مشاوران اقتصادی پزشکیان چه نظراتی دارند؟

اقتصاد۲۴- شب گذشته اولین مناظره اقتصادی با حضور مسعود پزشکیان و مشاورانش برگزار شد. در این نشست آقایان حسین عبده تبریزی و احمد میدری در کنار پزشکیان حضور یافتند و به تبیین برنامه‌های اقتصادی وی پرداختند. حسین عبده تبریزی، سمت راست پزشکیان نشسته بود و احمد میدری سمت چپ وی.

حسین عبده تبریزی کیست؟

کارشناس ۷۳ ساله در حوزه اقتصاد، فعالیت‌های متنوعی را در سال‌های گذشته داشته است. او هم در حوزه مالی و پولی و هم در بخش مسکن، فعالیت‌های گسترده‌ای را داشته است. زمانی حتی در دوره‌ای اقدام به راه اندازی روزنامه‌ای اقتصادی به نام روزنامه سرمایه کرد.

دبیر کل اسبق سازمان بورس و عضو شورای عالی بورس که زا بنیانگذاران بانک اقتصاد نوین است، در حوزه مسکن نیز فعالیت‌های متعددی را داشته و در دولت روحانی مشاور عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی بود.

حسین عبده تبریزی در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد. در سال ۱۳۵۲، همزمان کارشناسی بازرگانی از مدرسه‌ی عالی بازرگانی و کارشناسی زبان انگلیسی از مدرسه‌ی عالی ترجمه دریافت نمود. در سال ۱۳۵۳، تحصیلات خود را در رشته‌ی مدیریت بازرگانی در مرکز مطالعات مدیریت ایران در سطح کارشناسی ارشد ادامه داد و تحصیلات عالی خود را در سطح دکترای رشته‌ی امور مالی و بانکداری در مدرسه‌ی عالی بازرگانی منچستر در سال ۱۳۵۶ به پایان رساند.

سابقه‌ی تدریس دکتر عبده به دهه‌ی ۵۰ بازمی‌گردد. از آن زمان تاکنون وی در بسیاری از مؤسسات آموزش عالی، سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور استاد مدعو بوده است. دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه‌ی طباطبایی، مؤسسه‌ی عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه و دانشگاه امام صادق (ع) تنها برخی از مؤسساتی است که دکتر عبده در آن‌ها به تدریس دانش مالی پرداخته است.

اندیشه‌های وی با اندیشه‌های اقتصاد بازار همخوانی بیشتری دارد. او مخالف سرسخت قیمت‌گذاری دستوری است و معتقد است ما جزء معدود کشور‌های جهان هستیم که همچنان سیستم قیمت‌گذاری دستوری را داریم. سال ۱۳۹۲ بود که وی نقدی بسیار جدی را به برنامه هدفمندی یارانه‌های احمدی نژاد وارد کرد و گفت: یارانه نقدی که باید برای هر نفر واریز می‌شد هجده هزار تومان بود، اما دولت وقت نسبت به توزیع یارانه ۴۵ هزار تومانی اقدام کرد که البته مضرات این اقدام همین حالا روشن است.

او در انتخابات سال ۱۳۹۶ نیز وعده‌ها برای افزایش یارانه را غیرممکن خوانده بود. این کارشناس حوزه مالی البته راه برون رفت بورس از مشکلات کنونی را نیز خروج دولت از قیمت‌گذاری دستوری می‌داند.

او در فروردین سال جاری در نشست بررسی وضعیت ایران در خاوزمیانه گفته بود: حسین عبده تبریزی، اقتصاددان با بیان اینکه ما در شرایط عادی می‌توانستیم با عربستان و ترکیه رقابت کنیم، گفت: این موقعیت و جایگاه ایران، حرف گزافی نیست و ما با یک مقدار برنامه ریزی و حرکت می‌توانیم در این موقعیت باشیم. ایران این پتانسیل را دارد که از وضعیت فعلی بیرون بیاید و این قابلیت را هم دارد. ما می‌توانیم افرادی باشیم که در این کشور با یکدیگر در زمینه‌های مختلف، اختلاف داریم، اما در یک دوره‌ای در همین جمهوری هم با هم راحت‌تر و کم تنش‌تر زندگی می‌کردیم و در چارچوب همین قانون اساسی، نرخ رشد اقتصادی ۵ و ۶ درصد هم داشتیم.

