تکرار بی‌آبی در زاهدان؛ قطع آب در برخی از محله‌های شهر زاهدان در پنج روز گذشته

اقتصاد۲۴-حدود ۵ روز است که قطع آب گریبان بسیاری از مناطق شهر زاهدان را گرفته است و اهالی را ناچار به خرید آب شرب برای نیاز‌های اولیه کرده است. موضوع قطع طولانی آب در شرایطی دوباره در این شهر تکرار می‌شود که گرمای هوا در روز‌های اخیر بی‌سابقه بوده است و این استان نیز مانند سایر نقاط کشور هر روز درحال شکستن رکورد گرمایی است. فقط یک ماه پیش بود که وزارت نیرو اعلام کرد، موضوع تنش و قطع آب شرب در زاهدان و منطقۀ سیستان استان سیستان‌وبلوچستان، دیگر تکرار نمی‌شود. براساس آنچه خرداد گذشته از سوی شرکت آب و فاضلاب کشور اعلام شد، در یک سال گذشته ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای پروژۀ آب‌شیرین‌کن و ۱ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای چاه‌ها و خطوط انتقال هزینه شد و پروژه تأمین آب زاهدان و سیستان با ۴ هزار میلیارد تومان هزینه در یک سال اخیر، به بهره‌برداری رسید؛ اعداد تکان‌دهنده‌ای که به نظر اثری بر تأمین آب شرب زاهدان نداشته است. به نظر می‌رسد تبلیغات در مورد «رخت‌بربستن بی‌آبی» از زاهدان و سیستان، صرفاً دستاوردسازی بود.

نامش عمر است و می‌گوید حدود ۵ روز است که در «شهرک غدیر» هیچ‌کس آب ندارد: «هیچ اطلاع‌رسانی‌ای در کار نبود. آب قطع شد و حالا هم کسی پاسخگو نیست. انگار فکر می‌کنند، چون مردم اینجا عادت به بی‌آبی دارند، نباید به کسی خبر هم بدهند. ما داریم پول می‌دهیم و گالن‌گالن آب می‌خریم. این آب گالنی طبیعتاً بسیار گران‌تر است، اما همین هم گاهی گیرمان نمی‌آید. بیایند یک‌بار در خانه‌های ما ببینند آیا می‌توانند این‌طور زندگی کنند؟ هوا گرم شده. بدون آب هیچ‌چیزی نداریم. پس آن همه بنر و تبلیغات که کردند و می‌گفتند نگران مشکل آب نباشید، چه شد؟ همه‌اش دروغ بود؟»

«جمال هاشمزهی» یکی دیگر ازشهروندان ساکن این منطقه است. او هم گفته‌های عمر را تأیید می‌کند: «اینجا پـیرزن و پیرمرد داریم. نوزاد و کودک داریم. آدم مـریض و معلول داریم. اینجا مرکز استان است. ما زیاده‌خواهی نمی‌کنیم. والله آب برای پخت‌وپز و اجابت مزاج هم نیست. دیگر به چه زبانی بگوییم؟»

با وجود اعلام وزارت نیرو مبنی‌بر پایان مشکل تأمین آب در زاهدان و منطقۀ سیستان، این منطقه با ۲۵ میلیون مترمکعب کسری روزانۀ آب مواجه است

در حاشیۀ زاهدان هم اوضاع بر همین روال است. چند روز است که آب قطع شده و شرکت آب و فاضلاب زاهدان هم اقدامی نکرده است. به نظر، اما این بی‌آبی درحال سرایت به محله‌های دیگر نیز هست. «فرشید عابدی» فعال اجتماعی و آب در این شهر، می‌گوید که در کوی معلم که خودش سکونت دارد هم از عصر روز گذشته آب قطع شد: «موضوع این است که این طرح‌های آب‌رسانی که این‌همه برایش تبلیغ شد، جوابگوی کسری آب شرب در زاهدان نیست. مشکل همچنان پابرجاست، فقط اعتبارات زیادی را صرف کردند. استحصال ۳۰ میلیون مترمکعب آب، امکان تأمین ۸۰ میلیون مترمکعب سرانۀ مصرفی زاهدان و سیستان وجود ندارد. خط انتقال آب به زاهدان توان انتقال ۲۷ میلیون مترمکعب را دارد؛ بنابراین کم‌آبی ادامه دارد. به‌قیمت ازبین‌رفتن اعتماد مردم، دستاوردسازی کردند.»‌

