اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: اسپانیا یکی از مهمترین کشورهای اروپاست که با تاریخ غنی، فرهنگ پویا و تأثیرات گسترده در هنر، ادبیات و سیاست جهانی شناخته میشود. اسپانیا یکی از بزرگترین کشورهای اتحادیه اروپا به حساب میآید. یکی از مهمترین اطلاعات در مورد کشور اسپانیا که باید بدانید این است که پایتخت این کشور، شهر مادرید است و مادرید بهعنوان بزرگترین شهر نیز به حساب میآید. اسپانیا یکی از مهمترین مقاصد گردشگری جهان به حساب میآید و به واسطه میراث فرهنگی غنی، آبوهوای گرمسیری و سواحل زیبا، توریستهای بسیار زیادی جذب این منطقه میشوند.
تاریخچه اسپانیا به دوران باستان برمیگردد، یعنی زمانی که رومیان از طریق سواحل شبه جزیره ایبری در دریای مدیترانه، با یونانها و فینیقیها ارتباط برقرار کردند و در نتیجه، اولین سیستم نوشتاری معروف به رسمالخط اسپانیایی قدیم به وجود آمد. اسپانیا در فرم مدرن خود از سال ۱۸۱۳ در قالب یک سلطنت مشروطه پای گرفت و قدمت قانون اساسی دموکراتیک کشور اسپانیا به شکل امروزی آن، به سال ۱۹۷۸ برمیگردد. در اوایل قرن نوزدهم یعنی در سال ۱۹۳۱ جمهوریخواهان پس از پیروزی در انتخابات، حکومت جمهوری دموکراتیک را در اسپانیا اعلام کردند. ۵ سال بعد به دلیل درگیری جناحهای جمهوریخواه و ملیگرا، کشور اسپانیا وارد جنگ داخلی شد. پیروزی ناسیونالیستها در این درگیری، منجر به تشکیل حکومت دیکتاتوری به رهبری فرانسیسکو فرانکو شد که تا سال ۱۹۷۵ ادامه یافت. کشور اسپانیا در دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ رشد اقتصادی سریعی را تجربه کرد. پس از مرگ فرانکو در نوامبر ۱۹۷۵، اسپانیا دوباره تحت لوای رژیم سلطنتی رفت که این بار خوان کارلوس اول به عنوان پادشاه کشور اسپانیا، دموکراسی را برای این کشور به ارمغان آورد. نهایتاً اسپانیا در سال ۱۹۸۶ به جامعه اقتصادی اروپا پیوست و در سال ۱۹۹۸ به عضویت منطقه یورو درآمد. بنابراین تاریخ اسپانیا به طور کلی به موارد زیر تقسیم میشود:
• دوران باستان: اولین شواهد حضور انسان در شبه جزیره ایبریا به دوران پارینه سنگی میانه باز میگردد. در دوران پارینه سنگی جدید، انسانهای نئاندرتال در این منطقه زندگی میکردند. در دوران نوسنگی، انسانهای مدرن در شبه جزیره ایبریا ساکن شدند و کشاورزی و دامداری را آغاز کردند. در قرن ۸ قبل از میلاد، یونانیان به شبه جزیره ایبریا رسیدند و چندین مستعمره در این منطقه تأسیس کردند. در قرن ۲ قبل از میلاد، رومیان شبه جزیره ایبریا را فتح کردند و آن را به یکی از استانهای امپراتوری روم تبدیل کردند.
• دوران قرون وسطی: با فروپاشی امپراتوری روم، شبه جزیره ایبریا در قرن ۵ میلادی مورد حمله قبایل ژرمن قرار گرفت. در قرن ۸ میلادی، مسلمانان از شمال آفریقا به شبه جزیره ایبریا حمله کردند و بخش بزرگی از آن را فتح کردند. این دوره به نام آندلس شناخته میشود.
• دوران رنسانس: در قرن ۱۵ میلادی، جنگهای صلیبی باعث احیای مسیحیت در شبه جزیره ایبریا شد. در قرن ۱۶ میلادی، پادشاهان کاتولیک اسپانیا، فردیناند و ایزابلا، شبه جزیره ایبریا را از مسلمانان بازپس گرفتند و اسپانیا را به یک قدرت بزرگ تبدیل کردند.
