اقتصاد۲۴-احمد نجاتیان رئیس سازمان نظام پرستاری در نشست خبری خود که صبح امروز برگزار شد، گفت: حوزه خدماترسانی به مردم هیچگاه تعطیلشدنی نیست و تعطیلنشدنی بودن خدماترسانی سبب میشود به مسائل بیشتر توجه کنیم.
وی با بیان اینکه با تغییرات اقلیمی مواجه هستیم، اظهار کرد: تمام دنیا با تغییرات اقلیمی مواجه است و این تغییرات توانسته تمام دنیا را تحت تاثیر قرار دهد. تاثیر تغییرات اقلیمی بر سلامت ثابتشده و مسائلی مانند خشکسالی، سیل و افزایش دما سبب تغییر الگوی بیماریها شده است.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: نظام سلامت به واسطه تغییر الگوهای بیماریها باید آماده شود؛ چرا که این روند طی سالهای آتی تشدید میشود و از این رو به یک عزم جدی برای کاهش عوامل موثر بر تغییر اقلیم نیاز داریم. طور مثال، کاهش تولید کربن و استفاده از سوختهای فسیلی باید در دستور کار قرار گیرد و نظام سلامت نیز باید خود را نسبت به این تغییرات تاب آور کرده و هماهنگ با این تغییرات باشد.
نجاتیان گفت: در چند سال گذشته فضای معیشت و مطالبات معیشتی که به حق هم هست زیاد بوده است که نقش سازمان در حوزههای دیگر دیده نشده است.
وی ادامه داد: البته تلاشهایی در برخی از حوزهها مانند استانداردسازی خدمات انجام شده، اما هنوز راه زیادی داریم و انشاءالله در این دوره تلاش میکنیم یک تعادلی بین این وظایف مختلف ایجاد کنیم. اما تا زمانی که نتوانیم شرایط کاری مناسب و حداقل معیشت را برای همکاران فراهم کنیم این تعامل خیلی ایجاد نخواهد سد، اما مردم نیازمند دریافت خدمات با کیفیت هستند و ما تلاش میکنیم به این حوزه هم توجه کنیم.
نجاتیان با بیان اینکه سازمان نظام پرستاری یک سازمان عمومی غیرحاکمیتی است، توضیح داد: قانونگذار، وظایف حاکمیتی و عمومی برای سازمان نظام پرستاری تعریف کرده است. وظایف سازمان نظام پرستاری بر مبنای قانون شامل «آموزش»، «پژوهش و توسعه تحقیقات»، «استانداردسازی»، «ارتقاء کیفیت مراقبتهای پرستاری»، «دفاع از حقوق مردم»، «دفاع از حقوق مادی و معنوی پرستاران» و «نظارت بر ارائه خدمات سلامت» میشود.
وی گفت: حدود ۲۰ سال از عمر سازمان نظام پرستاری میگذرد و شاید بتوان گفت طی این مدت به واسطه مطالبات معیشتی پرستاران، تمام وظایف سازمان نظام پرستاری دیده نشده است. اگرچه سازمان نظام پرستاری برای استانداردسازی خدمات تلاش کرده، اما راه زیادی در این مسیر وجود دارد.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: ششمین دوره سازمان نظام پرستاری را طی میکنیم و در این دوره تلاش میکنیم که یک تعادل میان وظایف سازمان نظام پرستاری برقرار کنیم. شاید بتوان گفت تا زمانی که نتوانیم مشکلات معیشتی پرستاران را حل کنیم، انتظاری از سازمان برای انجام سایر وظایف وجود نداشته باشد، اما با تمام این تفاسیر، مردم به ارتقا کیفیت خدمات نیاز دارند.
وی با بیان اینکه تمام دولتها وضوع سلامت جزو اولویتهای خود برشمردهاند، گفت: سازمان نظام پرستاری طی حیات ۲۰ ساله خود همواره همراه دولتها چه اصولگرا و چه اصلاحطلب بوده و نگاه سیاسی به دولتها نداشته است.
