تاریخ انتشار: ۱۶:۴۴ - ۱۲ آبان ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

ناصر تقوایی کیست و چه تاثیری بر سینمای ایران گذاشت؟

ناصر تقوایی در ۱۹ تیر ۱۳۲۰ خورشیدی در روستای عرب نشین سعدونی در جنوب شرقی آبادان به دنیا آمد. پدر تقوایی کارمند اداره گمرک بود و همین موضوع، این شانس را به ناصر تقوایی می‌داد که به نقاط مختلف ایران سفر کند. خود تقوایی می‌گوید این سفر‌های متعدد یکی از بزرگترین شانس‌های زندگی‌اش بوده است چراکه به واسطه این سفر‌ها می‌توانسته با فرهنگ، آداب و رسوم و خلقیات مردم مختلف ایران آشنا شود.

ناصر تقوایی کیست و چه تاثیری بر سینمای ایران گذاشت؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: ناصر تقوایی یکی از کارگردانان برجسته و البته تأثیرگذار سینمای ایران است که با آثار خاص و هنری‌اش نقش مهمی در شکل‌گیری سینمای موج نو ایران ایفا کرد. او در فیلم‌هایش به بررسی عمیق موضوعات اجتماعی و فرهنگی پرداخته و شخصیت‌های پیچیده‌ای خلق کرده است. تقوایی با سبک خاص و روایت‌های دقیق و انسانی خود بر بسیاری از فیلمسازان بعد از خود تأثیر گذاشته است.

بیوگرافی ناصر تقوایی

ناصر تقوایی در ۱۹ تیر ۱۳۲۰ خورشیدی در روستای عرب نشین سعدونی در جنوب شرقی آبادان به دنیا آمد. پدر تقوایی کارمند اداره گمرک بود و همین موضوع، این شانس را به ناصر تقوایی می‌داد که به نقاط مختلف ایران سفر کند. خود تقوایی می‌گوید این سفر‌های متعدد یکی از بزرگترین شانس‌های زندگی‌اش بوده است چراکه به واسطه این سفر‌ها می‌توانسته با فرهنگ، آداب و رسوم و خلقیات مردم مختلف ایران آشنا شود. تقوایی درباره کودکی‌اش گفته است: «در کودکی به آدم‌های دانایی برخوردم، اما زندگی کودکی من صحنه جالبی ندارد». همچنین او پسرخاله سیروس مقدم (کارگردان) است.

تقوایی دوران دبستان را در شهر‌های مختلف ایران گذراند. دست به قلم خوبی داشت و انشا‌های خوبی می‌نوشت به طوری که هم شاگردی‌هایش به خاطر نوشتن این انشا‌ها او را ستایش می‌کردند و همین انشا‌های درجه یک باعث شد از معلمش یک دوربین کُداک هدیه بگیرد که توانست با آن عکس بگیرد. در واقع همین دوربین باعث شد اولین جرقه‌های کارگردان شدن در ذهن تقوایی زده شود، اما با وجود این عشق به ادبیات در دوران دبیرستان ریاضی خواند. او علاقه عجیبی به زادگاهش دارد. عاشق آبادان و بندرلنگه است. ناصرتقوایی در ۱۳۴۶ با شهرنوش پارسی‌پور ازدواج کرد و در ۱۳۵۲ از او جدا شد. او و پارسی‌پور صاحب یک فرزند به نام علی شدند. او بعد‌ها با شهین‌دخت بهزادی و مرضیه وفامهر ازدواج کرد.

ناصر تقوایی و ورود به دنیای هنر

ناصر تقوایی از دوران جوانی به سینما علاقه‌مند بود. او یکی از عوامل فنی فیلم سینمایی «خشت و آینه» ساخته ابراهیم گلستان بوده و برخی از قواعد فیلم‌سازی را با فیلم «خشت و آینه» فراگرفته است. ناصر تقوایی پیش از اینکه فیلم‌سازی را آغاز کند، به ساختن مستند روی آورده بود. تقوایی ساخت مستند‌هایی بانام‌های «نان‌خور‌های بی‌سواد»، «آرایشگاه آفتاب، «تاکسی‌متر»، «باد جن» و «فروغ فرخزاد» را در کارنامه دارد. آغاز کار او به‌عنوان مستندساز نیز به اواسط دهه ۴۰ بازمی‌گردد.

