هر آنچه باید از گرجستان بدانیم/نکات فرهنگی درباره این کشور اوراسیایی

اقتصاد۲۴- مریم آیتی: گرجستان مانند ترکیه یک کشور اوراسیایی است، یعنی بخشی از آن در آسیا و بخش دیگر در اروپا قرار دارد. با توجه به مطالعات جغرافیایی، این کشور در منطقه قفقاز واقع شده و از شمال با کشور روسیه همسایه است. جمهوری آذربایجان به‌عنوان یکی از کشور‌های مسلمان در همسایگی این کشور و در شرق و جنوب شرق این کشور قرار دارد. ترکیه و ارمنستان نیز در جنوب گرجستان هستند. بخش‌های غربی این کشور نیز در مجاورت با دریای سیاه قرار گرفته‌اند.

مرز‌های زمینی گرجستان

•    از سمت شمال، هم‌مرز روسیه است.
•    از سمت جنوب، با ارمنستان و جمهوری آذربایجان هم‌مرز است.
•    از سمت غرب، به دریای سیاه ختم می‌شود.

این کشور در سال‌های اخیر با بهبود بخشیدن به زیرساخت‌های گردشگری، موفق به کسب درآمد از طریق گردشگری شده است. 

سفر به کشور گرجستان در میان ایرانیان نیز طرفداران زیادی دارد؛ زیرا این کشور هم به ایران نزدیک است، هم مردمش تشابهات فرهنگی مشترکی با مردم ما دارند، هم برای سفر به آن نیازی به اخذ ویزا نیست و هم هزینه این سفر نسبت به بسیاری دیگر از مقاصد خارجی ارزان‌تر است. 

مختصری درباره تاریخ گرجستان

تاریخ کشور گرجستان به پیش از دوران پارینه سنگی بازمی‌گردد. در این کشور جمجمه‌هایی را مربوط به یک میلیون و هشتصد هزار سال پیش پیدا کرده‌اند که تصدیق این ماجراست. این کشور نیز مانند تمام سرزمین‌های اوراسیایی به دلیل موقعیت جغرافیای خاصش، تاریخ پرفراز و نشیبی را تجربه کرده است. برای مثال زمانی جزوی از ایران بوده و روزگاری بخشی از جماهیر شوروی سابق. کشور گرجستان در حال حاضر به‌صورت جمهوری نیمه ریاستی متمرکز اداره می‌شود.

نماد گرجستان چیست؟

نشان ملی کشور گرجستان، مجسمه مردی است سوار بر اسب سفید که در شهر تفلیس، میدان واختانگ گرگاسالی (vakhtang gorgasali) قرار دارد. این مجسمه براساس شخصیت یکی از پادشاهان مقتدر گرجی به نام جرجیس مقدس ساخته شده است. این مرد قبل از اسلام زندگی می‌کرده و از او به‌عنوان یک شهید مسیحی یاد می‌شود. مردم گرجستان روز آخر نوامبر هر سال را به مناسبت تولد جرجیس مقدس جشن می‌گیرند و به این صورت یاد و خاطره این پادشاه مقتدر را گرامی می‌دارند.

مساحت و جمعیت کشور گرجستان

کشور گرجستان از نظر جمعیت و مساحت، یک کشور کوچک محسوب می‌شود. مساحت این کشور حدود ۶۰۰۹۹ کیلومتر است. بخش قابل توجهی از مساحت این کشور به کوهستان‌های بلند، رودخانه‌ها، سواحل دریا‌ها و سایر جاذبه‌های گردشگری اختصاص یافته است. 

درباره جمعیت هم باید گفت براساس آخرین اطلاعات منتشر شده توسط مرکز آمار گرجستان در سال ۲۰۲۱، جمعیت این کشور ۳٬۷۲۸٬۶۰۰ است که بخش زیادی از این جمعیت در تفلیس زندگی می‌کنند. به ازای یک کیلومتر مربع در این کشور ۶۵ نفر زندگی می‌کنند که این یعنی تراکم جمعیت در این کشور بسیار پایین است. البته این مساله شامل حال تفلیس نمی‌شود. تراکم بالای جمعیت در پایتخت در برخی از ایام سال باعث ایجاد ترافیک نیمه سنگین می‌شود.

