تاریخ انتشار: ۰۹:۵۰ - ۲۸ آذر ۱۴۰۳
تعداد نظرات: ۱ نظر

ایران در بحران ناهنجار ناترازی‌های انرژی

حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان، عامل دوم بعد از نبود سرمایه‌گذاری درست در اقتصاد نفتی ایران را معطوف به قیمت‌گذاری و اقتصاد برق دانست و ادامه داد: در کشور ما برق، ارزان ارائه شد و در نتیجه آن، مصرف بی‌رویه شد و به این مصرف بی‌حساب عادت کردیم. ما هرگز به این سؤال پاسخ ندادیم که هزینه‌های ساخت نیروگاه جدید در کشور یا حتی بازسازی نیروگاه قدیمی را از کجا باید تأمین کنیم!

زخم بوروکراسی

اقتصاد۲۴-ایراد‌های ساختاری در صنعت انرژی و به‌ویژه دخالت گسترده دولت‌ها در این صنعت سبب شده است که هم‌اکنون هم برق خانگی قطع شود، هم مازوت سوزانده شود و هم به دلیل هوای آلوده و کمبود انرژی مدارس و ادارات و حتی بخش‌هایی از خط تولید کارخانه‌ها تعطیل شود. آن‌هم در‌حالی‌که ایران بر‌اساس برنامه‌های توسعه‌ای بنا بود هاب انرژی منطقه شود.

کمبود سرمایه، چالش صنعت انرژی

حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان، در همایش ملی با عنوان «تأسیسات، گلوگاه ناترازی انرژی» که روز دوشنبه در محل سالن همایش‌های بین‌المللی صداوسیما برگزار شد، به صورت برخط به بررسی موضوع ناترازی انرژی در ایران پرداخت و راهکار‌های خود را ارائه داد. او وابستگی شدید به بوروکراسی در نظام تصمیم‌گیری و بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری بر روی نفت به‌عنوان اصلی‌ترین دارایی و پتانسیل در کشور را از اصلی‌ترین عوامل رسیدن به نقطه بحران فعلی در ناترازی انرژی دانست. او در ابتدای صحبت‌های خود به ناترازی انرژی در ایران و تکرار آن در محافل ملی اشاره کرد و گفت: اگرچه به موضوع ناترازی انرژی در ایران بار‌ها پرداخته شده و تقریبا بر همگان روشن است که به دلایلی مانند وابستگی شدید به منابع فسیلی، کمبود سرمایه‌گذاری و نظام غلط تصمیم‌گیری، مصرف بی‌رویه ناشی از سیاست‌های یارانه‌ای، تلفات شبکه توزیع و کمبود زیرساخت مناسب، بحران ناترازی تولید و مصرف را شاهد هستیم. عبده‌تبریزی یکی از مهم‌ترین عوامل ناترازی انرژی در ایران را کمبود سرمایه‌گذاری از دهه‌های گذشته دانست و گفت: کشور ما با داشتن منابع نفت و گاز، می‌توانست نفتی را که با قیمت ۱۳ دلار تولید می‌شده، در شرایطی کاملا عادی، با قیمت ۸۰ دلار به فروش برساند. اینکه چرا با فروش نفت با قیمت مناسب روی توسعه زیرساخت‌های انرژی سرمایه‌گذاری نکردیم و چه کسب‌وکاری بهتر از این بوده است، سؤالی است که پاسخش نامعلوم است.

 این اقتصاددان عامل دوم بعد از نبود سرمایه‌گذاری درست در اقتصاد نفتی ایران را معطوف به قیمت‌گذاری و اقتصاد برق دانست و ادامه داد: در کشور ما برق، ارزان ارائه شد و در نتیجه آن، مصرف بی‌رویه شد و به این مصرف بی‌حساب عادت کردیم. ما هرگز به این سؤال پاسخ ندادیم که هزینه‌های ساخت نیروگاه جدید در کشور یا حتی بازسازی نیروگاه قدیمی را از کجا باید تأمین کنیم! عبده‌تبریزی با بیان اینکه امروزه اگر نیروگاهی در کشور نیاز به اورهال (تعمیرات اساسی) داشته باشد، تقریبا تعطیل می‌شود، چراکه با قیمت‌های جاری نمی‌تواند میلیون‌ها دلار هزینه کند و این بار سنگینی به دوش اقتصاد انرژی ایران انداخته است، ادامه داد: ما درواقع اقتصاد بازار و رابطه عرضه و تقاضا را نادیده گرفتیم و این به نظر من بی‌احترامی به قیمت بازار و اصرار بر قیمت‌گذاری نادرست است.

از بوروکراسی قرن هجدهم تا اجرا در قرن بیست‌ویکم!