مانند همـیشه مسئولان آبـی ایـن اسـتان پیگیری‌ها را بی‌پاسخ می‌گذارند. گویی همان روش بی‌اطلاعـی کـه در مـورد شـهروندان در پیش می‌گیرند را به رسانه‌ها هم بسط داده و به پاسخگویی به آنان احساس نیاز نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید:آب جیره‌ بندی می شود؟+ عکس

پول‌پاشی‌های بی‌فایده

هشتم خرداد گذشته بود که دولت اعلام کرد تنش آبی در شهر‌های سیستان‌وبلوجستان به‌ویژه زاهدان، به پایان رسیده است و تابستان امسال هیچ‌یک از شهروندان این استان دیگر نباید نگران بی‌آبی باشند. براساس آنچه دولت سیزدهم اعلام کرده بود، با اجرای پروژه‌های حفاری چاه‌ها و احداث آب‌شیرین‌کن ۱۰۰ هزار مترمکعبی، تضمین کمی و کیفی تأمین آب شرب برای سیستان و زاهدان میسر می‌شد و مناطقی که در سال گذشته در چنین روز‌هایی نگرانی شدیدی بابت تأمین آب مورد نیاز مردم ساکن در این مناطق داشتنند، دیگر نباید نگران کم‌آبی می‌شدند.

همچنین دولت انتظار داشـت تـا با احداث تصفیه‌خانۀ سد زیـردان، ۳۱۳ روستا از نعمت آب شرب پایدار و باکیفیـت برخوردار شوند و مقرر شد شرکت توسعۀ منابع آب و نیروی ایران نیز خطوط انتقال آب شرب را در منطقۀ چابهار و کنارک اجرا کند، تا نگرانی‌ای که برای تأمین پایدار آب مردم این مناطق وجود داشت، حل شود

براساس مصوبات دولت در مورد تأمین آب شرب این منطقه، مقرر شد تا وابستگی تأمین آب شمال استان در بخش سیستان به منابع آبی چـاه‌نیـمه‌ها به حـداقل برسد. همان زمان «هاشم امـینی» مـدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشـور، اعلام کرد کـه طرحی که اجرای آن چهار سال زمان می‌برد، در بازۀ زمانی ۸ ماهه با اقدامات شبانه‌روزی به ثمر رسید و در این بین، پیگیری‌های شخصی رئیس‌جمهور شهید بسیار مؤثر بود: «رئیس‌جمهور شخصاً پیگیر پروژه بـود تـا هرچه زودتر مـردم سـیستان و زاهدان، در تأمین آب شرب پایدار به شرایط مطمئن برسند و قرار بود در پایان هفتۀ جاری، این آب‌شیرین‌کن که بزرگ‌ترین آب‌شیرین‌کن نصب‌شده در خشکی است، با حضور «آیت‌الله رئیسـی» به بهـره‌برداری بـرسـد. ایـن پروژه پنجشـنـبۀ هـفتۀ جـاری بـا یـاد و خـاطرۀ رئیس‌جمهور شهید به بهره‌برداری خواهد رسید. تأمین آب بـاکیـفیت و پایدار برای منـطقۀ سیستان و بخشی از زاهدان، نتیجۀ بهره‌برداری از این چاه‌ها و آب‌شیرین‌کن است که در یک سال گذشته ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای پروژۀ آب‌شیرین‌کن و ۱ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای چاه‌ها و خطوط انتقال هزینه شد و این پروژۀ تأمین آب با ۴ هزار میلیارد تومان هزینه در یک سال اخیر، هم‌اکنون آمادۀ بهره‌برداری است. آبی با درجۀ شوری ۲۰ هزار میکروموس بر سانتی‌متر به آب‌شیرین‌کن سیستان وارد شده و آبی با درجۀ شوری ۲۷۳ میکروموس بر سانتی‌متر، از این آب‌شیرین‌کن خارج شده که کیفیت بالایی دارد.