آب و هوای گرجستان

آب‌و‌هوای کشور گرجستان از غرب و شرق تحت تاثیر آب‌و‌هوای نیمه گرمسیری و قاره‌ای است. به دلیل وجود کوه‌های بزرگ قفقاز و جلوگیری از ورود باد‌های سرد شمالی، این کشور دارای آب‌و‌هوای معتدل و بارانی است و در مناطق مرکزی آب‌و‌هوای قاره‌ای و خشک دارد. همچنین در قسمت کوهستانی گرجستان نیز هوا سردتر از سایر نقاط است. این سرزمین درواقع چهار‌فصل است و این یعنی در هر زمان از سال می‌توانید نقطه‌ای از این کشور را برای سفر انتخاب کنید.

فرهنگ مردم گرجستان

مردم گرجستان فرهنگ متنوع و بسیار جذابی دارند و یکی از دلایل گردشگران برای انتخاب این کشور به‌عنوان مقصد گردشگری همین فرهنگ است. از آنجایی که بخشی از این کشور در قاره اروپا و بخش دیگری از آن در قاره آسیا قرار دارد؛ هم فرهنگ اروپایی و هم فرهنگ آسیایی به مردم این کشور نفوذ کرده است. 

مردم گرجستان را اقوام گرجی، روسی، اوستایی، آذری و آبخازی تشکیل داده‌اند، اما قدرت اصلی دست گرجی‌هاست. وجود اقوام مختلف باعث شده که آداب و رسوم مخصوص هر قوم هم وارد این کشور شود و یک تنوع رنگارنگ به وجود آورد. اما در نهایت می‌توان گفت فرهنگ این کشور به سایر نقاط قفقاز شبیه است. 

اختلاف ساعت ایران و گرجستان

اختلاف ساعت بین ایران و تفلیس حدود نیم ساعت است. زمانی که در ایران ساعت ۱۵:۰۰ باشد در گرجستان ساعت ۱۵:۳۰ دقیقه است. یعنی ساعت ایران ۳۰ دقیقه از ساعت گرجستان عقب‌تر است.

آشنایی با مناسب‌ها و جشن‌های ملی گرجستان

بیشتر مناسبت‌هایی که مردم گرجستان جشن می‌گیرند، با جشن‌های اروپایی‌ها یکی است. از میان مهم‌ترین مناسبت‌های ملی گرج‌ها می‌توان به جشن عید پاک و کریسمس یا هالوین و جشن‌های محلی اشاره کرد. 

جشنواره‌های محلی مثل جشنواره جاز یا فستیوال رنگ‌ها هم طرفداران بسیاری در گرجستان دارد و هر سال گردشگران زیادی در این جشنواره‌ها شرکت می‌کنند.

معروف‌ترین جشن‌ها و مناسبت‌های گرجستان عبارت است از:

•    عید پاک
•    جشن کریسمس
•    جشن هالووین
•    فستیوال تبلیسوبا
•    جشنواره پنیر قفقاز
•    فستیوال رنگ‌ها
•    جشنواره جاز
•    فستیوال موسیقی الکترونیک
•    مراسم روز استقلال
•    جشن روز مادر
•    جشنواره هنر‌های قومی
•    فستیوال بستنی

زبان، دین و مذهب مردم گرجستان

مردم گرجستان به زبان گرجی صحبت می‌کنند. این زبان در زمره قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین زبان‌های جهان قرار دارد و می‌توان آن را یکی از ده زبانی دانست که بشر ابتدا با آن‌ها تکلم کرده است.

دین رسمی در کشور گرجستان مانند کشور‌های اروپایی دین مسیحیت است، بیش از ۸۳ درصد مردم این کشور مسیحی ارتدوکس هستند و حدود ۱۰ درصد از جمعیت هم از دین اسلام پیروی می‌کنند. قدیمی‌ترین کتیبه‌ای که در گرجستان یافت شده با زبان گرجی نوشته و الفبای آن به سده یکم پیش از میلاد مسیح بر می‌گردد.

