تاریخ انتشار: ۲۲:۱۳ - ۲۷ آذر ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

بهرام شاپور کیست و درباره پادشاه کمتر شناخته شده ساسانی چه می‌دانیم؟

بهرام یکم بزرگ‌ترین پسر شاپور یکم، چهارمین شاهنشاه امپراتوری ساسانی بود. بهرام سه برادر کوچکتر به نام‌های هرمز، نرسه و شاپور داشت، اما شاپور یکم پسر چهارم خود هرمز شاپور را به ولیعهدی انتخاب کرد. دلیل این امر احتمالاً تبار سطح پایین مادر بهرام بوده است.

بهرام شاپور که بود؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: بهرام شاپور یکی از شخصیت‌های کمتر شناخته‌شده در تاریخ سلسله ساسانی است. با این حال، اطلاعات تاریخی محدودی درباره وی در دسترس است و بیشتر موارد به کتیبه‌ها یا منابع غیرمستقیم برمی‌گردد. در ادامه، نگاهی کلی به این شخصیت و جایگاه احتمالی او در تاریخ ساسانی خواهیم داشت.

زندگینامه بهرام شاپور

بهرام یکم بزرگ‌ترین پسر شاپور یکم، چهارمین شاهنشاه امپراتوری ساسانی بود. بهرام سه برادر کوچکتر به نام‌های هرمز، نرسه و شاپور داشت، اما شاپور یکم پسر چهارم خود هرمز شاپور را به ولیعهدی انتخاب کرد. دلیل این امر احتمالاً تبار سطح پایین مادر بهرام بوده است. در دوران سلطنت شاپور یکم، بهرام به‌عنوان فرماندار منطقه تازه فتح شده گیلان، واقع در کرانه جنوب‌غربی دریای خزر منصوب شد و لقب «گیلانشاه» (شاه گیلان) را گرفت. نام او در ضلع شرقی سنگ‌نبشته شاپور یکم در کعبه زرتشت در نقش رستم نیز ذکر شده است. بهرام یکم علاقمند به شکار، برگزاری ضیافت‌های شاهانه و بزم‌های درباری بود. در منابع زرتشتی بهرام به دلیل نیکوکاری و دادگری‌اش ستایش شده است.

پادشاهی بهرام شاپور 

شاپور یکم در سال ۲۷۰ میلادی درگذشت و هرمز یکم جانشین او شد. هرمز یکم از مه ۲۷۰ تا زمان مرگش در ژوئن ۲۷۱ سلطنت کرد. بهرام که در دوران پدرش هرگز یک گزینه جدی برای نشستن بر تخت به حساب نمی‌آمد، پس از مرگ برادرش، شاهنشاه ایران شد. بهرام با نرسه به توافق رسید تا او عنوان «بزرگ ارمنشاه» (شاه بزرگ ارمنستان) را نگه دارد و در عوض از ادعایش بر تاج و تخت ایران چشم پوشی کند. اگرچه نرسه اقدامی علیه بهرام نکرد و به ارمنستان بازگشت، اما هرگز بهرام را یک شاهنشاه قانونی نمی‌دانست و به او به چشم یک غاصب نگاه می‌کرد.

نظام مذهبی بهرام شاپور

در دوران بهرام شاپور، «کرتیر» روحانیت زرشتی را شکل داد و خود او در پی تثبیت مجموعه‌ای از قوانین، به محوریت اوستا و نیز خلق یک آیین مشترک و وحدت بخش و سرانجام در پی تثبیت یک نظام طبقاتی زرتشتی وابسته به حکومت بود. همزمان مانی از میانرودان ظهور کرد و مبشر دینی شد که از همه نظر «جهانی» شمرده می‌شد. در زمان بهرام یکم و با به قدرت رسیدن کرتیر، اوضاع مانی نیز شروع به تغییر کرد.

در سال ۲۷۴ میلادی، مانی از شرق به پیشگاه بهرام یکم فراخوانده شد، متنی مانوی نیز از برخورد شدید شاه با پیامبر مزبور در دست است، در دربار او را به شدت نکوهش کردند که نه پزشک خوبی است و نه بهره‌اش به کسی می‌رسد. سرانجام هم بهرام فرمان دستگیری و زندانی کردن مانی را صادر کرد. سپس کرتیر و دیگر موبدان، بهرام را متقاعد کردند که مانی را به اعدام محکوم کند و بدین ترتیب مانی کشته شد. در پی مرگ مانی، پیروانش توسط کرتیر و روحانیون زرتشتی تحت تعقیب، شکنجه و آزار قرار گرفتند. روحانیون زرتشتی، مانی را فیلسوفی ناهمگون و بت‌پرست می‌دانستند که برداشت‌های مبهمی از دین زرتشت ارائه می‌کرد که به اندیشه‌های مسیحی، یهودی و بودایی آلوده بود.

