تاریخ انتشار: ۰۸:۴۶ - ۲۰ آبان ۱۴۰۳

۳۸ هزار متر بافت تاریخی ضمیمه امامزاده؛ طرح توسعه امامزاده یحیی (ع) در عودلاجان تهران توسط سازمان نوسازی شهرداری

اجرای این طرح‌ها در بافت‌های تاریخی باارزش یا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند، منوط به کسب اجازه از وزارت میراث فرهنگی است و اگر این وزارت با طرحی موافقت کند، اجرای آن قانونی است و حالا باید منتظر ماند و دید که میراث فرهنگی این تغییرات را به‌نفع بافت تاریخی می‌داند یا به ضرر آن؟

۳۸ هزار متر بافت تاریخی ضمیمه امامزاده

اقتصاد۲۴- محله امامزاده یحیی (ع) تهران در آستانه اجرای یک طرح توسعه‌ای جدید است که خود سازمان نوسازی برای بهبود محله این طرح را ارائه داده است اما هنوز میراث فرهنگی تهران و شهرداری منطقه آن را بررسی نکرده است؛ طرحی که به‌واسطه آن حدود ۳۸ هزار مترمربع از دل بافت تاریخی تهران تغییر ماهیت و کاربری داده و به بخشی از امامزاده یحیی تبدیل می‌شود.

محله امامزاده یحیی تنها بخشی از عودلاجان است که بافت مسکونی دارد. عودلاجان، بافت تاریخی تهران در سال ۱۳۸۴ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده و هنوز علت اجرای این طرح در این محدوده مشخص نیست. 

در هر گوشه‌ و هر کوچه‌ای از محله امامزاده یحیی (ع) کارگاهی دیده می‌شود که سال‌ها پیش خبری از آنها نبود. حالا بافت محله متراکم‌تر از همیشه است و ماشین‌های سنگین و موتورهای باربر همه‌جای آن دیده می‌شوند و کاربری «ام» یا همان مختلط سال‌هاست که وارد آن شده و بافت اجتماعی را تغییر داده است.

بقعه امامزاده یحیی (ع) در محله‌ای به همین نام و در دل بافت تاریخی تهران یعنی محله عودلاجان قرار دارد و یکی از چند محله مهم دوره قاجار است که بررسی‌های محلی نشان می‌دهد این محله، مسکونی و در مجاورت بازار بوده که به‌تدریج با از دست دادن خصوصیات قبلی خود، بیشتر بناهای قدیمی آن تخریب شده است. زمانی امامزاده یحیی (ع) گورستان کنار روستای تهران بود؛ بیرون از هسته مرکزی روستا که در اثر توسعه شهر، آن را در برگرفت به مکانی مقدس برای مراجعه مردم و نشانی تاریخ تهران تبدیل شد.

با رشد تهران و افزایش جمعیت و خدمات تجاری، کناره‌های خیابان‌های احداثی در اختیار کارگاه‌های صنعتی، انبارها، گاراژها و مسافرخانه‌ها و به‌طورکلی فعالیت‌های مغایر با این بافت قرار گرفت. حالا بافت اجتماعی محله به سمت منفی دچار تغییر شده و با اجرای این طرح ممکن است تشدید شود. پژوهشگران می‌گویند تغییر نکردن امامزاده یکی از دلایل ماندگاری محله است و درست همین نقطه برای اجرای طرح انتخاب شده است؛ پناهگاهی عاطفی برای ساکنان و مردم شهر. 

طرحی که جدی‌تر شد

پیش‌زمینه طرح توسعه امامزاده یحیی(ع) به اوایل دهه ۹۰ شمسی بازمی‌گردد؛ زمانی که طرح برای اولین‌بار مطرح اما مدتی بعد لغو شد، با این حال سال گذشته این طرح دوباره از سوی تولیت امامزاده یحیی (ع) به سازمان نوسازی ارائه شد و تابستان امسال به مرحله‌ای رسید که زمزمه‌های ارسال آن به کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران شنیده شد. 

