بررسی شفافیت قوای سه‌گانه در گفت‌و‌گو با ۱۷ نماینده

اقتصاد۲۴-قانون شفافیت قوای سه گانه از جمله دستاورد‌های مجلس یازدهم بود که پس از کش و قوس‌های فراوان میان شورای نگهبان و مجلس در نهاد واسط یعنی مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین تکلیف شد، قانونی که براساس اولین ماده آن در کنار کارکنان سایر قوا، نمایندگان مجلس هم موظفند حداکثر ظرف چهارماه از لازم الاجرا شدن این قانون، داده ­ها و اطلاعات از جمله میزان دریافتی ماهانه و سالانه، اموال، دارایی ها، درآمد‌ها و هزینه ها، تخصیص و توزیع بودجه و تجهیزات، واگذاری زمین، تسهیلات، مشخصات املاک و... خود را اعلام کنند.

«قانون شفافیت قوای سه‌گانه» تصریح دارد مدیران سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی اعم از رؤسای قوا، وزاری دولت، نمایندگان مجلس، رؤسای سازمان‌ها و مراکز دولتی، کانون وکلای دادگستری، دانشگاه آزاد اسلامی، هلال احمر، سازمان صدا و سیما، شهرداری‌ها و ... میزان دریافتی ماهانه و سالانه (حقوق) خود را باید در وبسایت و پایگاه اطلاع‌رسانی آن نهاد مربوطه بارگذاری کنند و در معرض نمایش مراجعین قرار دهند.

با توجه به اینکه قانون مذکور در ٢۶ خرداد ماه امسال در روزنامه رسمی منتشر و از ١٢ تیر ماه لازم‌الاجرا شده است، با احتساب مهلت ۴ ماهه، دستگاه‌های اجرایی فقط تا ۱۰ آبان فرصت داشته‌اند که اطلاعات مربوط به خود را منتشر کنند.

حال با پایان مهلت قانونی شفافیت قوای سه گانه برای اعلام اطلاعات خواسته شده در این مواد از قانون، «خبرگزاری خبرآنلاین» از ۱۷ نماینده درباره التزام آنها به قانون شفافیت قوای سه گانه پرس و جو کرده است.

ابایی از شفافیت نداریم، اما بی خبریم

پاسخ نمایندگان درباره پایبندی به این قانون متفاوت است، مشخصا آنکه نمایندگان این شفافیت را تنها محدود به شفاف کردن و اعلام اموال و دارایی‌های خود کرده‌اند که در ابتدای دوره نمایندگی نسبت به آن اقدام کرده‌اند یا برخی شفافیت را محدود به شفاف کردن رأی خود می‌دانند و تاکید دارند این اقدام را انجام داده و می‌دهند.

اگرچه همگی به صراحت می‌گویند ابایی از شفافیت اموال ندارند، اما به این نکته هم اعتراف می‌کنند که از جزئیات قانون شفافیت قوای سه گانه و چند و، چون آن اطلاع کاملی ندارند و حتی برخی از مصاحبه کننده می‌خواهند که در مورد این قانون به آنها توضیح دهد.

در واقع نمایندگانی که مورد سوال قرار گرفتند اکثریت در بخش مربوط به شفاف سازی اموال در ابتدای دوره اقدام کرده بودند، اما درباره دیگر شفاف سازی‌های ذکر شده دراین قانون از جمله اعلام حقوق ماهیانه و ... چندان در جریان چند و، چون قانون جدید نبوده‌اند.

در حقیقت نمایندگان مجلس که بر حسب وظیفه قانونگذاری که دارند، انتظار می‌رود بیش از دیگران پایبند به قوانینی که خودشان مصوب کردند، باشند، اما از آن بی خبر هستند، حتی بی خبر از آنکه طبق ماده ۵ ابلاغیه قانون شفافیت قوای سه گانه در صورت اعلام نشدن موارد خواسته شده طی بازه زمانی در نظر گرفته شده مرتکبان و مستنکفان به مجازات تعزیری محکوم می‌شوند.