در دوره بهرام یکم عنوان‌های کرتیر زرق و برق‌دارتر شده‌اند، بهرام نه تنها ابتدا او را به یکی از نخبگان تبدیل کرد، بلکه عنوان دادور کل قلمرو شاهنشاهی را نیز به او اهدا کرد. کرتیر با حمایت بهرام یکم پایه‌های آتشکده دولتی زرتشتی را بنا نهاد که مانند کلیسای کاتولیک رم بود و این امر باعث شد که بهرام در منابع ساسانی به‌عنوان «پادشاهی نیکوکار و شایسته» مورد تشویق قرار گیرد. با این حال، بهرام یکم مانند پیشینیانش یک زرتشتی میانه‌رو بود.

ضرب سکه بهرام یکم

در زمان بهرام یکم، پشت سکه‌ها برخلاف سکه‌های ضرب شده در زمان شاپور اول دو خدمتکار به جای اینکه روبروی محراب آتشکده باشند، پشت به آن هستند. روی سکه‌های بهرام یکم نشان می‌دهند که تاج بر سر او مخالف میترا است. تاجی که تزئین آن با میخ‌های پرتوی شکل انجام شده بود. سکه‌ای از بهرام ظاهراً در بلخ در باختر ضرب شده است که آن را اولین سکه شاهنشاهی ساسانی می‌دانند که در قلمرو‌های سابق امپراتوری کوشان ضرب شده و فرمانروایی مستقیم ساسانیان را در منطقه تحت رهبری بهرام یکم تأیید می‌کند. 

درگذشت بهرام یکم

بهرام یکم در سپتامبر ۲۷۴ به مرگ طبیعی درگذشت و پسرش بهرام دوم به جای او برتخت نشست. یکی دیگر از فرزندان بهرام، هرمز یکم کوشانشاه بود که به‌عنوان فرمانروای دولت ساسانیان هند در قسمت شرقی شاهنشاهی ساسانی برگزیده شده بود، اما پس از به قدرت رسیدن برادرش، بر او حمله کرد و خودش را در بلخ شاهنشاه اعلام کرد. با این حال بهرام دوم با موفقیت این شورش را سرکوب کرد. بهرام سوم نوه بهرام یکم آخرین شاه از خانواده وی بود که بر ایران حکومت کرد. در سال ۲۹۳ نرسه با حمایت بزرگان و اشراف، به سمت تیسفون به راه افتاد و با برکناری نوه بهرام یکم، یعنی بهرام سوم، خود را شاهنشاه اعلام کرد. پس از برکناری بهرام سوم از سلطنت، خط جانشینی ساسانیان از بهرام یکم به نرسه و فرزندانش منتقل شد و تا زمان سقوط شاهنشاهی ساسانی در ۶۵۱ میلادی ادامه داشت.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ پوستر پرسپولیس برای دیدار با سپاهان

عکس/ پوستر AFC برای مسابقه سوپرجام بین پرسپولیس و سپاهان

عکس/ پرسپولیس چند بار قهرمان سوپرجام شد؟

عکس/ نورا هاشمی با لباس محلی در قشم

عکس/ ترکیب پرسپولیس مقابل سپاهان

عکس/ کاریکاتور کریم باقری در دستان بانوی هوادار پرسپولیس

عکس/ شبنم قلی خانی و مستانه مهاجر در دبی

عکس/ حضور خبرنگاران در محل دیدار پزشکیان و پوتین

اینفوگرافی/ تفاوت شکست خوردن با بازنده بودن

تصویری از ایلان ماسک و جف بزوس ۲۰ سال پیش

تورم دلاری به بازار دستگاه‌های فلزیاب رسید/ افزایش ۱۰۰ درصدی جویندگان گنج در ۷ سال گذشته

عکس/ نماز خواندن هیات همراه پزشکیان در کاخ کرملین

عکس‌های تولد ۲۴ سالگی باران خانم سریال گردن‌زنی

استوری معنادار معاون سابق پرسپولیس علیه درویش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