بخشی از جزئیات این طرح را می‌شود در نامه‌ سازمان نوسازی به مدیرکل شهرسازی و طرح‌های شهری معاونت شهرسازی پیدا کرد؛ این نامه ۳۰ مردادماه امسال ارسال و در آن نوشته شده است: «باتوجه به تهیه مطالعات و طرح توسعه امامزاده یحیی (ع) در سال ۱۳۹۱ توسط شرکت توسعه و عمران انفاق برای سازمان اوقاف و امور خیریه کشور، پس از استقرار دفتر توسعه محله امامزاده یحیی (ع) در منطقه ۱۲ در سال جاری، تدقیق و اصلاح و تکمیل و پیگیری طرح مذکور در دفتر توسعه محله زیر نظر این سازمان قرار گرفت.

طرح توسعه آستان امامزاده یحیی (ع) در محدوده‌ای با وسعت حدود ۳/۵ هکتار با هدف تقویت هویت تاریخی و مذهبی، بهبود فضاها و خدمات پشتیبان به زائران در سه فاز اجرایی برنامه‌ریزی شده است. در فاز اول تملک و آزادسازی ۴۷ پلاک مجموعاً به مساحت ۱۵۸۳۴ مترمربع با رویکرد تعریض معابر و توسعه عملکردی آستان، فاز دوم تملک و آزادسازی ۳۰ پلاک به مساحت ۷۷۵۸ مترمربع با رویکرد ایجاد فضا برای کاربری‌های ثانویه و فاز سوم تملک و آزادسازی ۶۲ پلاک به مساحت ۹۸۲۵ مترمربع به منظور اقدامات توسعه‌ای تکمیلی پیش‌بینی شده است.

با بررسی‌های صورت‌گرفته توسط سازمان نوسازی و دفتر توسعه محله امامزاده یحیی (ع)، مقرر شد طرح توسعه آستان در دو مرحله به کمیسیون ماده پنج ارسال شود. مرحله اول شامل پیشنهاد تصویب محدوده مداخله و رویکرد و الزامات حاکم بر طرح است که زمینه‌ساز پیشبرد مطالعات و برنامه‌ها جهت ارائه و اخذ مصوبه در مرحله دوم است. خلاصه گزارش و شیت نقشه مرحله اول طرح جهت طی فرآیند تصویب در کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران به حضور ارسال می‌شود.

پس از تصویب مرحله اول طرح در کمیسیون ماده 5، آستان امامزاده یحیی (ع) موظف است طی شش ماه مرحله دوم طرح توسعه شامل طراحی‌های شهری، مطالعات ترافیکی و برنامه تملک و اجرای طرح را با رعایت الزامات تعیین‌شده در ضوابط شیت نقشه طرح به کارگروه فنی و کمیسیون ماده پنج ارائه کند. در این خصوص این سازمان با بهره‌گیری از ظرفیت توسعه محله امامزاده یحیی(ع)، راهبری و تهیه طرح مذکور را در دستور کار قرار داده است. لذا خواهشمند است ترتیبی اتخاذ فرمایید تا زمینه تسریع در طرح موضوع در کمیسیون ماده پنج شهر تهران فراهم شود.»

۳۸ هزار متر بافت تاریخی ضمیمه امامزاده

تخریب نشانی تاریخ تهران 

مردادماه امسال شهردار تهران همراه با معاونان شهرسازی و معماری و اجتماعی و فرهنگی شهرداری پایتخت، شهردار منطقه ۱۲، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، اعضای هیئت امنا و تولیت حرم امامزاده یحیی(ع) و جمعی از معاونان و مدیران سازمان نوسازی در نشستی راهکارهای توسعه صحن حرم امامزاده یحیی و موانع تملک املاک اطراف آن را بررسی کرده بودند؛ نشستی که در آن اعضای هیئت امنا و تولیت امامزاده یحیی(ع) ضوابط را مانع حس تعلق ساکنان و افزایش مهاجرت اتباع به این محله را باعث ناامنی و رشد بزه اعلام کردند. 