بیشتر بخوانید:از طرح شفافیت فقط یک «اسم خالی» باقی ماند

در این میان بودند برخی نمایندگان که اصرار داشتند نامی از آنها برده نشود به این علت که از قانون بی خبر هستند و ممکن است انتشار نامشان در حوزه انتخابیه با حاشیه همراه شود.

خبرگزاری خبرآنلاین ضمن انتشار جزئیات گپ و گفت با این نمایندگان این آمادگی را دارد که هم در راستای شفاف شدن جزئیات این قانون اقدام کند هم در صورت تمایل نمایندگان به شفاف سازی میزان دریافتی خود و شفاف سازی دیگر اطلاعات درج شده در این قانون، نسبت به انتشار آن اقدام کند.
گودرزی: تا پایان دوره نمایندگی برای شفافیت مهلت داریم

عباس گودرزی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه طبق قانون شفافیت قوای سه گانه نمایندگان مجلس باید تا ۱۰ آبان ماه میزان دریافتی و حقوق خود، اموال خود و ... را شفاف می‌کردند، آیا این کار را انجام دادند یا خیر، گفت: شفافیت از قبل بوده و باز هم ساری و جاری است و نمایندگان این کار را انجام می‌دهند.

وی در واکنش به اینکه الان نمایندگان مجلس دوازدهم این اقدام را انجام دادند یا خیر، افزود: حتما این کار انجام خواهد گرفت. ما در پایان دوره قبل و همینطور در مجلس دهم انجام دادیم، در نتیجه برابر قانون در مجلس دوازدهم هم این قانون اجرا خواهد شد.

گودرزی ادامه داد: در زمان مشخصی سامانه‌ها را مستقر می‌کنند و البته برابر قانون همه نمایندگان موظف هستند که ثبت کنند منتها تا پایان دوره فرصت است که این اصلاحات انجام شود و اگر کسی این قانون را رعایت نکند حتی به لحاظ رسیدگی به صلاحیت او هم توسط شورای نگهبان لحاظ خواهد شد.

جوکار: در ابتدای دوره اموالم را در سامانه قوه قضائیه ثبت کردم

همچنین محمد صالح جوکار، رئیس کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی کشور در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین در واکنش به اینکه طبق قانون شفافیت قوای ۳ گانه نمایندگان باید تا تاریخ ۱۰ آبان ماه ۱۴۰۳ میزان دریافتی و حقوق خود، اموال خود و ... را شفاف می‌کردند، آیا شما این اقدام را انجام دادید یا خیر، گفت: اموال و دارایی‌های نمایندگان مجلس در سامانه قوه قضائیه ثبت می‌شود که من این کار را انجام دادم. در ابتدای دوره هر مجلس به نمایندگان اعلام می‌شود و آنها هم اموال خود، همسر و فرزندان تحت تکلف را در سامانه ثبت می‌کنند.

وی افزود: ثبت اموال نمایندگان قانون است که براساس همگی موظف هستند همه اموال و دارایی‌های خود را در ابتدای دوره هر مجلس در سامانه قوه قضائیه ثبت کنند.

روانبخش: اموالم را قبلا ثبت کردم

قاسم روانبخش، عضو شاخص جبهه پایداری نیز در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه آیا از روند ثبت حقوق ماهیانه و اموال نمایندگان طبق قانون شفافیت قوای سه گانه اطلاع دارید یا خیر، گفت: این قانون قبلا ثبت شده و اموال را ثبت کردیم.

کوچکی نژاد: در مورد مسئولین لازم است از ابزار از کجا آورده‌ای استفاده شود

جبار کوچکی نژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین در پاسخ به اینکه طبق قانون شفافیت قوای سه گانه نمایندگان مهلت داشتند تا ۱۰ ابان ماه سال جاری میزان دریافتی و اموال خود را شفاف کنند، آیا شما اقدام کرده‌اید، گفت: قوه قضائیه سامانه‌ای را طراحی کرده و ما اموال خود را در آن ثبت کردیم و انشاالله این شفافیت برای همه باشد.