بیشتر بخوانید:سازمان نظام پرستاری اطلاعیه داد
نجاتیان درباره اقدامات دولت سیزدهم در ارتباط با پرستاران گفت: اگرچه کمبودها و انتقاداتی نسبت به عملکرد دولت سیزدهم در خصوص پرستاران وجود دارد، اما این دولت در خصوص پرستاران اقدامات خوبی دارد. اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری از اقدامات دولت سیزدهم در ارتباط با پرستاران ه حساب میآید. اگرچه نسبت به اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری انتقادهایی مطرح میشود، اما اجرای این قانون، یک اتفاق مبارک است.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری با اشاره به ساختار مدیریتی وزات بهداشت گفت: پرستاران در پستهای مدیریتی وزارت بهداشت دولت سیزدهم حضور دارند و این موضوع برای نخستین بار در کشور اتفاق افتاده است. در حال حاضر، ۳ پرستار در شورای معاونان وزارت بهداشت حضور دارند که یک اتفاق بیسابقه است. امیدواریم حضور پرستاران در شورای معاونان وزارت بهداشت ادامهدار باشد و در دورههای بعدی تقویت شود.
وی با بیان اینکه جامعه پرستاری کشور حدود ۳۰۰ هزار نفر است، افزود: جامعه پرستاری کشور میتواند با ورود به عرصه سیاستگذاری به وزارت بهداشت کمک کند.
نجاتیان با بیان اینکه نظام سلامت با چالش بزرگ کمبود نیروی متخصص مواجه است، خاطرنشان کرد: متاسفانه آمار دقیقی در ارتباط با تعداد پرستاران شاغل در دسترس نیست، اما نسبت پرستار به تخت در کشور حدود یک است. وضعیت افزایش تعداد پرستاران در سالهای گذشته بهبود نیافته و استخدامیهای اخیر نیز به تعداد پرستاران شاغل چندان اضافه نکرده است.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری با اشاره به آزمونهای استخدامی بیان کرد: برخی از نیروهای شافعی که به صورت قراردادی یا پیمانکاری اشتغال داشتند، تبدیل وضعیت را تجربه کردند و همچنین پرستارانی که به تازگی جذب شدند رای بیمارستانهای تازهتاسیس بهکار گرفته شدند. با توجه به بازنشستهشدن نیروهای پرستار میتوان گفت که عملاً به تعداد پرستاران اضافه نشده است.
وی با بیان اینکه مهاجرت پرستاران دغدغهها و نگرانیهای اصلی سازمان نظام پرستاری به حساب میآید، توضیح داد: عوامل متعددی مانند مسائل سیاسی، مسائل بینالمللی و مسائل موجود در نظام سلامت سبب میل به مهاجرت میشود. مسئله مهاجرت را نباید با نگاه تکبعدی بررسی کرد بلکه باید با نگاه چندوجهی به این موضوع پرداخت.
نجاتیان درباره تعداد پرستارانی که تن به مهاجرت دادهاند، تاکید کرد: بررسیها بیانگر این است که درخواستهای مهاجرت که به سازمان نظام پرستاری رسال میشود طی بازه زمانی ۲ ساله یعنی از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، حدود دو برابر افزایش یافته است. افزایش درخواستها برای مهاجرت، یک هشدار به حساب میآید.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: حدود ۲۰ درصد از ظرفیت آموزش پرستاری کشور، میل به مهاجرت دارند و درخواست مهاجرت میکنند، اما تعداد افرادی که تن به مهاجرت میدهند مشخص نیست.
وی با بیان اینکه وضعیت استخدامی جزو علل مهاجرت پرستاران حسوب میشود، گفت: اگرچه وزارت بهداشت نسبت به برگزاری آزمون استخدامی رخواستهایی داشته، اما سازمان اداری و استخدامی کشور با توجه به نرمهای موجود در کشور با افزایش تعداد پرستاران موافق نیست.