• دوران مدرن: در قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی، اسپانیا به یکی از قدرتهای استعماری بزرگ جهان تبدیل شد و مستعمراتی در قارههای آمریکا، آسیا و آفریقا داشت. با این حال، در قرن ۱۸ میلادی، اسپانیا شروع به افول کرد و مستعمرات خود را از دست داد.
• دوران معاصر: در قرن ۱۹ میلادی، اسپانیا چندین جنگ داخلی و انقلاب را تجربه کرد. در قرن ۲۰ میلادی، اسپانیا درگیر جنگ داخلی (۱۹۳۶-۱۹۳۹) شد که منجر به پیروزی فرانکو و ایجاد دیکتاتوری شد. با مرگ فرانکو در سال ۱۹۷۵، اسپانیا به یک دموکراسی تبدیل شد. اسپانیا پس از مرگ فرانکو در سال ۱۹۷۵ به یک دموکراسی تبدیل شد. این کشور در سال ۱۹۸۶ به اتحادیه اروپا پیوست و در سال ۱۹۹۸ به منطقه یورو پیوست. اسپانیا یکی از کشورهای توسعه یافته جهان است و اقتصاد آن بر پایه گردشگری، کشاورزی و خدمات متکی است.
مروزه اسپانیا با مساحتی بالغ بر ۵۰۶،۰۳۰ کیلومتر مربع قسمت جنوب غربی قاره اروپا را تشکیل میدهد. با توجه به موقعیت جغرافیایی اسپانیا، این کشور به یک دریا و یک اقیانوس وصل شده است. دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس که ارتباط آنها از طریق تنگه جبلالطارق است و به دو دریا با دماهای متفاوت اجازه مبادله آب را میدهد.
آبوهوای اسپانیا با توجه به طبیعت در مناطق مختلف آن، همواره متنوع است و براساس همین مناطق مختلف به چند دسته تقسیم میشود:
• آب و هوای اقیانوسی
• آب و هوای قارهای
• آب و هوای مدیترانهای
• آب و هوای کوهستانی-مدیترانهای
نوع حکومت در کشور اسپانیا سلطنتی- پارلمانی است. این بدان معنی است که پادشاه حاکم به عنوان رئیس تشریفات دولت و نخست وزیر بهعنوان رییس ملی دولت عمل میکند. برای انتخاب نخست وزیر در حکومت اسپانیا، ابتدا پادشاه فردی را برای نخست وزیری به هیئت نمایندگان معرفی میکند. در صورت تایید و کسب اکثریت آرا، شخص معرفی شده توسط پادشاه به نخست وزیری دولت منصوب میشود. در حال حاضر پدرو سانچز نخست وزیر اسپانیا بوده و ریاست دولت اسپانیا بهدست این شخص است. اعضای هیئت دولت مرکزی در کشور اسپانیا میتوانند عضو کنگره نمایندگان هم باشند، اما عضویت به شکل همزمان در این کنگره و همینطور مجلس محلی ایالت مجاز نخواهد بود. ساختار سیاسی کشور اسپانیا به طور دورهای به روزرسانی شده و یک سری قوانین جدید به سیستم حکومت این کشور افزوده میشود. روال قانونگذاری در این کشور بر اساس رأی اکثریت است که میتواند در نتیجه نهایی بسیار تأثیرگذار باشد. در صورت وجود قانون نامناسب، دولت سعی به حذف آن خواهد داشت.