اسکندر مختاری، پژوهشگر و متخصص مرمت بنا‌های تاریخی در گفتگو با «هم‌میهن» می‌گوید، اجرای این طرح توسعه‌ای چه تبعاتی برای این بخش از بافت تاریخی تهران دارد: «وقتی این بافت ثبت شده یعنی ارزشمند است و یکی از نقاط شاخص مرکز تاریخی تهران و عودلاجان است؛ در طرح مورد نظر دو تعریض در نظر گرفته شده: یک معبر از سمت خیابان ۱۵ خرداد و یک معبر از سمت خیابان ری که با ضوابط نگهداری بافت‌های تاریخی مغایر است. وقتی از بافت تاریخی صحبت می‌کنیم، یعنی این ظرف هم علاوه بر مظروف باید مورد توجه قرار گیرد.
چه در این محدوده بنای باارزشی وجود داشته باشد و چه نداشته باشد، این شاکله با ارزش باید حفظ شود؛ چون از یک دوره از توسعه شهر حکایت می‌کند که شهر براساس طرحی که برخاسته از شرایط طبیعی زمین بوده است، رشد و توسعه داشته است. این شبکه موجود حکایت از باغ‌هایی دارد که در اطراف روستای تهران وجود داشته و بعد، به بخشی از شهر تبدیل شده‌اند. زندگی اهالی شهر در طول چهار سده، روی این دانه‌بندی شکل گرفته است؛ بافتی که در آن مشاهیر زیادی به دنیا آمده‌اند و در تاریخ این شهر تاثیرگذار بوده‌اند.»

اجرای این طرح‌ها در بافت‌های تاریخی باارزش یا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند، منوط به کسب اجازه از وزارت میراث فرهنگی است و اگر این وزارت با طرحی موافقت کند، اجرای آن قانونی است و حالا باید منتظر ماند و دید که میراث فرهنگی این تغییرات را به‌نفع بافت تاریخی می‌داند یا به ضرر آن؟ 


بیشتر بخوانید: وضعیت مبهم پادگان ۰۶ ارتش؛ ساخت و ساز در پادگان سبزآغاز شد/ سرنوشت درختان و بنا‌های تاریخی چه می‌شود؟


مختاری می‌گوید، طرح در محدوده‌ای ۳/۸ هکتاری برنامه‌ریزی شده و قرار است این محدوده دچار تغییر و تحول شود: «بیشترین دانه‌بندی عناصر و اجزای این بخش از بافت تاریخی تهران، مسکونی است. خود این بافت مسکونی به دو دسته تقسیم می‌شود: بعضی از آنها متروکه‌اند و برخی دیگر هم سکنه دارند. بخشی دیگر از بافت محله مانند مدارس، مراکز فرهنگی و خود محدوده امامزاده یحیی (ع) غیرمسکونی است.»

این پژوهشگر از سرنوشت چند منطقه بافت تاریخی تهران پس از اجرای یک طرح توسعه‌ای می‌گوید: «ما مناطقی داشتیم که بدون اینکه طرحی داشته باشند، تخریب شده و به سرزمین سوخته تبدیل شده‌اند. نمونه آن  حدود ۱۰ هکتار از بافت برازجان در عودلاجان میانی بود که در طول دو، سه دهه اخیر خانه‌های آن به‌تدریج خراب یا خریداری و تصرف و درنهایت صاف شدند.»

۳۸ هزار متر بافت تاریخی ضمیمه امامزاده

طرح توسعه‌ای در بافت ثبت‌شده تاریخی تهران 

این طرح توسعه در شرایطی مطرح شده که بافت محله عودلاجان، در ۲۴ اسفندماه ۱۳۸۴ پرونده ثبتی محله تاریخی عودلاجان با شماره ثبتی ۱۵۳/۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. محدوده ثبتی این محله از شمال خیابان امیرکبیر، جنوب خیابان ۱۵ خرداد، غرب خیابان ناصرخسرو و شرق خیابان ری است و این طرح درست در وسط بافت ثبتی عودلاجان یعنی محله امامزاده یحیی قرار دارد که در حال حاضر تنها بخشی از عودلاجان است که بافت مسکونی دارد.
در پرونده ثبتی محله عودلاجان، گذر‌ها و کوچه‌ها، خانه‌ها، بازارچه و دکان‌ها، عمارت‌ها، مدرسه‌ها، مساجد، میادین، تکایا، کاروانسرا، میادین، حمام‌های عمومی، قبرستان، سفارتخانه و... به‌عنوان مورفولوژی و استخوان‌بندی محله ثبت شده و با اجرای این طرح بخشی از محله از بین می‌رود یا با تغییر کاربری روبه‌رو می‌شود.  