نجاتیان با اشاره به مولف «نسبت پرستار به تخت» خاطرنشان کرد: متاسفانه در ارتباط با موضوع نسبت پرستار پرستار به تخت در کشور اختلاف نظر وجود دارد. سازمان نظام پرستاری و وزارت بهداشت درباره نسبت پرستار به تخت، عددهای مدنظر خود را اعلام کردهاند، اما سازمانهای «اداری و استخدامی» و «برنامه و بودجه» که مسئولیت صدور مجوز جذب پرستار را برعهده دارند عددهای مدنظر وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری را نپذیرفتهاند.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: موضوع استخدام پرستار باید در کانون توجه دولت چهاردهم قرار گیرد. اگر خواهان تقویت نظام درمانی هستیم باید برای هر تخت بیمارستانی، ۱.۸ پرستار در دسترس باشد. همچنین عدد کارشناسی شده برای نسبت تیم پرستاری به تخت معادل ۲.۵ است.
وی با بیان اینکه کمبود پرستار سبب اضافه کار اجباری شده، افزود: زنان حدود ۷۰ درصد جامعه پرستاری را تشکیل میدهند و به دلیل کمبود نیروی پرستاری باید اضافه کار اجباری را تجربهکنند. پرستاران علاوه بر وظایف شغلی باید وظایف زندگی شخصی خود را انجام دهند و بررسیها بیانگر این است که گاهی میزان اضافه کاری آنها به ۸۰ ساعت میرسد. میزان دریافتی پرستاران با سختی کار آنها منطبق نیست و دریاقتی پرستازان برای هر ساعت حدود ۳۰هزار تومان است. میزان دریافتی پرستاران برای یک ساعت حدود ۱۸۰ هزار تومان است که حتی پاسخگوی هزینههای رفتوآمد آنها نیست. موضوع دریافتی پرستاران در دستور کار کمیته دستمزد وزارت بهداشت قرار گرفته است و در دولت چهاردهم به شدت پیگیری میشود.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه برف دانشگاههای علومپزشکی تفسیرهای نادرستی از قوانین دارند، گفت: «قانون ارتقاءبهروری» فرصت کار کردن با شرایط بهترها برای پرستاران فراهم کرده که در نهایت خدمات بهتری به مردم ارائه دهند. تفاسیر نادرست برخی دانشگاههای علومپزشکی و بخش خصوصی از قانون ارتقاء بهرهوری سبب شده به اهداف این قانون دست نیابیم.
نجاتیان با بیان اینکه پرداخت هنگام معوقات از معضلات جامعع پرستاری به حساب میآید، خاطرنشان کرد: بررسیها بیانگر این است میزان معوقات کارانه پرستاران به طور متوسط حدود ۸ ماه است. میزان معوقات پرداخت کارانه پرستاران حدود ۹ ماه بود که طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت این میزان به ۸ ماه رسیده است.
وی با بیان اینکه برخی پرستاران به صورت قراردادی و شرکتی مشغول به فعالیت هستند، گفت: برخی مشاغل مانند پرستاری جزو مشاغل حاکمیتی هستند و با توجه به اظهارات رئیسجمهور مبنی بر جلوگیری از استخدام شرکتی از دولت چهاردهم میخواهیم به موضوع چگونگی قراردادهای استخدامی به ویژه پرستارانی که در روزهای کرونایی خدمت میکردند، ورود کند.
نجاتیان با اشاره به معوقات پرداختی و دریافتیهای پرستاران گفت: اگر مسائلی مانند میزان پرداختیها و معوقات پرداختی قابلیت حلشدن ندارد، از پرداخت مالیات مضاعف پرستاران جلوگیری کنیم. گاهیاوقات پرستاران مشمول رداخت مالیات پلکانی میشوند. سازمان نظام پرستاری به منظور برقراری عدالت رخواست میکند که پرستاران مانند پزشکان از سقف معین پرداخت مالیات برخوردار شوند یا مشمول ماهیت مالیاتی باشند.