بیشتر بخوانید:بازی رئیس دولت اصلاحات در زمین سخت انتخابات؛ آیا سید محمد خاتمی بار دیگر تکرار می‌کند؟

وی تاکید کرد: ضرورت بحث کردن و ایجاد گفتگو میان همه دیدگاه‌ها و گروه‌ها مهم است، بدون اینکه برای حاکمیت نگرانی ایجاد شود که بحث ما فقط یک جهت دارد و آن تخریب یک طرف است. باید درباره این بحث کرد که بنگاه‌ها چگونه به کار خود ادامه دهند و تلاش کنیم در هر شرایطی این وضعیت را بهبود ببخشیم. در آن چشم انداز، با این درآمد نفت و گاز و چشم انداز کاهش این درآمد، همین درآمد می‌تواند به اقتصاد ما کمک کند.

حالا نیز در کنار پزشکیان سخنانی صریح درباره آنده پیش رو دارد. او سخنان پزشکیان درباره اینکه برنامه دولتش در صورت انتخاب اجرای برنامه‌های کلی نظام است را تایید کرده و گفته است: برنامه هفتم توسعه با این محور‌ها نگاشته شده است؛ تعامل سازنده در ورای بین‌الملل، آزادی‌های مشروع، حفظ کرامت انسان‌ها، فرصت‌های برابر، پست یافتن به جایگاه برابر، رسیدن به عزم ملی، تقویت نهاد خانواده و نقش زن در آن، رقابت‌پذیری کالا‌ها و... است. کسانی که این موارد را می‌شنوند احساس می‌کنند که این متن متعلق به ۱۳۸۲ است و قرار است در ۱۴۰۴ عملی شود. این سندی است که در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شده و به تایید مقام معظم رهبری رسیده است. براساس این سند سیاست‌های کلی ابلاغ شده، براساس همین سند برنامه‌های ۵ ساله تدوین شده است.

وی گفت: حالا اگر آقای پزشکیان گفته است که من قصد اجرای این برنامه‌ها را دارم آیا حرف بدی است؟ آیا اگر مشاوران ایشان به او گفته‌اند که این اهداف موارد خوبی است و باید محقق شود آیا حرف بدی گفته‌اند؟ در بند ۳۹ قرار بوده تورم کنترل شود، در دولت سازندگی تورم متوسط ۲۵ درصد بوده، در دولت آقای خاتمی متوسط ۱۵ بوده، در دولت آقای احمدی‌نژاد متوسط ۳۰.۵درصد بوده، در دولت آقای روحانی هم ۲۵ درصد بوده است. ما تنها ۶-۷ درصد در دنیا هستیم که تورم مستمر داریم.

مشاور پزشکیان تاکید کرد: طبیعی است که معضل امروز مردم تورم است، ما وقتی می‌گوییم تورم، گرانی هم به همراه آن است، تازه آقایان متوجه شده‌اند که مشکلی در این زمینه است و باید برخورد شود حالا در دهه شصت شلاق می‌زدیم و دیگر شلاق نمی‌زنیم.

عبده تبریزی سال ۱۳۹۴ اعلام کرده بود: به طرح هدفمندی یارانه‌ها باید نگاه امنیت اجتماعی داشت و باید دانست که نمی‌توان به صورت یک باره پرداخت یارانه‌ها را قطع کرد، زیرا دولت نیازمند تحقیق و انتخاب دقیق افرادی است که اگر یارانه نگیرند هم برایشان فرقی نمی‌کند. او در سال ۱۳۹۸ نیز درباره قیمت بنزین توصیه‌ی خاصی داشت. او با تاکید بر اینکه بسیاری از اقتصاددانان با چند نرخی شدن بنزین موافق نیستند، به دولت توصیه کرد تمام درامد حاصل از افزایش قیمت بنزین را بین خانوار‌های یارانه‌بگیر توزیع کند.

احمد میدری کیست؟

او ۶۱ ساله است. گرایش وی به سمت اقتصاد نهادگراست و حالا عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران است. احمد میدری در مجلس ششم نماینده مردم آبادان بود و در دولت روحانی نیز معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی شد. پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی دارای دکترای تخصصی اقتصاد و فوق لیسانس توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی از دانشگاه تهران است. میدری سابقه تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی را نیز دارد.

او منتقد جدی سیطره سیاست بر اقتصاد و نظام اداری ایران است و این اتفاق را عامل شکنندگی مدیریت در کشور می‌داند. وی متتقد پرداخت یارانه نقدی سراسری است و معتقد است باید ثروتمندان از فهرست یارانه‌بگیران حذف شوند.