توریستی‌ترین شهر‌های گرجستان

درحال حاضر دو شهر تفلیس و باتومی گردشگران خارجی را به خود جذب می‌کنند. تفلیس به‌عنوان پایتخت این کشور، شهری تاریخی، زیبا و دوست‌داشتنی است که بیشتر علاقه‌مندان به شهرگردی و بازدید از جاذبه‌های تاریخی به سراغ آن می‌روند. باتومی هم یک شهر ساحلی است که تفریحات فراوانی دارد و علاقه‌مندان به سفر تفریحی و لوکس را به خود جذب می‌کند. 

تفلیس؛ شهر چشمه‌های آب گرم

شهر تفلیس به‌عنوان پایتخت گرجستان از یک معماری زیبا که تلفیقی از خیابان‌ها و ساختمان‌های مدرن و قدیمی است تشکیل شده و جذابیت‌های تاریخی و طبیعی فراوانی دارد. تفلیس به معنای چشمه آب گرم است و این نام برگرفته از چشمه‌های آب گرمی است که در همه جای این شهر می‌توانید ببینید.

تفلیس در مسیر جاده ابریشم قرار دارد و از گذشته‌های دور تا کنون یکی از مهم‌ترین راه‌های ارتباطی میان غرب و شرق بوده است. این شهر زمستان‌های نیمه سردی دارد و به همین دلیل هم افراد کمتری تور تفلیس را در فصل زمستان انتخاب می‌کنند. 

یکی از زیباترین جذابیت‌های طبیعی تفلیس، رودخانه کر است که از میان شهر می‌گذرد و شهر را به دو بخش تقسیم کرده است.

از دیگر ویژگی‌هایی که این شهر زیبا را برای گردشگران جذاب کرده است می‌توان به هوای تمیز و پاکیزه، امکانات مدرن به سبک اروپایی و جاذبه‌های طبیعی فراوان، معماری تلفیقی و بسیار زیبایی از معماری روسیه قدیم و اروپای جدید و... اشاره کرد.

باتومی؛ شهر لوکس ساحلی

باتومی شهر دیگری است که هرچند به اندازه تفلیس معروف نیست، اما بسیاری از گردشگران با آن آشنایی دارند؛ در این شهر بهترین اقامتگاه‌های لوکس ساحلی وجود دارد. امکان انجام هر نوع تفریحی که فکرش را بکنید در باتومی هست. این شهر از محبوبیت بسیاری نزد گرجی‌ها برخوردار است و اغلب آنان سعی می‌کنند روز‌های تابستانی را در آن بگذرانند. در یک کلام بهتر است بگوییم که باتومی برای مردم گرجستان حکم شهر‌های شمالی برای ما ایرانی‌ها را دارد. اگر می‌خواهید به سایر شهر‌های توریستی گرجستان مسافرت کنید شهر‌های مستیا، استپانتسمیندا، متسختا و تلاوی را پیشنهاد می‌دهیم.

دیدنی‌های کشور گرجستان

کشور زیبای گرجستان هم جاذبه‌های تفریحی و هم جاذبه‌های تاریخی دارد که البته بیشتر این جاذبه‌ها در شهر‌های تفلیس و باتومی قرار گرفته‌اند. 

•    صومعه گلاتی
•    شهر غاری واردزیا
•    کلیسای جامع سوتیتسخولی
•    کلیسای جواری
•    خیابان روستاولی
•    قطار کابلی تفلیس
•    قلعه ناریکالا
•    شهر قدیم تفلیس
•    تله کابین تفلیس
•    بازار دزرتیربی
•    مجسمه مادر
•    کلیسای جامع تثلیث 
•    پل صلح
•    میدان آزادی
•    دریاچه لیسی
•    محله حمام‌ها
•    پارک آبی تفلیس
•    کلیسای صخره‌ای تفلیس

اقتصاد و منابع درآمد گرجستان چگونه است؟

گرجستان کشوری است که به‌واسطه آب‌و‌هوای مناسب و موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد، دارای خاک مناسب برای کشت است و از همین جهت نیز کشاورزی در این کشور اوراسیایی رونق خوبی دارد.