بی‌آبی رخت نبست

همان زمان «عیسی بزرگ‌زاده» سخنگوی طرح‌های ملی آب نیز اعلام کرد: «طرح‌های آب‌رسانی در منطقۀ سیستان و زاهدان، باعث شد که تنش آب شرب و بهداشت از این مناطق رخت بربندد.»

بیشتر بخوانید:شهرکرد چرا آب ندارد؟

او در نشست خبری دربارۀ طرح‌های تأمین آب برای منطقۀ سیستان و زاهدان، توضیح داده بود: «مسـئلۀ تأمین آب مطمئن و پایدار برای منطقۀ سیـستان، سبـب شده فضای دوستانه‌تری برای پیـگیری حـقابۀ ایران از هیرمند فراهم شود. به‌زودی مردم در منطقۀ سیستان و زاهدان، برای تأمین آب شرب و بهداشت، شغل‌های خدماتی و صنایع دیگر، نگرانی نخواهند داشت و آب پایدار تأمین می‌شود. این تغییر راهبرد از اتکا به تأمین آب به‌واسطۀ حقابۀ هیرمند به تأمین آب از منابع داخلـی، بـرای بخــش شـرب و بـهداشت و مشـاغل صورت گـرفت. براساس این راهبرد جـدیـد، آب شـرب و بهداشت مردم منطقۀ سیـستان و زاهدان، از منابع داخلی تأمین شده و ضمن پیگیری حقابۀ هیرمند از کشور همـسایه، آن را بـرای مـحیـط‌زیــست و زیست‌مندان منطقه اختصاص خواهیم داد. اجرای این راهبرد توسط سه طرح کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت صورت می‌گیرد که در طرح کـوتاه‌مـدت اضطراری حفر چاه پیگیری شده و در طـرح مـیان‌مـدت تـأمین آب از آبخوان شرقی دنبال می‌شود. طرح بلندمدت هم انتقال آب از دریا است که اکنون پروژۀ آن حدود ۲۰ درصـد پیشرفت فیزیکی دارد. در طرح کوتاه‌مـدت اضطراری، حفر ۱۶۶ حلقه چاه با قابلیت تأمین آب به میزان ۸۸ میلیون مترمکعب و ۲ هزار و ۹۰۰ لیتر بر ثانیه، بخشی انجام‌شده است.»

با وجود اعلام وزارت نیرو مبنی‌بر پایان مشکل تأمین آب در زاهدان و منطقۀ سیستان، این منطقه با ۲۵ میلیون مترمکعب کسری روزانۀ آب مواجه است

به‌گفتۀ او، اجـرای طرح‌های تأمین آب برای منطقۀ سیستان و زاهدان، سبب شده اتکای تأمین آب برای جمعیت یک‌میلیونی منطقه از هیرمند قطع شده و از منابع داخلی انجام شود: یک‌صد هزار میلیارد تومان حجم سرمایه‌گذاری پروژه‌های آب و فاضلاب درحال انجام در منطقۀ سیستان‌وبلوچستان است. حدود یک میلیارد مترمکعب حجم تنظیمی طرح‌های آبی در این استان است. کشور ما هم در دیپلماسی آب خود طرح‌های مهمی را در دست پیگیری دارد. با اجـرای طـرح‌های منـطقـه، ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب شرب و بهداشت تأمین خواهد شد و نگرانی دربارۀ تأمین آب در این منطقه نخواهیم داشت.»

حالا، اما باز هم با گرم‌شدن هوا و اضافه‌شدن مصرف کولر‌های آبی به مجموع مصرف این مناطق، آب شرب از دسترس شهروندان این منطقه خارج شده اسـت. ادعـاهای دولت سیزدهم و پول‌پاشی‌ها ذیل اجرای طرح‌های تأمین آب، به نظر بی‌نتیـجه مانده است. هیچ‌کس نه پاسخی مـی‌دهـد که موضوع آب چه زمانی رفع می‌شود و نه مسئولیتی در مورد منابع مالی به‌هدررفته قبول مـی‌کند. زاهدان مانده و باز هم بی‌آبی که در گرم‌ترین روز‌های سال، گریبان شهروندان را گرفته است.