وی با بیان اینکه افزایش ظرفیت رشته پرستاری به منظور مبود نیروی پرستار انجام میشود، اظهار کرد: افزایش ظرفیت رشته پرستاری با هدف رفع کمبود پرستار، یک چاقوی دو لبه است. افزایش کمی آموزش پرستاری باید با افزایش کیفی همراه باشد. آموزش پرستار به فضای بالینی و آزمایشگاهی نیاز دارد. بررسیها بیانگر این است برخی دانشکدههای پرستاری از آزمایشگاه و زیرساخت لازم محروم هستند و این دانشکدهها با فشار سیاسی ایجاد میشوند. افزایش دانشکدهها باید بر مبنای آمایش سرزمینی انجام شود.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه آموزش بهیاری نمیتواند کمبود پرستار را جبران کند، افزود: اگرچه بهیاران در توسعه نظام سلامت اثرگذار هستند ما نمیتوانند پاسخگوی کمبود پرستار باشند. با توجه به اینکه بیماریهای دنیای امروز بسیار پیچیده هستند، بهیاران نمیتوانند جایگزین نیروی پرستار شوند. با دیدگاهی که در حمایت از مردم داریم باید گفت هیاران نمیتوانند جایگزین پرستاران شوند و استفاده از نیروی بهیاری میتواند سبب آسیب مردم به ویژه مناطق کمبرخوردار شود. همچنین بهیارانی که در نظام سلامت مشغول به فعالیت هستند باید ارتقا یافته و به پرستار تبدیل شوند.
وی با اشاره به مدارس آموزش بهداری گفت: تعداد مدارس آموزش بهیاری باید کاهش یابد و اگر کاهش تعداد این مدارس میسر نیست در مسیر جلوگیری از افزایش این مدارس گام برداریم.
رئیسمل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه برنامه هفتم توسعه، فرصتهای فراوان برای پرستاران فراهم کرده، خاطرنشان کرد: راهی جز افزایش خدمات پرستاری در جامعه نداریم. گسترش بیمارستانها نمیتواند بهتنهایی مشکلات نظام سلامت را حل کند و باید به فکر روشهای جایگزین مراقبت از جمله مراقبت در منزل باشیم. مراقبت در منزل میتواند به نظام سلامت کمک کند. اگر بخشی از تلاشهایی که برای تکنولوژی قدیمی ساخت بیمارستان هزینه میکنیم صرف خدمات «درمان در منزل» کنیم با نتایج اثربخشتری مواجه میشویم.
نجاتیان با اشاره به تاثیر خدمات درمان در منزل بر نظام سلامت گفت: در حال حاضر، ۱۶۰۰ مرکز خدمات در منزل در کشور فعالیت میکنند. بر اساس برنامه هفتم توسعه، پوشش بیمه مراقبتهای پرستاری در منزل تاکید شده است. به طور قطع، «مراقبت پرستاری در منزل» باید یکی از زنجیرههای نظام ارجاع لحاظ شود. اگر دولت به موضوع مراقبت پرستاری در منزل ورود کند دیگر ه افزایش ظرفیت تختهای بیمارستانی نیاز نداریم.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: متاسفانه دیدگاه فعلی به خدمات درمان در منزل، نگاهی پزشکمحور است که دیدگاهی اشتباه است و مانع وسعه خدمات پرستاری میشود. سیاستها باید به نحوی باشد ه پرستاران در ارتباط با مراقبتهای پرستاری در منزل تصمیمگیری کنند و مسئولیت امور بر عهده پرستاران باشد.