همچنین این کشور به‌دلیل داشتن جاذبه‌های گردشگری از توریسم هم درآمد خوبی دارد. گرجستان به لحاظ صنعتی نیز تعدادی از مواد خام کارخانه‌های صنعتی کشور روسیه را تامین می‌کند و از این‌حیث نیز به اقتصادش کمک می‌شود. 

به‌طورکلی منابع درآمدی کشور گرجستان از طریق کشاورزی، صنعت، گردشگری، خدمات و... است. این کشور مواردی همچون سبزیجات، میوه، چای، مشروبات الکلی و مرکبات را به دیگر کشور‌های شوروی سابق صادر می‌کند. بیشتر زراعت این کشور مربوط به محصولاتی همچون غلات، نباتات صنعتی، سیب‌زمینی، سبزیجات و نباتات علوفه‌ای است.

اما صنعت، بار اصلی اقتصاد این کشور را بر دوش کشیده است. این کشور سال‌ها برای تامین مواد اولیه و خام به شوروی وابسته بود و به همین دلیل در سال‌های اولیه استقلالش بخش زیادی از کارخانه‌هایش تعطیل شدند. در حال حاضر بخش صنعت این کشور وضعیت بهتری دارد. صنایع غذایی ۴۰ درصد، صنایع سبک ۲۰٫۸ درصد، ماشین‌سازی و صنایع فلزی ۱۳٫۸ درصد از حجم تولید صنعتی گرجستان را شامل می‌شوند.

در کشور گرجستان معادنی همچون زغال‌سنگ، منگنز، خاک نسوز، عقیق، مرمر، سنگ‌آهن، آرسنیک و... وجود دارند که روی درآمد این کشور تاثیر می‌گذارند. 

واحد پول گرجستان چیست؟

واحد پول گرجستان از واحد‌های کوچکی به نام تتری تشکیل شده است که در مجموع به آن‌ها لاری می‌گویند. به‌طور‌کلی می‌توان گفت هر صد تتری یک لاری است. کلا هر ارزی که در جهان وجود دارد دارای علامت اختصاری است. لاری را به صورت اختصاری GEL که مخفف شده GEORGIA LARI است، می‌گویند. اسکناس‌های لاری به‌صورت پنج لاری، ده لاری، بیست لاری و صد و دویست لاری عرضه می‌شود، اما اسکناس دویست لاری در بازار کم پیدا می‌شود.

حمل و نقل درون شهری در گرجستان

در کشور گرجستان برای حمل‌و‌نقل درون شهری انواع وسایل نقلیه مانند تاکسی، تاکسی‌های آنلاین، اتوبوس و سیستم مترو وجود دارد. از میان وسایل، سیستم مترو از محبوبیت بسیار بالاتری برخوردار است. البته باید بدانید فقط تفلیس دارای مترو است و شهر‌های دیگر گرجستان از این سیستم حمل‌و‌نقل استفاده نمی‌کنند. اتوبوس‌های درون شهری را هم به‌طور منظم می‌توانید از همه شهر‌های گرجستان مشاهده کنید. درباره تاکسی‌های این کشور هم باید بدانید که آن‌ها معمولا زرد رنگ هستند و با وجود اینکه همه‌شان کیلومتر‌شمار دارند، اما قیمت کرایه تاکسی قابل مذاکره است.

اقامت در گرجستان چگونه است؟

گرجستان تراکم جمعیت کمی دارد و اقتصادش هم به نسبت این جمعیت دارای وضعیت مطلوبی است. به عبارت ساده‌تر هزینه‌های زندگی در این کشور نسبت به ایران و بسیاری دیگر از کشور‌های جهان پایین‌تر است و به همین دلیل هم موضوع اقامت در گرجستان برای بسیاری از افراد جذابیت پیدا می‌کند. کار در گرجستان هم وضعیت بسیار خوبی دارد. همه این‌ها باعث شده تا مهاجرت به این کشور در سال‌های اخیر رشد کند. در حال حاضر از هر ۱۰ نفری که در گرجستان زندگی می‌کند، یک نفر غیر بومی است.