وی در واکنش به اینکه به نظر می‌رسد ثبت اموال طبق قانون شفافیت جدای از ثبت اموال نمایندگان در ابتدای هر دوره است، تصریح کرد: این قانونی است که اتفاقا در قانون اساسی هم آمده، به این ترتیب که مسئولین باید اموال خودشان را ثبت کنند و بعد از مسئولیت و حین مسئولیت آن ابزار «از کجا آوردی؟» در مورد آنها استفاده شود، چون این بحث جدی است.

تقی پور: اگر قانون شفافیت ابلاغ شده، انجام می‌دهیم

رضا تقی پور انوری، عضو کابینه دولت دهم که حالا نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی است، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت: الان حضور ذهن ندارم، اما اگر قانونی ابلاغ شده معمولا در راستای آن اقدام می‌کنیم؛ بنابراین قانون شفافیت هم اگر ابلاغ شده قطعاً انجام دادیم.

عبدالوحید فیاضی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه براساس آنچه قانون شفافیت قوای سه گانه اعلام کرده آیا میزان دریافتی و اموال خود را شفاف کردید یا خیر، گفت: خیر، اقدام نکردیم. البته قبلاً در بازه انتخابات خودم اموالم را اعلام کردم، اما درباره این سامانه اطلاع نداشتیم.

نقدعلی: ثبت اموال و قانون شفافیت ارتباطی باهم ندارند

محمدتقی نقدعلی، چهره شاخص فراکسیون انقلاب اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت: ثبت اموال با شفافیت متفاوت است و اصلا ربطی بهم ندارند. ثبت اموال از قبل بوده و ما هم ثبت کردیم، اما شفافیت قانون دیگری است.

وی در واکنش به اینکه در جزئیات قانون شفافیت قوای سه گانه به شفافیت میزان دریافتی و اموال نمایندگان هم اشاره شده، اظهار کرد: خیر، قوه قضائیه همه ساله سامانه خود را اینجا مستقر می‌کند و ثبت می‌کند، اما شفافیت مربوط به ریز و درشت آن چیزی است که در قوای سه گانه اتفاق می‌افتد که الان مجلس در مورد آرای خودش این کار را انجام داده و درباره مواردی نیازمند آئین نامه است که مصوب شود، اما در مجموع این قانون فاخری است که هنوز به شکل کامل اجرا نشده تا جایی که می‌توان گفت شاید ۱۰ درصد آن هم اجرا نشده، اما اگر این قانون اجرا شود همه نظام در اتاق شیشه‌ای قرار می‌گیرد.

موسوی: آراء شفاف شدند، اما اموال...

فرید موسوی از جمله نمایندگان اصلح طلب مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه طبق قانون شفافیت قوای سه گانه قرار بر این بوده که نمایندگان میزان دریافتی و اموال خود را تا ۱۰ آبان ماه شفاف کنند، آیا شما اموال خود را شفاف کردید، گفت: در سامانه اعلام می‌شود من مشاهده کردم که آراء شفاف می‌شوند و اموال را همگی به قوه قضائیه اعلام می‌کنیم.

محمودی: اطلاعی ندارم

مرتضی محمودی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: من اطلاعی از شفافیت اموال و آراء ندارم فقط می‌دانم که شفافیت آراء در صحن که خیلی وقت شروع شده، اما شفافیت آراء در کمیسیون‌ها هم قرار بوده ازاین هفته شروع شود. در مورد شفافیت در سایر قوا اطلاعی ندارم، گویا نسبت به همه دستگاه‌ها مجلس جلودار است و تا الان گزارش مثبتی از سایر دستگاه‌ها نداشتیم.

وی افزود:، اما در مورد اموال و رفتار‌های غیر از آراء در مجلس هم من تا الان اطلاع دقیقی ندارم که متولی این امر کدام بخش از مجلس است و باید چه اقدامی انجام می‌داده و اینکه انجام داده یا نه. این مورد را پیگیری کنیم و قطعا هیئت رئیسه باید پاسخگوی اصلی این قضیه باشد.

نخعی: در سامانه شفافیتی که مجلس قبلاً طراحی کرده بود، داوطلبانه اموالم را اعلام کردم

مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین در مورد اینکه آیا شما طبق قانون شفافیت قوای سه گانه، میزان دریافتی و اموال خود را شفاف کردید یا خیر، گفت: من انجام دادم و قبل از این هم داوطلبانه اموال خود را در سامانه قوه قضائیه ثبت کردیم و در سامانه شفافیتی هم که مجلس قبلاً طراحی کرده بود، داوطلبانه اموال خود را اعلام کردم.