در این نامه گفته شده که صحن امامزاده قرار است در سه فاز و به میزان ۳۸ هزار  متر مربع توسعه پیدا کند: در فاز اول ۴۷ پلاک و ۱۵۸۳۴ مترمربع، فاز دوم ۳۰ پلاک و ۷۷۵۸ مترمربع و فاز سوم ۶۲ پلاک و ۹۸۲۵ مترمربع تملک، تخریب و نوسازی رخ دهد. وحیدشهاب موحد، فعال محلی و میراث فرهنگی و گردشگری به «هم‌میهن» می‌گوید، اولین پرسش در ارتباط با این طرح این است که چرا در حال بررسی است؟

در مرحله اول قرار است طرح به کمیسیون ماده ۵ ارائه شود که آن هم خلاصه حدود طرح است و درخواست شده ابتدا این طرح تصویب شود و بعد با اداره اوقاف باقی طرح را ارائه دهند. اگر طرح توجیح دارد، چه دلیلی دارد که به این شیوه ارائه شود؟ طرح پیوست اجتماعی و تایید سازمان میراث فرهنگی ندارد و همه جوانب آن مشخص نیست و نمی‌توان طرحی شهری در این ابعاد را بدون بررسی همه جوانب بررسی کرد.  

او می‌گوید، با اجرای این طرح یکپارچگی و اصالت محله امامزاده یحیی (ع) مخدوش می‌شود: «این بخش از بافت تاریخی تهران تنها محله مسکونی عودلاجان است و اهالی با این امامزاده مأنوسند و زندگی می‌کنند. می‌توان آن را حفظ کرد و گسترش داد، نه اینکه یک طرح توسعه‌ای بدون رعایت ضوابط میراث فرهنگی در آن اجرا کرد.»
از اوایل دهه ۸۰ شمسی تا امروز چند طرح مشابه در بخش‌هایی از بافت تاریخی تهران انجام شد که نتیجه‌ای به دنبال نداشته است. نمونه آن طرح خانه‌های خالی از سرنگ در محله برازجان، طرح توسعه محله سیروس و طرح گورستان باغ نفرآباد بود که به اعتقاد کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی، تنها زمین‌هایی خالی و بی‌دفاع برجای گذاشت و به‌دلیل کمبود بودجه و مشکلات در خود طرح، نیمه‌کاره ماندند. موحد توضیح می‌دهد که اگر اسناد این طرح‌ها بررسی می‌شد، دوباره چنین طرحی داده نمی‌شد و شهرداری متولی آن نمی‌شد که برای اجرای آن دفتر توسعه محلی را دوبار ه در محله راه‌اندازی کند.

منبع: هم میهن
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع خودرو‌های مزدا ۳، بسترن و کاپرا گروه بهمن امروز

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

آمنه‌ سادات ذبیح‌ پور کیست؟/ با خبرنگار پرحاشیه صداوسیما بیشتر آشنا شوید

الماس آسیا با پرسپولیس توافق کرد

معاون رئیس جمهور بالاخره به باکو رسید، تندرو‌ها پزشکیان را از پرواز پیاده کردند/ ظرفیت‌های محیط زیست نیمه جان ایران در اجلاس کاپ ۲۹

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳ + جدول

عکس / نعمت حقیقى، سعید پیردوست، فرامرز قریبیان حدود ۵۰ سال پیش

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استایل زمستانی آرام جعفری در ۴۳ سالگی

عکس/ گردنبند عجیب مهدی قایدی در سلفی با مهدی طارمی

تصویری حیرت انگیز از غار یخی چما در چهارمحال و بختیاری

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

گزارش بورس امروز چهارشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۳

زیان‌دهی ۱۳۴ شرکت دولتی در گزارش تکان دهنده تفریغ بودجه ۱۴۰۲؛ صداوسیما در رتبه پنجم قرار دارد