نجاتیان با بیان اینکه کمیته «پرستاری» در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تشکیل شده، افزود: روز گذشته، جلسهای با حضور ریاست و عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی برگزار کردیم. بنابر اعلام رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، کمیته پرستاری ذیل کمیسیون بهداشت تشکیل شده است؛ امیدواریم این کمیته بتواند مشکل پرستاران را جمعبندی و راهکارهایی ارائه کند، ما در برخی قوانین مجلس مانند نحوه نگهداشت پرستاران در نظام سلامت و اجرای قانون جامع پرستاری دچار مشکل هستیم که امیدواریم با تشکیل این کمیته این مسائل مرتفع شود.
وی در بخش دوم سخنان خود در پاسخ به پرسش یک خبرنگار مبنی بر وضعیت کنونی خدمات درمان در منزل گفت: از منظر شکل و ساختار نظام خدمات در منزل دچار مشکل هستیم. وزارت بهداشت میتواند یک مجموعه واحد برای خدمات درمان در منزل تعریف کند. سازمان نظام پرستاری به منظور ایجاد یک مجموعه واحد و نظارت بر چگونگی خدمات درمان در منزل آمادگی خود را اعلام میکند. چگونگی ارائه خدمات باید رصد شود.
نجاتیان با بیان اینکه یکی از وظایف ماه اول معاونت درمان وزارت بهداشت نظارت بر مراکز درمانی است، خاطرنشان کرد: معاونت درمان وزارت بهداشت میتواند بر موسسات ارائهدهنده خدمات درمانی در منزل نظارت کند، اما نمیتواند بر چگونگی خدماتی که در منزل ارائه میشود، نظارت کند. سازمان نظام پرستاری میتواند خدماتی که در منزل ارائه میشود را رصد کند و بازهم تاکید میکنم نظارت بر خدمات درمان در منزل باید در سطح خانهها انجام شود. نظارت بر خدمات درمان در منزل میتواند با استفاده از تکنولوژیهای نوین و دوراپرستاری انجام شود.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری در پاسخ به پرسش یک خبرنگار درباره تعرفه خدمات درمان در منزل اظهار کرد: هیاتدولت تعرفههای خدمات درمان در منزل را ابلاغ میکند. نرخ تعرفههای اعلامی با قیمت تمام شده خدمات همخوانی ندارد. پوشش بیمهای خدمات درمان در منزل یک امر ضروریست و تحقق پوشش بیمهای نه تنها به نفع مردم است بلکه به نظام سلامت نیز کمک میکند. پوشش بیمهای خدمات درمان در منزل، یک مساله «برد برد» به حساب میآید.
نجاتیان با بیان اینکه خدمات درمان در منزل افزایش یافته، افزود: شرکتهای ارائه دهنده خدمات در منزل میتوانند خدمات ICU را ارائه دهند.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری در پاسخ به پرسش خبرنگار درباره چگونگی وضعیت پرداختهای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری اظهار کرد: سیستم بازپرداخت قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری باید اصلاح شود. بررسیها بیانگر این است. میزان تعرفهگذاری خدمات پرستای طی چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته، به نحوی که میزان تعرفههای خدمات پرستاری در سال گذشته ۵۰ درصد افزایش یافت در حالی که سایر تعرفهها افزایش ۳۰ درصدی را تجربه کردند.
بیشتر بخوانید:وضعیت فوق بحرانی معیشت پرستاران
وی ادامه داد: مشکلی در ارتباط با تعرفهها وجود ندارد، اما در ارتباط با بازپرداختها دچار مشکل هستیم. مدل کنونی بازپرداختها مشخص نیست و به همین دلیل سازمان نظام پرستاری در ارتباط با نحوه بازپرداختها به وزارت بهداشت پیشنهاداتی ارائه داده است. بر اساس مدل پیشنهادی سازمان نظام پرستاری، هر پرستار در پایان ماه میتواند کارانه خود را حساب کند.
