مادر برنامه نویسی کیست؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: ایدا لاولیس با نام کامل آگوستا ایدا کینگ، کنتس لاولیس (به انگلیسی: Augusta Ada King, Countess of Lovelace) متولد ۱۰ دسامبر ۱۸۱۵ در لندن انگلستان است. او تنها فرزند قانونی لرد جورج بایرون و اَن ایزابلا نوئل بود. پدر شاعر و مادر ریاضی‌دان و در نهایت مادر ایدا برای جلوگیری از شاعر پیشگی او از همان دوران کودکی ودرست بعد از یک ماهگی او را از شهر لندون دور کرد و تحت تعلیمات غیرمتعارفی از جمله توسط مادرش و همچنین توسط ریاضیدانان و دانشمندان برجسته آن زمان مانند ویلیام کینگ و آگوستوس دو مورگان قرار گرفت.

ایدا لاولیس از سن ۱۲ سالگی، شوق و اشتیاق پرواز داشت. او برای رسیدن به هدف خود روش منحصر به فردی را در پیش گرفت. ابتدا به بررسی پرندگان و نحوه چگونگی پرواز در آن‌ها پرداخت. سپس مواد مختلفی از قبیل پر، کاغذ یا ابریشم که می‌توانست با آن بال بسازد را مورد بررسی قرار داد. او در طول تحقیقات خود در فوریه ۱۸۲۸، دستورالعملی به نام «پروازشناسی» نوشت و یافته‌های خود را ثبت کرد. تلاش‌های او برای پرواز با سرزنش‌های مادرش پایان گرفت. مادر «ایدا» می‌خواست دخترش با درس خواندن، در مسیر عقلانی و نه تخیل و توهم، گام بردارد.

زندگی شخصی ایدا لاولیس

ایدا لاولیس در ۸ جولای سال ۱۸۳۵ با ویلیام کینگ ازدواج کرد و به لیدی کینگ معروف شد. آن‌ها سه فرزند به نام‌های بایرون، آن ایزابلا (معروف به آنابلا) و رالف گوردون داشتند. ایدا پس از تولد آنابلا به بیماری سختی دچار شد که ماه‌ها به طول انجامید. همسر او در سال ۱۸۳۸ به مقام کنت لاولیس رسید و نام خانوادگی آن‌ها به لاولیس تغییر کرد.

روش علوم شاعرانه ایدا لاولیس

ایدا روش خود را «علوم شاعرانه» توصیف می‌کرد و خودش را به‌عنوان یک تحلیلگر و دانشمند علوم ماوراء طبیعی معرفی کرده بود. علاقه و استعداد او در ریاضیات باعث ایجاد یک رابطه کاری و دوستانه با چارلز ببیج، ریاضیدان بریتانیایی شد که عمدتاً در زمینه طراحی‌های ببیج برای ماشین تحلیلی صرف شد. بین سال‌های ۱۸۴۲ و ۱۸۴۳ ایدا مقاله مهندس ارتشی ایتالیایی که لوییجی منابریا در مورد این ماشین نوشته بود، ترجمه کرد و به همراه یادداشت‌ها و افزوده‌های خود به نام «یادداشت‌های ایدا» تکمیل کرد.

این یادداشت‌ها شامل آنچه به‌عنوان اولین برنامه رایانه می‌شناسند بود که یک الگوریتم که برای پردازش توسط یک رایانه طراحی شده بود. یادداشت‌های ایدا در تاریخ رایانه‌ها بسیار مهم است. او ایده قابلیت استفاده از رایانه‌ها را برای کار‌های غیرمحاسباتی را هم افزایش داد که ببیج هم در این مورد تأکید زیادی کرده‌است. طرز فکر ایدا که به گفته خودش «علوم شاعرانه» بود باعث شد که او از خودش در مورد رایانه تحلیلی سؤال‌هایی بپرسد که قابلیت استفاده مشترک از رایانه‌ها را به چالش می‌کشید.

اولین برنامه کامپیوتری ایدا لاولیس

ایدا لاولیس در مطالعات خود، ایرادات ماشین تحلیلی ببیج را نیز توضیح داد. این کشف به عنوان اولین فرآیند دیباگ در تاریخ شناخته شد. ایدا با مقاله خود، دورانی جدید در علوم کامپیوتر رقم زد. اقدام او اولین گام در مسیر درک عملکرد کامپیوتر‌های مدرن، فراتر از ماشین حساب بود. ایدا لاولیس معتقد بود هر چیزی مانند موسیقی، الفبا یا تصاویر که قابلیت تبدیل شدن به اعداد داشته باشد توانایی محاسبه شدن و تغییر کردن توسط کامپیوتر‌ها را دارد. کار‌های ادا لاولیس در زمان حیاتش به طور کامل شناخته نشد. «یادداشت‌های ادا» تا سال ۱۸۸۰ منتشر نشد، زمانی این انتشار انجام شد که اهمیت آن‌ها برای توسعه علم کامپیوتر آشکار شد. امروزه، ادا لاولیس به‌عنوان یکی از پیشگامان صنعت کامپیوتر و برنامه‌نویسی مورد تجلیل قرار می‌گیرد. به افتخار او، یک زبان برنامه‌نویسی به نام «Ada» نامگذاری شده است. همچنین، روز جهانی برنامه‌نویس (دومین سه شنبه هر ماه سپتامبر) به نام او نامگذاری شده است.

میراث ادا لاولیس

ادا لاولیس نه تنها به خاطر دستاورد‌های علمی خود، بلکه به خاطر شخصیت الهام‌بخش و تعهدش به یادگیری و اکتشاف نیز مورد تحسین قرار می‌گیرد. او نمونه‌ای درخشان از یک زن باهوش و خلاق است که از زمان خود فراتر بود و به پیشرفت علم کامپیوتر کمک شایانی کرد.

مرگ ادا لاولیس

این دانشمند بزرگ در کنار زندگی علمی خود، زندگی شخصی پرفراز و نشیبی داشته است. برخی مورخان به ارتباطات او با دوستان پدرش یا دیگر همکاران مرد انتقاد می‌کنند و خبر از شکست‌های سنگین در شرط‌بندی و خرید و فروش اسب می‌دهند. شوهر او نیز در زمانی که ایدا ۳۰ ساله بود، به‌خاطر اعترافی نامشخص که از او شنیده بود، همسرش را ترک کرد. لاولیس در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۵۲ در سن ۳۶ سالگی، درگذشت. دلیل مرگ او سرطان رحم عنوان شده است. جسد ایدا در کنار آرامگاه پدرش در کلیسای مریم مجدلیه در هاکنال دفن شد.