تاریخ انتشار: ۲۲:۱۳ - ۲۷ آذر ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

بهرام شاپور کیست و درباره پادشاه کمتر شناخته شده ساسانی چه می‌دانیم؟

بهرام یکم بزرگ‌ترین پسر شاپور یکم، چهارمین شاهنشاه امپراتوری ساسانی بود. بهرام سه برادر کوچکتر به نام‌های هرمز، نرسه و شاپور داشت، اما شاپور یکم پسر چهارم خود هرمز شاپور را به ولیعهدی انتخاب کرد. دلیل این امر احتمالاً تبار سطح پایین مادر بهرام بوده است.

بهرام شاپور که بود؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: بهرام شاپور یکی از شخصیت‌های کمتر شناخته‌شده در تاریخ سلسله ساسانی است. با این حال، اطلاعات تاریخی محدودی درباره وی در دسترس است و بیشتر موارد به کتیبه‌ها یا منابع غیرمستقیم برمی‌گردد. در ادامه، نگاهی کلی به این شخصیت و جایگاه احتمالی او در تاریخ ساسانی خواهیم داشت.

زندگینامه بهرام شاپور

بهرام یکم بزرگ‌ترین پسر شاپور یکم، چهارمین شاهنشاه امپراتوری ساسانی بود. بهرام سه برادر کوچکتر به نام‌های هرمز، نرسه و شاپور داشت، اما شاپور یکم پسر چهارم خود هرمز شاپور را به ولیعهدی انتخاب کرد. دلیل این امر احتمالاً تبار سطح پایین مادر بهرام بوده است. در دوران سلطنت شاپور یکم، بهرام به‌عنوان فرماندار منطقه تازه فتح شده گیلان، واقع در کرانه جنوب‌غربی دریای خزر منصوب شد و لقب «گیلانشاه» (شاه گیلان) را گرفت. نام او در ضلع شرقی سنگ‌نبشته شاپور یکم در کعبه زرتشت در نقش رستم نیز ذکر شده است. بهرام یکم علاقمند به شکار، برگزاری ضیافت‌های شاهانه و بزم‌های درباری بود. در منابع زرتشتی بهرام به دلیل نیکوکاری و دادگری‌اش ستایش شده است.

پادشاهی بهرام شاپور 

شاپور یکم در سال ۲۷۰ میلادی درگذشت و هرمز یکم جانشین او شد. هرمز یکم از مه ۲۷۰ تا زمان مرگش در ژوئن ۲۷۱ سلطنت کرد. بهرام که در دوران پدرش هرگز یک گزینه جدی برای نشستن بر تخت به حساب نمی‌آمد، پس از مرگ برادرش، شاهنشاه ایران شد. بهرام با نرسه به توافق رسید تا او عنوان «بزرگ ارمنشاه» (شاه بزرگ ارمنستان) را نگه دارد و در عوض از ادعایش بر تاج و تخت ایران چشم پوشی کند. اگرچه نرسه اقدامی علیه بهرام نکرد و به ارمنستان بازگشت، اما هرگز بهرام را یک شاهنشاه قانونی نمی‌دانست و به او به چشم یک غاصب نگاه می‌کرد.

نظام مذهبی بهرام شاپور

در دوران بهرام شاپور، «کرتیر» روحانیت زرشتی را شکل داد و خود او در پی تثبیت مجموعه‌ای از قوانین، به محوریت اوستا و نیز خلق یک آیین مشترک و وحدت بخش و سرانجام در پی تثبیت یک نظام طبقاتی زرتشتی وابسته به حکومت بود. همزمان مانی از میانرودان ظهور کرد و مبشر دینی شد که از همه نظر «جهانی» شمرده می‌شد. در زمان بهرام یکم و با به قدرت رسیدن کرتیر، اوضاع مانی نیز شروع به تغییر کرد.