کشور اسپانیا در لیست برترین و بزرگترین اقتصادهای جهان قرار دارد. این کشور اقتصاد قوی خود را مدیون تنوع صنعتی و گردشگری است. از سوی دیگر اسپانیا سالانه حجم بالایی تولید ناخالص داخلی دارد و همین موضوع باعث اقتصاد خوب این کشور شده است. اسپانیا بزرگترین سرمایهگذاریهای خارجی را داشته و در حوزههای صنعتی و غیرصنعتی مختلفی به صورت مختلط فعالیت میکند و در این زمینه در جهان شناخته شده است. بیشترین و مهمترین فعالیتهای شرکتهای اسپانیایی در حوزهی انرژیهای برگشتپذیر و فناوری ارتباطات بوده است. همچنین این کشور در زمینه صنعت راه آهن، نساجی، پتروشیمی و بسیاری حوزههای تخصصی و زیرساختی دیگر فعالیت میکند. در نهایت همین عوامل باعث شده تا اقتصاد این کشور رو به رشد روزافزون باشد و کیفیت زندگی مردم روزبهروز بهبود یابد. قتصاد این کشور در اتحادیه اروپا رتبه پنجم و در سطح جهانی رتبه سیزدهم را دارد. از نظر تاریخی، توسعهیافتهترین بخشهای اقتصاد آن، کشاورزی، دامداری و ماهیگیری بودند. با وجود این شرایط از دهه ۱۹۵۰، توسعه صنعتی بزرگ در زمینههایی مانند تولید مواد غذایی، نوشیدنی، خودرو، منسوجات و فلز در این کشور آغاز شد. یکی از فعالیتهایی که بیشترین درآمد را برای اسپانیاییها دارد، صنعت گردشگری است. این کشور دومین منطقه پربازدید جهان بهحساب میآید و سالانه بیش از ۸۰ میلیون بازدیدکننده را در خود میپذیرد. واحد پول این کشور را نیز یورو تشکیل میدهد.
فرهنگ مردم اسپانیا به دلیل قرنها سلطه رومیان بر این کشور، تا حد زیادی از فرهنگ رومی تأثیر گرفته است؛ حتی نام اسپانیا، نیز یک واژه رومی است. مردم اسپانیا نیز مانند مردم هر کشور دیگری، شیوههای خاص خود را برای برقراری ارتباط دارند.
در اسپانیا پیشدستی در برقراری ارتباط با یک فرد، به این معنی است که شما حرفی برای گفتن دارید؛ از اینرو اگر در این کشور یک مکالمه را به امید همراهی فرد مقابل شروع کنید، دچار مشکل میشوید. اسپانیاییها عادت دارند تا دیروقت بیدار بمانند، به همین دلیل معمولاً تا دیروقت احساس خستگی نمیکنند. اسپانیاییها به زندگی در محلهای با سروصدای زیاد عادت دارند، پس اگر قصد زندگی در اسپانیا را دارید باید خود را با این عادت آنها وفق بدهید.
فراموش نکنید که هرگز نباید آشکارا از اسپانیا و حکومت آن انتقاد کنید، چون اسپانیاییها چنین حرفهایی را برنمیتابند. هرگز سعی نکنید پشت سر اعضای خانواده یک فرد اسپانیایی بدگویی کنید، زیرا قطعاً منجر به بهم خوردن رابطهتان میشود. اسپانیاییهای مسنتر تعصب خاصی در مورد کلیسای کاتولیک دارند، پس هرگز در این مورد با آنها صحبت نکنید. از همه مهمتر، هیچوقت با یک اسپانیایی سر تیم فوتبال موردعلاقه او بحث نکنید.
اسپانیاییها معمولاً روز خود را با یک فنجان قهوه و یک شیرینی کوچک شروع میکنند. نهار که بین ساعات ۲ تا ۴ بعد از ظهر سرو میشود، مهمترین وعده غذایی مردم اسپانیا است. وعده شام اسپانیاییها سبکتر است و معمولاً بین ساعات ۹ تا ۱۱ شب سرو میشود. گاو بازی یکی از ورزش و تفریحات مردم اسپانیا است که بدون شک به بخش گردشگری اسپانیا نیز پیوند خورده و در جهان بینظیر است. گاو بازی در اسپانیا امروزه به حالتی ضعیفتر به نسبت سالهای گذشته دنبال میشود. اسپانیا یکی از نامدارترین کشورها در زمینه فوتبال است. مردم اسپانیا فوتبال را عاشقانه دوست داشته و برای تماشای مسابقات، مهمترین برنامههای روزانه خود را لغو میکنند. مردم اسپانیا بسیار خون گرم بوده و بخش بزرگی از فرهنگ و آداب کنونی آنها ریشه در تاریخ کهن اسپانیا دارد. یکی از برجستهترین سنتهای اسپانیا، فلامنکو است که البته بسیاری از مردم، درک درستی از آن ندارند. فلامنکو یک سبک از موسیقی ترکیبی است که در برخی موارد با رقص نیز همراه است. فلامنکو با ترکیبی از آواز، ریتمهای خاص و گیتار همراه است. ساز، رقص و آواز اسپانیاییها از دیرباز زبانزد بوده است. برای رقصهای فلامنکو، از لباسهای مخصوصی استفاده میشود. همچنین اسپانیا یکی از برترین سازندگان گیتار در جهان است.