نجاتیان ادامه داد: میزان کارانهای که هر پرستار دریافت میکند باید منطبق بر میزان درآمدی باشد که برای یک مرکز درمانی ایجاد کرده است. یک پرستار باید حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمدی که برای یک مرکز درمانی بر مبانی تعرفههای پرستاری ایجاد کرده، کارانه دریافت کند
رئیسکل سازمان نظام پرستاری در پاسخ به پرسش ایسنا «میزان معوقات اضافهکاری پرستاران در دومین اجلاسیه مشترک اعضای شورای عالی و روسای هیاتمدیرههای نظام پرستاری سراسر کشور را ۵ ماه اعلام کردید، وضعیت معوقات اضافهکاری پرستاری چگونه است؟» بیان کرد: اطلاع دقیقی درباره وضعیت معوقات اضافهکاریر پرستاران ندارم، اما با توجه به کاهش یک ماهه معوقات قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری تصور میکنم میزان معوقات اضافهکاری پرستاران ۴ ماه باشد. تاخیر ۲ تا ۳ ماهه در ارتباط با قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری با توجه به دخیل بودن بیمه منطقی است. امیدواریم دولت چهاردهم بتواند میزان تاخیر پرداخت قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری را کم کند.
وی در پاسخ به پرسش یک خبرنگار مبنی بر ماجرای تاخیر پرداخت کارانه پرستاران استان البرز و فارس گفت: موضوع پرداخت کارانه این گروه از پرستاران در کانون توجه قرار گرفته و اقدامات خوبی در این زمینه حاصل شده است. سازمان نظام پرستاری به عنوان حامی دفاع از حقوق پرستاران در کنار آنها حضور دارد. من در نامهای خطاب به وزیر بهداشت، موضوع معوقات پرستاران را مطرح کردهام و برنامه دیگر که طی دو سه روز گذشته در خطاب به وزیر بهداشت نگاشتهام موضوع دفاع از حقوق پرستاران را مطرح کردهام. امیدوارم که نگرانیها و تشویشهای پرستاران سبب اختلال در ارائه خدمات سلامت به مردم نشود.
نجاتیان با اشاره به حضور افراد غیرمتخصص ر برخی بخشهای نظام سلامت گفت: با حضور افراد غیرمتخصص و دانشجویان سالهای پایانی تحصیل در خدمات درمان در منزل بیمارستانهای خصوصی مواجه هستیم. حضور افراد متخصص در خدمات درمان در منزل حق مردم است. سازمان نظام پرستاری همچنین معتقد است پرستارانی که در منازل دمات را ارائه میدهند باید از پرستاران حاضر در مراکز درمانی مهارت بیشتری داشته باشند. پرستارانی که در منزل ارائه خدمت میکنند به تنهایی باید خدمات را ارائه دهند، اما پرستارانی که در بیمارستانها حضور دارند در کنار سایر اعضای کادر درمان خدمترسانی میکنند.
وی ادامه داد: موضوع جلوگیری از ارائه خدمات درمان در منزل توسط افراد غیرمتخصص مطرح و سازمان نظام پزشکی آمادگی خود را اعلام میکند که در این مسیر به وزارت بهداشت کمک کند.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری در پاسخ به پرسش یک خبرنگار درباره آخرین وضعیت اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری، گفت: تامین منابع مالی از مشکلات نظام سلامت به حساب میآید. بررسیها بیانگر این است مطالبات دانشگاههای علوم پزشکی تا پایان آذر ماه سال گذشته پرداخت شده است. همچنین بررسیها بیانگر این است دانشگاههای علوم پزشکی با معوقه پرداخت کارانه مواجه هستند. بخشی از این عقبافتادگی به دلیل عدمپرداخت تعهدات بیمهای است. گاهیاوقات، معوقات پرستاران بیش از حد میشود؛ چرا که دانشگاههای علومپزشکی از بیمهها منابع را دریافت میکنند، اما پرداخت به پرستاران را در اولویت قرار نمیدهند.