عکس/روایت محمدجواد ظریف از شکستن دستش در حیاط دولت

فیلم/باران پاییزی امروز در کاخ سعدآباد

عکس/ رونمایی از پیراهن تیم ملی ایران و کره شمالی

بررسی وضعیت حمل و نقل شهر تهران

عکس/پست مشترک وزیر بهداشت و کادر درمان در پی کشته شدن پزشک یاسوجی

فیلم/مهاجرانی: رفع فیلترینگ در دستورکار دولت است

فیلم/ نظر معاون امور زنان درباره کلینیک‌های ترک بی‌حجابی

مشخصات تانک آلتای؛ تانک قدرتمند ساخت ترکیه

اعلام جزئیات واردات آیفون‌های مسافری

ممنوع الکاری هانیه توسلی رفع شد

فیلم/ شرط عراقچی برای مذاکره با آمریکا

آغامحمدخان قاجار که بود و چگونه به سلطنت رسید؟

خبر مهم آملی لاریجانی درباره اجرای FATF

اولین خرید زمستانی استقلال مشخص شد

بررسی مجدد لایحه تأمین امنیت زنان در مجلس

ترمز کاهش قیمت دلار کشیده شد

اینفوگرافی/بلایی که نگه داشتن عطسه سر بدن می‌آورد

دگرگونی دیجیتال، سرنوشت محتوم صنعت بیمه است

فیلم/نحوه محاسبه متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی

پالس منفی واردات بنزین به بازار دلار

قهر درنای امید با مازندران

جزئیات تازه از پرونده عباس پالیزدار

نوسانات بازار طلا و سکه ادامه دارد؟

ماجرای سپهر ساعتچی و شایعه خودکشی چه بود؟

فیلم/جواب پزشکیان به زمان رفع فیلترینگ

هشدار قرمز مدیریت بحران به تهرانی‌ها

تفاوت قیمت میلگرد کارخانه با بازار خیلی زیاد است؟ + مقایسه

بازار خودرو را دلال می‌چرخاند، نه دولت و خودروساز/ مردم پول خرید پراید و تیبا را ندارند، خودروی وارداتی پیشکش

خبری مهم درباره پرسپولیس

قطری‌ها باز هم پرسپولیس را سرکار گذاشتند

کنایه برادر علی دایی به قلعه‌نویی جنجالی شد

ستاره غیرمنتظره پرسپولیس

مقایسه قیمت یک گیگ اینترنت موبایل در کشور‌های مختلف+ جدول

فیلم/خاطره تلخ الیکا عبدالرزاقی از اوایل ازدواجش

اینفوگرافی/قیمت ۱ گیگ اینترنت موبایل در کشور‌های مختلف دنیا چقدر است؟

فیلم/روحیه جالب سفیر ایران در لبنان بعد از حادثه پیجرها

ترسیم نقشه راه مواجهه ایران با آمریکا؛ بررسی اظهارات صریح مسعود پزشکیان در نشست با دیپلمات‌های ارشد

بحران خاورمیانه برگ برنده جمهوری‌خواهان شد

رؤسای‌‏جمهور سابق و میراث دولت‎ قبلی؛ نگاهی به سخنان رئیس‏‌جمهور‌ها در ایران برای بیان علل وضعیت موجود در هر دوره

آیا گروسی گره از کار ایران و آژانس باز می‌کند؟

فیلم/لحظه دستگیری قاتل دکتر یاسوجی

بودجه ۱۴۰۴ افزایش دستمزد را دچار چالش می‌کند

تحلیلگران درباره خرید و فروش دلار چه می‌گویند؟

مـرگ ۱۳ دانش‏‌آموز بر اثر خودکشی از اول ۱۴۰۳

فیلم/طرح حجاب و عفاف اولویت دولت نیست

آیا گوجه‌فرنگی ارزان می‌شود؟

برنامه دولت چهاردهم برای طرح کالابرگ چیست؟

جزئیات قطع برق تهران در روز ۲۳ آبان + جدول