اسپانیا یک کشور سکولار است، اما ۷۵ درصد از جمعیت کشور، خود را مسیحی کاتولیک میدانند. حدود ۲۳ درصد از کل جمعیت کشور اسپانیا، دین و مذهبی ندارند و سهم دین اسپانیاییها در این کشور، تنها ۲ درصد است که شامل حدود یک میلیون مسلمان، ۱.۵ میلیون نفر مسیحی پروتستان و جامعه کوچکی از شهروندان یهودی است.
اسپانیا کشوری چندزبانه است. بر طبق قانون اساسی اسپانیا از حقوق انسانی، فرهنگ، رسوم و زبان تمام مردم اسپانیا محافظت خواهد کرد. اسپانیایی یا اسپانیولی زبان رسمی تمام کشور به حساب میآید و طبق قانون وظیفه و حق هر اسپانیایی است که این زبان را بیاموزد. بر طبق قانون اساسی تمام زبانهای دیگر اسپانیا نیز در مناطقی به کار برده میشوند رسمی به حساب میآیند. دیگر زبانهای رسمی در اسپانیا عبارتند از:
• زبان باسکی در باسک و ناوارا: زبان کاتالان در کاتالونیا و والنسیا که در والنسیا گونه متمایزی از کاتالانی یعنی گویش والنسیایی به رسمیت شناخته شده است؛
• زبان گالیسی در گالیسیا: از نظر درصد گویشوران زبان باسکی ۲ درصد، کاتالانی و والنسیایی ۱۷ درصد و گالیسی ۷ درصد کاربرد دارد.
صنعت گردشگری اسپانیا به عنوان یکی از بزرگترین و پررونقترین صنایع اقتصادی این کشور شناخته میشود. با پوشش منحصربهفرد از سواحل خلاب مدیترانه تا طبیعت دست نخورده پیرنهها، اسپانیا مقصدی محبوب برای مسافران از سراسر جهان است. شهرهای تاریخی مانند بارسلونا با معماری زیبا و میراث فرهنگی غنی و مادرید با موزههای برجسته و خیابانهای پرانرژی، جذب گردشگران فراوانی را به خود اختصاص میدهند. توریستها در اسپانیا فرصت دیدن جشنوارهها و رویدادهای محلی را نیز دارند، از جمله جشنواره توماتینا که در شهر بونیول برگزار میشود و توریستها را با جذابیتهای مردمان محلی و فرهنگ آنها آشنا میسازد. همچنین، کوهنوردی در پیرنهها، بازدید از قلعهها و قصور تاریخی، و لذت بردن از غذاهای محلی همه قسمتهایی از تجربه گردشگری در اسپانیا هستند. با پیشرفت سرویسهای گردشگری و ارتقاء امکانات مربوط به اقامت و سفر، اسپانیا به عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری در جهان شناخته میشود که هر ساله میلیونها توریست را به خود جذب میکند.
ورزش و به خصوص فوتبال در اسپانیا بخشی حیاتی و مهم از فرهنگ و شهرت این کشور است. فوتبال در اسپانیا بیش از یک ورزش است؛ آن یک شغل، یک عشق ملی و یک عامل اجتماعی است. لیگ اسپانیا یا «La Liga» یکی از معتبرترین و محبوبترین رقابتهای فوتبال جهان است که با حضور تیمهای برجسته مانند رئال مادرید، بارسلونا، اتلتیکو مادرید و سایر تیمهای معروف، همواره توجه بسیاری از طرفداران فوتبال را به خود جلب میکند.
همچنین، تیم ملی فوتبال اسپانیا، که با نام «La Roja» یا «قرمز» شناخته میشود، یکی از قهرمانان جهانی فوتبال است و در سالهای اخیر با قهرمانی در جام جهانی و یورو باشگاهی، موفقیتهای چشمگیری را به دست آورده است. از جذابیتهای فوتبال اسپانیا نه تنها در زمین بازی، بلکه در فرهنگ و جامعه این کشور نیز مشاهده میشود. هواداریهای شدید، جشنوارههای جمعی و ارتباط بین مردم از طریق این ورزش، نشان از اهمیت و ارزش فوتبال در اسپانیا دارد.