غضنفرآبادی: باید سامانه درست و حسابی در مورد قانون شفافیت قوای سه گانه وجود داشته باشد

موسی غضنفرآبادی، رئیس فراکسیون انقلاب اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه طبق قانون شفافیت میزان دریافتی و اموال خود را شفاف کردید یا خیر، گفت: بله بنده هم اموالم و رأیم شفاف است.

وی در واکنش به اینکه اموال خود را در کدام سامانه شفاف اعلام کردید، تصریح کرد: اطلاع ندارم. اما باید سامانه درست و حسابی در این زمینه وجود داشته باشد. به نظرم باید اقدامی در این راستا صورت بگیرد وگرنه سر نمایندگان شلوغ است.

غضنفرآبادی در پاسخ به اینکه قانون شفافیت قوای سه گانه در مجلس متولی امر دارد، خاطرنشان کرد: هیئت رئیسه باید به دنبال این قضیه باشد.
نصیرپور: قاعدتاً قانون شفافیت قوای سه گانه هم روی سامانه شفافیت قوای سه گانه سوار می‌شود

مجید نصیرپور، عضو فراکسیون مستقلین مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره شفافیت میزان دریافتی و اموال نمایندگان طبق قانون شفافیت قوای سه گانه گفت: نمایندگی مجلس جزو مشاغلی است که طبق قانون زمانی که رأی می‌آوردند باید اموال و دارایی‌های خودشان را به قوه قضائیه اعلام کنند و قوه هم موظف به حفظ و نگهداری آن و البته تطبیق آن با دارایی‌های نمایندگان در انتهای دوره نمایندگی برعهده این قوه است.

وی افزود: این موارد را از آن جهت می‌گویم که سمت نمایندگی مشمول قانون بوده و قانون شفافیت این نکته را شفاف‌تر کرده است.

نصیرپور در پاسخ به اینکه آیا سامانه‌ای برای شفافیت اموال نمایندگان در نظر گرفته شده، تصریح کرد: بله، قوه قضائیه سامانه‌ای دارد که همه اموال را در آنجا ثبت می‌کنیم. قاعدتاً قانون شفافیت قوای سه گانه هم باید بر روی همان سامانه سوار شود و دقت لازم صورت بگیرد که دارایی‌های افراد متناسب با وضعیت آنها ثبت شده باشد و خدای نکرده حاشیه نداشته باشند.

بجارزهی:در مورد قانون شفافیت قوای سه گانه اطلاعی ندارم

محمد انور بجارزهی، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه آیا شما به عنوان نماینده قانون شفافیت قوای سه گانه را اجرا کردید، گفت: ما همان ابتدا برای ثبت نام کلیه اموالی که داشتم را در سامانه قوه قضائیه ثبت کردیم.

وی در واکنش به اینکه قانون شفافیت قوای سه گانه به غیر از این ثبت اموال در ابتدای دوره نمایندگی است، اظهار کرد: در این مورد اطلاع ندارم.
عبداللهی: اگر فردی پسر یا دخترش ثروت داشته باشد، چه ربطی به آن نماینده دارد؟

بیت الله عبداللهی، نماینده مردم اهر و هریس در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت: من اموالم را شفاف کردم و این قانون شامل اعضای خانواده نمی‌شود بلکه مربوط به اموال افراد است. به عنوان مثال اگر فردی پسر یا دخترش ثروت داشته باشد، چه ربطی به آن نماینده دارد؟

وی افزود: بنابراین اموال مربوط به نمایندگان باید شفاف شوند، اما به نظر من کارایی ندارد و یک مورد صوری و بی فایده است، این را جدی می‌گویم.