نویسنده کتاب در جستجوی سعادت عمومی اعتقاد دارد فقرا در ایران صدایی ندارند. وی البته معتقد است باید طرح‌هایی برای بیمه همانی و استفاده عموم مردم با هر سطح درامدی از بهداشت و درمان و اموزش و پرورش را ضروری می‌داند. احمد میدری، که نامش در میان اقتصاددانان منتقد محمود احمدی نژاد دیده می‌شود خود را مدافع شفافیت معرفی کرده است.

وی در اولین نشست در کنار پزشکیان تاکید کرد: شیوه اداره‌ای که آقای پزشکیان باتوجه به تجربه خود دارد، این است که بهداشت و آموزش دو حق همگانی بوده و کالا نیستند. میزان مصرف مردم از بهداشت ربطی به قدرت خرید نباید داشته باشد. همانطور که ایرانیان از نظر امنیت حق برابر دارند، در زمینه بهداشت و آموزش نیز حق برابر باید داشته باشند. در طول سال‌های مختلف از این امر انحراف صورت گرفته، ولی آقای پزشکیان ایده عدالت اجتماعی را دارند. عدالت از طریق توزیع یارانه نقدی که پس از چندسال ارزش آن کاهش یابد، مدنظر نیست بلکه زیرساخت‌هایی مثل بهداشت و آموزش باید بازسازی شود تا نابرابری کاسته شود.

بیشتر بخوانید: عکس/ مسعود پزشکیان پا به توپ شد

وی افزود: آقای پزشکیان مطرح کردند که اگر تزریق پول باعث ترویج بیمه در روستا‌ها نشود، طرح تحول سلامت دچار مشکل خواهد شد. این ایده یک شبه در روز انتخابات مطرح نشده بلکه در سال‌های مختلف و در دوران وزارت ایشان دنبال شده است.

در بحث تورم شعار‌های خوبی مطرح شده و هیچ رئیس جمهوری دنبال تورم ۴۰ درصدی نبود است. حتما شهید رئیسی موافق فساد چای دبش نبوده و ضد فساد بوده، اما مسئله ما بر سر ساختار و محیط و کسب و کار است. محیط کسب و کار و محیط اداری ایران منشاء تحمیل هزینه‌هایی مثل تورم و بیکاری در اقتصاد ایران بوده است.

این استاد اقتصاد دانشگاه تاکید کرد: به دلیل سلطه سیاسی نظام ایران بر اقتصاد کشور، ما دچار ضعف اقتصادی شدیم. وقتی یک رئیس جمهور عوض می‌شود، هزاران پست کلیدی در شرکت‌ها و مدارس و نهاد‌ها عوض می‌شوند و فاقد ثبات هستند. ما سیاسی اداره کردن کشور را اولویت قرار دادیم و این ماشین اجرایی را به شدت ضعیف کرده است. این ماشین ضعیف اجرایی انتظارات مردم و مسئولان را برآورده نمی‌کند.

وی تصریح کرد: ما شاخص شکنندگی حاکمیت را در ادبیات اقتصاد توسعه داریم. اختلاف جناح‌های سیاسی یک شاخص در حوزه شکنندگی حاکمیت‌ها است. ما در این شاخص درون محیط سیاسی ۹.۵ هستیم، ولی این شاخص در وضعیت اقتصادی در ایران ۷ است! ما طی برنامه هفتم توسعه قرار بود قانونی برای جلوگیری از زمین خواری داشته باشیم، اما این قانون از سال ۱۳۳۷ تاکنون اجرا نشده است. هر کارمندی حس می‌کند یا باید وارد باندبازی سیاسی شود و یا باید قید ادامه فعالیت خود را بزند.

میدری افزود: آقای پزشکیان گرایش سیاسی به سمت دولت آقای خاتمی و اصلاح طلبان دارد، اما اینطور نیست که قرار باشد کشور در همه حوزه‌ها سیاسی اداره شود و سابقه ایشان در وزارت بهداشت نیز چنین است. ایشان معتقد است که کارشناس باید مدیر باشد و به همین دلیل نظام اداری را متحول خواهد کرد. نظام اداری و ماشین اجرایی ما زیر تهاجمات جریان‌های سیاسی تضعیف و ناکارآمد شده است و ما امید داریم که آقای پزشکیان این روند را اصلاح کنند.

او درباره افزایش قیمت بنزین نیز نظرات دقیقی دارد. در سال ۱۳۹۸ نیز در اعلام نظری در این خصوص گفته است: افزایش قیمت بنزین تنها در شرایطی باید اتفاق بیفتد که حمل و نقل عمومی و دسترسی دهک‌های پایین به این بخش آسان شود.