در سال ۲۷۴ میلادی، مانی از شرق به پیشگاه بهرام یکم فراخوانده شد، متنی مانوی نیز از برخورد شدید شاه با پیامبر مزبور در دست است، در دربار او را به شدت نکوهش کردند که نه پزشک خوبی است و نه بهره‌اش به کسی می‌رسد. سرانجام هم بهرام فرمان دستگیری و زندانی کردن مانی را صادر کرد. سپس کرتیر و دیگر موبدان، بهرام را متقاعد کردند که مانی را به اعدام محکوم کند و بدین ترتیب مانی کشته شد. در پی مرگ مانی، پیروانش توسط کرتیر و روحانیون زرتشتی تحت تعقیب، شکنجه و آزار قرار گرفتند. روحانیون زرتشتی، مانی را فیلسوفی ناهمگون و بت‌پرست می‌دانستند که برداشت‌های مبهمی از دین زرتشت ارائه می‌کرد که به اندیشه‌های مسیحی، یهودی و بودایی آلوده بود.

در دوره بهرام یکم عنوان‌های کرتیر زرق و برق‌دارتر شده‌اند، بهرام نه تنها ابتدا او را به یکی از نخبگان تبدیل کرد، بلکه عنوان دادور کل قلمرو شاهنشاهی را نیز به او اهدا کرد. کرتیر با حمایت بهرام یکم پایه‌های آتشکده دولتی زرتشتی را بنا نهاد که مانند کلیسای کاتولیک رم بود و این امر باعث شد که بهرام در منابع ساسانی به‌عنوان «پادشاهی نیکوکار و شایسته» مورد تشویق قرار گیرد. با این حال، بهرام یکم مانند پیشینیانش یک زرتشتی میانه‌رو بود.

ضرب سکه بهرام یکم

در زمان بهرام یکم، پشت سکه‌ها برخلاف سکه‌های ضرب شده در زمان شاپور اول دو خدمتکار به جای اینکه روبروی محراب آتشکده باشند، پشت به آن هستند. روی سکه‌های بهرام یکم نشان می‌دهند که تاج بر سر او مخالف میترا است. تاجی که تزئین آن با میخ‌های پرتوی شکل انجام شده بود. سکه‌ای از بهرام ظاهراً در بلخ در باختر ضرب شده است که آن را اولین سکه شاهنشاهی ساسانی می‌دانند که در قلمرو‌های سابق امپراتوری کوشان ضرب شده و فرمانروایی مستقیم ساسانیان را در منطقه تحت رهبری بهرام یکم تأیید می‌کند. 

درگذشت بهرام یکم

بهرام یکم در سپتامبر ۲۷۴ به مرگ طبیعی درگذشت و پسرش بهرام دوم به جای او برتخت نشست. یکی دیگر از فرزندان بهرام، هرمز یکم کوشانشاه بود که به‌عنوان فرمانروای دولت ساسانیان هند در قسمت شرقی شاهنشاهی ساسانی برگزیده شده بود، اما پس از به قدرت رسیدن برادرش، بر او حمله کرد و خودش را در بلخ شاهنشاه اعلام کرد. با این حال بهرام دوم با موفقیت این شورش را سرکوب کرد. بهرام سوم نوه بهرام یکم آخرین شاه از خانواده وی بود که بر ایران حکومت کرد. در سال ۲۹۳ نرسه با حمایت بزرگان و اشراف، به سمت تیسفون به راه افتاد و با برکناری نوه بهرام یکم، یعنی بهرام سوم، خود را شاهنشاه اعلام کرد. پس از برکناری بهرام سوم از سلطنت، خط جانشینی ساسانیان از بهرام یکم به نرسه و فرزندانش منتقل شد و تا زمان سقوط شاهنشاهی ساسانی در ۶۵۱ میلادی ادامه داشت.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت انواع دوربین‌های عکاسی + جدول

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ حضور سخنگو و معاون زنان دولت در دیدار با رهبری

عکس/ حضور جوئل کوجو مهاجم جدید استقلال در تست‌های پزشکی

عکس/ استایل جذاب آدمولا لوکمن ستاره فوتبال آفریقا

عکس/ تغییر ساعت بازی پرسپولیس و مس رفسنجان

عکس/ قلعه ارنان مهریز یزد بازمانده از دوران زرتشت

عکس/ استوری علیرضا بیرانوند برای درگذشت هوادار پرسپولیس

اینفوگرافی/ سریع‌ترین حیوانات روی زمین

عکس/ مقایسه قیمت پراید و گوسفند در فاصله ۶ سال

عکس/ افزایش قیمت انواع لاستیک

عکس/ فردین در رادیو ایران حدود ۶۰ سال پیش

عکس/ زنان با حجاب متفاوت در دیدار با رهبری

عکس/ هوای تهران دوباره در وضعیت قرمز

عکس/ ایرج قادری، فردین، سعید راد و ملک مطیعی ۴۰ سال پیش در برزخی‌ها

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

ماجرای تاریخی تعارف شاه عبدالعظیمی چیست؟

این روستا سیبری ایران شد

مشخصات مین روب بوفالو؛ مین روب قدرتمند میدان نبرد

چرا جام جهانی ۲۰۳۴ به عربستان رسید؛ منتقدان چه می‌گویند؟/ نقش رفیق گرمابه و گلستان بن سلمان در اعطای میزبانی