و، اما سؤالی که باید سیاست‌گذاران و افراد مؤثر در نظام تصمیم‌گیری ایران به آن پاسخ دهند، این است که بوروکراسی تا چه اندازه مانع توسعه اقتصاد انرژی در ایران شده است؟


بیشتر بخوانید:تقابل عجیب وزیر با رئیس جمهور بر سر انرژی؛ آقایان دعوا نکنید سرمایه‌گذار پیدا کنید! / صنایع نفت و گاز ایران در وضعیت قرمز پولی


آیا فرصت آن نرسیده که بحران ناترازی، ما را به اعمال تغییرات اساسی در نظام تصمیم‌گیری در حوزه انرژی مجبور کند؟

عبده‌تبریزی در ادامه با تأکید بر اینکه بسیاری از گرفتاری‌های اقتصادی ریشه در مسئله قیمت‌گذاری دارد، افزود: امکانات و در واقع بوروکراسی در اقتصاد ما اجازه نمی‌دهد که این مسیر به سمت درست پیش برود.

او معتقد است با پررنگ‌ترکردن مفهوم سیاست‌های بازاری در اقتصاد ایران، می‌توان به اصلاح قیمت‌گذاری رسید و به مسیر درست حل بحران ناترازی انرژی در ایران قدم گذاشت. او در سخنان خود در این همایش بار‌ها به مفهوم عرضه و تقاضا تأکید کرد و گفت: باید به بازار و سیاست‌های آن برگردیم، مانند هر کشور دیگر باید در بازار محصول به فروش گذاشته شده و قیمت‌گذاری آن هم در بازار انجام گیرد. اینکه بخواهیم روی میز ادارات به دنبال قیمت‌گذاری و اجرای سیاست‌های اداری در بازار خرید‌وفروش برویم، نتیجه‌ای جز مختل‌کردن سیستم عرضه و تقاضا نخواهد داشت.

انرژی ارزان؛ مزیت یا مضرت؟!

او در ادامه با بیان اینکه برخلاف آنچه گفته می‌شود، انرژی ارزان در کشور ما مزیت نیست و به بهره‌وری پایین در اقتصاد انرژی دامن زده است، تصریح کرد: با در پیش گرفتن سیاست‌های غلط عرضه و تقاضا، تولیدکننده مجبور به فروش با قیمت پایین است و از طرفی، واردکننده که ارز ترجیحی می‌گیرد، به جای تنظیم و رفع نیاز بازار به فکر سودجویی می‌افتد. تا زمانی که قیمت گاز و برق به طور مصنوعی پایین نگه داشته می‌شود، مصرف‌کننده نیز در پی آن به مصرف بی‌رویه تشویق شده و بسیاری از کارخانه‌ها که با تخصیص غلط منابع، راه‌اندازی می‌شوند، به لطف گاز و برق ارزان به حیات خود ادامه می‌دهند. همه اینها در حالی است که بهره‌وری اقتصادی یا ارزش افزوده برای کشور ایجاد نخواهد شد.

در‌این‌میان بخش‌نامه‌های دولتی هم به طور واضح اقدامی کافی برای تغییر راهبرد‌های حکمرانی در بخش انرژی ندارند. پیرو صحبت‌های اقتصاددانان، اصلاح نظام تصمیم‌گیری در قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی و تغییر ساختار مدیریتی، از الزامات مدیریت و تغییر از بحران ناترازی زیان‌ده به سوی سیستم سودآور است.


بیشتر بخوانید:نشتی عدم توسعه و زندگی در ظلمت؛ ایران روزانه حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب ناترازی گاز دارد + ویدیو


عبده با بیان اینکه این خلأ مدیریت بر مبنای بهره‌وری، پایداری اقتصادی و محیط زیست را نیز تهدید کرده است، اضافه کرد: این سؤال مطرح است که آیا در دنیا کسانی که گاز یا برق تولید می‌کنند، سود نمی‌کنند؟ چرا در ایران دولت برق و گاز تولید کند و بعد با قیمت پایین‌تر بفروشد؟ این سیاست‌های غلط است که منجر به اتلاف منابع و تشکیل ناکارآمدی شده است. او ادامه داد: در کشوری که حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفر در معاملات رمزارز مشغول می‌شوند، دیگر سیاست‌گذار نمی‌تواند رمزارز را انکار کند و باید با قانون وضعیت را تنظیم‌گری کند. نه اینکه شیوه مواجهه مقاومت بی‌حاصل در برابر ساز‌و‌کار‌های طبیعی اقتصادی را در پیش گرفت. این اقتصاددان به موضوع گسترش و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و وابسته‌نبودن آن به نفت به‌عنوان یک مزیت اشاره کرد و گفت: اگر با چین که روابط بهتری در مقایسه با غرب داریم، بتوانیم به نتایجی برسیم، می‌توانیم تا حدودی به حل مشکل در کنار کاهش گاز‌های گلخانه‌ای برسیم و از طرفی، برق خورشیدی برای صنایع از لحاظ قیمتی به‌صرفه‌تر است. 