اولین گام ناصر تقوایی در عرصه فیلم‌سازی حرفه‌ای، فیلمی نامتعارف نسبت به جریان فیلم‌سازی مرسوم زمان خود بود. فیلم «آرامش در حضور دیگران» با سرمایه گذاری تلویزیون ملی و از دل سینمای دهه پنجاه ساخته شد. داستان فیلم از مجموعه «واهمه‌های بی‌نام‌ونشان» نوشته غلامحسین ساعدی برگرفته شده بود. آرامش در حضور دیگران پس از نمایش محدودی که در جشن هنر شیراز (شهریور ۱۳۴۹) داشت، توقیف و بایگانی شد و پس از چهار سال سرانجام از ۲۲ فروردین ۱۳۵۲ در سینما کاپری تهران به نمایش درآمد و با استقبال تماشاگران و منتقدان روبرو شد، اما با اعتراض جامعه پرستاران نمایش آن برای همیشه متوقف شد.

ناصر تقوایی کیست و چه تاثیری بر سینمای ایران گذاشت؟

فیلم صادق کُرده ناصر تقوایی

ناصر تقوایی، بعد از توقیف فیلم آرامش در حضور دیگران و شکست تجاری آن، فیلم جنایی و مهیج صادق کرده را ساخت که به رغم جنبه‌های تجاری و گیشه پسند آن، ساخت و پرداخت ماهرانه‌ای داشت و اثری متفاوت در ژانر سینمای تریلر جنایی ایران بود. صادق کُرده فیلمی جنایی است که ناصر تقوایی آن را بر اساس داستانی واقعی که در اوایل دهه ۳۰ در جاده‌های جنوب ایران اتفاق افتاده بود، می‌سازد. صادق کرده نوشته خود تقوایی بود که سعید راد، محمدعلی کشاورز و عزت‌الله انتظامی در آن بازی می‌کردند. این تنها فیلمی است که تقوایی در آن از فلاش‌بک استفاده کرده که اتفاقاً فرم مورد علاقه‌اش هم نیست. صادق کُرده به لحاظ تم انتقامجویی فردی، دفاع از ناموس و پایان آن که با مرگ قهرمان همراه است، شباهت‌های آشکاری به فیلم قیصر مسعود کیمیایی داشت هرچند سبک کار دو فیلمساز و نحوه پرداخت موضوع در قیصر و صادق کرده کاملا با هم متفاوت است. 

فیلم نفرین ناصر تقوایی

سومین فیلم بلند تقوایی فیلم نفرین است. این فیلم در ششمین دوره جشنواره سینمایی سپاس جوایز فیلم منتخب دوم هیأت داوران (نشان نقره) و بهترین فیلمبرداری را دریافت کرده است. نفرین را مهجورترین فیلم کارنامه سینمایی تقوایی می‌دانند که در اکران عمومی محدودش در سینما کاپری (بهمن فعلی) با استقبال چندانی مواجه نشد، اما این فیلم از کار‌های محبوب خود تقوایی است. تقوایی در این فیلم که خود نگارش فیلمنامه‌اش را با اقتباس از داستان باتلاق نوشته میکا والتاری، نویسندۀ فنلاندی، به عهده داشته به مسائل ازلی و ابدی، چون تقدیر و سرنوشت، سرشت و ابعاد فلسفی انسان و شکل‌گیری فاجعه پرداخته است. تقوایی در سومین فیلمش به درونمایه فیلم نخستش بازمی‌گردد. موضوع و شخصیت‌ها و مناسبات آدم‌های نفرین ادامه آرامش در حضور دیگران است. نفرین نه فقط از حیث موضوع و شخصیت‌پردازی و ساخت به استحکام آرامش نیست، بلکه فاقد لحظه‌های مؤثر و عاطفی صادق کرده نیز هست و از جهاتی میان صادق کُرده، آرامش سرگردان است. نقش‌های اصلی نفرین را بهروز وثوقی، فخری خوروش و جمشید مشایخی بازی کرده‌اند و فیلمبرداری تحسین‌برانگیزش که به شیوه سیاه و سفید انجام شده به عهده نعمت حقیقی بوده است.

