داد ما برسه امیدی به دولتمردان نیست
علی
0
0
شنبه ۱۸ فروردين ۱۴۰۳
هیچ قانونی هیچ حدومرزی برای اجاره وجود نداره هرکی هرچی دلش میخواد مبلغ تعیین میکنه.الان بیشتتر از ۴۰ساله که مبلغ ودیعه همون ۳درصد مونده اینهمه تورم داشتیم اینهمه خونه گرون شده کسی نیومد درمورد این ۳درصد حرفی بزنه که اضافه بشه.مبلغ اجاره سنگین اینروزا یکی از دغدعه های بزرگ مستاجرینه
ناشناس
0
1
شنبه ۱۸ فروردين ۱۴۰۳
سلام وعرض ادب وقتی دولت نمی تواندجلوی تورم رابگیردازصاحب خانه ها چه انتظاری داریدمی خواهیدصاحب خانه ها شق والقمرکننددولت خودش می خواهدمردم رابه جان یکدیگربی اندازدپس چه کسی اختلاس کند
Ali
0
1
شنبه ۱۸ فروردين ۱۴۰۳
متاسفانه هیچ کدام از مسئواین اصلا ایران برایشان مهم نیست و برسد مردم ایران شما وقتی در ساختمانی زندگی میکنی وان ساختمان برایت ارزشی نداشته باشد ب لطب همسایه های آن ساختمان هم برایت مهم نیست پس ب این نتیجه می رسیم که نه این دولت هرکدام که آمدن اصلا برای کشور ایران ارزش قائل نبودن چه برسد برای خاک وطن ومردمش اینها را نیامدن ایران رضاآباد کنن آمده آمد ویرانش کنن ومردم ایران هم ازبین ببرن و آن نسلی که می خواهند در کشور باشد فالمثال اتباء چین عرب ووو و این نژاد آریایی را ازبین ببرن. اما قافل ازاین هستن. از گور ستان آریایی ها هم یک نسل ب وجود خواهد و نمی دانن که همین نسل آریایی بود که در8سال دفاع مقدس سینه سپر کرد آنهم ن برای پول برای خاک وناموسشان و چ زود همه چیز راازیاد بردن .و برای این مسئولین بی کفایت متاسفم .که حتی. ب فرموده امیر موحدین حضرت علی هم ارزش قائل نیستن ک فرمودن ازهر دری فقر ورود کند ازان در ایمان می رود
زهرا
0
0
پنجشنبه ۰۳ خرداد ۱۴۰۳
تو رو خدا به داد مستاجر برسید صاحب خونه هر ماه قیمت اجاره رو میبره بالا چه خبره ما هم انسانیم چقدر بی انصافی درحق مستاجر میشه
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

شهادت یک کودک به‌علت انفجار مهمات عمل‌نکرد جنگ در لرستان

فیلم/ تنبیه شخصی وزیر نیرو برای یک شهروند متخلف

تیراندازی به راننده تاکسی در لاهیجان؛ ماجرا چه بود؟

مهدی یوسفی قهرمان کشتی آزاد جوانان جهان شد

جریمۀ نانوایان متخلف ۱۰ برابر می‌شود

عکس/ برگه امتحان دانش‌آموزان مردودی سوژه شد

فیلم/ برق در نشست خبری استاندار گلستان هم قطع شد!

عکس/ تیتر جنجالی یک روزنامه درباره اقدام اخیر جبهه اصلاحات

واکنش کوثری به فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران

اعلام زمان پرداخت معوقات بازنشستگان

فیلم/ ادعای کارشناس تلویزیون: زائران ایرانی به غزه رفتند

عکس/ ژست صمیمانه تنابنده و رامبد جوان در یک مراسم

عکس/ صحنه وحشتناک از سینما رکس سوخته آبادان در ۲۸ مرداد ۱۳۵۷

ماکرون، پوتین را تهدید کرد

شوک بزرگ ایتالیایی‌ها به مهدی طارمی

مراسم قرعه کشی لیگ برتر فوتسال زنان

ترکیب استقلال و تراکتور برای دیدار امشب

فیلم/ حرکات صورت نخست‌وزیر ایتالیا سوژه دیدار ترامپ و سران اروپا

عکس/ ابراز ارادت مجری عشق ابدی به عمو قلقلی

فیلم/ تبریک روز جهانی عکاس توسط رئیس‌جمهور

فیلم/ بقایای شاهکار شهرداری تهران در میدان آزادی

راهنمای خرید شمش طلا برای سرمایه‌گذاری

افزایش قیمت سنگک تا ۵۰ هزار تومان

مایکروسافت کوپایلت چیست و چه مزیت رقابتی دارد؟

دستگیری یک دندانپزشک قلابی در رشت

فیلم/ ادعای عراقچی درباره تضمین امنیت ایران از سوی ارمنستان

گواهی شرم؛ روایت دخترانی که پیش از ازدواج مجبور به گرفتن برگه تأیید دوشیزگی شده‌اند

فیلم/ خودرو گلر تیم داماش آتش گرفت!

اروپا چقدر از انرژی های تجدیدپذیر استفاده می‌کند؟ + اینفوگرافی

معامله ۱۲۲ کیلوگرم شمش نقره در بورس کالا

هشدار شاخص پرتو فرابنفش طی دو روز آینده

عکسی عجیب از حضور اروپایی‌ها در کاخ سفید

عکس/ تعرفه نهایی واردات خودرو اعلام شد

برنامه غذایی کوتاه مدت برای درمان فقر آهن

مذاکره دوباره پرسپولیس با یک لژیونر

فداکاری بزرگ عالیشاه و خدابنده‌لو برای پرسپولیس

تاکید عارف بر استفاده از هوش مصنوعی

فیلم/ روایت تاسف‌بار از تعطیلی بخش‌های بیمارستانی به دلیل کمبود پرستار

ویتامین دی مانع از پیشرفت دیابت می‌شود؟

تعطیلی شنبه امتحانات دانشجویان را لغو کرد

ورود مالک پرسپولیس به ماجرای قرارداد بازیکنان

عکس/ یک لژیونر رسماً به پرسپولیس پیوست

۳۰۰ میلیون مترمکعب کمبود گاز داریم

مشکل بزرگ استقلال پابرجاست

حذف ۱۸ میلیون ایرانی از فهرست یارانه‌بگیران

ماجرای حذف سرباز هخامنشی از لباس پرسپولیس

ادعای تشکیل ارتش ۱۵۰ هزار نفری علیه جولانی

افزایش قیمت طلا و سکه در پایان ماه صفر

عکس/ ژست عجیب منوچهر هادی با کیک تولد فانتزی اش

عکس/ تیپ اروپایی حمیرای سریال شهرزاد و بازیگر زیرخاکی با جلیقه طرحدار

اجاره کارت سوخت ماهی ۱.۵ میلیون تومان ناقابل!