کشور گرجستان چه قوانینی دارد؟

کشور گرجستان در ۲۴ اوت سال ۱۹۹۵ میلادی قانون اساسی خود را توسط پارلمان به تصویب رساند و در هفدهم اکتبر همان سال آن را اجرایی کرد. این قانون اساسی جایگزین قدرت حکومتی در سال ۱۹۹۲ شد. قانون اساسی کشور گرجستان بر اساس مصوبه‌های جدید دارای یک مقدمه، بخش اصلی، موازین انتقالی، ۱۱ بخش و ۱۲۱ اصلی است. همان طور که می‌دانید برای ورود به هر کشور نیاز است قبل از سفر، قوانین و مقررات آن کشور را بدانید تا بتوانید این قوانین را رعایت کنید. کشور گرجستان نیز برای گردشگران خارجی قوانینی را به شرح زیر مشخص کرده است:

•    ممنوعیت همراه داشتن انواع قرص‌های آرامش‌بخش حتی استامینوفن بدون نسخه پزشک.
•    ممنوعیت همراه داشتن قرص‌های اعتیادآور، ترک اعتیاد، روان‌گردان، مواد مخدر و انواع سلاح‌های گرم و سرد.
•    ممنوع بودن حمل ساک دستی هنگام سفر به گرجستان.
•    کالای شخصی یا تجاری بیش از صد کیلوگرم ممنوع است.
•    در صورت به همراه داشتن بیش از بیست کیلوگرم وسیله شخصی و یا غیر تجاری برای هر یک کیلوگرم باید یک واحد پول گرجستان مالیات بپردازید.
•    ورود و خروج کالا توسط اشخاص عادی باید طبق قوانین باشد.
•    خروج انواع صنایع دستی و هنری این کشور به خارج آن، تحت نظارت و اجازه وزارت فرهنگ امکان‌پذیر است.
•    برای ورود به کشور گرجستان فقط بیست بسته سیگار می‌توانید ببرید و بیش از آن پیگرد قانونی دارد.
•    حیوانات خانگی باید معاینه شوند و گواهی سلامت آن را حتما به همراه داشته باشید.
•    در هنگام خروج از گرجستان نیازی به پرداخت مالیات نیست.

فرهنگ غذایی و غذا‌های معروف گرجستان

غذا‌های گرجستانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرهنگی این کشور شناخته می‌شوند و طعم‌های مختتلف و ادویه‌های خاصی دارند. غذا‌های گرجستانی معمولاً غنی از گوشت، سبزیجات، حبوبات و ادویه‌های خوشبو مانند شمیر، نعناع، زردچوبه و زعفران هستند.

غذا‌های محبوب گرجستان شامل انواع پلو و گوشت، کباب‌ها و خوراک‌های دریایی مثل ماهی و میگو، غذا‌های گیاهی و سوپ‌های متنوع است. در آشپزی گرجستانی معمولاً از قابلمه‌های بزرگ و ادویه‌های فراوان استفاده می‌کنند.

ادویه‌های خاص گرجستان شامل خورشیدگردان، زیره، گلاب، کینوا و خلال سنبل است. این ادویه‌ها به غذا‌های گرجستانی طعم و رنگ و عطر خاصی می‌دهند و آن‌ها را از سایر فرهنگ‌های آشپزی متمایز می‌کند. ذائقه مردم گرجستان به‌سمت غذا‌های سنتی و خانگی با طعم‌های تند، شور و شیرین است.

خاچاپوری

یک غذای پرطرفدار در گرجستان که از ترکیب گوشت چرخ کرده، پیاز، سیر، گوجه فرنگی و ادویه‌های مختلف مانند زردچوبه و شمیر تهیه می‌شود. طعم این غذا شیرین و تند است.

خورشت گوجه‌فرنگی

این خورشت با ترکیب گوجه‌فرنگی، پیاز، گوشت چرخ کرده و ادویه‌های مختلف مثل نعناع و زردچوبه تهیه می‌شود. طعم این خورشت ترش و شیرین است.

کچاپوری

یک نوع سوپ گرجستانی که از ترکیب سبزیجات، حبوبات، گوشت و ادویه‌های مختلف مانند نعناع و زعفران تهیه می‌شود. طعم این سوپ خامه‌ای، تند و خوش‌مزه است.

کباب

یک غذای محبوب در گرجستان که از ترکیب گوشت چرخ کرده، پیاز، فلفل دلمه و ادویه‌های مختلف تهیه می‌شود. طعم این غذا شیرین و تند است.

