تدوین راهبرد زیست محیطی در توسعه کشور

اقتصاد۲۴- حامد مولانا کارشناس محیط زیست نوشت: با استقرار دولت چهاردهم و ایجاد بارقه‌ای از امید برای توسعه ایران و همچنین تعهد و تصمیم دولت به نوسازی صنعت و توسعه کشور یقیناً توجه به پیوست‌های مهم طرح‌ها مانند پیوست زیست محیطی موجبات افزایش احتمال موفقیت طرح‌های کلان می‌گردد.

از انجا که مطالعات جهانی و پایش طرح‌های توسعه کشور در صد سال اخیر خلأ راهبرد دقیق زیست محیطی را طرح‌های عمرانی آشکار می‌سازد، به تجربه آموخته ایم؛ به جهت نیل به اهداف پروژه‌های کلان دولت به ارزیابی راهبردی زیست محیطی طرح‌ها نیازمند هستیم.

ارزیابی استراتژیک زیست محیطی SEA روشی برای بهبود فرایند تصمیم گیری ها، سیاست گذاری و در نهایت برنامه ریزی در سطح کلان است.

اکنون در بسیاری از کشور‌ها این نوع ارزیابی به عنوان یکی از مهمترین ابزار‌های مدیریت محیط زیست و به منظور ادغام ملاحظات محیط زیستی در فرایند برنامه ریزی و توسعه در بالاترین سطوح تصمیم گیری در کانون توجه قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید: ماموریت ویژه شینا انصاری برای محیط‌زیست ایران

از ارزیابی راهبردی محیط زیستی می‌توان به عنوان مهمترین ابزار در خدمت فرآیند توسعه پایدار استفاده کرد، روند توسعه را به سمت پایداری سوق داد و کلیه شاخص‌های مربوط به پایداری را بهبود بخشید. ارزیابی استراتژیک محیط زیست می‌تواند به عنوان یک ابزار مهم برنامه ریزی، در دسترس برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار گیرد تا بر اساس آن بتوانند اثرات بالقوه زیست محیطی را که در نتیجه اجرای طرح‌های توسعه و برنامه‌های عمرانی پدید می‌آیند، شناسایی کرده و گزینه‌های منطقی جهت رفع یا کاهش آن‌ها را پیشنهاد نمایند.

یقیناً فشار توسعه و اقدامات دولت جدید بر منابع زیست طبیعی کشور خواهد بود لیکن با علم بر این مهم که که انسان مهم‌ترین جزاکوسیستم است نه تمام اکوسیستم؛ بایدمبنای مفاهیم چون"ظرفیت برد زیستگاه Carrying capacity " و "رد پای اکولوژیک Ecological footprint " در پیاده سازی برنامه‌های توسعه‌ای لحاظ گردد. احتمال آن می‌رود؛ با پیاده سازی این مفاهیم استاندارد نیازمند بازنگری سیاست‌هایی، چون رشد طولی-عرضی شهر‌ها و طرح‌های مهم انتقال آب بین حوزه‌ای گردیم. یقیناً نظارت مؤثر‌تر بر طرح‌های توسعه‌ای به رفتار سازگار‌تر منجر خواهد شد و تصور اینکه این پدیده چگونه می‌تواند به نفع جامعه باشد آسان خواهد بود.

پس باور داشته باشیم؛ وقت آن فرا رسیده است که با کمک دانشمندان جوان ایرانی می‌توانیم مدلی از توسعه پایدار را برای این فلات تدوین نمائیم که تا سال‌ها بعنوان ریل و مسیر توسعه در تاریخ این آب و خاک به یادگار بماند. اقدام جدی دولت به سمت توسعه کشور الزام به تدوین پیوست زیست محیطی و استقرار یک تیم دیدبان مستقل در سطح ملی را بیش از پیش نمایان می‌نماید.