عبداللهی در واکنش به اینکه منظور شما از بی فایده بودن شفافیت چیست، تصریح کرد: خیلی آمار دیدیم. در کشور ما آمار رسمی بیشتر از آمار غیررسمی است. آن افرادی که حقه باز هستند هزارتا کلک در می‌آورند. فقط افرادی که سالم هستند، اعلام می‌کنند که اعلام کنند یا نکنند چه فرقی به حال کشور دارد؟

بیشتر بخوانید:دستاورد مجلس یازدهم برای جامعه؛ کارنامه خالی قانون‌نویسی کیفی

این نماینده مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: اینکه عده‌ای پول‌های هنگفت در انتخابات هزینه می‌کنند را از کجا می‌آوردند؟ فرد ۴ سال نماینده می‌شود و پول‌های آنچنانی دارد، این پول‌ها را از کجا می‌آورد؟ خیلی از موارد شفاف هستند، اما کسی نیست رسیدگی کند. برداشت من این است که خیلی از موارد در کشور شفاف هستند اموال هم شفاف هستند، اما کسی هست که گوش کسی را بگیرد؟ برداشت من این است که در این مسئله ضعف داریم.

سراج: آماده اعلام هستیم، اما به چه کسی بگوییم؟

محمد سراج از جمله نمایندگان عضو فراکسیون انقلاب اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین در مورد اینکه آیا شما به عنوان نماینده قانون شفافیت قوای سه گانه را اجرا کردید یا خیر، گفت: مطلع شدم که ابلاغ کردند و قبل از اینکه وارد مجلس دوازدهم شویم، دیدیم ابلاغ کردند، اما کسی از ما نخواست. کجا و به چه کسی اعلام کنیم؟

وی در واکنش به اینکه بنابراین سامانه‌ای برای قانون شفافیت قوای سه گانه صورت نگرفته، افزود: یک نفر باید متولی شود و پیگیری کند، ما آماده هستیم که اموال خود را اعلام کنیم، اما به چه کسی اعلام کنیم؟ به در و دیوار بزنم؟ در روزنامه منتشر کنم؟ به مرجع خاصی بسپارم. یکی باید بگوید این فرم را پر کنید، الان وارد اداره‌ای می‌شوید فرم می‌دهند و می‌گویند پر کن، این موضوع هم به همین ترتیب است باید متولی داشته باشد، به عنوان مثال بگویند آقای سراج شما این کار را انجام بده، با افتخار انجام می‌دهم، پای آن را هم امضاء می‌کنم و همه هم آزاد هستند که بروند غیر آن را دربیاروند. روشن است، اما باید متولی داشته باشد. وضعیت این است که قانون داریم ولی متولی نداریم که این شبیه همان نداشتن قانون است.

وحیدی: هنوز درباره قانون شفافیت قوای سه گانه بحث نشده است

احمد وحیدی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره اینکه شما به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی قانون شفافیت قوای سه گانه را اجرا کردید، گفت: در این دوره هنوز در این مورد بحث نشده است.

آریایی نژاد: مگر ما چه اندازه حقوق می‌گیریم؟

احمد آریایی نژاد، عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خبرآنلاین در پاسخ به این پرسش که طبق قانون شفافیت قوای سه گانه نمایندگان مکلف هستند اموال و میزان دریافتی خود را شفاف کنند، آیا شما این کار را انجام دادید، گفت: مشکل ما چیز دیگری است، آدرس عوضی به مردم ندهیم، مردم می‌خواهند بدانند این آریایی نژاد که نماینده آنها شد داشته‌های از شروع نمایندگی تا پایان دوره چه اندازه فرق کرده؟ آیا معقول است یا خیر؟ یعنی از رانت قدرت استفاده کرده یا نه؟ بله این باید شفاف شود.

وی افزود: برای مثال یک نفر در انتخابات رقیب من بود بیش از ۳۰ میلیارد تومان در جریان تبلیغات خرج کرد، مگر ما چه اندازه حقوق می‌گیریم؟ حقوق نمایندگان بدون آنکه از آن خرج کنند در مجموع ۴ سال، ۵ میلیارد تومان می‌شود، نباید قانونی باشد که جلوی این اقدامات را بگیرد؟ لذا باید به این درک برسیم که چه چیزی شفاف شود و چه چیزی شفاف نشود. من خودم طرفدار شفافیت هستم.