خورشت قارچ

این خورشت با ترکیب قارچ، پیاز، سیر، گوجه‌فرنگی و ادویه‌های مختلف مثل زعفران و شمیر تهیه می‌شود. طعم این خورشت شیرین، تند است.

ججیک

یک نوع دسر سنتی گرجستانی که از ترکیب بادام، شکر، زعفران و روغن تهیه می‌شود. طعم این دسر شیرین و خامه‌ای است.

سوغاتی گرجستان چیست؟

گرجستان یک کشور با تاریخ و فرهنگ غنی است که سوغاتی‌های محلی و خاصی دارد. از جمله سوغاتی‌های خوراکی معروف گرجستان، قهوه گرجی، چای گرجی، چاک‌چاکی (نوعی شیرینی محلی)، پاپوشکا (نوعی شیرینی خمیری خوراکی) و همچنین گرجبه (نوعی پاستیل محلی) است.

شیرینی‌های محلی گرجستان که طرفداران بسیاری هم دارد شامل چورکچلا (نوعی شیرینی پفکی)، نوگا (نوعی شیرینی سنتی) و محصولات آجیلی است.

در حوزه صنایع دستی، محصولات چوبی سنتی و فرش‌های دستبافت گرجستان بسیار معروف هستند. همچنین، زیورآلات سنتی مانند نقره‌کاری‌ها، زیورآلات سنتی بافته شده و طلاکاری‌های محلی نیز جزو سوغاتی‌های محبوب گرجستان هستند.

چطور از ایران تا گرجستان برویم؟

اگر قرار است سفر به گرجستان را به صورت زمینی انجام بدهید (اتوبوس یا ماشین شخصی)، سه گزینه متفاوت زیر را برای ورود به گرجستان دارید:

•    سفر به گرجستان از طریق ترکیه: از یکی از مرز‌های زمینی ایران با ترکیه، وارد این کشور شده و سپس از طریق ترابزون (Trabzon) و مرز سارپی، وارد گرجستان شوید.

•    سفر به گرجستان از طریق ارمنستان: ابتدا به کمک راهنمای سفر زمینی به ارمنستان، وارد این کشور شده و سپس از طریق ایروان، به گرجستان بروید.

•    سفر به گرجستان از طریق آذربایجان: برای رسیدن به آذربایجان می‌توانید از راهنمای سفر زمینی به باکو کمک بگیرید. به باکو که رسیدید، می‌توانید به سمت تفلیس حرکت کنید.

گردشگرانی که تجربه سفر به گرجستان را داشته‌اند پیشنهاد می‌کنند که راه ایران گرجستان از طریق ترکیه، راحت‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر است.

فاصله ایران با گرجستان

•    فاصله تهران باتومی: ۱۳۹۵ کیلومتر – حدودا ۱۷ الی ۱۸ ساعت رانندگی دارد
•    فاصله تهران تفلیس: ۱۱۱۵ کیلومتر – حدودا ۱۶ الی ۱۷ ساعت رانندگی دارد
•    فاصله تبریز باتومی: ۷۶۹ کیلومتر – حدودا ۱۱ الی ۱۲ ساعت رانندگی دارد
•    فاصله تبریز تفلیس: ۸۷۹ کیلومتر – حدودا ۱۱ الی ۱۲ ساعت رانندگی دارد

بهترین زمان سفر به گرجستان

اینکه چه زمانی برای سفر به گرجستان مناسب‌تر است کاملا به شما و انتظارتان از این سفر مربوط می‌شود. اگر از شلوغی گریزان هستید و دلتان می‌خواهد در خلوتی در گرجستان گشت‌وگذار کنید، پاییز بهترین زمان است.

اما اگر شور و حال مردم شما را هم به وجد می‌آورد، بهتر است برای سفر به گرجستان در بهار مخصوصا در روز‌های نوروز، برنامه‌ریزی کنید. 

اگر هم دوست دارید جشنواره‌های تابستانه گرجستان را ببینید و تفریحات آبی آن را تجربه کنید، پیشنهاد می‌کنیم سفر به گرجستان در تابستان را امتحان کنید.