قاضی رازینی در گذر زمان از سال ۱۳۵۷ تا امروز

سوابق و ماجرای ترور سابق قاضی علی رازینی

آشنایی با سوابق و بیوگرافی قاضی محمد مقیسه

حضور فعال بیمه ما در نمایشگاه پتروکم

فیلم/ پریناز ایزدیار هم کمدین شد

دلایل افزایش ۷۶ درصدی سود عملیاتی تکیمیا

بانک دی، پیشتاز در وصول مطالبات

گزارش بورس امروز شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳

انتشار اوراق گواهی سپرده خاص بانک رفاه کارگران ادامه دارد

معرفی خودرو مرسدس بنز S کلاس با موتور V ۱۲ + عکس

با همت و تلاش، کارنامه درخشانی را در ویترین نگاه مردم بگذاریم

آتش‌سوزی مهیب در یکی از بیمارستان‌های مشهد

فیلم/ اولین تصاویر از محل ترور دو قاضی در تهران

آینه صنعت پتروشیمی در ایران پتروکم/ شریعتمداری صدای صاحبان صنایع را شنید

تأکید محمد کبیری بر میزبانی شایسته از گردشگران نوروزی کیش

عکس/ حرم حضرت معصومه (س) در دوران قاجار ۱۲۹ سال پیش

حضور بیمه البرز در نمایشگاه تخصصی صنایع دریایی و دریانوردی ایران

فیلم/ برف شمال تهران را سفیدپوش کرد

عکس/ مکان حمله تروریستی به ۲ قاضی دیوان عالی

برگزاری دومین نشست تخصصی کنفرانس بین المللی فناوری با مشارکت بیمه البرز

واکاوی ابعاد ممنوع‌التصویری رییس دولت اصلاحات با اظهارات تازه حسن روحانی؛ چه کسی سیدمحمد خاتمی را ممنوع‌التصویر کرد؟

ورود اتباع ایرانی و مسافران اسرائیلی به سوریه ممنوع شد

بیانیه قوه قضائیه درباره ترور دو قاضی دیوان عالی

فیلم/ ماجرای ترور قاضی رازینی ۲۶ سال پیش

فیلم/ جشن تولد غم‌انگیز ماه‌چهره خلیلی با حضور پسرش

عکس/ واکنش حسام الدین آشنا به ترور سه قاضی در تهران

عکس/ نقش برجسته غزال در کاخ داریوش شوش بازماند از ۳۰۰۰ سال پیش

عکس/ ژست بامزه رُز و جک در پشت صحنه تایتانیک ۲۸ سال پیش

عکس/ قاب خانوادگی منوچهر وثوق در کنار پدرش ۷۶ سال پیش

هدیه ۵۰ میلیارد تومانی شیخ اماراتی به سردار آزمون+ عکس

قیمت جدید دام زنده ۲۹ دی‌ماه ۱۴۰۳ + جدول

جزییات تیراندازی و شهادت دو قاضی مقابل کاخ دادگستری

حال و هوای تشییع نمادین پیکر حضرت زینب (س)

بازیکن آرژانتینی در آستانه جدایی از استقلال

عکس/ قاب جذاب آناهیتا درگاهی و رویا جاویدنیا در ۳۷ و ۵۹ سالگی

عکس/ حمله مسلحانه به ۳ قاضی در دیوان عالی کل کشور

عکسی پرحاشیه و دیدنی از ملاقات پزشکیان و رئیس جمهور ترکمنستان

تیر اندازی مقابل کاخ دادگستری در میدان ارک

حمله تند کیهان به خودکشی ابراهیم نبوی

عکس/ تولد عجیب ابرا سریال یاغی در ۲۴ سالگی

عکسی پرحاشیه و با جزییات از ۵۵ سال پیش تهران

شکست سنگین پروژه درویش در پرسپولیس

افزایش قیمت مسکن در مکران نتیجه شایعه انتقال پایتخت

عکس/ جشن عروسی شاهرخان خان ۳۴ سال پیش

عکس/ کولاک سردار آزمون و مهدی قایدی در لیگ امارات

اختصاص ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو به واردات خودرو

مسکن ملی با قیمت هر متر ۵۰ میلیون تومان

قیمت‌های نجومی و عجیب خانه‌های کم‌متراژ در تهران

پرسپولیس فرمول قهرمانی لیگ را می‌داند

فیلم/ استقبال لبنانی‌ها از امانوئل ماکرون با شیرینی فرانسوی