ناصر تقوایی کیست و چه تاثیری بر سینمای ایران گذاشت؟

سریال دایی جان ناپلئون ناصر تقوایی 

مجموعه تلویزیونی دایی جان ناپلئون ساخته ناصر تقوایی از ماندگارترین و محبوب‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی است که با اقتباس از رمانی به‌همین نام نوشته ایرج پزشکزاد ساخته شده است. تقوایی در دایی جان ناپلئون به هجو اشرافیت متظاهر و توخالی و سنت‌ها و ارزش‌های اخلاقی آن‌ها می‌پردازد. مجموعه تلویزیونی تقوایی توصیفی طنزآمیز از عیاشی و مشغولیت‌های خانواده‌ای است که ظاهراً در ناز و نعمت زندگی می‌کند؛ و روز خود را با گوشه و کنایه‌زدن به فامیل و در و همسایه، چشم‌چرانی و نظربازی و رد و بدل‌کردن حرف‌های بی‌ارزش می‌گذرانند. رمان انتقادی پزشکزاد، کارگردانی تقوایی، بازی‌های غلامحسین نقشینه (در نقش دایی‌جان ناپلئون) و پرویز فنی‌زاده (در نقش مش‌قاسم) از امتیاز‌های این مجموعه است.

فیلم ناخدا خورشید ناصر تقوایی

ناخدا خورشید اولین فیلم تقوایی بعد از انقلاب است. علاقه تقوایی مانند دیگر فیلمسازان موج نو به ادبیات باعث شد تا در چهارمین اثرش هم نگاهی به داستان داشتن و نداشتن اثر ارنست همینگوی داشته باشد و اثری ایرانی از این داستان مطرح بسازد. ناخدا خورشید به همت جمعی از جوانان سینمای اصفهان و در راس آن اکبر خامین ساخته شد و در میانه راه تولید هارون یشایایی برای تکمیل پروژه در مقام تهیه کننده به فیلم پیوست. فضای فیلم یک فضای جنایی است و تصاویر در جنوب ایران ثبت شده است. آن‌چه بیش از هر چیز به ناخدا خورشید اعتبار می‌دهد پرداخت مناسب آن است. فضا و شکل نمایش ماجرا و تصویری که از بندر نیمه ویران، تبعیدی‌ها و آدم‌های غریب و غیرمتعارف آن ارایه شده در بیشتر لحظه‌های فیلم با ظرافت از کار درآمده است. بازی داریوش ارجمند در نقش ناخدا، سعید پورصمیمی به نقش «ملول» و فیلم‌برداری و نورپردازی مهرداد فخیمی از امتیاز‌های دیگر فیلم است.

فیلم ای ایران ناصر تقوایی

ای ایران را خود تقوایی با درونمایۀ هویت ملی نوشته و با بازی اکبر عبدی و حسین سرشار در نقش شخصیت‌های اصلی، موسیقی ناصر چشم‌آذر و فیلمبرداری محمود کلاری در ماسوله ساخته شده است. فیلم به دلایلی از بخش مسابقۀ جشنواره فیلم فجر کنار گذاشته شد و در بخش مرور یک‌سال سینمای ایران به نمایش درآمد. داستان‌ای ایران در بستر ماجرا‌های مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب می‌گذرد. تقوایی در فیلم با زبانی طنز به هجو دیکتاتوری و استبداد پرداخته است.‌ای ایران برخلاف دیگر آثار تقوایی، قهرمان واحدی ندارد. بلکه تمامی اهالی روستا در نقش قهرمان و گروهبان مکوندی در نقش ضدقهرمان ظاهر شده‌اند.

فیلم کشتی یونانی (قصه‌های کیش: اپیزود اول) ناصر تقوایی

کشتی یونانی فیلم کوتاهی به کارگردانی ناصر تقوایی از مجموعه قصه‌های کیش است که درباره جزیره کیش و کشتی یونانی آن ساخته شده است. قصه‌های کیش در جشنواره‌های لا روشل (فرانسه- ۱۳۷۸)، کن (دوره پنجاه و دوم- ۱۹۹۹)، توکیو (۱۳۷۸) و بانکوک (۱۳۷۹) حضور داشته و در جشنوارۀ کن نامزد دریافت نخل طلایی بهترین فیلم بوده است. کشتی یونانی بخش اول فیلمی اپیزودیک است که عنواین بخش‌های دیگرش از این قرار است: اپیزود دوم: سفارش (ابوالفضل جلیلی) و اپیزود سوم: در (محسن مخملباف).