ساتوشی ناکاموتو، حالا از بیل گیتس ثروتمندتر است

آقای خواننده مشهور به کانادا مهاجرت کرد

فیلم/فرزین: نرخ حقیقی دلار به نظر ما برای هر دلار ۶۳-۶۴ تومان است

شرایط پیش فروش ۸ محصول ایران خودرو اعلام شد - دی ماه ۱۴۰۳

بهرام شاپور کیست و درباره پادشاه کمتر شناخته شده ساسانی چه می‌دانیم؟

فیلم/واکنش عادل فردوسی‌پور به قطعی‌های برق

توسعه‌گر ملی و کارآفرین نیکوکار درگذشت

فیلم/ گلایه وزیر سابق از گرانی

فیلم/قیمت آجیل و میو‌ه‌های شب یلدا اعلام شد

واریز مرحله سوم سود سهام عدالت از فردا آغاز می‌شود

آیت‌الله مکارم شیرازی: برخی، چون ظاهر کار را دیدند، دچار یأس و ناامیدی شدند

استوری مشترک مبینا نعمت زاده و ناهید کیانی

معاون پارلمانی رئیس جمهور: فعلا قرار است لایحه حجاب مسکوت بماند

بورس و بانک‌های تهران فردا باز هستند

مرد تهرانی زنش را زنده زنده سوزاند

پیش بینی قیمت دلار فردا ۲۸ آذر ۱۴۰۳/ قیمت دلار در سقف تاریخی

شین‌بت: فردی به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر شد

فوری/ تعطیلی تهران قطعی شد

گروسی: برجام دیگر موضوعیت ندارد

پیش بینی قیمت سکه و طلا فردا ۲۸ آ‌ذر ۱۴۰۳/ خریداران طلا سردرگم شدند

نقوی‌حسینی: مسکن ۲۵ متری با فرهنگ و اعتقادات ما سازگاری ندارد

عکس/قیمت لاستیک خودرو افزایش یافت

بالاخره خیال مردم از بابت قیمت بنزین راحت شد

عراقچی عازم قاهره شد

فیلم/نقد رهبر انقلاب به دیالکتیک مارکس و هگل در دیدار امروز با بانوان

توئیت رهبر معظم انقلاب: روح سیدحسن نصرالله زنده است

عکس/ پسر سيد حسن نصرالله در ایران

فیلم/ بازگشت مهران مدیری به تلویزیون با تیتراژ برنامه یلدا شبکه سه!

چگونه می‌توان به توسعه پایدار دست یافت؟

پیش بینی بورس فردا چهارشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۳

عکس/ تسلیت جواد نکونام به پرسپولیسی‌ها

خواننده زن مشهور به سرقت هنری متهم شد

اداره کل هواشناسی استان تهران اطلاعیه داد

مدارس این استان‌ها فردا (۲۸ آذر) تعطیل شد

امسال ۲ شب یلدا داریم؟

ادعای کارشناس داوری: خطر تعلیق فوتبال ایران!

هیات تحریر الشام قرار است چه حکومتی در سوریه برقرار کند؟

اگر مهریه پول نقد باشد، چگونه محاسبه می‌شود؟

فیلم/ تحویل سلاح های نظامی در سوریه آغاز شد

اینفوگرافی/ ۶ نشانه فاصله‌گیری عاطفی زوج‌ها

آیا HIV دارو و واکسن دارد؟

برخورد با خودروها در طرح کاهش آلودگی هوا

مجلس تکلیف تعطیلات آخر هفته را یکسره کرد

عکس/ دلیل تغییر دکور محل سخنرانی رهبری چه بود؟

اینفوگرافی/ محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی ۲۰۲۴ کدامند؟

فیلم/ لحظه ترور ژنرال ارشد روس در مسکو