او با بیان اینکه لازم است صنایع بزرگ وابستگی خود به دولت را از بین ببرند، افزود: قیمت‌گذاری در بازار گاز نمی‌تواند مشابه قیمت ترکیه یا عربستان باشد و من فکر می‌کنم اگر قیمت آن در طول سه سال به ۵۰ درصد قیمت همسایگان ما برسد و اگر در هفت سال به ۷۰ درصد نرخ اصلی و جهانی برسد، می‌توانیم به زمینه رشد در راستای بهره‌وری فکر کنیم، چراکه درحال‌حاضر قیمت انرژی تنها مزیتی است که می‌تواند صنایع ما را به طور نسبی سر پا نگه دارد. این اصلاح قیمتی مسئله قاچاق را هم تا حدی محافظت و کنترل می‌کند.

این اقتصاددان با بیان اینکه تخصیص غلط منابع یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران است، گفت: سیاست دولت باید نظارت بر کنترل مصرف و ساماندهی مدیریت ارزی باشد، نه اینکه لایه‌های متعددی از نظارت ده‌ها مقام ناظر با سیاست‌های غلط بخش خصوصی را تحت فشار قرار دهند. عبده‌تبریزی در پایان صحبت‌های خود در این همایش که با حضور شرکت‌های مختلف زیرمجموعه سندیکای شرکت‌های تأسیساتی و صنعتی ایران و اعضای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد، ثبات اقتصادی و صنعتی کشور و حرکت به سوی بهره‌وری انرژی را به شکل‌دهی درست بازار ارز از طرف دولت وابسته دانست.

رئیس‌جمهور پزشکیان، در اقدامی که به‌عنوان چالش دو درجه کمتر در فضای مجازی رونق گرفت، از همگان خواست با کاهش دو درجه‌ای سیستم‌های گرمایشی، به مدیریت انرژی در زمستان کمک کنند و اگرچه بخشی از مردم و بسیاری از مسئولان در واکنش به این درخواست رئیس‌جمهور، اعلام حمایت کردند، اما به نظر می‌رسد تنظیم درست بازار ارز و اصلاح قیمتی با درنظرگرفتن وضعیت تورم و کمبود فاکتور‌های رفاه در معیشت مردم که در صحبت‌های حسین عبده‌تبریزی به آن اشاره شد، باید به‌عنوان اصلی‌ترین اولویت برای دولتی که با هدف اصلاح و رفاه مردم به میدان آمده است، باشد.

منبع: روزنامه شرق
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
محمدی
0
0
چهارشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۳
قیمت دستوری کالا و خدمات و سوخت، نابود کننده اقتصاد کشور و کسب و کار مردم است و ریشه اصلی ترافیک،آلودگی هوا، خشکسالی و عامل اصلی تورم مشکلات اقتصادی است. بهترین راه حل برای آن، پرداخت سهمیه مستقیم سوخت و انرژی به مردم و سپس آزادسازی قیمت بر اساس عرضه و تقاضا و است. اینکار به سود همه مردم و دولت است و بسیاری از معضلات اقتصادی و زیست محیطی کشور را حل میکند.
در گام اول بدلیل حساسیت بالا روی بنزین، میتوان قیمت دیگر حاملهای انرژی را به تدریج آزادسازی سازی کرد و با سهمیه صرفه جویی شده بنزین توسط افراد (سهمیه بنزین در کارت بانکی افراد و خانوارها اعمال شود) ، هزینه های رفت و آمد و قبوض انرژی را پرداخت کرد. که انگیزه بالایی برای صرفه جویی همه حاملهای انرژی و بنزین (حتی بدون تغییر قیمت آن در مرحله اول) به همراه دارد.
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت پسته، تخمه، آجیل و خشکبار + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

تعطیلی گسترده مدارس و ادارات استان‌های کشور در روز سه‌شنبه ۷ اسفند

عکس/ روحانی افغان: افغان‌ها در ایران حق مالکیت دارند!