داستان فیلم درباره زنی فردی به نام شنبه است. شنبه، صیادی که به اتفاق همسرش در سواحل کیش زندگی می‌کند، همراه دوستش جمعه، کارتن‌هایی را که از یک کشتی یونانی به دریا ریخته می‌شود جمع‌آوری و آن را آویزان می‌کند تا خشک شوند. همسر او از این کارش ناراحت است، اما شنبه که معتقد است «همه چیز از دریا می‌آید»، پاسخ می‌دهد که قصد دارد دکه‌اش را درست کند. جمعه به شنبه می‌گوید که همسرش بیمار و هوایی شده و باید او را برای مراسم سنتی زار آماده کند. در مراسم زار معلوم می‌شود که دلیل بدحالی زن، ترس شدید او از کشتی یونانی و کارتن‌های مقوایی است و جمعه به شنبه می‌گوید که کارتن‌ها را دور بریزد. پس از پایان مراسم، شنبه به همراه همسرش به خانه برمی‌گردد. همسرش در کنار ساحل می‌نشیند و به کشتی یونانی که در دوردست، ملوانان بر عرشه آن، کارتن‌ها را به دریا می‌ریزند نگاه می‌کند. در همین اثناء با نگرانی تعداد زیادی قوطی خالی را می‌بیند که امواج دریا آن‌ها را به نزدیکی او می‌رساند.

فیلم کاغذ بی خط ناصر تقوایی

کاغذ بی خط ساخته ناصر تقوایی یک اثر اجتماعی است که سال ۸۰ با حمایت و تهیه‌کنندگی یکتا فیلم و حسن توکل‌نیا ساخت. کاغذ بی‌خط تا امروز آخرین اثر سینمایی این کارگردان مطرح ایرانی است که ساخته شده است. هر چند تقوایی بعد از آن برای ساخت چای تلخ چند باری دورخیز کرد، اما این پروژه تا امروز نیمه تمام مانده است. فیلم‌نامه‌ی کاغذ بی‌خط را تقوایی بر اساس طرحی از مینو فرشچی نوشته است. فیلم نخستین بار در بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر به اکران درآمد و بعد از نامزدی در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد (خسرو شکیبایی) و نقش اول زن (هدیه تهرانی) توانست جایزه ویژه هیات داوران را در کارگردانی دریافت کند. 

در دوره ششم جشن خانه سینما نیز تندیس زرین بهترین فیلم به انتخاب انجمن منتقدان و نویسندگان به این فیلم اهدا شده است. مهم‌ترین نکته درباره کاغذ بی‌خط شکل پرداخت استعاری تقوایی به جهان داستان و آدم‌هایش است. هرچند تماشاگر به‌ظاهر دارد زندگی روزمره یک زوج مدرن طبقه متوسطی را در اواخر دهه ۷۰ می‌بیند، اما این تنها ظاهر قضیه است. در خانه و زندگی آنان هرچیزی، نمادی از یک حضور دیگر و چیزی ناشناخته‌تر است که فیلم‌ساز ترجیح داده به شکل غیرمستقیمی به سراغشان برود و با کاربرد یک جهان تماما استعاری، بخش عمده‌ی فهم و شهود فیلم را بر عهده‌ی تفسیر شخصی خود تماشاگر بگذارد.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

تصویری به یاد ماندنی از بهروز وثوقی و جمشید مشایخی در قیصر

عکس/ تهران در ۲ روز پاک و آلوده

عکس/ نمایندگانی که به حضور ظریف در دولت رای موافق دادند

عکس جنجالی مسعود پزشکیان در کنار مولوی عبدالحمید

اینفوگرافی/ ایران در نرخ تورم از ۵ کشور عربی همسایه پیش افتاد

عکس زیرخاکی ۵۰ ساله از منوچهر وثوق، فردین، بهمن مفید و ایرج قادری

عکس/ قدیمی‌ترین تاس کشف شده در جهان متعلق به ایران

عکس/ بازار فرش هزار رنگ و دیدنی شهر تبریز

عکس/ نمایی خاص از بهمن مفید و سعید راد در سال ۱۳۵۴

عکس/ زیبایی حیرت انگیز پاییز در کلیبر آذربایجان شرقی

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ علی حاتمی با تیپ ژیگولی و نوستالژیک در دهه ۵۰

عکس/تغییر چهره پروانه سریال «لحظه گرگ و میش»

عکس/ عروسی اَجنه در اطراف بندرعباس

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ استوری مهدی طارمی برای تولد قلعه‌نویی

تصویری از یک موشک غول‌پیکر جنگی بر فراز دریای خزر

همه چیز درباره اقتصاد ژاپن/ چهارمین اقتصاد بزرگ جهان که حداکثر تورم سال‌های اخیرش ۴ درصد بود

پوتین موشک آخرالزمانی را معرفی کرد

واکنش شریعتمداری به انتشار شعری به نام رهبری: غفلت کردیم

سخنان تکان‌دهنده همتی درباره وضعیت معروف‌ترین منطقه آزاد ایران

سفر کشتی گیران با دبیر به مسکو

عکس/استوری جدید گلزار

پرفروش‌ترین آیفون کدام است؟

عکس/ حضور ستاره استقلال در امارات

افشای راز قتل زنی پس از نیم قرن؛ متهم ۹۲ ساله بازداشت شد

عکس/استوری جدید نیما شعبان‌نژاد

هم خیابانی اشتباه می‌کند، هم بازیکنان تیم ملی!

عکس/دلیل کاهش وزن شدید سحر دولتشاهی فاش شد

عکس/توئیت جدید ایلان ماسک ایرانی‌ها را غافلگیر کرد

عکس/یوسف تیموری از چهره جدیدش رونمایی کرد

خبرگزاری فرانسه: سه کشور اروپایی و آمریکا قطعنامه خود علیه ایران را تقدیم شورای حکام آژانس کردند

سازمان بهشت زهرا (س) اطلاعیه داد

عکس/گریم متفاوت مجری سابق تلویزیون

این شغل ممنوعه رسما در ایران مجاز شد

قتل یک زن توسط همسر سابق در فارس

گلزنی علیپور و ثبت یک رکورد ویژه

حکم بازداشت نتانیاهو در لاهه صادر شد

پایان کار محققی که دنیای فیزیک را سرکار گذاشت

سبزیجات حاوی پروتئین را بشناسید

شهرزاد ترکی به جشنواره هالیوود می‌رود

بهترین مواد غذایی برای جلوگیری از سنگ کلیه

عکس/ سلفی جالب شاهرخ استخری

هشدار جدی هواشناسی به پایتخت نشینان

عکس / درخواست متفاوت مهران غفوریان از سردار رادان

فیلم/ لحظه عجیب برخورد رعد و برق به ایستگاه ۲ توچال

آغاز حراج جدید سکه از این تاریخ

واریز یارانه آبان‌ماه ۱۴۰۳ دهک‌های چهارم تا نهم

ماجرای عدم پرداخت یارانه ۵۱ میلیون نفر در آبان ماه چیست؟

عکس/ علی حاتمی با تیپ ژیگولی و نوستالژیک در دهه ۵۰

سهم استخراج بیت‌کوین از قطعی برق ایران چقدر است؟

عکس/ تغییر عجیب زهره ساداتی بازیگر سریال لحظه گرگ و میش

پاییز شهر سامان در جوار زاینده رود

درخواست باشگاه تراکتور از هواداران این تیم

عکس جنجالی مسعود پزشکیان در کنار مولوی عبدالحمید

روز‌های قمر در عقرب آذرماه ۱۴۰۳ کدام است؟

علی مطهری: روس‌ها ایران را سپر خود در برابر آمریکا کرده‌اند

عکس/ مهدی طارمی و کریستیانو رونالدو در یک تیم

کیهان شعری جعلی را به رهبری منتسب کرد!

فیلم/ فرار دیوانه‌وار تریلی از ایست و بازرسی هرمزگان

کجای تهران با ماهی ۴ میلیون تومان خانه اجاره کنیم؟

پیش‌بینی دور جدید اعتراضات احتمالی در کشور

فیلم/ تولید شمش طلا ۳۰۰ کیلوگرمی در امارات

هزینه اجاره‎ آپارتمان ۵۰ متری در بریانک آذر سال ۱۴۰۳ + جدول

فیلم/ تمجید مولوی عبدالحمید از سفر استانی پزشکیان