عکس/ شباهت شوکه کننده امین حیایی به مادرش

اینفوگرافی/ تنها ۴ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس حامی استیضاح همتی

عکس/ استایل متفاوت مازیار لرستانی و خسرو شکیبایی ۳۳ سال پیش با اکسسوری و عینک لاکچری

عکس/ نقشه با جزییات ایران ۲۷۸ سال پیش در زمان سلسله افشاری

عکس/ لامبورگینی میورا ۵۳ سال پیش در خیابان فردوسی تهران

عکس/ استایل گنگ النازشاکردوست و لیلا اوتادی با دستمال سر و کلاه جنگی

عکس/ جولان خودرو‌های خارجی ۷۲ سال پیش در خیابان‌های تهران

عکس/ چشم انداز شگفت انگیز از مقبرۀ کوروش کبیر ۹۷ سال پیش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

خط و نشان پلیس برای چهارشنبه آخر سال

بیمه نوین حامی اصلی اولین مسابقه هوش مصنوعی دانشگاه تهران

آیا قیمت طلا اصلاح می‌شود؟

گزارش عملکرد چشمگیر بیمه نوین در دوره یک ماهه منتهی به پایان بهمن ماه

نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران: خدمت به جامعه ایثارگری باید همراه با اخلاص باشد

فیلم/ ناپدید شدن کوهنورد ۴۷ ساله در توچال

عوامل روشن نشدن موتور سیکلت و روش‌های تعمیر آن

عکس/ بازار آستارا در گیلان حدود ۵۴ سال پیش

گزارش بورس امروز سه شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳

عیدی بازنشستگان ۱۴۰۴ برابر با قیمت یک جفت کفش

تنها غایب قطعی پرسپولیس برای دربی ۱۰۵

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره زیبا بروفه با استایل زمستانی

بیمه ابزار کلیدی در مدیریت ریسک مطلوب

صدور حکم نهایی ۴۴ متهم پرونده چای دبش

همسران دردسرساز علیه استقلال و پرسپولیس

فیلم/ حمله تند یک نماینده به جلیلی در صحن مجلس

اعلام شعار دربی ۱۰۵ از سوی سازمان لیگ

زمستان رویایی در آستارا

زیدآبادی: روسوفیل‌های وطنی احساس شرم نمی‌کنند؟

دستگیری عده‌ای در پی فراخوان تجمع ۲۵ بهمن برای رفع حصر

عکس/ نمایی خارق العاده از دروازه شمیران ۹۳ سال پیش در یک روز برفی

واعظی: در جهان امروز سیاست در خدمت اقتصاد است

تهران _ مسکو؛ بزنگاه دوباره برای وزن کشی روابط

خطر جدی فرونشست زمین در تهران

جاده چالوس تا اطلاع بعدی مسدود است

قیمت جدید آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ تهران از تهرانپارس تا جنت آباد+ جدول

واکنش تند و صریح پزشکیان به استیضاح همتی

احتمال فروش دوباره دلار به هر ایرانی؛ هر شهروند ۲۱۰۰

پیش‌بینی هولناک از روند افزایش قیمت مسکن در سال ۱۴۰۴

عکس/ موتورسواری داریوش با دخترش ۳۳ سال پیش

مصرف ساعتی ۳.۵ میلیون مترمکعب گاز در تهران

جدیدترین قیمت خانه در شهریار اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت نفت بعد از تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران جهشی شد

پشت پرده پتروشیمی تبریز؛ زنگ خطر یا یک نوسان طبیعی؟

معرفی خودرو پژو ۵۰۸ L با جعبه دنده ۸ سرعته اتوماتیک AT + عکس

سایه سهمگین دلار و طلا بر سر مسکن

فیلم/ زن میانسال زورگیر خیابان پیروزی با بخشید

فیلم/ ریزش پل در کره جنوبی قربانی گرفت

عکس/ رستوران گردی شبنم قلی خانی با کت ساتن چندرنگ

١۵ مربی ایرانی استقلال در تاریخ دربی

تیر خلاص مجلس به مستاجران با انفجار قیمت خانه در نوروز ۱۴۰۴

فیلم/ توضیحات قوه قضائیه در مورد پرونده قتل امیر محمد خالقی

فیلم/ سایت‌های غیرمجاز فروش طلا مسدود می‌شوند

توقیف پاسپورت متهم پرونده کوروش کمپانی در امارات

سود سهام عدالت پایان اسفند ۱۴۰۳ واریز می‌شود؟

عکس/ چهرۀ متفاوت الناز شاکردوست در ۱۹ سالگی با چادر گلدار

ادعای وحشتناک قاتل دو زن مسافرکش

بورس همیشه در جاده مه‌آلود است

عکس/ حال و هوای میدان توپخانه تهران ۷۳ سال پیش

نرخ سبد معیشتی از ۲۳ تا ۳۵ میلیون تومان؛ کدام مبنای دستمزد ۱۴۰۴ قرار می‌گیرد؟/ رقم حقوق را از قصد آخر سال اعلام می‌کنند که جای چانه‌زنی باقی نماند